sygn. akt IV GC 1108/22 upr
co do całości wyroku z 21 kwietnia 2023 roku
1. A. G. (1) i A. G. (2) wnieśli pozew przeciwko (...) S.A. (dalej: (...) S.A.), żądając zapłaty 1878,09 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za okres od 1.08.2022 r. do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu. Pozwana w sprzeciwie wniosła o oddalenie powództwa i o zasądzenie kosztów procesu.
2. Postępowanie toczyło się według przepisów o postępowaniu w sprawach gospodarczych i w sprawach uproszczonych. Całokształt przytoczonych twierdzeń i zgłoszonych wniosków dowodowych pozwolił na rozpoznanie sprawy na posiedzeniu niejawnym. Strony nie wnioskowały o przeprowadzenie rozprawy ani nie złożyły wniosków dowodowych wymagających przeprowadzenia rozprawy. Strony zawarły kompletne stanowiska procesowe, o czym świadczy m.in. brak odniesienia się do ostatniego z zobowiązań przewodniczącego do zajęcia stanowiska (art. 148 1 § 1 i 3 k.p.c.).
I. Stan faktyczny
3. (...) sp. z o.o. jako ubezpieczający i właściciel pojazdu zawarła umowę ubezpieczenia autocasco (AC) z (...) S.A. jako ubezpieczycielem co do przedmiotu ubezpieczenia – samochodu marki A. o numerze rejestracyjnym (...). Okres ubezpieczenia objął od 16.03.2022 r. do 15.03.2023 r. Przewidziano wariant serwisowy. W Ogólnych warunkach ubezpieczeń komunikacyjnych (...) (dalej: OWU), stanowiących integralną część zawartej umowy ubezpieczenia, przewidziano, że koszty naprawy pojazdu ustalane są w oparciu o ceny usług i części zamiennych w dniu ustalenia odszkodowania (15.6. OWU). W wariancie serwisowym koszty naprawy pojazdu ustalane są na podstawie cen części oryginalnych oraz z uwzględnieniem sposobu naprawy pojazdu w wybranym przez ubezpieczonego warsztacie oraz w oparciu o zasady zawarte m.in. w systemie A. z zastosowaniem stawki za roboczogodzinę ustalonej przez (...) w oparciu o średnie ceny usług stosowane przez warsztaty porównywalnej kategorii do warsztatu wykonującego naprawę, działające na terenie województwa, w którym znajduje się ten warsztat (17.1.1 i 17.3. OWU).
bezsporne, dowody: polisa (k. 37-39), OWU (k. 40-42, 53-73), akta szkody na CD (k. 49).
4. 16.04.2022 r. ubezpieczony pojazd uległ uszkodzeniu w zdarzeniu drogowym. A. i A. G. (2) sporządzili 7.06.2022 r. kalkulację naprawy w systemie A. na kwotę 30 355,97 zł brutto z przyjęciem stawki za roboczogodzinę prac blacharskich 150 zł i lakierniczych 170 zł netto i przedłożyli ją ubezpieczycielowi, który 13.06.2022 r. dokonał weryfikacji kosztów do 23 308,65 zł netto. (...) sp. z o.o. wykonała naprawę u A. i A. G. (2) 20.06.2022 r. za cenę 24 176,67 zł netto, tj. 29 737,30 zł brutto. Ubezpieczyciel wypłacił odszkodowanie obejmujące w części poniesione koszty naprawy – po obniżeniu stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych do 115 zł netto, tj. 27 859,21 zł.
bezsporne, dowody: dokumenty z akt szkody (k. 17-29, 31-36, 93), akta szkody na CD (k. 49), potwierdzenia przelewów (k. 91-92).
5. Odszkodowanie należne od ubezpieczyciela z tytułu wyżej wymienionego zdarzenia ubezpieczeniowego powinno uwzględniać zastosowaną stawkę za roboczogodzinę prac blacharskich 150 zł i lakierniczych w wysokości 170 zł netto. (...) sp. z o.o. mogła uzyskać odszkodowanie do wysokości faktycznej naprawy za cenę 25 441,50 zł netto, tj. 31 293,04 zł brutto.
dowody: certyfikat (k. 15), oświadczenie o stawkach (k. 16), dokumenty z akt szkody (k. 17-29, 31-36, 93), akta szkody na CD (k. 49), potwierdzenia przelewów (k. 91-92), opinia biegłego (k. 111-119).
6. (...) sp. z o.o. dokonała cesji wierzytelności na A. i A. G. (2). (...) S.A. pozostawała w opóźnieniu zapłaty odszkodowania od 1.08.2022 r.
bezsporne, dowody: umowa cesji (k. 30), akta szkody na CD (k. 49).
II. Ocena dowodów
7. Sąd oparł swoje ustalenia na dowodach wyżej wskazanych. Dokumenty przedłożone w sprawie nie były kwestionowane przez strony co do swojej autentyczności, mimo że strony wywodziły z nich odmienne skutki prawne. Stąd Sąd uznał je za wiarygodne.
8. Sąd ustalił wysokość należnego odszkodowania w oparciu o jasną, rzetelną i kompletną opinię biegłego. Biegły sformułował swoje wnioski, zestawiając stawki za roboczogodzinę prac blacharskich i lakierniczych na terenie województwa (...) oraz podając swoje wyliczenie średniej arytmetycznej tych stawek. Dla Sądu były jednak kluczowe wiadomości specjalne, których biegły udzielił w ramach opinii i tym samym Sąd nie był związany średnią arytmetyczną wyliczoną przez biegłego, a zastosowanie tych wiadomości specjalnych stanowiło prostą czynność matematyczną i nie wymagało powoływania kolejnej opinii biegłego w sprawie, tym bardziej że powództwo podlegało uwzględnieniu niezależnie od przyjęcia średniej arytmetycznej stawek lub średnich stawek. Zobowiązane przez przewodniczącego strony nie wniosły zastrzeżeń do opinii biegłego i zrezygnowały z dalszego uzupełnienia stanowiska, wskutek czego ewentualne spóźnione twierdzenia i dowody należy uznać za podlegające pominięciu (art. 458 5 § 4 k.p.c.).
III. Stan prawny
9. Powódka wywodziła swoje roszczenie z faktu, że pozwana jako ubezpieczyciel autocasco zobowiązała się do spełnienia określonego umownie odszkodowania za szkodę powstałą wskutek przewidzianego w umowie wypadku (art. 805 § 1 i 2 pkt 1 k.c.).
10. Poszkodowana dokonała przelewu wierzytelności wobec ubezpieczyciela na powódkę, wobec czego powódka mogła domagać się spełnienia w swoim imieniu i na swoją rzecz roszczenia pierwotnie przysługującego poszkodowanej (art. 509 § 1 k.c.).
11. Ubezpieczony umożliwił weryfikację i akceptację ubezpieczyciela przed dokonaniem naprawy przez przesłanie kosztorysu naprawy w czasie umożliwiającym rzeczowe odniesienie się do niego przez ubezpieczyciela. W ten sposób wykonał dany obowiązek umowny, gdyż hipotetyczne przyjęcie, że ubezpieczyciel mógłby dowolnie odmawiać akceptacji lub narzucać arbitralnie akceptowalne stawki byłoby sprzeczne z celem umowy i okolicznościami, w jakich złożone zostały oświadczenia woli co do zawarcia umowy ubezpieczenia (art. 65 § 1 i 2 k.c. oraz art. 15 ust. 5 ustawy z 11.09.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej). Umowa ubezpieczenia przewidywała w dostatecznie transparentny sposób kryteria ustalania wysokości odszkodowania i to one powinny stanowić podstawę wypłaconego odszkodowania, nie zaś hipotetyczna możliwość minimalizacji szkody przez ubezpieczonego. Ubezpieczający wybrał droższy wariant umowy ubezpieczenia, za który uiścił pozwanej wyższą składkę, aby nie być zobowiązanym do wyboru najtańszych sposobów naprawy pojazdu pod rygorem nieotrzymania pełnej wypłaty odszkodowania.
