Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 6 grudnia 2022 r

Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:

Przewodniczący: S ędzia SA Grzegorz Wątroba

Protokolant: Karolina Jach

przy udziale Prokuratora Prokuratury Regionalnej w Katowicach Krzysztofa Błacha

w sprawie M. W. (W.)

podejrzanego o przestępstwa z art. 258 § 3 k.k. i inne.

po rozpoznaniu zażaleń wniesionych przez obrońców podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach

z dnia 08 listopada 2022 r., sygn. akt XVI Kp 620/22

w przedmiocie odmowy wydania listu żelaznego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 8 listopada 2022 r., sygn. akt XVI Kp 620/22, Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 281 § 1 k.p.k. nie uwzględnił wniosku obrońcy podejrzanego M. W. i odmówił wydania podejrzanemu listu żelaznego.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożyli obrońcy podejrzanego.

W środku zaskarżenia wywiedzionym przez adw. M. B. sformułowano zarzut naruszenia art. 442 § 3 k.p.k. poprzez zignorowanie zapatrywań Sądu Apelacyjnego w Katowicach oraz z ostrożności zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, poprzez przyjęcie, że skala zagrożeń dla prawidłowego toku postępowania wyklucza umożliwienie M. W. uczestnictwo w procesie przy jednoczesnym pozostawaniu na wolności. W konkluzji skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, a w przypadku uwzględnienia zarzutu alternatywnego, zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez uzależnienie wydania listu żelaznego od poręczenia majątkowego w kwocie 300 000 zł.

W zażaleniu wwiedzionym przez drugiego z obrońców podniesiono zarzut rażącego naruszenia przepisów postępowania, a to art. 281 § 2 k.p.k. i art. 8 § 2 k.p.k. oraz art. 443 § 3 k.p.k., art. 25 § 2 k.p.k. i art. 31 § 3 k.p.k. w zw. z art. 442 § 3 k.p.k. oraz zarzut błędu w ustaleniach faktycznych powiązany z zarzutem obrazy art. 7 k.p.k. W konkluzji wniesiono o zmianę zaskarżonego postanowienia i uwzględnienie wniosku o wydanie listu żelaznego, względnie o uchylenie postanowienia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Wbrew retoryce wywiedzionych środków odwoławczych, kontrola instancyjna zaskarżonego postanowienia potwierdziła prawidłowość dokonanych przez Sąd Okręgowy ustaleń faktycznych i prawnych, których konsekwencją było nieuwzględnienie wniosku obrońcy podejrzanego M. W. o wydanie listu żelaznego.

Przypomnieć trzeba, że stosownie do treści art. 281 § 1 k.p.k. jeżeli podejrzany (oskarżony) przebywający za granicą złoży oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy, właściwy miejscowo sąd okręgowy może wydać oskarżonemu list żelazny. Istotą wskazanej wyżej instytucji jest zapewnienie podejrzanemu przebywania na wolności, aż do prawomocnego ukończenia postępowania karnego, jeżeli spełnione zostały określone w ustawie warunki.

Jednakże celem tej instytucji, nie jest wyłącznie realizacja interesu podejrzanego, ale także dobro wymiaru sprawiedliwości, w szczególności zapewnienie realizacji celów postępowania przygotowawczego.

Mając powyższe w polu widzenia, Sąd odwoławczy podziela zapatrywania sądu a quo, w zakresie oceny celowości wydania listu żelaznego M. W.. Nie można nie dostrzegać charakteru zarzucanych podejrzanemu czynów, w tym także działania w ramach zorganizowanej grupy przestępczej, którą co należy podkreślić, podejrzany miał kierować. Uwzględnić trzeba, że podejrzany wiedząc o toczącym się postępowaniu wyjechał z kraju, a także i to, że materiał dowodowy stanowią, także depozycje świadków. To wszystko przekonuje, że list żelazny nie jest wystarczającą gwarancją zabezpieczenia prawidłowego toku postępowania. Tym samym, za niezasadne należy uznać zarzuty błędów w ustaleniach faktycznych jakie sformułowano w wywiedzionych środkach zaskarżenia. Dotychczasowe zachowanie podejrzanego, jak już wielokrotnie wskazywano, nie stanowi wystarczającej gwarancji niepodejmowania działań destabilizujących tok procesu w przyszłości. Skala zagrożeń ze strony podejrzanego i jego dotychczasowa postawa powoduje, że nie daje on gwarancji dobrowolności stawiennictwa i stosowania się do obostrzeń listu żelaznego. Nie podważa tych ocen, argumentacja obrońcy, iż aktualnie podejrzany może swobodnie kontaktować się ze świadkami. Brak jest również podstaw do automatycznego uwzględniania wniosku o wydanie listu żelaznego tylko i wyłącznie z uwagi na kwestie związane z europejskim nakazem aresztowania, na co jak się wydaje ma także wpływ działalność podejrzanego. Natomiast sytuacja procesowa innych podejrzanych, nie może determinować rozstrzygnięcia w odniesieniu do M. W., wszak każdorazowo sąd samodzielnie ocenia czy zaktualizowały się ustawowe przesłanki zastosowania danej instytucji. Wbrew twierdzeniom obrony przestępstwo stypizowane w art. 258 § 3 k.k. jest zagrożone karą pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. Brak jest również podstaw do kwestionowania tego rozstrzygnięcia w oparciu o zarzut obrazy art. 7 k.p.k.

Odnosząc się do zarzutów obrazy przepisów postępowania, jakie zostały sformułowane przez skarżących, w pierwszej kolejności wskazać trzeba, że nie stanowi podstawy do wzruszenia wydanego orzeczenia okoliczność, że sąd a quo w pisemnych motywach wydanego rozstrzygnięcia nie uzasadnił swojej właściwości miejscowej. Jakkolwiek słusznie skarżący podnoszą, że sąd odwoławczy uchylając rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego w Katowicach, wskazał na potrzebę zweryfikowania przez ten sąd swojej właściwości, to jednak niezastosowanie się przez sąd ponownie rozpoznający sprawę do zapatrywań prawnych lub wskazań sądu odwoławczego co do dalszego postępowania (art. 442 § 3 k.p.k.), stanowi względną przyczynę odwoławczą. W konsekwencji, zarzut obrazy art. 442 § 3 k.p.k. dla swej skuteczności, wymaga wykazania wpływu tego uchybienia na treść orzeczenia, tymczasem skarżący nie przedstawili skutecznej argumentacji w tym zakresie. Nie sposób, jak czyni to skarżący, apriorycznie zakładać, że inny sąd (Sąd Okręgowy w Sosnowcu) oceniłby zasadność wydania listu żelaznego odmiennie aniżeli uczynił to sąd a quo i w tym upatrywać przyczyny odwoławczej. Skoro zaś sprawę rozpoznał sąd okręgowy, to oczywistym jest, że nie zachodzi przypadek o jakim mowa w art. 439 § 1 pkt 4 k.p.k. Z tych też względów brak jest podstaw do zakwestionowania rozstrzygnięcia także na podstawie zarzutu obrazy art. 25 § 2 k.p.k. i 31 § 3 k.p.k. w zw. z art. 442 § 3 k.p.k.

Nie jest także zasadne, upatrywanie przez skarżących obrazy art. 442 § 3 k.p.k. (błędnie określonego w zażaleniu adw. B. C. jako art. 443 § 3 k.p.k.) w odwołaniu się przez sąd a quo do treści art. 281 § 2 k.p.k. Zapatrywania prawne wyrażone przez Sąd Apelacyjny w postanowieniu z dnia 13 września 2022 r., którym uchylono orzeczenie Sądu Okręgowego w Katowicach i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, nie oznaczają przecież wyeliminowania przepisu art. 281 § 2 k.p.k. z polskiej procedury karnej. To co zdają się marginalizować skarżący, to fakt, że sąd a quo ponownie procedując w sprawie o wydanie listu żelaznego, zgodnie z zaleceniami Sądu Apelacyjnego, uzyskał akta postępowania przygotowawczego i dokonał samodzielnej oceny w zakresie celowości wydania dobrodziejstwa, o jakie ubiega się M. W.. Sąd ten wyraźnie wskazał, że za odmową przemawia rodzaj i charakter zarzucanego czynu i wypływające z tego obawy o prawidłowy przebieg śledztwa, a stanowisko to jak zostało przedstawione na wstępie, jest w ocenie sądu odwoławczego zasadne. Nadto, zwrócić uwagę należy na podstawę prawną wydanego orzeczenia, gdzie wskazano jedynie art. 281 § 1 k.p.k.

Argumentacja zaprezentowana w wywiedzionych środkach odwoławczych, nie mogła doprowadzić do zmiany bądź uchylenia zaskarżonego postanowienia. Z tych też względów uznać należy, iż zastosowanie listu żelaznego nie ułatwi dalszego prowadzenia postępowania, dlatego orzeczono jak w części dyspozytywnej postanowienia.

Mając na uwadze powyższe, Sąd postanowił jak w części dyspozytywnej.

ZARZĄDZENIE

- odpis postanowienia wraz z pouczeniem o prawomocności doręczyć podejrzanemu oraz obrońcom podejrzanego

- zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 6 grudnia 2022 roku.