Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II Ka 298/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2023r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący:

SSO Grażyna Jaszczuk

Protokolant:

st. sekr. sąd. Paulina Jarczak

przy udziale Prokuratora Aleksandry Płatek – Oleszek

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2023 r.

sprawy T. M.

oskarżonego z art. 35 ust. 1a ustawy z 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt

na skutek apelacji, wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Łukowie

z dnia 2 marca 2023 r. sygn. akt II K 676/22

uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II Ka 298/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Łukowie z dnia 02 marca 2023 r. w sprawie II K 676/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

----

--------------------

--------------------------------------------------------------

-------------

--------------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------

----------------------

--------------------------------------------------------------

--------------

--------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------

------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

------------------

-------------------------------------

---------------------------------------------------------------------------

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  obrazy przepisów prawa materialnego pod postacią art. 1 ust. 1 Rozporządzenia Rady (WE) NR 1/2005 z dnia 22 grudnia 2004 r. w sprawie ochrony zwierząt podczas transportu i związanych z tym działań oraz zmieniające dyrektywy 64/432/EWG i 93/119/WE oraz rozporządzenie (WE) nr 1255/97 w związku z przepisami technicznymi określonymi w punktach 1 oraz 2 litera „a” i „c” załącznika numer I do ww. Rozporządzenia przez ich niesłuszne niezastosowanie, w sytuacji gdy wskazane przepisy w powiązaniu z treścią art. 35 ust. 1a w zw. z art. 6 ust. 1a oraz art. 6 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt wskazują na odpowiedzialność karną osoby, która znęca się nad zwierzęciem m.in. poprzez transport zwierząt w sposób powodujący ich zbędne cierpienie i stres, do których zaliczane są zwierzęta niezdolne do transportu wykazujące słabość fizjologiczną, w tym samice, które urodziły w poprzednim tygodniu, co miało istotny wpływ na treść orzeczenia i skutkowało wydaniem wyroku uniewinniającego

2.  obrazę przepisów postępowania, tj. art. 4, 7, art. 366 § 1 kpk mającą wpływ na treść orzeczenia przez uwzględnienie wbrew dyspozycji art. 4 kpk jedynie okoliczności przemawiających na korzyść oskarżonego T. M., przy jednoczesnej ocenie zebranego materiału dowodowego, wbrew dyspozycji art. 7 kpk, w sposób wybiórczy, sprzeczny z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenie życiowego, a wyrażające się w pominięciu przy ustalaniu stanu faktycznego w sprawie dowodów przedstawionych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ł. oraz zeznań A. D., które to jednoznacznie wskazując na fakt, iż w okresie 7 dni po porodzie samice zwierząt nie są zdolne do transportu, gdyż zabraniają tego wprost przepisy prawa Unii Europejskiej przyjmując, że transport takich zwierząt naraża je na zbędne cierpienie i stres, co miało wpływ na treść orzeczenia skutkujące niesłusznym uniewinnieniem oskarżonego od zarzucanego mu przestępstwa

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania /zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Na wstępie należy zaznaczyć, że w celu usystematyzowania zasadniczej części niniejszych wywodów oraz zachowania jej przejrzystości, ze względu na różnorodność zarzutów apelacyjnych oraz niepoprawną formę ich zaprezentowania, Sąd Okręgowy uznał za celowe, by odnieść się do podniesionych postulatów prokuratora z zachowaniem poprawnej metodyki stawiania zarzutów odwoławczych, tj. zaczynając od obrazy przepisów postępowania, a kończąc na obrazie przepisów prawa materialnego.

Prokurator słusznie wskazał we wniesionym środku odwoławczym, iż zaskarżony wyrok narusza art. 4 kpk, art. 7 kpk i art. 366 § 1 kk. Konsekwencją obrazy tychże przepisów procesowych są poczynione przez Sąd Rejonowy ustalenia faktyczne obarczone błędem dowolności. Tok rozumowania Sądu I instancji, przedstawiony w pisemnych motywach zaskarżonego orzeczenia, który doprowadził do uniewinnienia oskarżonego, jest obarczony znacznymi lukami, wynikającymi bezpośrednio z braku uwzględniania całokształtu okoliczności przedmiotowej sprawy. W szczególności fragment uzasadnienia pierwszoinstancyjnego dotyczący przyczyn uniewinnienia wskazuje, że poczyniona przez Sąd Rejonowy ocena dowodów jest wybiórcza, sprzeczna z zasadami logicznego rozumowania, a przez to dowolna. Sąd obdarzając wiarą wyjaśnienia oskarżonego, w których zaprzeczył, aby znęcał się nad zwierzęciem, nie uwzględnił obciążających oskarżonego zeznań świadka A. D., oraz dowodów przedstawionych przez Powiatowego Lekarza Weterynarii w Ł., z których jednoznacznie wynika, że w okresie 7 dni po porodzie samice zwierząt nie są zdolne do transportu, gdyż zabraniają tego wprost przepisy prawa Unii Europejskiej przyjmując, że transport takich zwierząt naraża je na zbędne cierpienie i stres.

