Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 16 maja 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Katowicach w Wydziale II Karnym w składzie:

Przewodniczący: sędzia SA Marcin Ciepiela

Protokolant: Karolina Jach

w sprawie M. Ś. (Ś.)

podejrzanego o przestępstwa z art. 258 § 1 k.k. i in.

po rozpoznaniu zażalenia wniesionego przez obrońcę podejrzanego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Katowicach z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt XVI Kp 244/23, o odmowie wydania listu żelaznego

na podstawie art. 437 § 1 k.p.k.

postanawia

utrzymać zaskarżone postanowienie w mocy.

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 25 kwietnia 2023 r., sygn. akt XVI Kp 244/23, Sąd Okręgowy w Katowicach na podstawie art. 281 § 1 k.p.k., nie uwzględniając wniosku obrońcy podejrzanego M. Ś., odmówił wydania podejrzanemu listu żelaznego.

Na powyższe postanowienie zażalenie złożył obrońca podejrzanego, zarzucając orzeczeniu mające wpływ na jego treść naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 281 § 1 k.p.k. w zw. z art. 282 § 1 k.p.k. oraz art. 282 § 2 k.p.k. oraz błędną interpretację przepisów prawa w zakresie instytucji listu żelaznego. W konkluzji skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez wydanie listu żelaznego podejrzanemu oraz uchylenie tymczasowego aresztowania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Zażalenie obrońcy nie zasługuje na uwzględnienie.

Kontrola odwoławcza kontestowanego orzeczenia nie wykazała, aby miało ono zostać wydane z obrazą wskazanych przez skarżącego norm prawa procesowego, która determinowałaby treść rozstrzygnięcia. Równocześnie zasadnicze obiekcje budzi konstrukcja zarzutu sformułowanego w punkcie 3, dotyczącego błędnej interpretacji „przepisów prawa w zakresie instytucji listu żelaznego”, który w istocie stanowi niedopuszczalną koniunkcję zarzutu obrazy przepisów prawa procesowego i błędu w ustaleniach faktycznych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, sąd I instancji, w oparciu o całokształt przedstawionego mu materiału dowodowego bezbłędnie odtworzył stan faktyczny i prawidłowo zastosował przepisy art. 281 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 282 § 1 k.p.k., które legły u podstaw trafnego stanowiska o braku podstaw do udzielenia podejrzanemu M. Ś. listu żelaznego.

W pierwszej kolejności zauważyć trzeba, że stosownie do treści art. 281 § 1 i 2 k.p.k. (zmienionego przez art. 3 pkt 6 ustawy z dnia 20 kwietnia 2021 r., Dz.U.2021.1023), w brzmieniu obowiązującym od 22 czerwca 2021 r., jeżeli oskarżony przebywający za granicą złoży oświadczenie, że stawi się do sądu lub do prokuratora w oznaczonym terminie pod warunkiem odpowiadania z wolnej stopy, właściwy miejscowo sąd okręgowy może wydać oskarżonemu list żelazny, przy czym w postępowaniu przygotowawczym list żelazny może być wydany na wniosek prokuratora albo przy braku jego sprzeciwu.

Już zatem z samego brzmienia art. 281 § 1 k.p.k. wynika, że spełnienie przesłanek pozytywnych przez podejrzanego nie obliguje sądu okręgowego do wydania listu żelaznego, a jedynie statuuje po stronie podejrzanego uprawnienie do ubiegania się o możliwość odpowiadania z wolnej stopy w toczącym się postępowaniu karnym.

Analizując przytoczone przepisy z punktu widzenia wykładni literalnej (zob. K. Eichstaedt [w:] Kodeks postępowania karnego. Tom I. Komentarz aktualizowany, red. D. Świecki, LEX/el. 2023, art. 281, teza 9) oraz systemowej, odwołującej się do tego, że prokurator, jako organ prowadzący postępowanie przygotowawczy, powinien mieć zapewniony wpływ na wydanie listu żelaznego na tym jego etapie, warto zauważyć, że skorzystanie przez prokuratora z uprawnienia do wniesienia sprzeciwu (k. 55) w istocie uniemożliwiało wydanie wobec podejrzanego M. Ś. listu żelaznego.

Niezależnie od tego, Sądu Okręgowy trafnie wykazał, że również z punktu widzenia wykładni funkcjonalnej brak przesłanek do wydania wnioskowanego przez obrońcę rozstrzygnięcia.

Otóż, Sąd Apelacyjny podziela pogląd wyrażony w pisemnych motywach kwestionowanego orzeczenia, że rozstrzygając o zastosowaniu wspomnianej instytucji, sąd winien mieć w polu widzenia nie tylko realizację interesu podejrzanego, ale i dobro wymiaru sprawiedliwości, zwłaszcza w aspekcie realizacji celów i sprawności postępowania karnego. Stanowisko to znajduje akceptację w judykaturze oraz w piśmiennictwie (postanowienie SA w Katowicach z 21.05.2019 r., II AKz 350/19, LEX nr 2753233; K. Dudka [w:] M. Janicz, C. Kulesza, J. Matras, H. Paluszkiewicz, B. Skowron, K. Dudka, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, wyd. II, Warszawa 2020, art. 281, teza 7).

Sąd Okręgowy, nadając należytą wagę sprzeciwowi wniesionemu przez prokuratora, trafnie wyeksponował okoliczność, że M. Ś., wiedząc o prowadzonym przeciwko niemu postępowaniu przygotowawczym, nie stawiał się na zaplanowane z jego udziałem czynności, a następnie opuścił miejsce zamieszkania i ukrywał się przed organami ścigania. Powyższe stanowiło podstawę zastosowania wobec M. Ś. środka zapobiegawczego w postaci tymczasowego aresztowania na okres 14 dni od jego zatrzymania, co nastąpiło na mocy postanowienia Sądu Rejonowego Katowice-Wschód w Katowicach z dnia 25 stycznia 2023 r., sygn. akt IV Kp 49/23. Wskazać również należy za sądem a quo na nieskuteczność czynności poszukiwawczych za M. Ś. w skali ogólnokrajowej, w tym i w oparciu o list gończy, co wynikało z tego, że podejrzany wyjechał poza granice kraju, początkowo przebywając na terytorium Republiki Federalnej Niemiec, a następnie w Republice Czeskiej, w związku z czym prokurator pismem z dnia 29 marca 2023 r. wystąpił do Sądu Okręgowego w Katowicach o wydanie europejskiego nakazu aresztowania za podejrzanym. Trafnie również Sąd Okręgowy wskazał na rodzaj i charakter zarzucanych podejrzanemu przestępstw, w tym występku udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, którą kierować miał kuzyn M. Ś. – S. S., który również ukrywa się przed organami ścigania poza granicami kraju.

Okoliczności zarzucanych podejrzanemu przestępstw, dotychczasowa postawa M. Ś., który najpierw nie stawiał się dobrowolnie na wezwania organu prowadzącego postępowania, a następnie opuścił miejsce zamieszkania i ukrywał się przed organem ścigania poza granicami kraju, w powiązaniu z faktem, że wniosek o wydanie wymienionemu listu żelaznego złożony został w sytuacji ukrywania się podejrzanego przed organami ścigania oraz gdy nie utraciły aktualności podstawy tymczasowego aresztowania z art. 258 § 1 pkt 2 k.p.k. i art. 258 § 2 k.p.k., stanowiły asumpt do stwierdzenia, że wydanie wymienionemu listu żelaznego z pewnością pozostawałoby w oczywistej sprzeczności z dobrem wymiaru sprawiedliwości w prowadzonym postępowaniu przygotowawczym.

W związku z powyższym stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy prawidłowo zastosował przepisy art. 281 § 1 i 2 k.p.k. i art. 282 § 1 k.p.k., wywodząc przy tym trafne wnioski z okoliczności wywiedzionych z treści przedstawionego mu materiału dowodowego.

Finalnie zatem należy stwierdzić, że zarzuty skarżącego i przywołana na ich poparcie argumentacja nie dostarczyły podstaw do podważenia prawidłowości stanowiska sądu a quo, a w konsekwencji do zmiany zaskarżonego orzeczenia. Skoro utrzymano w mocy odmowę wydania listu żelaznego, nie było też podstaw do rozstrzygnięcia związanego immanentnie z przeciwną decyzją procesową uchylenia tymczasowego aresztowania.

W tym stanie rzeczy utrzymano zaskarżone postanowienie w mocy.

ZARZĄDZENIE

1.  odpis postanowienia doręczyć obrońcy podejrzanego i prokuraturze,

2.  zwrócić akta sprawy.

Katowice, dnia 16 maja 2023 r.