Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 256/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 maja 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Roksana Kulak

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jelenia Góra Bożeny Różańskiej

po rozpoznaniu w dniu 23 maja 2023 r.

sprawy A. P. ur. (...) w J.

s. T., G. z domu J.

oskarżonego z art. 226 § 1 kk i art. 190 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 12 stycznia 2023 r. sygn. akt II K 1490/22

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. P.;

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 256/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 12 stycznia 2023 r., sygn. akt II K 1490/22

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia i mający wpływ na jego treść, polegający na nieuzasadnionym przyjęciu, iż oskarżony A. P. dopuścił się czynu opisanego w części wstępnej zaskarżonego orzeczenia, w sytuacji, gdy bezstronna analiza materiału dowodowego, a w szczególności wiarygodnych wyjaśnień oskarżonego złożonych na etapie postępowania przygotowawczego, w sposób ewidentny wskazuje, iż oskarżony nie popełnił zarzucanego mu występku.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. naruszenie przepisów postępowania, w tym zwłaszcza art. 7 k.p.k. w zw. z art. 92 k.p.k. mające wpływ na treść zaskarżonego wyroku, poprzez całkowicie dowolną ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wyrażającą się przede wszystkim uznaniem za w pełni niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego z postępowania przygotowawczego, w których nie przyznawał się on do popełnienia zarzucanych mu czynów.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.  naruszenie przepisów postępowania, a w szczególności art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. mające wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a polegające na zaniechaniu wyjaśnienia istotnych okoliczności sprawy poprzez zaniechanie dopuszczenia z urzędu dowodu z zeznań świadka T. P., która podczas zdarzenia objętego aktem oskarżenia rozmawiała z mężem przez telefon komórkowy i słyszała jego przebieg, w tym słowa jakie kierowała S. C. do oskarżonego.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

4.  rażącą niewspółmierność kary orzeczonej wobec oskarżonego za czyn opisany w części dyspozytywnej wyroku, wyrażającą się orzeczeniem kary pozbawienia wolności, w wymiarze nieadekwatnym do stopnia winy i szkodliwości społecznej czynu oraz całkowicie dowolnego zastosowania dyrektywy wymiaru kary w zakresie prewencji indywidualnej i ogólnej określonej w art. 53 § 1 i 2 k.k., gdy możliwe było orzeczenie wobec oskarżonego kary łagodniejszego rodzaju lub w niższym wymiarze.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1 – Ad. 3

Zarzuty podniesione w apelacji oskarżonego są bezzasadne. Podzielić należało stanowisko Sądu Rejonowego, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i ustalony na jego podstawie, przy zachowaniu reguł art. 7 k.p.k., stan faktyczny pozwalały na uznanie sprawstwa i winy A. P. w zakresie czynu przypisanego mu części dyspozytywnej wyroku kwalifikowanego z art. 226 § 1 k.k.
i art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. Ustalenia faktyczne w zakresie czynu przypisanego oskarżonemu nie wykraczały poza ramy swobodnej oceny dowodów, bowiem poczynione zostały na podstawie wszechstronnej analizy przeprowadzonych dowodów, których ocena nie wykazuje błędów natury faktycznej i logicznej, zgodna jest ze wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego.

Dysponując na rozprawie głównej walorem bezpośredniości, opierając się na zasadzie swobodnej oceny dowodów, Sąd I instancji władny był co do przebiegu zdarzenia z dnia 4 marca 2022 r. odmówić wiarygodności wyjaśnieniom A. P., dać wiarę zaś zeznaniom pokrzywdzonej S. C. oraz innym osobom potwierdzającym przedstawiany przez nią przebieg zdarzenia. Sąd Odwoławczy ocenę tę podziela. Oskarżony był słuchany dwukrotnie w toku postępowania przygotowawczego. W pierwszych chronologicznie wyjaśnieniach złożonych w dniu 29 lipca 2022 r. podał, że stawił się w sądzie Rejonowym Jeleniej Górze przy ul. (...) na wezwanie kuratora sądowego E. S. oraz przyznał, że wypowiadał się negatywnie na temat pokrzywdzonej w obecności ochroniarza. Zaprzeczał jednak temu by miał wówczas pokrzywdzoną obrażać czy grozić jej pozbawieniem życia (k 28). Wyjaśnienia te oskarżony podtrzymał podczas kolejnego przesłuchania w dniu 20 października 2022 r. (k. 37). Sąd Rejonowy prawidłowo wskazał, że przeciwko uznaniu wyjaśnień A. P. jako polegających na prawdzie przemawiają zeznania świadków S. C., E. S., E. O. i A. G.. Przede wszystkim pokrzywdzona S. C., będąca kuratorem zawodowym przy Sądzie Rejonowym w Jeleniej Górze, wytłumaczyła powody, dla których zdecydowała się złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa przez oskarżonego. Wskazała, że w dniu 4 marca 2022 r. oskarżony wchodząc do sądu znieważał ja słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, groził jej pozbawieniem życia. Podała również, że obawia się spełnienia wypowiedzianych pod jej adresem gróźb (k. 5 - 6). Zeznania te znajdują pełne oparcie w relacji świadka E. S., która podała, że przyszedł do niej pracownik ochrony pytając o pokrzywdzoną, jak również przytoczyła sformułowania oraz groźby jakie wypowiadał oskarżony na temat S. C. (k. 13-14). Także pracownicy ochrony E. O. i A. G. potwierdzili, że oskarżony wchodząc do sądu zachowywał się agresywnie, krzyczał i kierował wulgarne wypowiedzi pod adresem pokrzywdzonej (k. 16 i k. 31). Jednocześnie Sąd Rejonowy odniósł się do rozbieżności w zeznaniach wymienionych wyżej świadków. Okoliczności te nie podważały jednak ich prawdomówności, jako że wynikały one z własnych obserwacji i spostrzeżeń, jakie towarzyszyły im w trakcie inkryminowanego zdarzenia. Rzecz w tym, że relacje świadków w zasadniczym aspekcie, a więc co do tego, że oskarżony znieważał pokrzywdzoną i groził jej pozbawieniem życia, były stanowcze i jednoznaczne.

Prezentując własny pogląd na to, w jaki sposób należało ocenić moc dowodową relacji pokrzywdzonej oraz zeznań świadków, oskarżony nie wykazał by przy ocenie tych dowodów doszło do błędów natury logicznej albo że ocena ta jest niezgodna z doświadczeniem życiowym. Jednocześnie wysoce wątpliwym w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego jest, by pokrzywdzona, przechodząc korytarzem miała wypowiedzieć w stronę oskarżonego słowa „Ja z panem jeszcze nie skończyłam” (lub „My ze sobą jeszcze nie skończyliśmy”). Zdaniem oskarżonego pokrzywdzona miała również unikać z nim kontaktu, nie odbierać od niego telefonów. Takie stwierdzenie oskarżonego jest odosobnione, nie znajduje oparcia w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym. Wskazać w tym miejscu należy, że zupełnie inne powody zachowania oskarżonego przedstawiała S. C., wskazując, że A. P. miał do niej pretensję o to, że złożyła wniosek o orzeczenie wobec niego zastępczej kary pozbawienia wolności, gdyż uchylał się od wykonania kary ograniczenia wolności. Okoliczność ta jednak w żaden sposób nie usprawiedliwia zachowania oskarżonego i nie umniejsza jego winy, a także pozostaje bez wpływu na treść wypowiedzianych przez niego gróźb i zniewag. Wszakże zdecydowanie większego marginesu tolerancji na podobnie nieakceptowalne zachowania jak oskarżonego, należałoby oczekiwać chociażby od funkcjonariuszy Policji, aniżeli od kuratora sądowego.

Nietrafny jest zarzut naruszenia art. 167 k.p.k. w zw. z art. 366 § 1 k.p.k. Wbrew zapatrywaniom skarżącego zeznania T. P. nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, bowiem nie była ona bezpośrednim świadkiem zdarzenia, a jedynie miała słyszeć to, o czym relacjonował jej oskarżony. Nie sposób zatem czynić Sądowi Rejonowemu zarzutu nieprzeprowadzenia wymienionego wyżej dowodu z urzędu celem wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy. Jedynie na marginesie wskazać należy, że Sąd Okręgowy także nie znalazł podstaw do przesłuchania powyżej osoby w charakterze świadka w postępowaniu odwoławczym oddalając wniosek dowodowy w tym zakresie na rozprawie odwoławczej.

Sąd Rejonowy prawidłowo zakwalifikował zachowanie oskarżonego jako czyn z art. 226 § 1 k.k. i art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. W realiach rozpatrywanej sprawy oskarżony groził pokrzywdzonej pozbawieniem życia, przy czym groźby te wzbudziły u niej uzasadnione obawy ich spełnienia, na co wprost wskazywała w zawiadomieniu o popełnieniu przestępstwa. Nadto, znieważenie pokrzywdzonej nastąpiło w miejscu jej pracy, podczas pełnienia przez nią obowiązków służbowych.

Ad. 4

Nietrafny był zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej oskarżonemu kary 6 miesięcy pozbawienia wolności za wyżej wymieniony czyn. Sąd Rejonowy wziął w procesie wymierzania tej kary pod uwagę wszystkie występujące w sprawie okoliczności. Wskazał, że oskarżony działał w zamiarze bezpośrednim, był uprzednio wielokrotnie karany, a wymierzane kary nie powstrzymały go od popełniania kolejnych przestępstw (k. 23 – 24). Orzeczona wobec oskarżonego kara uwzględnia zatem dyrektywy prewencji indywidualnej opisanej
w art. 53 § 1 k.k. (celów zapobiegawczych i wychowawczych kary ), jak i prewencji generalnej (pojętej jako kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa) w stopniu prawidłowym i z pewnością nie jest karą rażąco niewspółmierną w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k.

Wniosek

1. O uniewinnienie oskarżonego, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. O zmianę zaskarżonego wyroku, poprzez wymierzenie oskarżonemu kary łagodniejszego rodzaju, lub kary pozbawienia wolności w dolnych granicach ustawowego zagrożenia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad.1 i Ad. 2

Poczynione w toku postępowania sądowego ustalenia faktyczne zdecydowanie przemawiają przeciwko argumentacji przedstawionej w apelacji oskarżonego. Ustalenia co do sprawstwa i winy oskarżonego są więc prawidłowe. Z kolei wymierzona oskarżonemu kara 6 miesięcy pozbawienia wolności jest adekwatna do stopnia winy i stopnia społecznej szkodliwości przypisanego mu w zaskarżonym wyroku czynu. W związku z powyższym wnioski apelacji były niezasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Sąd Okręgowy utrzymał w całości zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. P..

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, jak i nie znajdując uchybień określonych w art. 435 k.p.k., art. 439§1 k.p.k., art. 440 k.p.k. i art. 455 k.p.k., które podlegałyby uwzględnieniu z urzędu i powodowałyby konieczność ingerencji w treść zaskarżonego wyroku, utrzymano go w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Zwięźle o powodach zmiany

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II.

W oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. mając na uwadze sytuację materialną oskarżonego Sąd Okręgowy zwolnił go od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżony

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Całość rozstrzygnięcia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana