Pełny tekst orzeczenia

Formularz UK 2

Sygnatura akt

II AKa 25/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

3

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2021r. sygn. akt XVIII K 194/18

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

Nie dotyczy

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Dowód uzupełniający z opinii biegłego z zakresu pisma ręcznego (k. 3221 – 3259), opinia dodatkowo uzupełniona w toku rozprawy odwoławczej w dniu 17 maja 2023r. (k. 3420- 3423), informacja od biegłej z dnia 21 października 2022r. wraz z załącznikiem (k. 3304- 3327).

Opinia jest czytelna, jasna i konsekwentnie wskazuje na sporządzenie podpisów na zaświadczeniu o zatrudnieniu w spółce (...) spółka z o.o. z dnia 2.12.2013r. na dane P. C. (...) jako nakreślony przez A. Z. (1), co z uwagi na treść apelacji obrońcy oskarżonego w tym zakresie nie jest kwestionowane (albowiem w sprawie są dwa zaświadczenia wystawione z datą 2.12.2013r.).

W zakresie natomiast dokumentu na zaświadczeniu o zatrudnieniu w spółce (...) spółka z o.o. z dnia 2.12.2013r. na dane P. C. jako (...) biegła wypowiedziała się wprost, że wykonawcą podpisu jest M. P. (K.). W tym zakresie sąd odniesie się do opinii biegłej w dalszej części uzasadnienia, przy omawianiu apelacji złożonej przez oskarżyciela publicznego na niekorzyść oskarżonej.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

Sąd Apelacyjny oddalił wnioski obrońcy oskarżonego, a tezy dotyczące podstaw i powodów takiego stanowiska znalazły odzwierciedlenie w protokole rozprawy odwoławczej, jak też sąd odniesienie się do powyższego w uzasadnieniu (k 3407 – 3408).

Sąd apelacyjny oddalił wniosek obrońcy oskarżonej o przeprowadzenie konfrontacji trzech biegłych uznając, że nie wykazano konieczności przeprowadzenia konfrontacji, w sytuacji odniesienia się do uzyskanych opinii biegłych i ich oceny.

W ocenie sądu II instancji wnioski o przeprowadzenie dowodów w postaci przesłuchania świadka M. K. na okoliczność wpływania przez oskarżonego A. Z. (1) na M. P. i używania siły fizycznej, podlegają oddaleniu jako niemające znaczenia dla rozpoznania sprawy. M. P. wyjaśnienia zbieżnie z wyjaśnieniami G. K., iż całym przestępnym przedsięwzięciem zarządzał współoskarżony A. Z. (1), jednak nie twierdziła, aby używał wobec niej siły fizycznej, w celu zmuszenia do jakiegoś postępowania.

Sąd II instancji oddalił wniosek o przesłuchanie B. R. jako nie mający znaczenia dla rozpoznania sprawy. Okoliczność nabywania od G. K. sprzętu elektronicznego, obecności przy transakcjach zakupowych współoskarżonego, nie ma znaczenia w sprawie w świetle stawianych zarzutów, przypisanych czynów, które nie obejmują zakresem kwestii wskazanej we wniosku dowodowym.

Sąd oddalił także wniosek dowodowy o przesłuchanie A. D. (2) jako nie mający znaczenia dla rozpoznawanej sprawy. Okoliczność nawiązania kontaktu oskarżonego A. Z. (1) z M. P. w świetle tezy dowodowej nie ma znaczenia dla rozpoznania sprawy, jak też jest udowodniona w sprawie.

Przepis art. 170 § 1 k.p.k. (zastosowany w sprawie) w odniesieniu do dowodu z opinii biegłego może być przywołany przy rozpoznawaniu pierwszego w sprawie wniosku o powołanie ekspertów, których dotąd nie powołano, albo wniosku o powołanie biegłego odnośnie do zupełnie innego przedmiotu opinii niż ten, którego dotyczy złożona już ekspertyza, jak też pierwszego wniosku o konfrontacje wszystkich biegłych (tak jak w sprawie albowiem dotyczy 3 biegłych). Natomiast materię wydania opinii uzupełniającej lub też nowej opinii, jeżeli dotychczasowa ekspertyza jest niepełna lub niejasna, czy też wewnętrznie sprzeczna, reguluje kompleksowo art. 201 kpk. W sprawie obrońca oskarżonej zażądał przeprowadzania konfrontacji trzech biegłych, jednak nie wykazując w czym dopatruje się konieczności przeprowadzenia tej czynności przed sądem odwoławczym, poza oczywistym faktem, że dwie opinii w zakresie ustaleń odnośnie oskarżonej różniły się od trzeciej, na której sąd I instancji oparł swoje ustalenia. Tym niemniej, w ocenie sądu odwoławczego, przeprowadzenie tej czynności jest zbędne w procesie wyrokowania w sprawie. Sama konfrontacja ma niewątpliwie za zadanie wyjaśniania sprzeczności, jednak w sprawie każdy z biegłych sporządził swoją opinię, podając metodologię pracy i wyniki z niej wypływające, a zadaniem sądu jest wskazanie na której opinii się opiera i dlaczego.

3.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy z urzędu oskarżonego A. Z. (1).

Na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk obrońca oskarżonego zaskarżyła wyrok w całości na rzecz oskarżonego.

1.  Zarzut naruszenia art. 7 kpk w zw. z art. 424 § 1 pkt 1 kpk poprzez zaniechanie szczegółowej i kompleksowej analizy oraz wszechstronnej oceny całokształtu materiału dowodowego i okoliczności ujawnionych w toku rozprawy i dokonanie jedynie wybiórczej i dowolnej oceny dowodów, bez uwzględnienia zasad prawidłowego, logicznego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego, a przez to błędne przyjęcie, ze wyjaśnienia współoskarżonych, a także zeznania świadka M. M. (2) są wystarczającym i w pełni wiarygodnym źródłem dowodowym, że oskarżony A. Z. (1) popełnił zarzucane mu w pkt 2, 3,4,5,6, 7 aktu oskarżenia.

2.  Art. 410 kpk poprzez przyjęcie, że oskarżony popełnił zarzucane mu czyny w warunkach powrotu do przestępstwa.

3.  Art.201 kpk poprzez zaniechanie inicjatywy dowodowej zmierzającej do wyjaśnienia istotnych sprzeczności, w wręcz całkowitej odmienności wniosków pomiędzy treścią opinii biegłych z zakresu pisma ręcznego, co do tego czy zapisy ręczne na zaświadczeniu z dnia 2.12. 2013 roku sporządziła M. P., czy zapisy sporządził oskarżony A. Z. (1).

4.  Art. 415 §1 kpk poprzez zasądzenie na rzecz H. i M. M. (3) kwoty 200 tys. złotych tytułem częściowego naprawienia szkody, w sytuacji, gdy roszczenie jest przedmiotem innego postępowania przed Sądem Okręgowym Warszawa - Praga w Warszawie sygn. akt III C 1216/15.

5.  Na podstawie art. 427 § 2 kpk oraz art. 438 pkt 3 kpk zarzucono także błąd w ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że oskarżony A. Z. (1) popełnił czyny zarzucane mu w pkt 2, 3, 4, 5 , 6 i 7 aktu oskarżenia, w sytuacji gdy brak jest na to obiektywnego dowodu.

6.  Ponadto apelujący zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary, wyrażający się w wymierzeniu kary bezwzględnej pozbawienia wolności z zastosowaniem kwalifikacji wynikającej z art. 64 § 1 kk.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Apelacyjnego, zarzuty zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego A. Z. (1) częściowo są zasadne, co doprowadziło do zmiany zaskarżonego orzeczenia, częściowo także w kierunku postulowanym przez skarżącą.

Odnosząc się do zarzutu z punktu I wskazać należy, iż nie jest zasadny, a sąd w tym zakresie prawidłowo ustalił stan faktyczny w sprawie i wskazał w oparciu także o wyjaśnienia współoskarżonych, dowody winy oskarżonego A. Z. (1). Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 7 kpk, to przekonanie sądu, jak w przedmiotowej sprawie, o wiarygodności jednych dowodów i jej braku w przypadku innych, pozostaje pod ochroną przepisu art. 7 kpk, jeżeli zostało poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy głównej całokształtu okoliczności sprawy, rozważeniem okoliczności przemawiających zarówno na korzyść, jak i na niekorzyść oskarżonego, pozostaje zgodne ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz zostało wyczerpująco i logicznie uargumentowane w uzasadnieniu wyroku. W ocenie Sądu Apelacyjnego, sąd I instancji nie naruszył art. 7 kpk przy ocenie przeprowadzanych dowodów, jak też ustalenia faktyczne sądu są zasadne. W tym miejscu przechodząc do ogólnego zarzutu dotyczącego wyjaśnień współoskarżonych G. K. i M. P. należy zauważyć, iż stanowią one specyficzny dowód w procesie karnym – z jednej strony bowiem pochodzą od osób, które w zakresie zdarzeń będących przedmiotem osądu dysponują najszerszą wiedzą, a z drugiej strony są bezpośrednio i osobiście zainteresowane wynikiem procesu. Okoliczność ta sama w sobie nie przesądza o niewiarygodności wyjaśnień danego oskarżonego. W takim układzie procesowym ocena pochodzących od nich depozycji procesowych winna być dokonana z należytą ostrożnością - na podstawie wszystkich przeprowadzonych dowodów, ocenianych swobodnie z uwzględnieniem zasad prawidłowego rozumowania oraz wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego (art. 7 KPK). Dokonuje się jej przez pryzmat całokształtu okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, w tym zasad logiki oraz wiedzy i doświadczenia życiowego. Taką ocenę wyjaśnień oskarżonego G. K. i w zakresie dotyczącym czynów popełnionych wspólnie i w porozumieniu wyjaśnień M. P. przeprowadził sąd I instancji. Sąd I instancji nie naruszył także art. 424 § 1 pkt 1 kpk.

Z treści uzasadnienia apelacji wynika, że skarżąca upatruje w osobie G. K. osoby stale poszukującej łatwych zarobków, z czym należy się zgodzić, albowiem współoskarżony w sprawie dopuszczał się kolejnych przestępstw przeciwko mieniu, za co został skazany. Jednak nie można powiązać logicznie woli łatwego zarobkowania, z chęcią jakiejś zemsty na oskarżonym A. Z. (1), albowiem powyższe nie wynika z materiału dowodowego. Należy zwrócić uwagę na daty wcześniejszych czynów popełnianych wspólnie z G. K., odnośnie do daty przestępstwa nie kwestionowanego przez skarżącą, a wskazujących na porozumienie między sprawcami, czy wręcz wolę współpracy przestępczej. Okoliczność podkreślanej w apelacji „zemsty” nie wynika przecież, z woli bezpodstawnego obciążenia A. Z. (1), ale zawarte w wypowiedziach G. K. twierdzenia, jak czytelnie wskazał sąd meriti, wynikały z pewnego poczucia pokrzywdzenia G. K. na skutek „nieprawidłowości” w rozliczeniach uzyskanych korzyści z przestępstw. W zakresie wyjaśnień M. P., która podkreślała, że całym przedsięwzięciem zarządzał A. Z. (1), „któremu w zasadzie nie można było się sprzeciwiać”, skarżąca nie przedstawiła czytelnych zarzutów. Niewątpliwie oskarżona umniejszała swoją rolę w przestępstwie, jednak w tym zakresie sąd nie dał jej wiary. Co więcej to oskarżona właśnie starała się uspokoić G. K., zbulwersowanego niekorzystnym w jego pojęciu podziałem „łupów”. Zeznania świadka M. M. (2) zostały także prawidłowo ocenione przez sąd meriti, a okoliczność, że umniejsza swoją rolę, a nawet próbuje wykazać, że pomimo wyroku skazującego jest osobą niewinną, nie przeszkadza do ich oceny kompleksowej, jakiej dokonał przecież sąd meriti i nie ma potrzeby powtarzać zasadnych ustaleń sądu I instancji.

W zakresie zarzutu dotyczącego inicjatywy dowodowej w zakresie konieczności wyjaśnienia sprzeczności pomiędzy opinią sporządzoną przez biegłą z zakresu badania pisma ręcznego S. S., a treścią opinii sporządzonej przez biegłą z zakresu badania pisma ręcznego E. K. to zauważyć należy, iż sąd uwzględnił ten zarzut i uzupełnił przewód sądowy uzyskując dowód w postaci opinii biegłej K. G., która potwierdziła tak jak poprzednie biegłe, że jeden z dokumentów z dnia 2 grudnia 2013r. na dane P. C., jako (...) został nakreślony właśnie przez A. Z. (1).

W zakresie zarzutu dotyczącego naruszenia art. 415 § 1 kpk w zakresie zasądzenia tytułem odszkodowania na rzecz pokrzywdzonych H. i M. M. (3) kwoty 200 tys. złotych tytułem częściowego odszkodowania, to stwierdzić należy, że nie jest zasadny, albowiem jak wskazano w samej apelacji przed sądem cywilnym rzeczywiście toczy się postępowanie, ale pozwaną jest inna osoba, a mianowicie notariusz sporządzająca akt notarialny. Jak zeznała w dniu 4 marca 2020r. pokrzywdzona toczy się faktycznie postępowanie cywilnego, ale przeciwko notariuszowi, w sprawie III C 1216/15 (k. 2246). Podobnie potwierdziła pozwana notariusz (k. 2291), a w spawie dołączono dokumenty świadczące o wytoczeniu pozwu przeciwko notariuszowi D. C.. Według art. 415 § 5 zd. II k.p.k., obowiązku naprawienia szkody nie orzeka się jeżeli roszczenie wynikające z popełnienia przestępstwa jest przedmiotem innego postępowania albo o roszczeniu tym prawomocnie orzeczono. Zakaz ten (tzw. klauzula antykumulacyjna), wymaga dla swojego zastosowania tożsamości podmiotowej i przedmiotowej roszczenia do którego się odnosi. Przywołany przepis nie mówi bowiem o tej samej szkodzie, lecz o tym samym roszczeniu. Dla przyjęcia tożsamości roszczenia niezbędna jest zatem nie tylko tożsamość powinnego zachowania (tj. np. obowiązku zapłaty określonej kwoty pieniędzy) ale i tożsamość osoby zobowiązanej do określonego świadczenia. Wniosek taki znajduje potwierdzenie m.in. w treści art. 366 kpc z którego wynika, że wyrok ma powagę rzeczy osądzonej tylko między tymi samymi stronami. Nie ma zatem normatywnej przeszkody w równoległym (lub następczym) prowadzeniu dwóch postępowań dotyczących roszczeń wynikłych z tego samego zdarzenia faktycznego, ale pomiędzy różnymi stronami. Taki sposób wykładni klauzuli określonej w art. 415 § 5 kpk, zapewnia właściwy stopień ochrony uzasadnionych interesów pokrzywdzonego, który ma w danej sprawie prawo do dochodzenia roszczenia także w postępowaniu karnym, ale przeciwko innym osobom.

Nie jest także zasadny zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, albowiem ustalenia faktyczne sądu w zakresie dotyczącym oskarżonego nie budzą zastrzeżeń sądu odwoławczego. Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę wyroku, jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może jednak sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, wyrażonymi w uzasadnieniu wyroku, lecz do wykazania, jakich mianowicie konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się sąd w ocenie zebranego materiału dowodowego. Możliwość zaś przeciwstawienia ustaleniom sądu orzekającego odmiennego poglądu przez apelującego, nie może prowadzić do wniosku o dokonaniu przez sąd błędu w ustaleniach faktycznych. W ocenie sądu odwoławczego, Sąd Okręgowy prawidłowo ustalił stan faktyczny odnośnie osoby A. Z. (1), jego ustalenia są logiczne i oparte na prawidłowo przeprowadzonym postępowaniu dowodowym.

Słuszny był natomiast zarzut dotyczący błędnego przyjęcia przez sąd meriti, iż oskarżony dopuścił się przypisanych mu czynów w warunkach powrotu do przestępstwa. Jak wynika z uzasadnienia, albowiem w sentencji wyroku nie opisano w oparciu o jakie orzeczenie przypisano oskarżonego działanie w ramach art. 64 § 1 kk, podstawą tych ustaleń był wyrok Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ z dnia 11 lipca 2012r. sygn. akt IV K 784/09. Niemniej jednak prawomocność tego wyroku stwierdzono dopiero w dniu 21 stycznia 2014r. , a jak wynika z danych z dnia 30 czerwca 2014r. (k. 1111) kara pozbawienia wolności w przedmiotowej sprawie początek miała oznaczony w dniu 9 października 2019r, a koniec 12 sierpnia 2021r. Niewątpliwie oskarżony dopuścił się przypisanych mu czynów w okresie od 4 grudnia 2013r.do 23 stycznia 2014r., a zatem przed wykonaniem kary pozbawienia wolności orzeczonej w wyroku z dnia 11 lipca 2012r. Po pierwsze należy podkreślić, iż prawomocny wyrok skazujący musi poprzedzać kolejne przestępne zachowanie sprawcy, a po drugie przesłanki recydywy specjalnej zwykłej są następujące: sprawca popełnił przestępstwo umyślne; został za nie skazany na karę pozbawienia wolności; odbył co najmniej 6 miesięcy orzeczonej kary; popełnia przestępstwo umyślne podobne do tego, za które został skazany; popełnia je w ciągu 5 lat od odbycia kary. W momencie popełniania czynów przypisanych mu w wyroku niewątpliwie oskarżony nie odbył kary z wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie z dnia 11 lipca 2012r. sygn. akt IV K 784/09.

W tej sytuacji zasadny był zarzut dotyczący także konieczności złagodzenia kar, aczkolwiek sam zarzut rażącej, niewspółmierności kary w zasadzie nie został przez apelującą skonkretyzowany. Niewspółmierność o jakiej mowa w art. 438 pkt 4 kpk, zachodzić może tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary można było przyjąć, że zachodziłaby wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo. Kara rażąco niewspółmierna to taka, której wysokość "bije po oczach". Zatem nawet kara, którą uznać należy za surową, nie zawsze uznana będzie za rażąco surową. W przedmiotowej sprawie sąd orzekając kary jednostkowe i karę łączną prawidłowo rozważył wszystkie okoliczności obciążające, zasadnie dostrzegając, iż w zasadzie brak jest okoliczności łagodzących, jak i zasadnie rozważył zasadę asperacji. Jednak niezasadnie jako okoliczność obciążająca została potraktowane spełnienie warunków z art. 64 § 1 kk, które to warunki jak już wypowiedziano się wcześniej nie zostały spełnione, kary orzeczone wobec oskarżonego zostały odpowiednio zmodyfikowane, poprzez ich złagodzenie, powyższe dotyczy także kary łącznej pozbawienia wolności, co do której zastosowano w ślad za słuszną zasadą przyjętą w sprawie przez sąd meriti, a mianowicie zasadę asperacji.

Wniosek

1.  O zmianę w pkt 1 wyroku i wyeliminowanie z podstaw skazania art. 64 § 1 kk.

2.  O uniewinnienie oskarżonego od popełnienia czynów zarzucanych mu w pkt 2,3,4,5,6 i 7 aktu oskarżenia.

3.  O wyeliminowanie z podstaw skazania za czyny z pkt 2,3,4,5,6 i 7 art. 64 § 1 kk i wymierzenie kary łagodniejszej bez uwzględnienia podstaw określonych w art. 64 § 1 kk.

4.  Uchylenie pkt 6 wyroku.

5.  Uchylenie pkt 7 wyroku.

6.  Ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy w zaskarżonej części do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Sąd Apelacyjny nie znalazł powodów do uniewinnienia, a zatem wnioski nie były zasadne, z przyczyn wskazanych we wcześniejszej części uzasadnienia.

Zasadne były natomiast wnioski o wyeliminowanie z podstawy skazania za czyny przypisane oskarżonemu działania w warunkach powrotu do przestępstwa i orzeczenie kar łagodniejszych pozbawienia wolności, w tym ponownego ukształtowania kary łącznej pozbawienia wolności.

Nie był zasadny wniosek o uchylenie orzeczenia opartego o treść art. 46 § 1 kk (pkt 7 wyroku). Sąd winien był tak ukształtować swe rozstrzygnięcie, aby szkoda stanowiąca uszczerbek materialny, który powstał w majątku pokrzywdzonego w wyniku dokonania na jego szkodę przestępstwa, została naprawiona.

Nie jest zasadny wniosek o uchylenie i przekazanie sprawy sądowi I instancji, materiał dowodowy w sprawie jest kompletny, został dodatkowo uzupełniony w toku postępowania odwoławczego, a zatem nie ma powodów do uwzględnienia w tym zakresie wniosku apelującego.

Lp.

Zarzut

Apelacja obrońcy oskarżonego G. K..

Na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk obrońca oskarżonego zaskarżyła wyrok w odniesieniu do pkt 9 w całości, a nadto w odniesieniu do pkt 8, 10-14 wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze i o środku kompensacyjnym, na rzecz oskarżonego.

