Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Elżbieta Kala

po rozpoznaniu w dniu 22 maja 2023 r. w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa(...) w B.

przeciwko D. P.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 22 listopada 2022 r., sygn. akt VIII GC 1333/22

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że nadaje mu następujące brzmienie:

1. zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 6.918,75 zł (sześć tysięcy dziewięćset osiemnaście złotych siedemdziesiąt pięć groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 28 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty;

2. w pozostałej części powództwo oddala;

3. zasądza od powoda na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów procesu kwotę 2.604,24 zł (dwa tysiące sześćset cztery złote dwadzieścia cztery grosze) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

4. zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 339,08 zł (trzysta trzydzieści dziewięć złotych osiem groszy) tytułem zwrotu części opłaty od pozwu, od której obowiązku powód jest zwolniony;

II. oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od powoda na rzecz pozwanego tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego kwotę 1.296 zł (tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt sześć złotych) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty;

IV.  zasądza od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Bydgoszczy kwotę 339,08 zł (trzysta trzydzieści dziewięć złotych osiem groszy) tytułem zwrotu części opłaty od apelacji, od której obowiązku powód jest zwolniony.

Sygn. akt VIII Ga 23/23

UZASADNIENIE

Powód (...)w B. wniósł o zasądzenie od pozwanego D. P. prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (...) w S. kwoty 48.829,95 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od kwoty 48.431,25 zł od dnia 28 stycznia 2022 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 397,70 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, a także o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu wskazano, że strony łączyła umowa zawarta w dniu 23 września 2021 r., na mocy której pozwany był zobowiązany do remontu głównego trzech samochodów ciężarowych najpóźniej do dnia 30 października 2021 r. Zdaniem powoda pozwany umowę zrealizował z opóźnieniem. Pierwszy pojazd oddano bowiem dnia 2 listopada 2021 r., drugi – dnia 5 listopada 2021 r., a trzeci – 16 listopada 2021 r. W związku z tym powód naliczył pozwanemu karę umowną za opóźnienie w wykonaniu zobowiązania zgodnie z § 10 ust 1 umowy. Kary wynosiły odpowiednio 20.756,25 zł za pierwszy pojazd, 27.675 zł za drugi pojazd i 39.206,25 zł za trzeci pojazd. Łącznie kara umowna wyniosła 87.637,50 zł. Stała się wymagalna po upływie terminu zapłaty wskazanego w nocie obciążeniowej, tj. dnia 28 stycznia 2022 r. Pozwany w dniu 14 marca 2022 r. zapłacił kwotę 39.206,25 zł tytułem kary umownej, wobec czego powód dochodzi zapłaty pozostałej części kary umownej oraz odsetek od już zapłaconej części tejże kary.

W dniu 6 czerwca 2022 r. w sprawie rozpoznawanej pod sygn. akt VIII GNc 2519/22 Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym w Bydgoszczy VIII Wydziale Gospodarczym wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym zgodnie z żądaniem zgłoszonym w pozwie.

W sprzeciwie od tego orzeczenia pozwany zaskarżył je w całości, wnosząc o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany za bezsporny uznał fakt, że naprawione pojazdy oddał w terminach wskazanych w pozwie. Wskazał jednak, że termin wyznaczony w umowie przypadał na sobotę, w związku z tym - zgodnie z art. 115 k.c. - termin oddania pojazdów po ich naprawie upływał w następnym dniu roboczym, tj., 2 listopada 2021 r. Tym samym pierwszy pojazd został zwrócony powodowi w terminie, a z opóźnieniem zwrócono pozostałe dwa pojazdy. Pozwany zakwestionował też sposób wyliczenia wysokości kar umownych, którą powód niezasadnie zwielokrotnił. Według wyliczenia dokonanego przez pozwanego, kara umowna powinna wynosić 2.306,25 zł za każdy dzień opóźnienia, czyli łącznie 39.206,25 zł. Pozwany uregulował tę należność i zapłacił równowartość wyliczonych przez powoda odsetek ustawowych za opóźnienie od w/w kwoty.

