Sygn. akt II AKa 439/21
Dnia 14 kwietnia 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Warszawie w II Wydziale Karnym w składzie:
Przewodniczący SSA Katarzyna Capałowska (spr.)
Sędziowie SA Dorota Radlińska
SA Anna Nowakowska
Protokolant: st. sekr. sąd. Małgorzata Reingruber
przy udziale prokuratora Jacka Pergałowskiego
po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2023 r.
sprawy
1. H. F. (1) ( F.), syna L. i B., urodz. (...) w K.,
oskarżonego z art. 18§3kk w zw z art. 286§1kk w zw z art. 294§1kk w zb z art. 297§1kk w zb z art. 270§1kk w zb z art. 271§ 1 i 3 kk w zw z art. 11§2kk w zw z art. 12kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015r.
2. D. B. (1), syna Z. i U., urodz. (...) w N.,
oskarżonego z art. 18§3kk w zw z art. 286§1kk w zw z art. 294§1kk w zb z art. 297§1kk w zb z art. 270§1kk w zb z art. 271§ 1 i 3 kk w zw z art. 11§2kk w zw z art. 12kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015r.
3. S. D. (1), syna S. i M., urodzonego (...) w K.,
oskarżonego z art. 18§3kk w zw z art. 286§1kk w zw z art. 294§1kk w zb z art. 297§1kk w zb z art. 270§1kk w zb z art. 271§ 1 i 3 kk w zw z art. 11§2kk w zw z art. 12kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015r.
4. S. D. (1), syna S. i R., urodz. (...) w W.,
oskarżonego z art. 18§3kk w zw z art. 286§1kk w zw z art. 294§1kk w zb z art. 297§1kk w zb z art. 270§1kk w zb z art. 271§ 1 i 3 kk w zw z art. 11§2kk w zw z art. 12kk w brzmieniu obowiązującym do 30.06.2015r
na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie
z dnia 29 czerwca 2021 r. sygn. akt XII K 30/15
1. zaskarżony wyrok wobec oskarżonych H. F. (1), D. B. (1), S. D. (1), S. D. (1) utrzymuje w mocy;
2. zasądza od oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty za postępowanie odwoławcze w częściach na każdego z nich przypadające, a w tym opłaty:
- od S. D. (1) w kwocie 480 zł,
- od S. D. (1) w kwocie 380 zł
- od D. B. (1) w kwocie 580 zł,
- od H. F. (1) w kwocie 680 zł;
3. zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. S. (1) - kwotę 1200 zł plus 23 % VAT tytułem obrony z urzędu oskarżonego S. D. (1) w postępowaniu odwoławczym oraz kwotę 1200 zł plus 23 % VAT tytułem obrony z urzędu oskarżonego S. D. (1).
UZASADNIENIE |
|||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
II AKa 439/21 |
|
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
4 |
||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 29 czerwca 2021 r. o sygn. XII K 30/15. |
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ oskarżyciel posiłkowy |
☐ oskarżyciel prywatny |
☒ obrońcy oskarżonych ( 4) |
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
☐ inny |
1.3. Granice zaskarżenia |
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||
☐ |
co do kary |
|||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||
☐ |
||||
☐ |
brak zarzutów |
1.4. Wnioski |
☒ |
uchylenie ( alternatywny) |
☒ |
zmiana |
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
2.1. Ustalenie faktów |
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
|||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
|
2.2. Ocena dowodów |
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
Nie prowadzono postępowania dowodowego przez Sądem odwoławczym. |
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
Nie prowadzono postępowania dowodowego przez Sądem odwoławczym |
3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||
Lp. |
Zarzut |
|