1.  Obrazę przepisu prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. obrazę art. 286 § 1 kk – poprzez błędne jego zastosowanie, w sytuacji gdy sąd wyeliminował z opisu czynu, za który skazano oskarżonego w pkt 9 zaskarżonego wyroku, kodeksowe znamię przestępstwa z art. 286 § 1 kk w postaci działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

2.  Obrazę przepisu prawa materialnego tj. art. 46 § 1 kk – poprzez zasądzenie od oskarżonego na rzecz H. i M. M. (4) kwoty 100 tys. złotych tytułem częściowego naprawienia szkody – podczas gdy z prawidłowo ustalonego stanu faktycznego wynika, że za udział w oszustwie na szkodę H. i M. M. (4) G. K. otrzymał od A. Z. (1) 30 tys. złotych, zaś Sąd Okręgowy za zasadę orzekania przyjął rolę oskarżonego w popełnieniu przestępstwa i wysokość poniesionych korzyści.

3.  Obrazę art. 413 § 2 pkt 2 kpk – poprzez nie zawarcie w wyroku rozstrzygnięcia co do zaliczenia na poczet kary okresów rzeczywistego pozbawienia wolności oskarżonego w sprawie.

4.  Obrazę prawa materialnego tj. art. 60 § 1 kk poprzez jego niezastosowanie w sytuacji, gdy oskarżony spełniał warunki określone w tym przepisie, dające podstawę do zastosowania wobec niego obligatoryjnego nadzwyczajnego złagodzenia kary, bowiem ujawnił zarówno informacje dotyczące osób uczestniczących w popełnieniu przestępstw, jak i istotne ich okoliczności – przy czym wyjaśnienia oskarżonego Sąd Okręgowy uznał za zasługujące na uwzględnienie, jako pierwotne źródło wiedzy o A. Z. (1), a także uczynił je podstawą ustaleń co do szeregu faktów, czemu dał wyraz w uzasadnieniu swego orzeczenia, wielokrotnie odwołując się do źródła dowodowego w osobie oskarżonego – w szczególności w zakresie analizy co do rzeczywistego celu umowy zawartej z małżeństwem M., jak również co do okoliczności, iż P. C. nie pracował w firmie (...), zeznań świadka M. M. (2), oraz odnośnie powodów uniewinnienia A. D. (1).

5.  Obrońca oskarżonego postawiła także zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie Sądu Apelacyjnego, część zarzutów apelującej zasługiwała na uwzględnienie, czego odzwierciedleniem jest treść wyroku sądu II Instancji.

Apelująca prawidłowo postawiła zarzut obrazy prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu, tj. obrazę art. 286 § 1 kk – poprzez błędne jego zastosowanie, w sytuacji, gdy sąd wyeliminował z opisu czynu, za który skazano oskarżonego w pkt 9 zaskarżonego wyroku, kodeksowe znamię przestępstwa z art. 286 § 1 kk w postaci działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Powyższe zostało zasadnie dostrzeżone przez skarżącą, jak też spowodowało zmianę zaskarżonego wyroku, aczkolwiek przypomnieć należy, iż sam opis przypisanego oskarżonemu czynu wyczerpywał także znamiona pozostałych przestępstw, jak i działania wspólnie i w porozumieniu z pozostałymi oskarżonymi, co znalazło prawidłowe odzwierciedlenie w przyjętej kwalifikacji zachowania G. K.. W tym zaś zakresie nie postawiono żadnych zarzutów.

W sprawie nie doszło także do naruszenia art. 46 § 1 kk w stosunku do oskarżonego G. K., poprzez zobowiązanie go do naprawienia częściowo szkody na rzecz H. i M. M. (3) w wysokości 100 tys. złotych. Okoliczność, że oskarżony w wyniku podziału „łupów” z przestępnego działania otrzymał mniejszą sumę nie stoi na przeszkodzie zobowiązaniu go do częściowego naprawienia w wyższej kwocie, wynikającej z rzeczywistej szkody poniesionej przez pokrzywdzonych. Nie należy zapominać, że sprawcy działali wspólnie i w porozumieniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadzili pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w wysokości 350 tys. złotych. Powstała zatem szkoda w takiej wysokości, zaś okoliczność, że oskarżony otrzymał odpowiednio mniejszą sumę, nie ma przełożenia na wysokość szkody do jakiej doprowadził działając wraz z A. Z. (1) i M. P.. Nie ma znaczenia, czy i jaką korzyść odniósł oskarżony osobiście, a jaką przejęły inne podmioty, gdyż stosownie do brzmienia art. 115 § 4 k.k. korzyść majątkowa z przestępstwa może być przeznaczona dla kogokolwiek. Błędem jest wiązanie obowiązku naprawienia szkody w trybie art. 46 § 1 kk z udziałem w podziale zysków przez oskarżonego. Udział G. K. w wyrządzonej szkodzie nie przenosi się na jego zyski z przestępstwa. Jak zamierzał się oskarżony podzielić z innymi sprawcami nie ma przełożenia na wysokość orzeczenia środka kompensacyjnego który prawidłowo określił sąd meriti.

W sprawie nie doszło do obrazy przepisów postępowania tj. art. 413 § 2 pkt 2 kpk poprzez nie zawarcie w zaskarżonym orzeczeniu na poczet orzeczonej kary okresów tymczasowego aresztowania. Zgodnie z art. 413 § 2 pkt 2 k.p.k. każdy wyrok skazujący powinien zawierać "rozstrzygnięcie co do kary i środków karnych". Realizacja tego wymogu powinna się dokonywać poprzez sformułowanie rozstrzygnięcia o karze w sposób umożliwiający jej wykonanie, tak jak w rozpoznawanej sprawie występuje. Wskazać też należy, iż rzeczywiście G. K. był tymczasowo aresztowany w sprawie, od 23 stycznia 2013r. do 6 października 2013r., jak i postanowieniem Sądu Okręgowego na okres trzech miesięcy od dnia zatrzymania, uchylonym postanowieniem Sądu Okręgowego z dnia 14 października 2019r. Oskarżony został zatrzymany w dniu 29 sierpnia 2019r. (k. 2090). Jednak odnośnie pierwszego okresu tymczasowego aresztowania, to przypomnieć należy, iż od 23 stycznia 2013r. do 7 lutego 2015r., w sprawie o sygn. akt II K 35/11 wprowadzono mu odbywanie kary pozbawienia wolności (k. 447). Z kolei odnośnie drugiego okresu tymczasowego aresztowania, to po zatrzymaniu oskarżonego w dniu 29 sierpnia 2019r. do dnia 21 października 2025r. wprowadzono do wykonania karę pozbawienia wolności w sprawie II K 348/12 (k. 2093), co zostało podkreślone w decyzji Sądu Okręgowego uchylającego tymczasowe aresztowania w dniu 14 października 2019r. Podkreślić też należy, że orzeczenie w trybie 420 § 1 i 2 k.p.k. może nastąpić w każdym czasie, także po prawomocności wyroku. Wszelkie nawet ewentualnie wadliwe rozstrzygnięcia zawarte w wyroku sądu I instancji w przedmiocie zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania na poczet wymierzonej kary, mogą być zatem skorygowane w trybie art. 420 § 2 k.p.k. w zw. z art. 420 § 1 k.p.k. Bez znaczenia dla owej korekty jest to, czy prawidłowe zaliczenie takiego okresu było możliwe w czasie wyrokowania przed sądem pierwszej instancji, czy też nie. Jednak w sprawie nie doszło do błędnego zaliczenia okresu tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej G. K. kary, wobec okoliczności wprowadzenia do wykonania kar orzeczonych w innych sprawach prawomocnymi wyrokami.

Nie jest także zasadny zarzut dotyczący obrazy prawa materialnego tj. art. 60 § 3 kk, okoliczność, że Sąd Okręgowy uznał za zasługujące na uwzględnienie, wyjaśnienia tego oskarżonego, jak też uczynił kanwą ustaleń do szeregu faktów, w tym zwłaszcza w zakresie odpowiedzialności współoskarżonego A. Z. (1), nie oznacza, że uzyskał oskarżony status „małego świadka koronnego”, a co za tym idzie dobrodziejstwo nadzwyczajnego złagodzenia kary. Ujawnione przez sprawcę okoliczności muszą być rzeczywiście istotne i dotyczyć w szczególności znamion przestępstwa. Na ich podstawie musi stać się możliwe określenie rodzaju i rozmiaru przestępstwa. Sprawca musi przy tym wyczerpująco opisać rolę i udział w przestępstwie wszystkich współsprawców, co oznacza że chodzi tu o cały zakres odpowiedzialności karnej. Tym nie mniej oskarżony pomimo, że przyznawał się do winy nie przedstawił zdarzeń w sposób bezpośredni, wskazujący jednoznacznie na przekonanie o zerwaniu lojalności pomiędzy sprawcami określonego przestępstwa, bez ukrywania lub pomniejszania roli własnej lub innego sprawcy. G. K. pomniejszał swoją rolę i rolę współoskarżonej, a zatem jego wyjaśnienia są wybiórcze. Jak słusznie zauważył w tezie do postanowienia Sąd Najwyższy w sprawie V KK 193/19 z dnia z dnia 24 czerwca 2019 r. tylko jednoznaczne zerwanie lojalności między sprawcami określonego przestępstwa i złożenie wyczerpujących, szczerych i pełnych oraz konsekwentnych wyjaśnień zawierających istotne okoliczności przestępstwa bez ukrywania bądź pomniejszania roli własnej, ale także znaczenia któregokolwiek ze sprawców, wypełnia wymogi art. 60 § 3 k.k. i może być premiowane zastosowaniem nadzwyczajnej instytucji nakazującej złagodzenie wymierzanej kary. Co istotne oskarżeni zostali zatrzymani na gorącym uczynku, a dodatkowe informacje dotyczy wyłącznie A. Z. (1).

W sprawie postawiono zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary łącznej. Zdaniem sądu II instancji zarzut dotyczący kary łącznej nie byłby zasadny, gdyby nie konieczność określenia ponownie wymiaru tej kary, na skutek dostrzeżonej z urzędu konieczności eliminowania ustaleń dotyczących przyjętej kwalifikacji z art. 64 § 1 kk, czyli działania w ramach powrotu do przestępstwa. Jak wynika z uzasadnienia orzeczenia, podstawą przyjętej kwalifikacji w związku z art. 64 § 1 kk był fakt odbycia kary orzeczonej w sprawie Sądu Rejonowego w Wołominie wyrok łączny sygn. akt II K 35/11. Jak jednak wynika z danych w aktach kara pozbawienia wolności nie była odbyta, a była faktycznie odbywana – koniec jej miał nastąpić w dniu 7 lutego 2015r. Karę z uwagi na przerwę wznowiono w dniu 23 stycznia 2014r. i w trakcie postępowania toczącego się w sprawie była właśnie wykonywana (k.1119). Oskarżony nie odbył jeszcze kary pozbawienia wolności, w sprawie wskazanej przez sąd meriti, albowiem w chwili zatrzymania oskarżonego do rozpoznawanej sprawy, kara miała status kary wykonywanej. Powyższe skutkowało zmianą zaskarżonego orzeczenia, złagodzeniem kar jednostkowych, jak i orzeczeniem ponownie kary łącznej pozbawienia wolności, przy zastosowaniu zasad asperacji, w wysokości 2 (dwóch) lat.

Wniosek

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego w zakresie czynu określonego w pkt 9 wyroku.

Wniosek o orzeczenie wobec oskarżonego G. K. kar jednostkowych oraz kary łącznej z nadzwyczajnym ich złagodzeniem, przy zastosowaniu art. 60 § 3 kk oraz obniżenie orzeczonego w pkt 14 wyroku obowiązku naprawienia szkody do kwoty 30 tys. złotych.

Wniosek o orzeczenie wobec oskarżonego G. K. kary łagodniejszej niż orzeczona w pkt 13, wyroku kara łączna w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności oraz o obniżenie orzeczonego w pkt 14 wyroku obowiązku naprawienia szkody do kwoty 30 tys. złotych.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie Sądu Apelacyjnego materiał dowodowy potwierdził winę oskarżonego, w tym zakresie przypomnieć należy, iż Sąd Okręgowy przeprowadził szczegółowe postępowanie dowodowe, zgromadził i ocenił wszystkie dostępne dowody i wyprowadził zasadne wnioski co do winy oskarżonego G. K., czego odzwierciedleniem jest uzasadnienie sporządzone przez sąd I instancji.

Wniosek o uniewinnienie oskarżonego od czyny określonego w pkt 9 wyroku nie zasługiwał na uwzględnienie, albowiem oprócz art. 286 § 1 kk (brak znamienia), oskarżonemu przypisano popełnienie czynu z art. 14 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk, a w tym zakresie nie było zarzutów, jak i słuszne były ustalenia sądu meriti.

Nie był zasadny zarzut braku zastosowania art. 60 § 3 kk, albowiem oskarżony nie spełniał kryterium określonego we wskazanym przepisie. Nie kwestionując tego, iż bezpośrednio po zatrzymaniu na gorącym uczynku oskarżony ujawnił organom ścigania kilka istotnych informacji dotyczących współoskarżonego, a następnie przyznał się do winy, brak jest podstaw do obligatoryjnego zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary na podstawie art. 60 § 3 kk. Zgodnie bowiem z poglądami doktryny i orzecznictwem Sądu Najwyższego ujawnione przez sprawcę okoliczności muszą być rzeczywiście istotne i dotyczyć w szczególności znamion przestępstwa. Na ich podstawie musi stać się możliwe określenie rodzaju i rozmiaru przestępstwa. Sprawca musi przy tym wyczerpująco opisać rolę i udział w przestępstwie wszystkich współsprawców, co oznacza że chodzi tu o cały zakres odpowiedzialności karnej (postanowienia Sądu Najwyższego z 5 maja 2003 roku w sprawie V KK 170/02 (LEX nr 78398) i z 2 września 2003 roku w sprawie II KK 105/03 (OSNKW 2003/9-10, POZ. 88). W sprawie oskarżony przedstawił ponadto okoliczności nowe, a dotyczące jednego współoskarżonego.

Nie doszło także do obrazy przepisu art. 46 § 1 kk, a kwota orzeczona przez sąd I instancji jest adekwatna do części wysokości wyrządzonej szkody przez oskarżonego. Omawiany obowiązek nie jest już środkiem karnym, a na pierwszy plan wysuwa się teraz nie jego represyjna, lecz kompensacyjna funkcja. Celem zmiany charakteru prawnego omawianego środka ma być ułatwienie uzyskania przez pokrzywdzonego pełnego zaspokojenia roszczeń cywilnoprawnych wynikających z popełnionego przestępstwa, co ma miejsce w sprawie wobec udowodnienia winy oskarżonego G. K..

Sąd odwoławczy jednak po zmianie zaskarżonego wyroku złagodził orzeczone kary jednostkowe, jak też na nowo ukształtował wymiar kary łącznej, biorąc pod uwagę zasady zbliżone do absorpcji.

Lp.

Zarzut

Oskarżyciel publiczny zaskarżył wyrok w zakresie uniewinnienia oskarżonego A. D. (1).

Skarżący postawił zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, iż A. D. (1) nie miał wiedzy, iż przesłane przez niego dokumenty tożsamości wystawione na dane małżonków C. były sfałszowane.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

W ocenie sądu odwoławczego, zarzut oskarżyciela publicznego odnośnie uniewinnienia oskarżonego A. D. (1) nie zasługuje na uwzględnienie, a w zasadzie ma charakter polemiczny z ustaleniami sądu. Sąd I instancji wszechstronnie rozważył dowody pozwalające powiązać oskarżonego z zarzucanym mu czynem i prawidłowo skonstatował, iż należy wątpliwości rozstrzygnąć na korzyść A. D. (1). Słusznie uznano, że z danych osobowych, w tym też z wyjaśnień oskarżonego nie wynika, aby miał świadomość, że dokumenty, które przeszły przez jego ręce „nie obrazują rzeczywistego stanu rzeczy”. Sąd czytelnie wskazał, że wiedza oskarżonego o poszczególnych elementach przestępstwa w którym miał uczestniczyć jest nieudowodniona, albowiem oskarżyciel publiczny nie wykazał w sposób dostateczny dowodów w tym zakresie. Nie jest dowodem w sprawie okoliczność, że oskarżony wcześniej dopuścił się czynu zabronionego, ani, że oczekiwał wysokiej prowizji w sytuacji, gdy jego rola sprowadzała się do przesłania nadesłanych mu skanów dokumentów. Powyższe zauważa oskarżyciel, a w ocenie sądu II instancji, te okoliczności nie są dowodem w sprawie pozwalającym skazać oskarżonego. W sprawie ilość poszlak przedstawionych przez oskarżyciela publicznego nie tworzy podstawy do uznania, że oparte na nich ustalenia faktyczne byłyby prawdziwe. Poszlaki te muszą bowiem wiązać się ze sobą logicznie, a poza tym wyłączać inne możliwe wersje zdarzenia, a w sprawie jak słusznie podkreślił sąd są możliwie różne wersje, także w zakresie świadomości oskarżonego.

Wbrew zarzutowi skarżącego, sąd meriti czytelnie wskazał, dlaczego nie dał wiarę zeznaniom świadka M. M. (2). Ocena zeznań świadka M. M. (2) jest zgodna z regułami art. 7 kpk. Świadek wskazywała, że oskarżony wiedział, że dokumenty są sfałszowane. W tym zakresie sąd nie dał jej wiary, jednocześnie logicznie przedstawiając reakcję świadka na zdarzenia, relacje w tym zakresie G. K., czy zeznania M. M. (2) złożone przed sądem, w których powoływała się już na brak pamięci i choroby. Świadek jednak jednoznacznie wskazała, że nie kojarzy i nie pamięta A. D. (1) (k. 2671). Świadek zeznała, że nie potrafi potwierdzić zdania, że oskarżony (...) wiedział, iż dokumenty są sfałszowane” (k. 2674).

Jak wskazał sam skarżący rola oskarżonego miała polegać wyłącznie na przesłaniu mailem do banku dokumentów przekazanych przez G. K.. Oskarżyciel publiczny zważył, że oskarżony A. D. (1) nie uczestniczył w żadnych innych czynnościach, nie kontaktował się z bankiem, nie znał pożyczkobiorców. W tym miejscu można tylko dodać w ślad za oskarżycielem, że w sprawie nie przedstawiono dowodów, aby oskarżony działał wspólnie i w porozumieniu z innym sprawcami, czy obejmował świadomością znamiona zarzucanych mu przestępstw. W żadnym zakresie nie wynika z materiału dowodowego, aby oskarżony miał świadomość podjęcia przez współsprawców podstępnych zabiegów prowadzących do wywołania u pokrzywdzonego banku mylnego wyobrażenia o rzeczywistości. Nie ulega też wątpliwości, że stronę podmiotową oszustwa stanowi zamiar bezpośredni. Jest to przestępstwo kierunkowe „w celu osiągnięcia korzyści majątkowej”. W tym zakresie oskarżyciel publiczny nie tylko nie przedstawił dowodów, ale i zarzutów w apelacji. Skarżący nie przedstawił także dowodów, czy zarzutów związanych z ewentualną kwalifikacją z art. 297 § 1 kk. Strona podmiotowa tego czynu obejmuje umyślność, w postaci zamiaru bezpośredniego. Omawiany występek ma charakter kierunkowy, znamienny celem. Materiał dowodowy nie wskazywał, aby A. D. (1) miał w ogóle świadomość uczestnictwa w czynie z art. 297 § 1 kk. Znamię „działanie w celu uzyskania” dopełnione zostało w art. 297 § 1 kk sformułowaniem „dla siebie lub kogo innego”. Oznacza to, że komentowany przepis wymaga kierunkowego nastawienia sprawcy. Przy ustalaniu znamion strony podmiotowej zachodzi konieczność odrębnego ustalenia, czy sprawca działał w celu uzyskania dla siebie lub kogoś innego jednej z wymienionych w art. 297 § 1 kk form wsparcia finansowego oraz odrębnego ustalenia, czy jednocześnie działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowe. Materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie wykazał, aby oskarżony wypełniał jakąkolwiek stronę podmiotową zarzucanego mu przestępstwa, a jego rola, jak słusznie podkreślił sąd I instancji, ograniczała się wyłącznie do przesłania dokumentów. A. D. nie podjął żadnej czynności sprawczej realizującej znamiona zarzucanych mu przestępstw. Nie wynika także ze sprawy, aby działał wspólnie i w porozumieniu w innymi osobami.