W pozostałych pismach procesowych wniesionych w niniejszej sprawie strony podtrzymały swoje stanowiska.

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 22 listopada 2022 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy oddalił powództwo i zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 3.617 zł z należnymi odsetkami tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, że strony postępowania łączyła umowa nr (...), zawarta w dniu 23 września 2021 r. Przedmiotem umowy było wykonanie remontu głównego trzech samochodów ciężarowych dużej ładowności (...) z systemem samozaładowczym(...) W § 3 ust. 1 wartość umowy została określona na 1.383.750 zł brutto. W § 4 ust. 1 umowy wskazano, że przedmiot umowy winien być wykonany nie później niż do dnia 30 października 2021 r.

W § 10 ust. 1 pkt 2 umowy wskazano, że w przypadku nienależytego, nieterminowego wykonania przedmiotu umowy Wykonawca zapłaci na rzecz Zamawiającego kary umowne w wysokości 0,5% wysokości brutto niezrealizowanej części umowy za każdy rozpoczęty dzień zwłoki, jednak nie więcej niż 15% wartości brutto niezrealizowanej części umowy za zwłokę w wykonaniu umowy z przyczyn zależnych od Wykonawcy.

Pierwszy naprawiony pojazd pozwany oddał powodowi w dniu 2 listopada 2021 r., drugi pojazd – w dniu 5 listopada 2021 r., a trzeci pojazd – w dniu 16 listopada 2021 r.

Sąd Rejonowy uznał, że zgodnie z § 4 ust. 1 umowy oraz art. 115 k.c. drugi pojazd został oddany powodowi 3 dni po terminie, natomiast trzeci – 14 dni po terminie.

Powód naliczył kary umowne za opóźnienie w wysokości 87.637,50 zł. Kary naliczał od dnia 30 października 2021 r. w wysokości 0,5% wysokości brutto niezrealizowanej części umowy za każdy rozpoczęty dzień zwłoki w następujący sposób:

- od kwoty 1.383.750 zł za trzy dni opóźnienia,

- od kwoty 922.500 za sześć dni opóźnienia,

- od kwoty 461.250 zł za siedemnaście dni opóźnienia.

W dniu 13 stycznia 2022 r. powód wystawił pozwanemu notę obciążeniową nr (...) z terminem płatności do dnia 27 stycznia 2022 r.

Pozwany w odpowiedzi na ww. pismo z dnia 13 stycznia 2022 r. wniósł o dokonanie korekty noty nr (...)poprzez redukcję naliczonych kar umownych do kwoty 39.206,25 zł. Należną kwotę pozwany wyliczył za opóźnienie od dnia 2 listopada 2021 r. w wysokości 0,5% wysokości brutto niezrealizowanej części umowy za każdy rozpoczęty dzień zwłoki w następujący sposób: od kwoty 922.500 za trzy dni opóźnienia oraz od kwoty 461.250 zł za jedenaście dni opóźnienia.

Pismem z dnia 9 lutego 2022 r. powód odmówił korekty noty obciążeniowej twierdząc, że kary umowne zostały naliczone przez niego w sposób prawidłowy zgodnie z postanowieniami umowy i obowiązującymi przepisami prawa.

W dniu 15 marca 2022 r. pozwany zapłacił powodowi należność w wysokości 39.206,25 zł. W dniu 24 czerwca 2022 r. zapłacił również ustawowe odsetki za opóźnienie od w/w kwoty w łącznej kwocie 397,70 zł wraz z odsetkami od odsetek.

Sąd Rejonowy zważył następnie, że poza sporem był fakt, iż strony łączyła umowa o świadczenie usług a zgodnie z art. 750 k.c. do umów o świadczenie usług, które nie są uregulowane innymi przepisami, stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.