Zarzuty zawarte w apelacji dotyczącej oskarżonych S. D. (1) i S. D. (1): 1/naruszenie prawa procesowego art. 5§ 2 kpk, art. 7 kpk i art. 410 kpk mające wpływ na treść zapadłego orzeczenia polegające na dowolnej ocenie zgromadzonego materiału dowodowego, nie uwzględniające całości tego materiału, dokonanej w sposób sprzeczny z tym materiałem, zaś rozstrzygnięcie nie dających się usunąć wątpliwości na niekorzyść obydwu oskarżonych,skutkiem czego Sąd niesłusznie doszedł do wniosku, że obydwaj oskarżeni działali ze świadomością, że celem ich działania jest udzielenie pomocy w wyłudzeniu kredytu bankowego w sytuacji, gdy materiał dowodowy poddany kompleksowej i właściwej ocenie pod kątem logiki wskazuje, że oskarżenie, podpisując umowę przedwstępną sprzedaży stanowiącej ich własność nieruchomości w I., nie mieli świadomości, że umowa ta ma posłużyć innym osobom do uzyskania nienależnego kredytu na zakup nieruchomości, 2/ błędne ustalenie faktyczne, mające wpływ na treść orzeczenia, polegające na przyjęciu, że czynem wyczerpującym dyspozycję art. 286 §1 k.k. „ polegającym na udzieleniu pomocy innym osobom w uzyskaniu kredytu bankowego było podpisanie w dniu 7 sierpnia 2007 roku przez S. D. (1) umowy sprzedaży nieruchomości w sytuacji, gdy podpisanie tej umowy nie miało żadnego znaczenia dla udzielenia kredytu a zatem zaistnienia przestępstwa z art. 286§ 1 k.k., gdyż w tej dacie umowa o kredyt była już podpisana zaś jej podpisanie poprzedziła trwająca kilka miesięcy analiza zasadności udzielenia kredytu. Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego H. F. (1): Mająca wpływ na treść zaskarżonego wyroku obraza przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. i 410 k.p.k. polegającą na dokonaniu dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i pow podstawie wyroku istotnej części dowodów ujawnionych na rozprawie głównej, w postaci: wyjaśnień i zeznań: H. F. (1), K. B., M. M. (2), S. D. (1), S. D. (1), W. S. (2), A. S., W. R., A. W., M. O. oraz zeznań świadków: A. P., E. G., S. M. (1), M. D. (1), M. W. (1), P. B., A. F. (1), S. C., jak również: wszystkich opinii biegłych z zakresu badania pisma ręcznego, budownictwa, operatów szacunkowych i wszystkich pozostałych dokumentów z dokumentacji kredytowej, poprzez: - odmówienie wiarygodności zeznaniom oskarżonych H. F. (1) i D. B. (1) w zakresie w jakim nie przyznali się do popełnienia przypisanych im czynów i zaprzeczyli działaniu w porozumieniu z innymi współoskarżonymi, oraz zaprzeczyli, aby mieli wiedzę, że część dokumentów kredytowych jest podrobiona lub poświadcza nieprawdę, oraz w zakresie w jakim H. F. (1) opisał podjęte przez siebie czynności i zakres posiadanych obowiązków, - niezgodną ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę wyjaśnień: H. F. (1) i D. B. (1) w zakresie w jakim Sąd ocenił, że działali oni świadomie, że z góry podjętym zamiarem, motywowanym uzyskania wyższej pozycji zawodowej i premii, - niezgodną ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę wyjaśnień: M. M. (2), S. D. (1), S. D. (1), W. S. (2), A. W., oraz zeznań świadka: A. P. z których wynikało, że modus operandi działania współoskarżonych wykluczał udział H. F. (1) w przypisanym mu czynie, a także, że nie istniał po stronie ww. oskarżonych z góry powzięty zamiar co do wyłudzenia kredytu udzielonego M. H. (1), a zamiar ten został powzięty już po udzieleniu kredytu M. Ł. (1) — O., - niezgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę dowodów w postaci zeznań E. G., S. M. (1), M. D. (1) poprzez uznanie, że z dowodów tych wynika iż oskarżony H. F. (1) miał w swoich obowiązkach wykonanie większości czynności związanych z analizą dokumentacji, przyznaniem i wypłatą kredytu, oraz, że do jego obowiązków należał ścisły nadzór nad czynnościami innych pracowników, oraz że oskarżony H. F. (1) taki nadzór faktycznie wykonał w odniesieniu do każdego pracownika i każdego dokumentu związanego z udzieleniem przedmiotowych kredytów, - pominięcie istotnej części zeznań E. G., S. M. (1), M. D. (1) oraz dokumentu w postaci decyzji kredytowej, w zakresie w jakim dowody te wskazywały, że proces weryfikacji i analizy dokumentacji kredytowej w zasadniczej części nie leżał w kompetencjach i obowiązkach H. F. (1), a w procesie decyzyjnym w ogóle on nie uczestniczył, - niezgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę dowodów w postaci: zeznań świadków: M. W. (2), S. C., S. M. (1), M. D. (1), M. O. oraz opinii biegłych z zakresu budownictwa i operatów szacunkowych, opinii biegłych z zakresu badania pisma ręcznego, jak również pozostałej dokumentacji kredytowej, w zakresie w jakim sąd ustalił na podstawie tych dowodów, że oskarżony H. F. (1) miał możliwość i obowiązek ustalenia prima facje, że część dokumentów poświadcza nieprawdę lub została podrobiona, oraz, że powinien on był rozpoznać, że osoba podająca się za M. H. (1) w istocie nim nie jest, - niezgodna ze wskazaniami wiedzy, doświadczenia życiowego i zasadami logiki ocenę uznanych za wiarygodne dowodów w postaci dokumentów kredytowych, wyjaśnień H. F. (1), D. B. (1), zeznań E. G., P. B. i A. F. (1), co do zakresu dokumentów, na których zostały podrobione podpisy, osób poświadczających poszczególne podpisy podrobione i autentyczne, oraz charakteru i znaczenia podpisów składanych przez pracowników banku, w szczególności H. F. (1), - niezgodna ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę dokumentacji kredytowej prowadzącą do uznania, że poświadczenie przez H. F. (1) złożenia podpisu przez M. H. (1) na wniosku kredytowym z dnia 27.04.2008r., stanowiło jedną z czynności sprawczych przypisanego mu czynu, podczas gdy zachowanie to nie pozostawało w adekwatnym związku przyczynowo skutkowym z czynem objętym aktem oskarżenia, 2. mające wpływ na treść zaskarżonego wyroku błędy w ustaleniach faktycznych co do wynikających wprost z uznanych za wiarygodne opinii biegłych z zakresu badania pisma ręcznego: zakresu dokumentów, na których zostały podrobione podpisy, osób poświadczających poszczególne podpisy podrobione i autentyczne, oraz osób składających podrobione podpisy, co skutkowalo błędem w ustaleniach faktycznych, że oskarżony H. F. (1) zachowaniem swoim wyczerpał wszystkie znamiona zarzuconego mu czynu i przypisaniem mu jego popełnienia, podczas gdy: zgodna z zasadami logiki, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego a przede wszystkim pełna ocena ww. dowodów powinna prowadzić do ustalenia przez Sąd I Instancji, że Oskarżony swoim zachowaniem nie wypełnił znamion zarzuconego mu czynu. Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego D. B. (1): 1) Obraza przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia tj. art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegającą na przypisaniu oskarżonemu D. B. (1) czynów określonych w art. 18§ 3 k.k. w zw. z art. 286§ 1 k.k. w Zw. z art. 294 1 k.k. w zb. z art. 297 §1 k.k. w zb. z art. 271 §1 i 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. W ZW. Z art. 11§2 k.k. w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2015 r., poprzez dowolną, sprzeczną z regułami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, pomimo iż właściwie oceniony materiał dowodowy (z zachowaniem reguł wskazanych w art. 7 k.p.k.), strona podmiotowa czynów zarzuconych oskarżonemu, wobec braku znamion ustawowych nie daje podstaw do przypisania oskarżonemu współudziału w przestępstwie ciągłym, w formie zjawiskowej pomocnictwa, polegającego na ułatwieniu pozostałym oskarżonym działającym w okresie od kwietnia 2007 r. do grudnia 2008 r(wykonanie czynu zabronionego z góry powziętym zamiarem doprowadzenia Banku (...) w W. (...) do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie nie mniejszej, niż 798 474,75 zł, w ten sposób, że oskarżony miał świadomie potwierdzić tożsamość i autentyczność podpisów złożonych na dokumentacji bankowej przez osobę podającą się za M. H. (1) wiedząc, że osoba ta nie