Wniosek

Wniosek o uchylenie sprawy i przekazanie do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

W ocenie sądu odwoławczego, brak jest podstaw do uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Odnosząc się zatem do zarzutów skarżącego, które w ocenie sądu odwoławczego są niezasadne i wyjątkowo polemiczne, przypomnieć należy słuszne tezy do postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 18 grudnia 2008 r. V KK 267/08 - sformułowana w art. 2 § 2 k.p.k. zasada prawdy materialnej wprowadza wprawdzie w procesie karnym wymóg opierania wszelkich rozstrzygnięć na zgodnych z prawdą ustaleniach faktycznych, rozumie się jednak przez nie ustalenia udowodnione, a więc takie, gdy w świetle przeprowadzonych dowodów fakt przeciwny dowodzeniu jest niemożliwy lub wysoce nieprawdopodobny. Obowiązek udowodnienia odnosić należy jednak tylko do ustaleń niekorzystnych dla oskarżonego, jako że on sam korzysta z domniemania niewinności (art. 5 § 1 k.p.k.), a niedające się usunąć wątpliwości rozstrzyga się na jego korzyść (art. 5 § 2 k.p.k.). Z tych względów wydanie wyroku uniewinniającego jest konieczne nie tylko wówczas, gdy wykazano niewinność oskarżonego, lecz również wtedy, gdy nie udowodniono mu że jest winny popełnienia zarzuconego mu przestępstwa. W tym ostatnim wypadku wystarczy zatem, że twierdzenia oskarżonego, negującego tezy aktu oskarżenia, zostaną uprawdopodobnione. Co więcej, wyrok uniewinniający musi zapaść jednak również i w takiej sytuacji, gdy wykazywana przez oskarżonego teza jest wprawdzie nieuprawdopodobniona, ale też nie zdołano udowodnić mu sprawstwa i winy. W sprawie decyzje sądu o uniewinnieniu oskarżonego A. D. (1) są zasadne, oparte o prawidłowo ustalony stan faktyczny, jak i prawidłowo ocenione dowody. Ponownie podkreślić należy, iż zasady obowiązującej procedury karnej wskazują, że oskarżyciel musi udowodnić winę oskarżonego. Przy czym udowodnić, to znaczy wykazać w sposób nie budzący wątpliwości wiarygodnymi dowodami - bezpośrednimi lub pośrednimi, te ostatnie w postaci tzw. poszlak mogą być uznane za pełnowartościowy dowód winy oskarżonego jedynie wtedy, gdy zespół tych poszlak pozwala na ustalenie jednej logicznej wersji zdarzenia, wykluczającej możliwość jakiejkolwiek innej wersji.

Rozważania sądu I instancji, oceniające zgromadzone dowody, znalazły aprobatę sądu II instancji. Obowiązujące w procesie karnym domniemanie niewinności obalać ma oskarżyciel, udowadniając oskarżonemu winę. Sąd zatem nie ma żadnego obowiązku poszukiwania z urzędu dowodów wspierających oskarżenie, gdy te dostarczone przez oskarżyciela do skazania nie wystarczą, a on sam do ich uzupełnienia nie dąży.

Lp.

Zarzut

Oskarżyciel publiczny zaskarżył wyrok w zakresie uniewinnienia oskarżonej M. P. od popełnienia czynu zarzucanego w pkt 17 aktu oskarżenia.

Skarżący postawił zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia polegający na uznaniu, iż M. P. nie dokonała sfałszowania zaświadczenia z dnia 2 grudnia 2013r.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Przeprowadzone postępowanie dowodowe przed sądem II instancji wykazało, że decyzja sądu oparta wyłącznie na drugiej opinii biegłej była błędna, a jedno z zaświadczeń z daty 2 grudnia 2013r. podrobiła właśnie oskarżona M. P.. Sąd I instancji w tym zakresie oparł się wyłącznie na drugiej opinii biegłej, nie weryfikując ich wzajemnie, zwłaszcza w kontekście, iż oskarżona przyznała się do tego czynu, a jedynie nie składała wyjaśnień i nie pamiętała okoliczności czynu.

Powołanie kolejnej opinii biegłej K. G. potwierdziło wnioski z pierwszej opinii biegłego z zakresu porównywania pisma ręcznego S. S., która wykazała, że jedno z zaświadczeń z daty 2 grudnia 2013r. zostało nakreślone przez M. P..

Biegła K. G. dodatkowo przesłuchana przed sądem II instancji obszernie odniosła się graficznych oznaczeń i wskazała, że cechy charakterystyczne w budowie poszczególnych znaków – minuskuł wskazują na pochodzenie pisma od jednej osoby. (k. 3421). Przedstawiona przez biegłą metodologia pracy nie budzi zastrzeżeń sądu. Zasadne są także jej wnioski.

Wniosek

Wniosek o uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Zgodnie z treścią art. 201 kpk jeżeli opinia jest niepełna lub niejasna, albo gdy zachodzi sprzeczność w samej opinii lub między różnymi opiniami w tej samej sprawie, można wezwać ponownie tych samych biegłych lub powołać innych. Sąd odwoławczy kierując się treścią art. 201 kpk powołał kolejną opinię, która potwierdziła wnioski z opinii uzyskanej w postepowaniu przygotowawczym. Materię wydania opinii uzupełniającej lub też nowej opinii, jeżeli dotychczasowa ekspertyza jest niepełna lub niejasna czy też wewnętrznie sprzeczna, reguluje kompleksowo art. 201 k.p.k. Innymi słowy, konieczność powołania nowego biegłego powstaje dopiero wówczas, gdy zebrany w sprawie materiał dowodowy nie pozwala uznać jednej ze sprzecznych opinii za przekonywającą i odpowiadającą wymogom procesowym. Uzyskana obecnie opinia pisemna i ustna, wraz z dodatkowymi informacjami biegłej i złożonymi załącznikami przekonała sąd odwoławczy, albowiem wprost odpowiada na pytania zakreślające jej przedmiot i granice, jest wewnętrznie spójna i niesprzeczna oraz, nie rodzi wątpliwości co do jej merytorycznej trafności i wiedzy biegłej. Graficzne przedstawienie przykładów badanych grafizmów, wraz z opinią ustną w toku rozprawy odwoławczej wskazują czytelnie, że autorem jednego z zaświadczeń jest oskarżona, a zatem decyzja sądu została oparta na błędnym dowodzie i wymaga powtórzenia w tym zakresie, co oczywiste wobec uniewinnienia oskarżonej, przekazania sprawy w tym zakresie do właściwego sądu meriti.

1.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Brak znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej co do czynu przypisanego oskarżonemu A. Z. w punkcie II wyroku, to jest w zakresie art. 286 § 1 kk.

Na podstawie art. 435 kpk, wobec nie wniesienia apelacji na korzyść oskarżonej M. P. - brak znamienia działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej co do czynu przypisanego oskarżonej w punkcie 16 wyroku, to jest w zakresie art. 286 § 1 kk.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Sąd II instancji z urzędu dostrzegł, konieczność zmiany orzeczenia na korzyść oskarżonych A. Z. i M. P.. W sprawie błędnie przywołano w kwalifikacji prawnej czynów opisanych w punkcie 2 wyroku w stosunku do A. Z. oraz w punkcie 16 wyroku w stosunku do M. P. art. 286 § 1 kk, w sytuacji, gdy sąd wyeliminował z opisu czynu, za który skazano oskarżonych, kodeksowe znamię przestępstwa z art. 286 § 1 kk w postaci działania w celu osiągnięcia korzyści majątkowej. Działanie sądu odwoławczego zostało przeprowadzone z urzędu, na korzyść oskarżonych.

2.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

V.  Zaskarżony wyrok w stosunku do A. Z. (1) zmieniono w ten sposób, że

9)  uchylono punkt 6 wyroku dotyczący kary łącznej pozbawienia wolności,

10)  w punkcie 1 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, a z podstawy skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności,

11)  w punkcie 2 wyroku wyeliminowania ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania wyeliminowania art. 286 § 1 kk oraz art. 64 § 1 kk , a jako podstawę wymiaru kary wskazano art. 14 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk i orzeczoną karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

12)  w punkcie 3 wyroku wyeliminowania ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

13)  w punkcie 4 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

14)  w punkcie 5 wyroku w zakresie trzech czynów wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynów w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 1 (jednego) roku pozbawienia wolności,

15)  na podstawie art. 85 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 91 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzone oskarżonemu A. Z. (1) kary pozbawienia wolności w niniejszym wyroku połączono i wymierzono karę łączną 4 (czterech) lat pozbawienia wolności,

16)  w pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do A. Z. (1) utrzymano w mocy.

VI.  Zaskarżony wyrok w stosunku do G. K. zmieniono w ten sposób, że

9)  uchylono punkt 13 dotyczący kary łącznej pozbawienia wolności,

10)  w punkcie 8 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, a z podstawy skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności,

11)  w punkcie 9 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania wyeliminowano art. 286 § 1 kk oraz art. 64 § 1 kk , a jako podstawę wymiaru kary wskazano art. 14 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk i orzeczoną karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

12)  w punkcie 10 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

13)  w punkcie 11 wyroku wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynu w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczona karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

14)  w punkcie 12 wyroku w zakresie trzech czynów wyeliminowano ustalenia dotyczące dopuszczenia się czynów w ciągu 5 lat po odbyciu kary co najmniej 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczonej za przestępstwo podobne umyślne, z kwalifikacji skazania art. 64 § 1 kk, i orzeczoną karę złagodzono do 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności,

15)  na podstawie art. 85 § 1 kk w zw. z art. 86 § 1 kk w zw. z art. 91 § 2 kk w zw. z art. 4 § 1 kk wymierzone oskarżonemu G. K. kary pozbawienia wolności w niniejszym wyroku połączono i wymierzono karę łączną 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

16)  w pozostałej części zaskarżony wyrok w stosunku do G. K. utrzymano w mocy.

VII.  Zaskarżony wyrok w stosunku do A. D. (1) utrzymano w mocy.

VIII.  Zaskarżony wyrok w stosunku do M. P. zmieniono w ten sposób, że:

3)  Uchylono pkt 17 wyroku i w tym zakresie sprawę oskarżonej przekazano do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie do ponownego rozpoznania,

4)  Na postawie art. 435 kpk zmieniono wyrok w punkcie 16 w ten sposób, że z kwalifikacji skazania wyeliminowano art. 286 § 1 kk , a jako podstawę wymiaru kary wskazano art. 14 § 1 kk w zw. z art. 297 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk, a w pozostałym zakresie wyrok utrzymano w mocy.

Zwięźle o powodach zmiany

W ocenie sądu odwoławczego, konieczne były zmiany zaskarżonego orzeczenia, w kierunku wyeliminowania art. 64 § 1 kk i obniżenia orzeczonych kar pozbawienia wolności. Sąd odwoławczy podzielił rozważania sądu meriti orzekającego kary jednostkowe wobec oskarżonych, aczkolwiek z uwagi na brak spełnienia warunków z art. 64 § 1 kk, odpowiednio kary te załagodził. Dodatkowym czynnikiem wpływającym na wymiar kar jednostkowych w zakresie opisanym wyżej było wyeliminowanie z kwalifikacji skazania art. 286 § 1 kk, co zostało obszernie już przedstawione w uzasadnieniu. Orzekając na nowo kary łączne pozbawienia wolności, w stosunku do A. Z. (1) i G. K. sąd zastosował zasadę asperacji, w kierunku absorpcji, biorąc pod uwagę zbliżony czas popełnienia przestępstw, podobny sposób ich popełnienia, podobną motywację, jak i podobny charakter naruszonych dóbr chronionych prawem.

Zamiana zaskarżonego orzeczenia wobec M. P., nie wpłynęła na decyzję o zmianie orzeczonej kary, orzeczonej w dolnych granicach, jak też przy zastosowaniu dobrodziejstwa warunkowego zawieszenia wykonania kary na okres 3 lat próby.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

Nie dotyczy

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

W stosunku do M. P. uchylono pkt 17 wyroku i w tym zakresie sprawę oskarżonej przekazano do Sądu Rejonowego dla Warszawy – Śródmieścia w Warszawie do ponownego rozpoznania.

☒ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

W ocenie sądu odwoławczego, apelacja oskarżyciela publicznego, wobec oskarżonej M. P. okazała się zasadna, treść przeprowadzonych przed sądem odwoławczym dowodów, w jednoznaczny sposób wskazała, że decyzja sądu I instancji w tym zakresie była co najmniej przedwczesna, a zatem konieczne będzie powtórzenie postępowania dowodowego przed właściwym obecnie sądem I instancji.

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

Nie dotyczy

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Nie dotyczy

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy w zakresie jednego czynu z art. 270 § 1 kk opisanego w pkt 17 aktu oskarżenia, sąd I instancji musi przeprowadzić postępowanie dowodowe, ograniczając się co oczywiste tylko do dowodów związanych z przedmiotowym zachowaniem oskarżonej, a zwłaszcza ponownie ocenić dowody z opinii biegłych, w kontekście wyjaśnień oskarżonej, przyznającej się do czynu, a także ustalić, czy ewentualnie zachowanie oskarżonej wyczerpuje wszystkie znamiona zarzucanego jej aktem oskarżenia czynu.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

W sprawie sąd odwoławczy zwolnił oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie przed sądem II instancji, w oparciu o treść art. 624 § 1 kpk, a w zakresie apelacji oskarżyciela publicznego uznał, że wydatki przejmuje na rzecz Skarbu Państwa,

Jednocześnie sąd II instancji zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokatów E. J., P. D. oraz K. P. kwoty po 1680 (tysiąc sześćset osiemdziesiąt) złotych powiększone o należny podatek VAT tytułem zwrotu kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonym z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

7.  PODPIS

Dorota Radlińska Katarzyna Wróblewska Anna Zdziarska

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego A. Z. (1)

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2021r. sygn. akt XVIII K 194/18

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego G. K.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2021r. sygn. akt XVIII K 194/18

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☒

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3 Granice zaskarżenia

Wpisać kolejny numer załącznika ☒

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 6 września 2021r. sygn. akt XVIII K 194/18

1.3.1 Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2 Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji.

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. - obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. - obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. - błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. - rażąca niewspółmierności kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana