Sygn. akt II Cz 267/14
Dnia 20 maja 2014 roku
S ąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy
w następującym składzie:
Przewodniczący: SSO Irena Dobosiewicz
Sędziowie SO Bogumił Goraj
SO Maria Leszczyńska (spr.)
po rozpoznaniu w dniu 20 maja 2014 roku w Bydgoszczy
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku I. R.
z udziałem S. K.
o zmianę postanowienia o stwierdzenie nabycia spadu po W. C.
(sygn. akt II Ns 2740/12)
na skutek zażalenia wnioskodawczym na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 03 lutego 2014 r. sygn. akt II Ns 704/13
postanawia:
oddali ć zażalenie.
Na oryginale właściwe podpisy
sygn. akt. II Cz 267/14
Sąd Rejonowy w Bydgoszczy postanowieniem z dnia 3 lutego 2014r. w sprawie z wniosku I. R. z udziałem S. K. o zmianę postanowienia o stwierdzenie nabycia spadku po W. C. (sygn. akt II Ns 2740/12) zmienił postanowienie częściowe Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 15 stycznia 2013 r. wydanego w sprawie o sygn. akt II Ns 2740/ 12 w ten sposób, iż stwierdził, że spadek po W. C. zmarłym dnia 18 sierpnia 2011 roku w B., ostatnio stale zamieszkałym w B., na podstawie testamentu z dnia 14 lipca 2000 roku nabyła I. R. w całości, ustalił i przyznał biegłemu J. Ł. kwotę 1120,87 (tysiąca stu dwudziestu 87/ 100) złotych tytułem wynagrodzenia za sporządzenie opinii pisemnej z dnia 06 listopada 2013r., kosztami sądowymi obciążył wnioskodawczynię i nakazał pobrać od wnioskodawczym na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Bydgoszczy kwotę 1120,87 (tysiąca stu dwudziestu 87/100) złotych tytułem różnicy między kosztami należnymi a uiszczonymi.
Rozstrzygając o kosztach Sąd Rejonowy orzekł na zasadzie przepisu art 520§1 kpc, zgodnie z którym każdy uczestnik ponosi koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie. Oznacza to, że jeżeli jest kilku uczestników postępowania i żaden z nich nie zgłosił wniosku o zasądzenie kosztów, sąd wydaje rozstrzygnięcie o kosztach według formuły tego przepisu, czyli orzeka, że każdy z uczestników ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie. Dotyczy to zarówno kosztów poniesionych przez uczestnika bezpośrednio, powstałych w wyniku uwzględniania przez
1
Sąd wniosku dowodowego uczestnika, a także wygenerowanych w związku z postępowaniem uczestnika.
W judykaturze podkreśla się, iż podstawą rozstrzygania o kosztach w postępowaniu nieprocesowym jest zasada ich ponoszenia przez każdego uczestnika. Jeżeli Sąd w konkretnej sprawie uzna, iż powinno być inaczej, musi kierować się przesłankami wskazanymi w art. 520 §2 i §3 kpc. Z przepisów tych wynikiem mianowicie, że jeżeli uczestnicy są w różnym stopniu zainteresowani w wyniku postępowania albo ich interesy są sprzeczne, Sąd może stosunkowo rozdzielić obowiązek zwrotu kosztów lub włożyć go na jednego z uczestników w całości, a jeżeli interesy uczestników są sprzeczne, Sąd może włożyć na uczestnika, którego wnioski zostały oddalone lub odrzucone, obowiązek zwrotu kosztów postępowania poniesionych przez innych uczestników. W ocenie Sądu na gruncie niniejszej sprawy nie wystąpiła żadna z w/ w przesłanek -uprawniających Sąd do odstąpienia od zasady orzekania o kosztach określonej wart 520 §1 kpc.
Należy podkreślić, iż zachowanie wnioskodawczym - tj. odnalezienie testamentu spadkodawcy wkrótce po wydaniu przez Sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku - zainicjowało postępowania o zmianę postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku i spowodowało powstanie związanych z tym kosztów. Sąd postanowił więc zgodnie z zasadą określoną w przepisie art. 520 §1 kpc obciążyć kosztami postępowania wnioskodawczynię. Na powyższe koszty złożyły się opłata od wniosku w kwocie 50 zł oraz wynagrodzenie biegłego J. Ł. w kwocie 1120,87 zł. Skoro wnioskodawczym uiściła opłatę od wniosku, należało zasądzić od niej kwotę 1120,87 zł - stanowiącą różnicę pomiędzy kosztami uiszczonymi a należnymi.
Zażalenie na powyższe postanowienie w zakresie kosztów wniosła wnioskodawczym.
Domagała się zmiany zaskarżonego postanowienia i obciążenia tymi kosztami Skarbu Państwa, ewentualnie zwolnienia wnioskodawczym od
2
kosztów sądowych w kwocie 1120,85 zł, którą Sąd nakazał pobrać na rzecz Skarbu Państwa od wnioskodawczym i obciążenie tymi kosztami Skarbu Państwa.
S ąd Okręgowy zważył, co następuje:
Zażalenie wnioskodawczym nie zasługiwało na uwzględnienie.
W przedmiotowej sprawie istniały podstawy do zastosowania przepisu art. 520§1 kpc, zgodnie z którym w postępowaniu nieprocesowym każdy z zainteresowanych ponosi koszty związane ze swoim udziałem w sprawie.
Zmianą postanowienia Sądu Rejonowego w Bydgoszczy wydanego w dniu 15 stycznia 2013r. w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po W. C. zainteresowaną była wnioskodawczym I. R., która złożyła wniosek o zmianę tego postanowienia.
Druga uczestniczka S. K. udzieliła pełnomocnictwa siostrze i nie brała w istocie aktywnego udziału w sprawie.
W postępowaniu o stwierdzenie nabycia spadku zgodnie z treścią art. 670 kpc Sąd spadku z urzędu bada, kto jest spadkobiercą. Pozwala to Sądowi w sytuacjach budzących wątpliwości podejmować również z urzędu postępowanie dowodowe;
Taka sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie, w której po przedłożeniu przez wnioskodawczynię odnalezionego testamentu Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego na okoliczność ustalenia czy testament został w całości sporządzony i podpisany przez spadkodawcę. Z wydaniem opinii łączyło się powstanie kosztów wynagrodzenia biegłego w kwocie 1120,87 zł.
Mimo, że Sąd Rejonowy dowód dopuścił z urzędu, nie było podstaw by kosztami tymi obciążyć Skarb Państwa. W interesie bowiem wnioskodawczym leżało przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku po W. C. i ustalenie kto jest spadkobiercą.
3
Z tych zatem względów brak było podstaw do uwzględnienia zażalenia.
Na obecnym etapie postępowania bezzasadne było również żądanie wnioskodawczym, zwolnienia od ponoszenia kosztów sądowych zawarte w zażaleniu, w celu uniknięcia ponoszenia kosztów ustalonych w zaskarżonym postanowieniu.
Zaznaczyć bowiem należy, że ewentualne zwolnienie od ponoszenia kosztów dotyczy tych kosztów, które powstaną dopiero po wydaniu postanowienia w przedmiocie wniosku o zwolnienie od kosztów.
Oznacza to, że takie postanowienie nie działa wstecz i nie może obejmować kosztów już od wnioskodawczym zasądzonych.
Z tych zatem względów zażalenie podlegało oddaleniu o czym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 385 kpc w zw. z art. 397§2 kpc.