Umowy, do których stosuje się uregulowanie zawarte w art. 750 k.c., są umowami nienazwanymi. Charakteryzują się tym, że ich przedmiotem jest świadczenie usług, przy czym umowa taka może dotyczyć dokonania jednej usługi, większej – określonej liczby usług, bądź też dotyczyć stałego świadczenia usług określonego rodzaju. Umowy takie mogą mieć charakter odpłatny bądź nieodpłatny i są umowami konsensualnymi. Ich stronami mogą być wszelkie podmioty prawa cywilnego, a więc osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną.

W przedmiotowej sprawie między stronami na mocy umowy z dnia 23 września 2021 r. wytworzył się stosunek zobowiązaniowy, zgodnie z którym pozwany zobowiązał się do świadczenia określonych usług na rzecz powoda, zaś powód zobowiązał się do dokonywania zapłaty za wykonane usługi. W umowie tej zawarto dodatkowe zastrzeżenie umowne dotyczące podstawy naliczenia kar umownych za nieterminowe wykonanie przedmiotu umowy. Wskazano również termin realizacji umowy do dnia 30 października 2021 r. Bezsporny w sprawie był fakt, że pozwany zrealizował ww. umowę z opóźnieniem. Między stronami zaistniał natomiast spór dotyczący terminu realizacji umowy oraz naliczania odsetek.

W dalszej kolejności Sąd Rejonowy odwołał się do treści art. 110 k.c., zgodnie z którym jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin nie określając sposobu jego obliczania, stosuje się przepisy poniższe. W związku z tym Tytuł V Części ogólnej k.c. znajduje zastosowanie do wszystkich rodzajów terminów, chyba że z treści przepisu wynika, że znajduje on zastosowanie do konkretnego rodzaju terminu. Zgodnie z literaturą przedmiotu pojęcie terminu ma podwójne znaczenie, określa bowiem konkretną chwilę czasu albo pewien okres mierzony liczbą dni, tygodni, miesięcy lub lat.

Następnie Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 115 k.c. jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą. Sąd uznał, że w związku z tym, iż wskazany w umowie termin jej realizacji przez pozwanego (30 października 2021 r.) rzeczywiście przypadał na sobotę, termin ten uległ przesunięciu na pierwszy dzień, który nie jest dniem wolnym od pracy, czyli – jak słusznie wskazał pozwany - na dzień 2 listopada 2021 r. W konsekwencji, zdaniem Sądu Rejonowego, kary umowne za nieterminowe wykonanie umowy przez pozwanego powinny być liczone od dnia 3 listopada. Tym samym Sąd Rejonowy stwierdził, że pozwany w sposób prawidłowy wyliczył wysokość należnej powodowi kary umownej, a następnie należność tę zapłacił wraz z należnymi odsetkami.

Mając na względzie powyższe Sąd na podstawie art. 735 § 1 k.c. w zw. z art. 115 k.c. oraz § 10 ust. 1 pkt 2 umowy stron i art. 483 § 1 k.c. a contrario orzekł jak w pkt. I. wyroku i oddalił powództwo jako niezasadne. O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., czyli zgodnie z zasadą odpowiedzialności za jego wynik.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożył powód, zaskarżając go w całości. Powód wskazał na naruszenie art. 115 k.c w zw. z art.110 k.c poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.

W związku z tym wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości,

2)  zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

Uzasadniając apelacje skarżący podniósł, że zasady obliczania terminów określone w tytule V rozdziału III kodeksu cywilnego dotyczą sytuacji, gdy terminy są wskazane jako wielokrotność dni, tygodni lub miesięcy. Nie znajdują one zatem zastosowania przy wykonaniu umowy łączącej strony. Co więcej, wskazany w umowie termin 30.10.2021 r. jest terminem maksymalnym, zobowiązanie mogło być więc wykonane wcześniej.

Pozwany w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz kosztów zastępstwa procesowego z należnymi odsetkami.

W uzasadnieniu pozwany wskazał, że Sąd Rejonowy zasadnie przyjął, iż art. 115 k.c ma zastosowanie również do terminu oznaczonego datą dzienną, wyznaczającą koniec terminu umownego, a poza tym, zdaniem pozwanego, Sąd Rejonowy zasadnie oparł rozstrzygnięcie na metodzie liczenia kar umownych, prezentowanej przez pozwanego.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w części, skutkując koniecznością zmiany zaskarżonego wyroku.

Należy na wstępie podkreślić, że postępowanie prowadzone przez sąd drugiej instancji - pozostając postępowaniem odwoławczym i kontrolnym - zachowuje walor postępowania rozpoznawczego, co oznacza, że sąd ten ma pełną, ograniczoną jedynie granicami zaskarżenia, swobodę jurysdykcyjną. Postępowanie przed sądem drugiej instancji polega na ponownym merytorycznym rozpoznaniu sprawy (zob. uzasadnienie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 31 stycznia 2008 r., III CZP 49/07, OSNC 2008, nr 6, poz. 55). Sąd odwoławczy może w związku z tym uzupełnić postępowanie dowodowe i przyjąć podstawę faktyczną rozstrzygnięcia odmienną niż sąd pierwszej instancji (por. np. wyrok SN z dnia 19 listopada 2015 r., V CSK 130/15, LEX nr 1943241, a także postanowienie z dnia 23 marca 2022 r., III CZ 1/22, LEX nr 3324606).

Ustalenia oraz oceny Sądu pierwszej instancji w znacznym zakresie zasługiwały na podzielenie, stąd też nie ma potrzeby powtarzania ich w całości w tym miejscu niniejszego uzasadniania (art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c.).

Odnosząc się do zarzutu apelacji trzeba stwierdzić, że Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował w rozpoznawanej sprawie art. 115 k.c., nakazujący nie uwzględnianie dni ustawowo wolnych od pracy oraz soboty przy obliczaniu końcowego dnia terminu do wykonania czynności.

Zgodnie z art. 110 k.c., kodeksowe sposoby obliczania terminu wskazane w art. 111–116 k.c. mają zastosowanie w przypadku, gdy ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja innego organu państwowego albo czynność prawna oznaczają termin, nie wyznaczając jednocześnie sposobu jego liczenia. Zatem w sytuacji, gdy akt normatywny lub indywidualny przewiduje własne reguły obliczania ustanowionych w nim terminów, będą one miały pierwszeństwo przed zasadami statuowanymi w tych przepisach. Przepisy art. 110–116 k.c. (z wyjątkiem art. 112 zdanie drugie k.c.) mają charakter dyspozytywny w odniesieniu do terminów oznaczonych w czynnościach prawnych. Jedynie norma prawna określająca sposób obliczania wieku osoby fizycznej zawarta w art. 112 zdanie drugie k.c. jest bezwzględnie wiążąca (por. M. Maciejewska-Szałas [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, art. 110).

Przyjmuje się zgodnie, że podmioty dokonujące czynności prawnych w sferze prawa cywilnego mogą samodzielnie – w granicach zakreślonych przez art. 110 k.c. – wyznaczać terminy i ustalać sposób ich obliczania (K. Skubisz-Kępka [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I. Część ogólna (art. 1-125), red. M. Fras, M. Habdas, Warszawa 2018, art. 110). Zasady obliczania terminów statuowane w przepisach art. 111–115 k.c. stanowią reguły interpretacyjne mające zastosowanie do terminów oznaczonych w ustawach, orzeczeniach sądowych i decyzjach innych organów państwowych, gdy nie przewidziano w tych aktach autonomicznych norm ustalających metodę ich liczenia. Natomiast w razie zastrzeżenia terminu w postanowieniach czynności prawnej należy dokonać ich egzegezy zgodnie z ogólnymi regułami wykładni określonymi w art. 65 k.c. Jedynie w przypadku, gdy wskazany sposób postępowania nie doprowadzi do jednoznacznych wyników, zastosowanie powinny znaleźć reguły interpretacyjne przewidziane w art. 111–115 k.c. (M. Maciejewska-Szałas [w:] Kodeks cywilny. Komentarz, red. M. Balwicka-Szczyrba, A. Sylwestrzak, Warszawa 2022, art. 110).