12. Dokonując wykładni oświadczeń woli stron, należało stwierdzić, że przez pojęcie średnich cen za roboczogodzinę nie można było przyjąć w szczególności średniej arytmetycznej stawek za roboczogodzinę. Średnia arytmetyczna nie odzwierciedla rzeczywistych cen usług i może faktycznie w ogóle nie występować na rynku, co jest sprzeczne z celem umowy ubezpieczenia, tj. kompensacji szkody. Ostateczne ustalenie średniej arytmetycznej jest bardzo trudne, gdyż wymaga ujęcia każdego pojedynczego warsztatu na danym terytorium, a pominięcie chociaż jednego z nich może istotnie wpłynąć na wysokość średniej. Ponadto już wyliczona średnia arytmetyczna nie odzwierciedlałaby rzeczywistej ceny na rynku, gdyż największy wpływ na nią miałyby ceny skrajne, które hipotetycznie mogłyby nigdy nie zbliżać się indywidualnie do średniej ceny. Przyjąć należy, że strony umowy, posługujące się językiem potocznym, miały na myśli znaczenie słowa „średnie” jako „przeciętne”, „typowe”, tj. zawierające się w przedziale stawek występujących na rynku w danym miejscu i czasie i nieodbiegające od nich skrajnie. Takie pojęcie średnich stawek należało przyjąć tym bardziej, że niejednoznaczność OWU poczytuje się na korzyść ubezpieczonego (art. 15 ust. 5 ustawy z 11.09.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej).
13. Wskazać przy tym należy, że powództwo podlegałoby uwzględnieniu niezależnie od przyjęcia jednego z dwóch konkurencyjnych wykładni pojęcia średnich cen, gdyż w obu wypadkach faktycznie poniesione koszty przez poszkodowanego mieściły się w żądaniu.
14. Mając na uwadze powyższe, Sąd uwzględnił powództwo w całości. Powodowie są wspólnikami spółki cywilnej i wierzytelność wchodziła do ich majątku wspólnego w ramach tej spółki, w związku z czym Sąd zasądził daną kwotę na rzecz powodów łącznie.
15. Ubezpieczyciel był zobowiązany spełnić świadczenie najpóźniej w ciągu 14 dni od dnia, w którym wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia wysokości świadczenia okazało się możliwe (art. 817 § 2 k.c. i OWU). Między stronami było bezsporne wskazanie terminu opóźnienia w tym kontekście od 1.08.2022 r., co odpowiadało informacjom z akt szkody. W związku z tym żądanie powódki co do odsetek ustawowych za opóźnienie było zasadne (art. 481 § 1 k.c.).
Koszty procesu
16. Powodowie ponieśli wspólnie koszty procesu w wysokości 2224,72 zł, na które złożyła się opłata od pozwu 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł, 900 zł wynagrodzenia pełnomocnika według stawek określonych w rozporządzeniu w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz wniesiona zaliczka na poczet opinii biegłego w wysokości 1107,72 zł. Pozostała część zaliczki wniesionej przez powodów zostanie zwrócona po uprawomocnieniu się wyroku.
17. Sąd zasądził roszczenie powodów w całości, w związku z tym należało uznać ich za wygrywających sprawę i zasądzić na ich rzecz koszty procesu (art. 98 § 1 k.p.c.). Niezależnie od ponoszenia wspólnych kosztów procesu oraz oceny wierzytelności jako składnika majątku wspólnego powodów, koszty procesu należało przyznać powodom z osobna według ogólnej zasady ponoszenia kosztów procesu. Po odpowiednim zestawieniu wskazanych wyżej kosztów Sąd zasądził na rzecz powodów kwotę po połowie, tj. 1112,36 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty (art. 98 § 1 1 k.p.c.).
(...) Maciej Skuczyński
Zarządzenia:
1. odnotować, w tym w kontrolce terminowego sporządzania uzasadnień orzeczeń;
2. pełnomocnikowi wnioskującego (portal):
doręczyć odpis wyroku z uzasadnieniem;
3. przedłożyć za miesiąc lub z pismem.
18.05.2023 r.
(...) Maciej Skuczyński