Wskazać należy, że ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 roku o ochronie zwierząt przyznaje zwierzętom określone prawa ograniczając tym samym swobodę działania człowieka wobec nich, jak również nakłada na ludzi pewnie obowiązki względem zwierząt. Artykuł 6 ust. 2 ww. ustawy posiada otwarty katalog zachowań, które traktowane są jako znęcanie się nad zwierzętami. Za znęcanie się nad zwierzętami może być więc uznane każde zadawanie lub dopuszczenie do zadawania bólu lub cierpienia nawet, gdy zachowanie to nie zostało wymienione wprost w żadnym z punktów tego przepisu. Wystarczy w takich sytuacjach wykazanie, że to zachowanie było niehumanitarne, a więc takie, które nie uwzględniało potrzeb zwierzęcia lub nie zapewniało mu opieki czy też ochrony (por. wyrok SN z 7 lipca 2020 r., II KK 222/19).

Sąd I instancji swoje ustalenia poczynił w oderwaniu od obowiązujących przepisów prawa Unii Europejskiej oraz przepisów ustawy o ochronie zwierząt, z których jednoznacznie wynika, iż znęcaniem się nad zwierzęciem należy uznać transport samicy w celach gospodarczych, która urodziła w poprzednim tygodniu, gdyż transport przyczynia się do zadawania cierpienia takiemu zwierzęciu i powoduje u niego stres. Jak wynika z zeznań świadka A. D. 7-dniowy okres ma zapewnić samicy zwierzęcia powrót do pełnej sprawności, w związku z czym transport takiego zwierzęcia w okresie 7 dni od porodu jest zakazany. Nie jest zbyt zręczna strona techniczna aktu oskarżenia, jednakże nie uprawnia to Sądu I instancji do stwierdzenia zawartego w uzasadnieniu wyroku (k. 80 akt).

Podsumowując te rozważania Sąd Okręgowy stwierdza, iż zaistniałe naruszenie przepisów prawa jest rażące i miało istotny wpływ na treść wyroku. Konieczne jest zatem jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Łukowie do ponownego rozpoznania. Z uwagi na charakter błędów popełnionych przez Sąd pierwszej instancji, zachodzi konieczność dokonania ponownej oceny całokształtu zebranych w sprawie dowodów oraz właściwej wykładni ustawowych znamion zarzucanego oskarżonemu przestępstwa.

Wniosek

uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Łukowie

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zasadność zarzutów warunkowała zasadność wniosku apelacyjnego.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

-----------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

-----------------------------------------------------------------------------------

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

Sąd Odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w I instancji lub co do którego w pierwszej instancji umorzono postępowanie.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Gdyby postępowanie zostało przeprowadzone w sposób prawidłowy, przy rozważeniu przez Sąd Rejonowy wskazanych w niniejszym uzasadnieniu kwestii, możliwym pozostaje, iż Sąd I Instancji nie wydałby wyroku uniewinniającego. Uwzględnienia w wyroku kasatoryjnym wymagała reguła ne peuis i zasada dwuinstancyjności postępowania.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Procedując po raz kolejny, Sąd I instancji przeprowadzi postępowanie w sposób pozbawiony wyżej opisanych uchybień, dogłębnie analizując kwestie wskazane przez Sąd Odwoławczy. Następnie dokona wszechstronnej, wnikliwej, wieloaspektowej i konfrontacyjnej analizy wszystkich dowodów zgromadzonych w sprawie, wystrzegając się przy tym generalizującej oceny dowodów, wyprowadzając wnioski zgodne z treścią art. 4 kpk i art. 7 kpk.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

----------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

---------------------

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Cały wyrok

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana