Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 października 2021 roku

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie II Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Katarzyna Sałaj – Alechno

Protokolant: Sara Ferenc

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2021 roku w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. i K. K. (1)

przeciwko (...) S.A z siedzibą w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo z pkt. 1 pozwu;

II.  zasądza od pozwanego (...) S.A z siedzibą w W. na rzecz powodów A. K. i K. K. (1) kwotę 218.716,70 zł (dwieście osiemnaście tysięcy siedemset szesnaście złotych siedemdziesiąt groszy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 września 2019 r. do dnia zapłaty oraz kwotę 54.970,84 CHF ( pięćdziesiąt cztery tysiące dziewięćset siedemdziesiąt franków szwajcarskich osiemdziesiąt cztery centymy) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie: od kwoty 52.000,00 CHF (pięćdziesiąt dwa tysiące franków szwajcarskich) od dnia 25 czerwca 2019 r. do dnia zapłaty oraz od kwoty 2.970,84 CHF (dwa tysiące dziewięćset siedemdziesiąt franków szwajcarskich osiemdziesiąt cztery centymy) od dnia 21 lipca 2020 r. do dnia zapłaty;

III.  w pozostałym zakresie oddala powództwo z pkt. 2 pozwu;

IV.  zasądza od pozwanego (...) S.A z siedzibą w W. na rzecz powodów A. K. i K. K. (1) kwotę 11.817,00 zł (jedenaście tysięcy osiemset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt II C 548/20

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 kwietnia 2020 roku A. K. i K. K. (1) wnieśli o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. z siedzibą w W. łącznie kwot 77.224,02 zł i 22.903,10 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, licząc od dnia 25 września 2019 roku do dnia zapłaty, wskazując iż umowa kredytu o numerze nr (...) jest ważna ale wartość świadczenia z tej umowy powinna być bezpośrednio określona w złotych polskich bez odniesień do CHF przy jednoczesnym oprocentowaniu według stopy LIBOR. Jednocześnie powodowie zgłosili żądanie ewentualne, w przypadku stwierdzenia nieważności umowy kredytu o numerze nr (...) i wnieśli o zasądzenie łącznie kwoty 218.716,70 zł, czyli po 109.358,35 zł na rzecz każdego z powodów i kwoty 54.970, 84 CHF, czyli po 27.485,42 CHF wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, licząc od dnia 25 września 2019 roku do dnia zapłaty, tytułem zwrotu rat kapitałowo – odsetkowych pobranych od nich za okres od dnia 15 września 2009 roku do dnia 17 stycznia 2020 roku. Powodowie wnieśli o zasądzenie na rzecz powodów kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w wysokości dwukrotności stawki minimalnej ( k. 4- 519).

Pozwany (...) S.A. z siedzibą w W. domagał się oddalenia powództwa i zasądzenia od powodów na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany zakwestionował roszczenie powodów tak co do zasady, jak i co do wysokości. Zaprzeczył aby postanowienia wskazane przez powodów były postanowieniami niedozwolonymi, w tym aby pozostawały w sprzeczności z dobrymi obyczajami albo w sposób rażący naruszały interes kredytobiorców albo by umowa została dotknięta sankcją nieważności . Pozwany podniósł zarzut przedawnienia roszczeń powodów (k.529- 575).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 27 marca 2008 roku pomiędzy pozwanym, działającym wówczas pod (...) Bank S.A. w W., a A. K. i K. K. (1) zawarta została umowa kredytu hipotecznego dla osób fizycznych (...) waloryzowanego kursem CHF o numerze nr (...). Bank udzielił powodom kredytu w kwocie 446 160 zł, waloryzowanego w walucie CHF, na okres do 15 kwietnia 2038 roku, przeznaczonego na refinansowanie kredytu hipotecznego udzielonego przez Bank (...) S.A na mocy umowy kredytowej nr (...) z dnia 14.04.2004r., finasowanie rozbudowy domu jednorodzinnego posadowionego na działce gruntu nr (...) położonej w miejscowości K. gm. W., finasowanie kosztów okołokredytowych oraz składki tytułem ubezpieczenia poważnego zachorowania oraz pobytu w szpitalu w wyniku choroby i nieszczęśliwego wypadku. W §1 ust.3a umowy w zw. z §1 ust. 2 i 3 regulaminu wskazano, iż kwota kredytu wyrażona w złotych w dniu uruchomienia kredytu zostanie przeliczona na CHF, według kursu kupna CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. Strony ustaliły, iż kwota kredytu uruchomiona zostanie poprzez wypłatę kwoty 119 000 zł na rachunek bankowy (...) tytułem spłaty kredytu hipotecznego udzielonego na podstawie umowy kredytowej nr (...), kwoty 320 000 zł na rozbudowę domu, kwoty 6 160 zł na pokrycie składki ubezpieczenia i kwoty 1000 zł na koszty okołokredytowe ( §5 umowy), a powodowie będą spłacać kredyt wraz z oprocentowaniem w 360 miesięcznych równych ratach kapitałowo – odsetkowych ( §1 ust. 4 i 5 umowy). Strony postanowiły, że spłata rat następować miała ze wskazanego w §6 ust.3 umowy rachunku bankowego na podstawie nieodwołalnego przez czas trwania umowy udzielonego pozwanemu zlecenia dokonywania przelewu, a powodowie zobowiązali się do zapewnienia na w/w rachunku w terminie spłaty poszczególnych rat środków odpowiadających wymagalnej racie kapitału i odsetek. Zapis §10 ust. 5 umowy stanowił, iż raty kapitałowo – odsetkowe spłacane są w złotych, po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A., obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14.50, zaś §12 ust. 5 stanowił, że wcześniejsza spłata całości kredytu lub raty kapitałowo- odsetkowej a także każda spłata przekraczająca wysokość raty powoduje, że kwota spłaty jest przeliczna po kursie sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A obowiązującej na dzień i godzinę spłaty. Jako prawne zabezpieczenia kredytu wskazano przelew praw z tytułu umowy grupowego ubezpieczenia spłaty rat kredytu w zakresie poważnego zachorowania oraz pobytu w szpitalu w wyniku choroby i nieszczęśliwego wypadku oraz hipotekę kaucyjną do kwoty 669 240 zł na nieruchomości stanowiącej działkę o nr ew. 203/6 położonej w miejscowości K. gm. W., ubezpieczenie spłaty kredytu w (...) S.A, przy czym warunkiem uruchomienia kredytu było m.in. ustanowienie w/w prawnych zabezpieczeń spłaty kredytu ( § 3 umowy i §7 umowy ). W § 29 umowy wskazano, że kredytobiorcy zostali dokładnie zapoznani z warunkami udzielania kredytu złotowego waloryzowanego kursem waluty obcej i zasad jego spłaty oraz że je akceptują. Kredytobiorcy oświadczyli, iż są świadomi, że z kredytem związane jest ryzyko kursowe, w tym, że niekorzystne wahania kursu złotego wobec walut obcych mogą mieć wpływ na wzrost kosztów obsługi kredytu.

Regulamin udzielania kredytu hipotecznego dla osób fizycznych – (...), będący integralną część umowy, stanowił w § 22 ust.2 i 3, iż wysokość każdej raty odsetkowej lub kapitałowo – odsetkowej kredytu waloryzowanego kursem przyjętej waluty określana jest w tej walucie, natomiast jej spłata dokonywana jest w złotych po uprzednim jej przeliczeniu według kursu sprzedaży danej waluty, określonym w tabeli kursowej (...) Banku S.A. na dzień spłaty oraz że wysokość rat wyrażona w złotych ulega comiesięcznej modyfikacji w zależności od kursu sprzedaży waluty, według tabeli kursowej (...) Banku S.A. na dzień spłaty.

W dniu 14 października 2008r. strony zawarły aneks do umowy nr (...) z dnia 27 marca 2008 r. i na wniosek kredytobiorców kwota kredytu została podwyższona do kwoty 666 160 zł, czyli o kwotę 220 000 zł.

W dniu 2 lutego 2015r. strony zawarły aneks do umowy nr (...) z dnia 27 marca 2008 r., w którym pozwany zapewnił kredytobiorcom możliwość dokonywania zmian waluty spłaty kredytu hipotecznego, ze złotych na walutę waloryzacji oraz z waluty waloryzacji na złote w okresie obowiązywania umowy. Każdorazowa zmiana waluty spłaty miała być dokonywana na podstawie dyspozycji kredytobiorcy i mogła ona dotyczyć jedynie rat wymagalnych po dniu zawarcia niniejszego aneksu.

Dowód: umowa kredytu z 27 czerwca 2008 roku (k.234-242), regulamin udzielania kredytów i pożyczek hipotecznych dla osób fizycznych (k.248-264), aneks do umowy (k. 243- -247), aneks do umowy (k. 570—571) wniosek o udzielenie kredytu (k. 555-557), decyzja kredytowa (k. 558-559), harmonogram spłaty kredytu (k. 563), wniosek o zwiększenie kwoty kredytu (k. 564-567), decyzja kredytowa (k. 568- 569)

Otwarcie kredytu nastąpiło w dniu 31 marca 2008 roku w kwocie 126 160,01zł , którą przeliczono jako równowartość 57 512,77 CHF a uruchomienie kolejnych transzy następowało w dniu 9 kwietnia 2008 roku, 17 czerwca 2008 roku, dwukrotnie 20 października 2008 roku, 4 marca 2009 roku w następujących kwotach: 130 000 zł, 110 000zł, 80 000 zł, 200 000 zł, 20 000,02 zł, które przeliczono jako równowartość odpowiednio 61 196,63 CHF, 53 745,06 CHF, 35 437,43CHF, 89 393,47 CHF, 6404,72 CHF.

Dowód: zaświadczenie (k. 265- 278), wniosek o wypłatę (k. 560, 561, 562, 572)

Powodowie początkowo chcieli zaciągnąć kredyt na kwotę 400 000 zł w złotych polskich , lecz nie mieli zdolności kredytowej. Zaproponowano im umowę kredytu na kwotę 446 160 zł waloryzowaną w walucie CHF, jako produkt bankowy najbardziej korzystny. Przed podpisaniem umowy powodowie rozmawiali z pracownikiem banku, który przedstawiał CHF jako walutę stabilną i zapewniał że kurs franka może wzrosnąć jedynie minimalnie, pokazywał wykres, że kurs CHF od kilku lat nie ma znaczących wahnięć. Pracownik banku zachwalał umowę, udostępnił stronom wzór wniosku kredytowego, jednocześnie wskazał, że nie ma możliwości jej negocjacji. Nie przedstawiono kredytobiorcom informacji o ryzyku kursowym w postaci symulacji wysokości spłat rat kredytu przy wzroście kursu CHF. Powodowie zapoznawali się z podpisywanymi przez siebie dokumentami, jednak nie przeanalizowali dokładnie ich treści. Małżonkowie K. nie mieli wiedzy ekonomicznej dlatego nie weryfikowali zapewnień pracownika banku, że proponowane im warunki kredytu są korzystne i frank szwajcarski jest walutą stabilną, traktowali bank jako instytucję zaufania publicznego.

Dowód: przesłuchanie powodów (k.651-653)

Spłatę kredytu powodowie rozpoczęli od 15 maja 2008 roku. W dniu 31 marca 2008 roku uiścili prowizję za udzielnie kredytu w kwocie 1332,32 zł i prowizję za ubezpieczenie w kwocie 1332,32 zł. Nadto powodowie ponieśli wydatki na składki na ubezpieczenie NWW w łącznej kwocie 8005,89 zł, składki na ubezpieczenie nieruchomości 673,30 zł i składki ubezpieczeniowe (...) w kwocie 7052,32 zł. W okresie od 15 październik 2009 roku do dnia 17 stycznia 2020 roku (raty 33 do 389) A. K. i K. K. (1) uiścili na rzecz pozwanego: kwotę 218 716,70 zł i 54 970,84 CHF, jako kolejne raty kapitałowo – odsetkowe.

Dowód: zaświadczenie (k.267- 278)

Pismem z dnia 10 września 2019 r. A. K. i K. K. (1) wezwali (...) S.A. w W. do zapłaty w terminie 7 dni kwoty 271 000 zł oraz 52 000 CHF powołując się na nieważność umowy.

Dowód: wezwanie (k.279-280), potwierdzenie nadania (k. 281), potwierdzenie odbioru (k. 283)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w odparciu o dokumentację dołączoną do akt niniejszej sprawy, jak również w oparciu o dowód z przesłuchania stron ograniczony do przesłuchania strony powodowej. Przeprowadzone dowody przedstawiają wiarygodny ciąg zdarzeń a wnioski z nich wypływające układają się w logiczną całość. Wobec nieważności umowy zbędne okazało się przeprowadzenie dowodów z opinii biegłych.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo z pkt. 2 pozwu jest co do zasady zasadne, zaś z pkt. 1 podlegało oddaleniu.

Bezwzględną nieważności umowy kredytu sąd uwzględnia z urzędu. Zastosowanie w przedmiotowej sprawie znajdzie zarówno art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich oraz art. 385 ¹ k.c. ( w zw. art. 58 § 1 k.c. i art. 58 § 2 k.c.), który powinien być interpretowany w zgodzie z dyrektywą, umożliwiając sankcję nieważności całej umowy. Nie ulega wątpliwości, że powodowie zawierając umowy kredytu występowali w roli konsumenta w rozumieniu art. 2 lit. b dyrektywy Rady 93/13/EWG oraz art. 221 k.c. Zawarli bowiem obie umowę kredytu w celu zdobycia środków na rozbudowę domu a nie w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą czy zawodową. Rozważając zatem kwestie wynikające z ważności bądź nieważności umowy kredytu należy uwzględnić szczególną ochronę konsumenta wynikającą z prawa UE oraz polskiego.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG, Państwa Członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków. Według art. 2 a) wskazanej dyrektywy, do celów dyrektywy „nieuczciwe warunki” oznaczają warunki umowne zdefiniowane w art. 3, który z kolei w ust. 1 stanowi, że warunki umowy, które nie były indywidualnie negocjowane, mogą być uznane za nieuczciwe, jeśli stoją w sprzeczności z wymogami dobrej wiary, powodują znaczącą nierównowagę wynikających z umowy, praw i obowiązków stron ze szkodą dla konsumenta.

Pozwany w niniejszym postępowaniu nie udowodnił, iż klauzule indeksacyjne były indywidualnie negocjowane. Ewidentnie zostały sporządzone przez bank w postaci wzoru umowy i tabeli, zaś powodowie w żaden sposób nie mieli wpływu na ich treść. Były to gotowe i standardowe wzorce. Zgodnie z zeznaniami powodów ich rola ograniczała się jedynie do akceptacji narzuconych warunków umowy i uzgodnieniu okresu kredytowania oraz wysokości kredytu. Ciężar wykazania faktu indywidualnego uzgodnienia postanowień umowy spoczywał na stronie pozwanej, przy czym art. 3 ust.2 dyrektywy 93/13/EWG stanowi, iż warunki umowy zawsze zostaną uznane za niewynegocjowane indywidualnie, jeżeli zostały sporządzone wcześniej i konsument nie miał w związku z tym wpływu na ich treść, zwłaszcza jeżeli zostały przedstawione konsumentowi w formie uprzednio sformułowanej umowy standardowej.

Zgodnie z art. 385 ¹ kc postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeśli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, przy czym nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W ocenie Sądu, postanowienia zawarte w §10 ust. 5 umowy kredytu nr o numerze nr (...) stanowią niedozwolone postanowienia umowne w rozumieniu art. 385 ¹ kc. Powyższy przepis stanowi: Raty kapitałowo – odsetkowe i raty odsetkowe spłacane są w złotych po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującego na dzień spłaty z godziny 14.50.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 27 grudnia 2010 roku sygn. XVII AmC 1531/09 w sprawie przeciwko (...) Bank S.A. w W. (obecnie (...) S.A. w W.), przesądzony został abuzywny charakter tożsamego postanowienia, gdyż postanowienie to wpisane zostało pod pozycją 5743 do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Zgodnie z art. 479 ⁴³ kpc w zw. z art. 9 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów oraz niektórych innych ustaw, wyrok wydany w sprawie XVII AmC 1531/09 ma skutek wobec osób trzecich. Już sam fakt wpisania analogicznej klauzuli do rejestru klauzul niedozwolonych przesądza o przyjęciu abuzywności tego zapisu, albowiem pozwany nie wykazał, iż treść postanowienia z §10 ust.5 umowy była indywidualnie uzgodnione z powodami.

Nie mniej jednak niezależnie od powyższego, Sąd zobligowany był ustalić czy zarzuty powodów co do abuzywności §10 ust. 5 umowy kredytu o numerze (...) dotyczą postanowień określających główne świadczenia stron. I tak, art. 69 ust.1 ustawy Prawo bankowe, stanowi, iż przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Przy umowie kredytu indeksowanego do waluty obcej klauzula indeksacyjna określająca kurs wymiany CHF dotyczy głównego zobowiązania kredytobiorcy, gdyż służy ona do ustalenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy w walucie obcej i do ustalenia wysokości poszczególnych rat kredytu spłacanych w złotych polskich. Tym samym – decyduje ona o wysokości podstawowego świadczenia kredytobiorcy i wysokości tzw. spreadu walutowego, stanowiącego element wynagrodzenia banku za udzielony kredyt.

Następnie należało ustalić, czy wskazane postanowienie umowne, określające główne świadczenie stron, zostało sformułowane jednoznacznie. Zdaniem Sądu, zapis zamieszczony w §10 ust. 5 łącznie z §10 ust.1 i 2 umowy nie został sformułowany w sposób jednoznaczny. Zobowiązuje on kredytobiorcę do spłaty kapitału wraz z odsetkami miesięcznie w ratach kapitałowo – odsetkowych zgodnie z harmonogramem spłat sporządzanym w CHF. Jednocześnie umowa stanowi, że raty te winny być spłacane w złotych po uprzednim ich przeliczeniu według kursu sprzedaży CHF z tabeli kursowej (...) Banku S.A. obowiązującego w dniu spłaty o godzinie 14.50. Metody i terminy ustalania kursu wymiany CHF do obliczenia wysokości rat spłaty kredytu, a tym samym - bieżącego salda zadłużenia powodów, nie zostały zwarte w treści umowy ani w ,,Regulaminie udzielania kredytu hipotecznego dla osób fizycznych (...)”. Nie wyjaśniono powodom jak ustalany jest kurs waluty przez bank, a klauzula waloryzacyjna nie została wyrażone prostym i zrozumiałym językiem. Konsumenci nie byli świadomi ryzyka związanego z kredytem indeksowanym i kosztach kredytu jakie mogą wystąpić z uwagi na wahania kursu CHF. Małżonkowie K. nie rozumieli zapisów o kursie sprzedaży i kursie kupna, były one dla nich niezrozumiałe, szczególnie, że zgodnie z zeznaniami powodów nie zostało im to wytłumaczone. Konsumenci nie mieli zatem możliwości podjęcia świadomie decyzji odnośnie tego, czy godzą się na ryzyko walutowe, na ustalanie przez bank samodzielnie kursu waluty obcej, jak też na zastosowanie przez bank „spreadu waluowego”. Pozwany nie przedstawił dowodów, iż powodom zostały wyjaśnione czynniki kształtujące kurs CHF w okresie zawierania umowy, czynniki mogących mieć wpływ na kurs CHF w okresie wykonywania umowy, w tym prognoz co do zmian kursu CHF w perspektywie kilkudziesięcioletniej.

Postanowienie umowne jest sprzeczne z dobrymi obyczajami, jeżeli kontrahent konsumenta, traktujący go w sposób sprawiedliwy, słuszny i uwzględniający jego prawnie uzasadnione roszczenia, nie mógłby racjonalnie spodziewać się, że konsument przyjąłby dane postanowienie w drodze negocjacji indywidualnych. Z kolei, rażące naruszenie interesów konsumenta oznacza nieusprawiedliwioną dysproporcję praw i obowiązków wynikających z umowy na jego niekorzyść, skutkującą niekorzystnym ukształtowaniem jego sytuacji ekonomicznej i jego nierzetelnym traktowaniem. Zdaniem Sądu, postanowienia zamieszczone w §10 ust.5 umowy kształtują prawa i obowiązki powodów, jako kredytobiorców w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając ich interesy. Sprowadzają się one bowiem do przyznania bankowi uprawnienia do jednostronnego ustalania kursów walut stosowanych przy określaniu wysokości poszczególnych rat kredytu, tym samym – salda zadłużenia powodów. Umowa zawiera jedynie odesłanie do tabel kursów obowiązujących w pozwanym banku danego dnia o danej godzinie, nie precyzując tego jak kursy te mają być ustalane ani nie nakazując odwołania się przy tym do obiektywnych, konkretnych i sprawdzalnych kryteriów, co rażąco narusza równowagę stron umowy kredytu. Przy czym oceny zgodności postanowień umowy z dobrymi obyczajami sąd dokonał według stanu z chwili zawarcia umowy (art. 385 ² kc.).

Zgodnie z art. 385 ¹§2 kpc jeżeli postanowienie umowy są nieważne to nie wiążą one konsumenta, a strony są związane umową w pozostałym zakresie, o ile umowa może obowiązywać bez abuzywnych postanowień. Z kolei, art. 6 ust.1 dyrektywy 93/13, stanowi iż nieuczciwe postanowienia w umowie zawartej przez przedsiębiorcę z konsumentem nie są wiążące dla konsumentów, na warunkach określonych w prawie krajowym państw członkowskich, oraz że umowa pozostaje wiążąca dla stron na tych samych warunkach, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych postanowień. W ocenie Sądu, niedopuszczalna jest eliminacja mechanizmu indeksacji i zmiana pozostałej części umowy poprzez uznanie, że wartość świadczenia powinna być bezpośrednio określona w złotych polskich bez odniesień do CHF przy jednoczesnym oprocentowaniu według stopy LIBOR czy też poprzez wprowadzenie średniego kursu NBP do dokonania przeliczeń, gdyż prowadziłoby to zmiany charakteru umowy. Eliminacja klauzuli umownej uznanej za bezskuteczną nie może prowadzić do zmiany charakteru stosunku prawnego łączącego strony. Sąd nie ma możliwości zmiany treści umowy ( bez zgody obu stron), lecz jedynie może usunąć z niej klauzule niedozwolone. Eliminacja indeksacji uniemożliwia wykonanie umowy, z uwagi na brak mechanizmu ustalenia wysokości zobowiązania kredytobiorcy. Powodowie ostatecznie nie wyrażali zgody na utrzymanie klauzul abuzywnych, domagając się podczas przesłuchania stwierdzenia nieważności umowy. Zdaniem Sądu Okręgowego, na podstawie art. 58§1 kc i art. 385 ¹ kc, należy uznać, iż umowa kredytu o nr (...) zawierająca §10 ust.5 jest sprzeczna z prawem, a przez to nieważna, co uzasadniało żądanie powodów z pkt. 2 pozwu.