jest rzeczywistym wnioskodawcą oraz poświadczyć nieprawdę w dokumencie kontroli nieruchomości z dnia 18.12.2008 r. w miejscowości I., stanowiącym podstawę do wypłaty transzy kredytu w kwocie 79290 zł nie przeprowadzając oględzin inwestycji; 2) błąd w ustaleniach faktycznych sprawy mający wpływ na treść orzeczenia będącego następstwem: a) dowolnego ustalenia przez sąd orzekający okoliczności istnienia Po stronie skarżonego D. B. (1), świadomości udziału w czynie przestępczym, pomimo braku jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego udział oskarżonego w przypisanym czynie ciągłym; b) dowolnego ustalenia okoliczności istnienia wśród wszystkich oskarżonych tj.: M. M. (2), A. W., H. F. (1), D. B. (1), S. D. (2) i S. D. (2), podziału ról celem wprowadzenia w błąd pracowników Banku (...) w W. (...), co do okoliczności mających istotne znaczenia dla udzielenia kredytu w postaci: sytuacji finansowej, zamiaru jego wykorzystania oraz zwrotu w terminie, pomimo braku jakiegokolwiek dowodu na potwierdzenie tej okoliczności i to pomimo uniewinnienia oskarżonych od zarzuconego im czynu z art. 258§ 1 k.k. (s. 14 uzasadnienia); a) dowolnego ustalenia okoliczności istnienia po stronie oskarżonego D. B. (1) świadomości, iż osoba podającą się za M. H. (1) nie jest rzeczywistym wnioskodawcą, pomimo okazania w banku dowodu osobistego wystawionego na dane M. H. (1); |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadne |
|
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||
Zarzuty przedstawione w apelacjach obrońców wszystkich oskarżonych okazały się niezasadne. Aby nie powielać każdorazowo tożsamej argumentacji dotyczącej zarzuconej obrazy prawa procesowego w postaci art. 410 kpk i art. 7 §2 kpk - godzi się podkreślić, iż przepisu art. 410 kpk nie można rozumieć w ten sposób, że każdy z przeprowadzonych na rozprawie głównej dowodów ma stanowić podstawę ustaleń faktycznych. Byłoby to w wielu wypadkach w istocie niemożliwe ze względu na wzajemną sprzeczność okoliczności wynikających z różnych dowodów. Odmówienie wiary niektórym zeznaniom lub wyjaśnieniom złożonym przez świadków lub oskarżonych, a w rezultacie ich pominięcie jako podstawy dowodowej podczas dokonywanych ustaleń faktycznych, nie może być utożsamiane ani z brakiem oceny okoliczności, których tego rodzaju dowód dotyczy w kontekście finalnego rozstrzygnięcia, ani też nie jest wyrazem złamania zasady bezstronności sądu, bowiem odmowa przyznania waloru wiarygodności niektórym z przeprowadzonych dowodów, przy jednoczesnej aprobacie i uwzględnieniu innych dowodów, jest niczym więcej niż realizacją przysługującego sądowi orzekającemu uprawnienia w ramach czynienia ustaleń faktycznych, z pełnym uwzględnieniem zasady swobodnej oceny dowodów. Dokonana przez Sąd Okręgowy analiza i ocena zgromadzonych w sprawie dowodów w tym tych wymienionych przez skarżącego nie zawiera błędów natury logicznej i faktycznej, zgodna jest z zasadami wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego i z tego względu zawarta w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku ocena zasługuje na akceptację ze strony Sądu odwoławczego – który to przecież nie proceduje w oderwaniu od akt sprawy. Zdaniem Sądu Apelacyjnego skarżący nie wykazali w sposób przekonujący, że ocena wymienionych w zarzutach depozycji świadków i oskarżonych jest dowolna, a nie swobodna gdyż zawiera właśnie chociażby jeden z wyżej wskazanych elementów, który potwierdza tę dowolność w postaci błędu natury faktycznej, logicznej bądź też naruszenie i nieuwzględnianie przy tej ocenie zasad wiedzy, logiki oraz doświadczenia życiowego. Odnosząc się również do przedstawionych w apelacjach zarzutów dotyczących błędów w ustaleniach faktycznych, stwierdzić należy, iż gdyby ustalając stan faktyczny na podstawie