Sąd Okręgowy podziela przy tym stanowisko, zgodnie z którym termin według prawa cywilnego oznaczać może punkt czasowy, czyli konkretną chwilę w czasie bądź zastrzeżenie, przez które skutek czynności prawnej zostaje oznaczony w czasie albo pewien wycinek czasu – pewną liczbę następujących po sobie jednostek, np. miesiąc, dwa tygodnie etc. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 19 września 2017 r., I ACa 354/17).

W rozpoznawanym przypadku strony zastrzegły w § 4 ust. 1 umowy ostateczny dzienny termin wykonania przez stronę pozwaną zobowiązania polegającego na remoncie trzech samochodów ciężarowych. Wyznaczyły ten termin na dzień 30 października 2021 r. Okazało się, że termin ten przypadł w sobotę. W sprawie nie zostało jednak wykazane, że strony ustalając ten termin miały świadomość, że przypadnie on w sobotę, że wyznaczając datę 30 października 2021 r. określiły w ten sposób „sposób obliczenia terminu” i że tym samym, wolą stron było wyłączenie stosowania art. 115 k.c. Jednocześnie ze stanowiska pozwanego i sposobu wyliczenia przez niego zakresu opóźnienia w wykonaniu umowy wynika, iż pozwany przyjmował, że w sytuacji gdy termin wykonania umowy przypadnie na dzień ustawowo wolny od pracy lub sobotę będzie miał do niego zastosowanie art. 115 k.c.

Należy przy tym zauważyć, że w § 16 ust. 7 umowy strony postanowiły, że w sprawach nieuregulowanych umową mają zastosowanie przepisy ustawy, k.c oraz inne powszechnie obowiązujące przepisy prawa. W ocenie Sądu Okręgowego, dokonując zatem wykładni oświadczeń woli stron zgodnie z dyspozycją art. 65 k.c – brak jest podstaw do przyjęcia, że wolą stron przy zawarciu umowy było wyłączenie możliwości zastosowania art. 115 k.c. Jeżeli więc koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, a strony nie umówiły się inaczej, termin upływa następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.

Pozwany nie kwestionował w procesie terminów oddania naprawionych samochodów ani zasadności naliczenia kar co do zasady. Strony spierały się natomiast co do ilości dni zwłoki pozwanego w realizacji umowy i jak się wydaje, pozwany w treści sprzeciwu inaczej niż powód wyliczył kwotę kary za jeden dzień opóźnienia, przyjmując, że w stosunku do każdego z pojazdów powinna to być ta sama kwota tj. liczona od wartości jednego pojazdu, podczas gdy powód wyliczył tę wartość od wartości niezrealizowanej części umowy. Odnośnie ilości dni opóźnienia, to pozwany w sprzeciwie wskazał, że dla pojazdu drugiego wynosi ona – 3 dni a dla pojazdu trzeciego – 14 dni.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy słusznie przyjął, biorąc pod uwagę treść art. 115 k.c, że końcowy termin wykonania umowy w niniejszej sprawie uległ przesunięciu i przypadł na dzień 2 listopada 2021 r.

Sąd Rejonowy ustalił również słusznie, że tym samym pierwszy pojazd pozwany oddał w terminie, drugi 3 dni po terminie, zaś trzeci 14 dni po terminie. Również pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wskazał taką właśnie ilość dni zwłoki w przekazaniu powodowi poszczególnych pojazdów.

Sądowi Rejonowemu umknęła jednak ocena prawidłowego ustalenia wysokości kary umownej za jeden dzień zwłoki. Pozwany w sprzeciwie przyjął bowiem do wyliczenia łącznej wysokości kar umownych kwotę 2.306,25 zł stanowiącą 0,5 % wartości brutto jednego pojazdu, gdy tymczasem stanowiący podstawę naliczenia kar przepis § 10 ust. 1 pkt 2) umowy stanowił, że w przypadku nieterminowego wykonania przedmiotu umowy określonego w § 2 wykonawca zapłaci na rzecz zamawiającego kary umowne w wysokości 0,5% wartości brutto niezrealizowanej części umowy za każdy rozpoczęty dzień zwłoki, jednak nie więcej niż 15% wartości brutto niezrealizowanej części umowy za zwłokę w wykonaniu umowy z przyczyn zależnych od wykonawcy.

W ocenie Sądu Okręgowego kary umowne należało liczyć osobno dla każdego z trzech pojazdów. Niedopuszczalny w świetle postanowień umowy był sposób wyliczenia zastosowany przez pozwanego, który wyliczył takie same kary za jeden dzień opóźnienia, niezależnie od tego, jaka część umowy pozostała mu jeszcze do wykonania. Były to inne kwoty w przypadku drugiego i trzeciego samochodu.

Jak już wcześniej wskazano, stanowiący podstawę naliczenia kar przepis § 10 ust. 1 pkt 2) umowy stanowił, że w przypadku nieterminowego wykonania przedmiotu umowy określonego w § 2 wykonawca zapłaci na rzecz zamawiającego kary umowne w wysokości 0,5% wartości brutto niezrealizowanej części umowy za każdy rozpoczęty dzień zwłoki, jednak nie więcej niż 15% wartości brutto niezrealizowanej części umowy za zwłokę w wykonaniu umowy z przyczyn zależnych od wykonawcy.

Wobec powyższego, po oddaniu każdego z trzech wyremontowanych pojazdów, co wyceniono na 461.250,00 zł brutto (cena jednostkowa wykonania remontu jednego pojazdu - § 3 ust. 2 umowy), wartość brutto niezrealizowanej części umowy zmniejszała się o 461.250,00 zł. Powód w swoim wyliczeniu dokonał zmniejszenia wartości tej niezrealizowanej części umowy i dla każdego z trzech pojazdów odrębnie zliczył dni opóźnienia uwzględniając zmniejszającą się wartość brutto niezrealizowanej części umowy:

1) dla pierwszego pojazdu od 30.10 do 2.11.2021 r. od łącznej wartości trzech niewykonanych pojazdów - 1.383.750,00 zł brutto na kwotę 20.756,25 zł (6.918,75 x 3),

2) dla drugiego pojazdu od 30.10 do 5.11.2021 r. od łącznej wartości dwóch niewykonanych pojazdów - 922.500,00 zł brutto na kwotę 27.675,00 zł (4.612,50 x 6),

3) dla trzeciego pojazdu od 30.10 do 16.11.2021 r. od wartości tego ostatniego niewykonanego na czas pojazdu - 461.250,00 zł brutto na kwotę 39.206,25 zł (2.306,25 x 17).

Należy przy tym zauważyć, że jakkolwiek pozwany w sprzeciwie wskazał kwotę 2.306,25 zł jako wysokość kary za jeden dzień zwłoki, która powinna być zdaniem pozwanego przyjęta dla wszystkich pojazdów, to jednak w swoim piśmie z dnia 24 stycznia 2022 r., dołączonym do pozwu, wysokość kary za jeden dzień opóźnienia wyliczył tak samo jak powód, tj. liczył ją od kwoty 922.500 zł dla drugiego pojazdu (na kwotę 13.837,50 zł) i od kwoty 461.250 zł dla pojazdu trzeciego (na kwotę 25.368,75 zł) - k-39. Jedynie inaczej niż powód przyjął ilość dni opóźnienia dla trzeciego pojazdu, tj. przyjął 11 dni opóźnienia, choć jak wyżej wskazano, w sprzeciwie od nakazu zapłaty wskazał, że jest to 14 dni.

Prawidłowa zatem wysokość kar umownych należnych powodowi, przy wskazanej przez pozwanego w sprzeciwie i ustalonej przez Sąd Rejonowy ilości dni zwłoki powinna wynosić:

1)  dla pojazdu drugiego : 3 dni opóźnienia x 4.612,50 zł (0,5% od kwoty 922.500,00 zł brutto stanowiącej wartość dwóch niewykonanych pojazdów) = 13.837,50 zł;

2)  dla pojazdu trzeciego – 14 dni opóźnienia x 2.306,25 zł (0,5% od kwoty 461.250,00 zł brutto stanowiącej wartość jednego niewykonanego pojazdu) = 32.287,50 zł.

Łączna wysokość kar należnych powodowi powinna więc wynosić kwotę 46.125 zł.

Skoro zatem pozwany zapłacił powodowi kwotę 39.206,25 zł - do zapłaty pozostała kwota 6.918,75 zł. W pozostałej części powództwo winno zaś ulec oddaleniu.

Z uwagi na wykazaną przez pozwanego zapłatę w dniu 24 czerwca 2022 r. odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie zaległości w łącznej kwocie 397,70 zł wyliczonych przez powoda na dzień wniesienia pozwu, a także odsetek od zaległych odsetek w wysokości 3,05 zł za okres od 30 maja 2022 r. do 24 czerwca 2022 r. (potwierdzenie wpłaty – k. 63 akt), powództwo w zakresie odsetek podlegało również oddaleniu.

Mając powyższe rozważania i ustalenia na uwadze wyrok należało zmienić w oparciu o przepis art. 386 § 1 k.c. w ten sposób, że zasądzić dochodzone kary na podstawie art. 483 § 1 k.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 2) umowy stron z dnia 23.09.2021 r. nr (...)/(...). w łącznej wysokości 6.918,75 zł, a w pozostałej części powództwo oddalić. Roszczenie odsetkowe podlegało oddaleniu na podstawie art. 482 § 1 k.c. w zw. z art. 481 § 1 k.c. a contrario.

Na nowo także – stosując zasadę odpowiedzialności za wynik sporu – rozstrzygnięto o kosztach procesu (art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 w zw. z art. 99 k.p.c.). Na koszty powoda, który wygrał sprawę w 14 % złożyły się koszty: 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. 2018, poz. 265) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Łączne koszty powoda wyniosły więc kwotę 3.617 zł, z czego 14 % stanowi kwota 505,38 zł.

Na koszty pozwanego, który wygrał sprawę w 86 % złożyły się koszty: 3.600 zł wynagrodzenia pełnomocnika procesowego z § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. 2018, poz. 265) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł. Łączne koszty pozwanego wyniosły więc kwotę 3.617 zł, z czego 86 % stanowi kwota 3.110,62 zł.

Po dokonaniu wzajemnej kompensaty, powód winien zwrócić pozwanemu koszty procesu w kwocie 2.604,24 zł wraz z należnymi odsetkami (3.110,62 zł – 506,38 zł).

Ponadto na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 1125 t.j.) stosownie do wyników sprawy, pozwanego należało obciążyć w 14 % opłatą od pozwu, od której poniesienia powód był ustawowo zwolniony (w kwocie 2.422 zł), a zatem kwotą 339,08 zł.

W pozostałej części apelacja powoda jako niezasadna podlegała oddaleniu.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Okręgowy orzekł przy zastosowaniu art. 98 § 1 w zw. z art. 99 k.p.c w zw. z § 2 pkt 5 w zw. z § 10 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn.: Dz.U. 2018, poz. 265).

Powód poniósł koszty postępowania apelacyjnego w kwocie 1.800 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, a ponieważ wygrał apelację w 14 % należne mu koszty stanowiła kwota 252 zł (1.800 zł x 14 %). Również koszty pozwanego to kwota 1.800 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, z czego 86 % stanowi kwotę 1.548 zł

Po dokonaniu wzajemnej kompensaty powód winien uiścić na rzecz pozwanego kwotę 1.296 zł.

Podobnie jak w przypadku rozliczenia kosztów procesu przed Sądem Rejonowym również w postępowaniu apelacyjnym zastosowanie znalazł art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zakresie obowiązku uiszczenia przez pozwanego na rzecz Skarbu Państwa 14 % wysokości opłaty sądowej od apelacji (2.422 zł), od której poniesienia powód był ustawowo zwolniony, a zatem kwoty 339,08 zł.