Zarzuty pozwanego okazały się bezzasadne, w szczególności zarzut przedawnienia roszczeń. Wskazać należy, że w sprawie znajdzie zastosowanie ogólny termin przedawnienia wskazany w ar. 118 k.c., czyli okres 10 lat. Roszczenie powodów istnieje od daty zawarcia umowy, jednak stało się wymagalne dopiero na skutek podjęcia decyzji przez powodów jako konsumentów o tym, że decydują się na nieważność umowy kredytu. Powodowie zakomunikowali chęć unieważnienia umowy kredytu w piśmie z dnia 10 września 2019 r. Termin przedawnienia zatem nie upłynął. Zarzut przedawnienia roszczeń byłby także ewentualnie sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.). Pozwany sformułował umowę zawierającą klauzule niedozwolone, działając na szkodę konsumenta i wykorzystując jego niewiedzę. Brak zwrotu świadczeń konsumentom w takiej sytuacji byłby oczywiście niesłuszny i krzywdzący. Przez wiele lat strony nie były przy tym świadome nieważności umowy i umowa była wykonywana. W sprawie nie znajdzie zastosowania regulacja z art. 411 k.c. O nieważności umowy strony ostatecznie przekonały się dopiero na skutek niniejszego wyroku sądu, zaś bankowi mogą przysługiwać niezależne roszczenia o zwrot kwot wypłaconych na rzecz powodów.

Zasadnym było żądanie zasądzenia na rzecz powodów kwoty 218.716, 70 zł i kwoty 54.970, 84 CHF tytułem zwrotu nienależnie uiszczonych przez powodów rat kapitałowo – odsetkowych. Nieważność umowy kredytu nakazuje rozliczenie stron na podstawie art. 410§1 kc w zw. z art. 405 kc. Powodowie dochodzili kwot wpłaconych na rzecz pozwanego w okresie od 15 października 2009 r. do 17 stycznia 2020 r. Wysokość żądania udokumentowali zaświadczeniem wystawionym przez pozwanego z dnia 7 lutego 2020r.(zaświadczenie k. 272-276). Kwoty 218.716,70 zł i 54.970,84 CHF zostały zasądzone na rzecz powodów łącznie jako małżonków, z uwagi na brak ustawowej i umownej podstawy solidarności powodów jako wierzycieli (art. 369 kc). O odsetkach ustawowych za opóźnienie Sąd orzekł na podstawie art. 484§1 i 2 kc w zw. z art. 455 kc, Pozwany pozostawał w opóźnieniu co do kwoty 218.716,70 zł i kwoty 52 000 CHF ( kwoty z wezwania do zapłaty) po upływie terminu 7 dni od dnia następnego po doręczeniu mu wezwania z dnia 10 września 2019 r. Doręczenie to nastąpiło w dniu 17 września 2019 r. Co do pozostałej kwoty 2.970,84 CHF, po upływie terminu 7 dni od dnia następnego po doręczeniu pozwanemu odpisu pozwu, co nastąpiło w dniu 13.07.2020r. (k. 576).

O kosztach procesu orzeczono postawie art. 98§1 i 3 kpc obciążając nimi w całości pozwanego. Koszty procesu obejmują: opłatę od pozwu 1000 zł, opłatę skarbową od pełnomocnictwa 17 zł i koszty zastępstwa procesowego w kwocie – 10.800 zł. – zgodnie z §2 pkt. 7 rozporządzenie MS z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. Jednocześnie w ocenie Sądu nie zachodziły przesłanki do podwyższenia wynagrodzenia pełnomocnika w wysokości dwukrotności stawki minimalnej z uwagi na znaczny nakład pracy oraz konieczność prowadzenia sporu wywołaną stosowaniem przez pozwanego postanowień niedozwolonych, gdyż cześć dokumentów dołączonych do pozwu była zbyteczna a nadto jest powielana w szeregu spraw , które wpływają do sądu.