tych dowodów, Sąd pominął wynikające z nich fakty lub istotne w sprawie albo ustalił fakty, które wcale z danego dowodu nie wynikają lub wynikają, ale zostały zniekształcone zachodziłby błąd "dowolności". W tej sprawie - logika analizy dowodów, opartych na nich faktów – dokonana przez Sąd Okręgowy, nie została przełamana przez zarzuty apelacyjne. I tak: W odniesieniu do zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonych S. D. (1) i S. D. (1) : Po pierwsze Sąd Okręgowy wyraźnie w uzasadnieniu wskazał, iż obydwaj oskarżeni wiedzieli, że swoim zachowaniem dopuszczają się czynu zabronionego, iż mieli świadomość, iż M. O. będzie zaciągał kredyt hipoteczny na zakup nieruchomości położonej w I., którego wysokość znacznie przewyższa wartość nieruchomości, albowiem na inną sumę umówili się wcześniej (warunki transakcji uzgadniali z M. M. (2) a nie ze wskazanym w akcie notarialnym kupującym, tj. M. O.). Po wtóre – Sąd I instancji prawidłowo ocenił różnice w wyjaśnieniach obu oskarżonych D. dotyczące otrzymanej zaliczki i jej wysokości a także świadomości co do podejmowanych działań. Także wskazać należy na depozycje ( T. 5 k. 975 v – 976) M. O., z których wynika, iż obaj oskarżeni D. byli na spotkaniu, gdzie najpierw została podpisana umowa, w której treści został zawarty nieprawdziwy zapis, że kwota zadatku wynosi 70 000 zł, podczas gdy zaraz potem spisano następną umowę przekazaną przez M. M. S. D. (1), w której to drugiej umowie wskazano na zadatek 5000 zł. Dwoistość tych czynności (wiedza, iż chodzi o finansowanie zakupu nieruchomości z kredytu – k . 1180). dowodzi, iż umowa, zawierająca niższy zadatek, nie wypełniłaby warunków procedury bankowej, stąd należało sporządzić inna, pozorną – gdzie w odniesieniu do kwoty głównej zakupu zostałby i wskazany wyższy zadatek. Dwoistość tych czynności – jednej pozornej na potrzeby postepowania kredytowego, a drugiej rzeczywistej, znalazły także przełożenie w otrzymanej zapłacie - na rachunek bankowy oskarżonego wpłynęła jedynie kwota 207.000 złotych (k. 845), zaś pozostała kwota została przelana na konto mężczyzny, którego oskarżeni nie znali – K. K. (k. 848), a który był związany z oskarżonym M. M. (2). W tej mierze również zatem Sąd Okręgowy zasadnie ocenił materiał dowodowy. Wreszcie zgodzić się z Sadem I instancji należy, iż S. D. (1) jako właściciel przedmiotowej nieruchomości, nie był bezwolnym dzieckiem, a dorosłym mężczyznom, bez którego udziału nie nastąpiło by uzgodnienie co do płaconego zadatku, podpisania umowy w jej „dwoistym” charakterze i rozdzielenia dróg zakupu nieruchomości – na rzeczywistą i pozorną ułatwiającą uzyskanie kredytu z banku obciążonego wysokim ryzykiem finansowym, odmiennym od ryzyka ocenianego przez bank na podstawie rzeczywistych dokumentów. Zasadna zatem była ocena Sadu Okręgowego, że Oskarżeni musieli zapoznać się z aktem notarialnym i zapisami w nim zawartymi, gdyż S. D. (1) jako sprzedający podpisywał się pod aktem. Nie zgłaszał wówczas, iż kwota za którą zbywa nieruchomość jest wyższa, niż rzeczywiście umówił się ze sprzedającym, otrzymał zaliczkę w niższej kwocie, czy też część środków nie trafi na rachunek należący do jego ojca, czy do niego. Warunki transakcji ustalał wcześniej S. D. (1) z M. M. (2), przy czym młodszy D. był obecny przy tych rozmowach. Tym samym – oskarżeni działali w zamiarze, aby inne osoby dokonały opisanego czynu zabronionego w postaci doprowadzenia (...) S.A. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem, swoim zachowaniem ułatwili popełnienie tego czynu w ten sposób, że działając wspólnie i w porozumieniu doprowadzili do sprzedaży tejże nieruchomości za wskazaną kwotę, zatajając okoliczności mające istotne znaczenie dla uzyskania kredytu, mając wiedzę i świadomość, iż zapisy zawarte w umowie w formie aktu notarialnego nie odpowiadają rzeczywistości i dążą li tylko do pokrzywdzenia banku. W konsekwencji uznać należało, iż Sąd Okręgowy w prawidłowy sposób ocenił materiał dowodowy i poczynił logiczne i zasadne ustalenia faktyczne. Nie można również czynić zarzutu, iż Sąd Okręgowy naruszył treść art. 5§2 kpk, albowiem przepis ten adresowany jest do Sądu. Jak wynika z treści uzasadnienia, Sąd nie powziął w sprawie wątpliwości, ustalając sprawstwo oskarżonych ocenił dowody i powiązał fakty na podstawie materiału dowodowego. Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego H. F. (1) także okazały się niezasadne. Po pierwsze w żaden sposób w apelacji obrońca nie dowiódł, iż opinie biegłych złożone w sprawie są niepełne, niezgodne za sztuką, czy nie logiczne. W tym miejscu podkreślić należy, iż czyn przypisany Oskarżonemu H. F. (1) dotyczy dokumentacji kredytowej sporządzonej w imieniu M. H. (1) (przy czym nie był on rzeczywistym wnioskodawcą) , a nie innych osób, co jest kolejnym argumentem za tym, iż zeznania pracowników banku (...). G. , S. M. i M. D. (2) , A. F. i P. B. zostały ocenione przez Sąd Okręgowy, całościowo i w powiązaniu z innymi dowodami w sprawie. Po wtóre – nie budzi wątpliwi ości, ze H. F. (1) był Dyrektorem Oddziału przy ul. (...), zatem posiadał niezbędną wiedze z zakresu bankowości i procedur bankowych w tym kredytowych. Nie sposób bowiem uznać, aby pracownik, który ma przed sobą klienta nie potrafi potwierdzić jego tożsamości na podstawie okazanego dokumentu tożsamości, czy też porównać podpisu, zgodnie z kartą wzorów podpisu (będącą zresztą w posiadaniu tej placówki – wszakże w placówce kierowanej przez H. F. (1) rachunki zakładali M. O. i M. H. (1), ten pierwszy był specjalnie kierowany do H. F. (1), aby pomógł w załatwianiu formalności). Sąd Okręgowy zasadnie, zważył, iż na pierwszy rzut oka można było stwierdzić, że podpisy znajdujące się pod dokumentami nie są zgodne z podpisami złożonymi przez klientów M. O. i M. H. (1) na karcie wzorów podpisów, a nawet różniły się pomiędzy dokumentami do złożonych wniosków kredytowych. Od pracownika banku (a nie instytucji parabankowej) wymaga się większej staranności w zakresie weryfikowania klienta i składanych przez niego dokumentów, gdy ubiega się o uzyskanie pożyczki czy kredytu bankowego. Tym bardziej zdecydowanie wyższej staranności należało wymagać od oskarżonego F., jako dyrektora placówki. Zgodnie z zasadami współżycia społecznego i zawodowego w sektorze bankowym - nie sposób uznać, aby pracownicy mogli dokonywać dowolnych czynności bez nadzoru ze strony dyrektora placówki bankowej, zwłaszcza, iż był to niewielki oddział. Kolejno należy uznać za prawdziwe ustalenia faktów oparte na prawidłowo ocenionym materiale dowodowym – wskazanym przez skarżącego w zarzutach apelacji zarówno wyjaśnieniach i zeznaniach, opiniach biegłych, załączonych dokumentach bankowych. Ustalenia Sadu I instancji odnośnie nieprawdziwych podpisów na dokumentacji bankowej poświadczanych przez oskarżonego H. F. są zasadne – nie tylko oparte na wnioskach opinii z zakresu pisma ręcznego ale w korelacji z depozycjami „oryginalnego” M. H. (1), który jako osoba bezrobotna, uzależniona, o wykształceniu zawodowym nie był zainteresowany kupnem nieruchomości należy uznać za zasadne. Wreszcie jak wynikało z depozycji M. Ł. – O. – prawdziwy H. nie był się w stanie podpisać. W konsekwencji należy uznać za prawidłową dokonaną subsumpcję przez Sad Okręgowy i argumentację przestawioną na str. 86-87 i v uzasadnienia Sądu I instancji. Zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego D. B. (1) okazały się niezasadne: Sąd Okręgowy prawidłowo ocenił materiał dowodowy, z którym zapoznał się w postepowania rozpoznawczym, i nie ma potrzeby aby powtarzać zawartą na blisko 100 stronicowym uzasadnieniu judykatu sądu meriti argumentację. Kluczowe w tej sprawie są następujące fakty: Oskarżony D. B. (1) był wyspecjalizowanym pracownikiem banku i stąd wiedział, iż procedura uzyskania kredytu bankowego pod zastaw hipoteki nie jest procedurą, która trwa jeden dzień, chociażby dlatego, że to nie on był ostatecznym decydentem o sposobie załatwienia wniosku kredytowego, a jedynie miał za zadanie zebrać lub poświadczyć niezbędne w tej procedurze dokumenty (podobnie jak osk. H. F. (1)) – stąd zasadnie przyjęto udział oskarżonego w przestępstwie ciągłym w formie stadialnej pomocnictwa. W tym kontekście przypomnieć należy, prawidłowo ocenione opinie z zakresu badań dokumentów ( jako kompletne, rzetelne i logiczne) z których wynika, że D. B. (1) m.in. potwierdził własnoręczność podpisu M. H. (1) na aneksie nr 2 do umowy kredytu z dnia 10.07.2008 roku. Tymczasem naniesione na aneksach nr 2 do umowy kredytu hipotecznego z dnia 10 lipca 2008 roku zapisy o funkcji podpisu M. H. (1) nie zostały naniesione przez M. H. (1) (vide : k. 530 – 550 – opinia nr H.3841.2012 z zakresu badań dokumentów sporządzona przez eksperta z nadkom. mgr M. S.). Dalej o poświadczeniu nieprawdy przez D. B. (1) świadczy to, że do umowy kredytowej załączono dwa raporty bankowe z kontroli nieruchomości położonej w I. wraz z dokumentacją fotograficzną – jeden z dnia 05.05.2008 roku podpisany przez H. F. (1), a drugi z dnia 18.12.2008 roku podpisany przez D. B. (1) (k. 231 – 247, k. 248 – 258 zał. Dokumentacja bankowa), który to oskarżony potwierdzał autentyczność podpisu klienta na dyspozycji wypłaty kredytu z dnia 29 grudnia 2008 roku potwierdzał. Podpisy na dyspozycji wypłaty kredytu z dnia 29 grudnia 2008 roku i potwierdzeniach wykonania dyspozycji (...) Bank S.A., jak również na prośbie z dnia 25 lipca 2008 roku i z dnia 28 listopada 2008 roku o wydłużenie okresy wypłaty transz kredytu oraz na oświadczeniu z dnia 28 listopada 2008 roku nie zostały nakreślone przez M. H. (1). Treść zapisów słowno – liczbowych na prośbie z dnia 25 lipca 2008 roku i 28 listopada 2008 roku o wydłużenie okresu wypłaty transz kredytu i oświadczeniu z dnia 28 listopada 2008 roku została nakreślona przez jedną osobę (k. 499 – 509 – kopia opinii Nr H.3832.2012 z zakresu badań dokumentów sporządzona przez eksperta z zakresu badań dokumentów Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w B. nadkom. mgr M. S., k. 511 – 528 – opinia nr H. (...).2012 z zakresu badań dokumentów sporządzona przez eksperta z zakresu badań dokumentów Laboratorium Kryminalistycznego Komendy Wojewódzkiej Policji w B. nadkom. mgr M. S.). Autentyczność podpisu klienta na dyspozycji wypłaty kredytu z dnia 29 grudnia 2008 roku potwierdzał D. B. (1). Oskarżony D. B., jako osoba uprawiona z ramienia Banku do wystawienia dokumentu poświadczył natomiast nieprawdę co do okoliczności mającej znaczenie prawne w ten sposób, że będąc zobowiązanym do osobistego przeprowadzenia oględzin miejsca położenia nieruchomości i sporządzenia z nich dokumentacji fotograficznej, sporządził poświadczający nieprawdę dokument w postaci raportu z kontroli nieruchomości w miejscowości I. z dnia 18.12.2008 roku, do którego załączył zdjęcia z innej nieruchomości, stanowiący podstawę do wypłaty transzy kredytu, w kwocie 179.290 złotych, mimo nieprzeprowadzenia oględzin, jak sam wyjaśnił. Nie może być okolicznością ekskulpującą oskarżonego fakt (jakby chciał obrońca), iż oskarżony nie przeprowadził oględzin, gdyż nie dysponował samochodem. Nie było to zatem działanie incydentalne, ale zdarzenia rozłożone w czasie. Nie jest uprawnionym także twierdzenie, iż oskarżony nie wiedział w jakiej procedurze bierze udział – był pracownikiem banku, miał dostęp do dokumentacji bankowej, miał możliwość rozeznania się jak przebiega ta procedura, jaka kwota kredytu jest wnioskowana i jakiej treści dokumenty są składane ( stąd zasadnie ustalono w wyroku rolę oskarżonych, a oskarżonemu D. B. przypisano zjawiskowa formę pomocnictwa). Ponadto w dokumentacji bankowej przy okazji zakładania konta bankowego i składania innych wniosków czy dokumentów do banku przez M. H. lub w jego imieniu oskarżony jako pracownik banku, mając dostęp do dokumentów, mógł sprawdzić, że podpisy się różnią miedzy sobą. Dodatkowo, nieprawdopodobnym jest (w świetle opinii biegłego ds. badania dokumentów) aby w banku na dokumencie składał podpis „oryginalny” M. H. skoro stwierdzono inne właściwości pisma. |
||
Wniosek |
||
Obrońcy wnieśli o zmianę wyroku i uniewinnienie każdego z reprezentowanych oskarżonych. Obrońca oskarżonego D. B. sformułował wniosek alternatywny – uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. |
☐ zasadny ☐ częściowo zasadny ☒ niezasadny |
|
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||
Ponieważ zarzuty zawarte w apelacjach obrońców okazały się niezasadne, w konsekwencji nie zasadne były wnioski tych apelacji. |
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
|
1. |
|
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
|
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
|
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
Wyrok skazujący oskarżonych S. D. (1), S. D. (1), H. F. (1) i D. B. (1). |
|
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
|
Wyrok utrzymano w mocy, albowiem zarzuty zawarte w apelacjach obrońców okazały się niezasadne. |
|
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
|
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
Zwięźle o powodach zmiany |
|
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
|||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
|||
1.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
|||
4.1. |
|||
Zwięźle o powodach uchylenia |
|||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
|||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
|||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
||
6. Koszty Procesu |
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
2. 3. |
Kosztami postępowania odwoławczego obciążono oskarżonych na mocy art.636 §1§2 kpk w wz. z art. 634 kpk i art. 627 kpk. w częściach na nich przypadających. Na podstawie art. 618 § 1 pkt. 11 kpk Sąd zasądził na rzecz obrońcy adw. R. S. od Skarbu Państwa tytułem obrony z urzędu w postępowaniu odwoławczym oskarżonych S. D. (1) oraz S. D. (1). . |
7. PODPIS |
Anna Nowakowska Katarzyna Capałowska Dorota Radlińska |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
1 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego D. B. |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok skazujący oskarżoną |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☒ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☒ |
Uchylenie ( alternatywny) |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
2 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego S. D. (1) |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok skazujący oskarżonego |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
3 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego S. D. (1) |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok skazujący oskarżonego |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
4 |
|||||
Podmiot wnoszący apelację |
Obrońca oskarżonego H. F. (1) |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wyrok skazujący oskarżonego |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☒ na korzyść ☐ na niekorzyść |
☒ w całości |
|||||
☐ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☐ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
Uchylenie |
☒ |
zmiana |