Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VI Ka 374/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 lipca 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk (spr.)

Sędzia Waldemar Masłowski

Sędzia Andrzej Żuk

Protokolant Agnieszka Telega

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Andrzeja Jasieckiego

po rozpoznaniu w dniu 21 lipca 2023r.

sprawy

1. I. B. ur. (...) w K.

c. W., W.

2. R. B. ur. (...) w K.

s. J. i I.

3. W. C. ur. (...) w K.

s. M. i N.

oskarżonych z art. 233 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

z dnia 23 marca 2023 r. sygn. akt II K 499/21

zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonych I. B., R. B. i W. C. w ten sposób, że uniewinnia oskarżonych I. B., R. B. i W. C. od zarzutów popełnienia czynów opisanych w pkt. 1, 2, 3, 4, 5 i 6 części wstępnej wyroku a kosztami sądowymi w sprawie obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 374/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z dnia 23 marca 2023r. w sprawie II K 499/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

I.  obraza przepisów postępowania która miała wpływ na treść wyroku, w szczególności: art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności poprzez uznanie winy oskarżonych w zakresie zarzucanych im czynów głównie na dowodach z monitoringu, ekspertyzy wykonanej na jego podstawie, a także z zeznań J. B., gdy tymczasem zeznania te stoją w zupełnej sprzeczności z wyjaśnieniami oskarżonych, ponadto zeznania te były niespójne na poszczególnych etapach postępowania, a także nieuwzględnienie przy ocenie zeznań świadka konfliktu występującego pomiędzy I. B. a świadkiem, a ponadto gdy z zapisu monitoringu wcale nie wynika, że R. B. wysiadając zabrał klucze od pojazdu, że klucze, które przekazał R. B. W. C. to klucze od pojazdu, a nie jak wskazywali oskarżeni klucze od nieruchomości koła (...), że W. C. przekazuje klucze I. B., gdy przechodzi obok niej, a także, że R. B. i W. C. szarpiąc się z J. B. uderzali go.

II błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę orzeczenia, który mógł mieć wpływ na treść orzeczenia polegający na przyjęciu, iż zachowanie oskarżonych zrealizowało znamiona zarzucanego im czynu określonego w art. 233 § 1 k.k. podczas gdy oskarżeni zeznali nieprawdę z obawy przed odpowiedzialnością kamą grożąca im samym w związku z oskarżeniem J. B. o dokonanie rozboju, tym samym zarzucane im zachowanie mogło co najwyżej zrealizować znamiona typu czynu zabronionego określonego w art. 233 § 1a k.k.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

x częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Za częściowo zasadny uznać należy drugi w kolejności, zawarty w apelacji zarzut, co skutkuje powinnością zmiany zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie wszystkich oskarżonych od popełnienia wszystkich zarzucanych im czynów. Uszło bowiem uwadze Sądu Rejonowego to, że postępowania przygotowawcze, prowadzone przez Prokuratora Rejonowego w Kamiennej Górze pod sygnaturami PR 1 Ds. 307.2017, PR 1 Ds. 895.2018 i PR 1 Ds. 747.2020 dotyczyły tego samego zdarzenia faktycznego, mającego miejsce w dniu 13 kwietnia 2017r.Zainicjowane zostały one przez J. B. ( k. 29, 71-75, 228) a dotyczyły przestępstw rozboju, przywłaszczenia, pobicia i lekkiego uszkodzenia ciała, jakich wedle zawiadamiającego dopuścić się mieli na jego szkodę oskarżeni. W dacie składania przez tychże oskarżonych opisanych w zarzutach zeznań a zatem w dniach 15 kwietnia 2017r. i 25 października 2018r.postępowanie to nie zostało jeszcze prawomocnie zakończone (por. k. 30, 157, 229-237, 249-252) co oznacza, że I. B., R. B. i W. C. byli osobami podejrzewanymi o popełnienie wskazanych wyżej przestępstw. Faktem jest, że nie zostały im przedstawione zarzuty a co za tym idzie nie byli oni podejrzanymi, niemniej jednak treść ich zeznań mogła się przyczynić do przedstawienia takich zarzutów. Zważyć przy tym należy, że I. B. jest matką R. B. a córką W. C., zaś czynu, o jaki byli oni podejrzewani dokonać mieli wspólnie i w porozumieniu. Wszyscy oni składali zatem w dniach 15 kwietnia 2017r. i 25 października 2018r zeznania w zakresie zarówno własnej odpowiedzialności, jak i odpowiedzialności osób najbliższych. Jak trafnie stwierdził Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 marca 2023 r. (I KK 505/22, LEX nr 3571647) nie jest możliwe pociągnięcie do odpowiedzialności karnej osoby, która składając zeznania zeznaje nieprawdę albo zataja prawdę ze względu na obawę narażenia się na odpowiedzialność karną. W zakresie podmiotów mogących podlegać odpowiedzialności karnej z art. 233 § 1 k.k. nie mieścił się i nie mieści sprawca czynu zabronionego przesłuchiwany w charakterze świadka i zeznający w zakresie własnej odpowiedzialności. Sam fakt wprowadzenia nowego art. 233 § 1a k.k. nie zmienił aktualności oraz trafności tego stanowiska. Nie jest bowiem możliwe odczytywanie normy z art. 233 § 1a k.k. abstrahując od konstytucyjnego standardu prawa do obrony. Taka sytuacja miała miejsce w realiach przedmiotowej sprawy. Nawet gdyby zatem zeznania, o jakich mowa były rzeczywiście fałszywe, to oskarżeni z tego tytułu nie mogą podlegać odpowiedzialności karnej. Podnieść przy tym należy, że w zeznaniach tych nie został zawarty element pomówienia innej osoby, nie zostały również podane nieprawdziwe okoliczności, niezwiązane ze sprawstwem czynu. Całość omawianych relacji dotyczyła bowiem wyłącznie potencjalnej własnej odpowiedzialności karnej przesłuchiwanych w charakterze świadków oskarżonych, co wyłącza ich odpowiedzialność także z art. 233 § 1 a kk. Stanowisko takie jest ugruntowane w judykaturze (por.post. SN z dnia 7 kwietnia 2022 r. IV KK 264/21, LEX nr 3419481, uchwała SN z dnia 9 listopada 2021 r. I KZP 5/21, OSNK 2022/1/1, wyrok SA w Poznaniu z dnia 26 października 2021 r. II AKa 161/21 LEX nr 3402289, wyrok SN z dnia 17 lutego 2021 r. IV KK 287/20, LEX nr 3268018). Jego aktualności i trafności nie zmienia możliwość skorzystania z oskarżonych z instytucji, przewidzianej w art. 183 § 1 kpk. Wszak osoba podejrzewana o dokonanie przestępstwa, jeśli skorzysta z przewidzianego w tym przepisie prawa do odmowy udzielenia odpowiedzi, wskaże w ten sposób pośrednio na swoje sprawstwo. Skoro zatem przyjmuje się w sposób powszechny, że konstytucyjne gwarancje prawa do obrony przysługują osobie od chwili podjęcia wobec niej pierwszych czynności procesowych, zmierzających do pociągnięcia do odpowiedzialności karnej, to na gruncie przedmiotowej sprawy nie jest prawnie dopuszczalne pociągnięcie oskarżonych do odpowiedzialności karnej nawet w sytuacji, gdyby opisane w zarzutach zeznania były w istocie fałszywe. Powinność uniewinnienia I. B., R. B. i W. C. na tej podstawie zwalnia – zgodnie z art. 436 kpk- od rozważań w zakresie zasadności pierwszego z podniesionych w apelacji zarzutu.

Wniosek

zmiana zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez uniewinnienie oskarżonych od zarzucanych im czynów

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Przyczyny zasadności wniosku zostały przedstawione wyżej..

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok został zmieniony w ten sposób, że wszyscy oskarżeni zostali uniewinnieni od popełnienia wszystkich zarzucanych im czynów.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny uniewinnienia zostały opisane wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

Podstawę prawna rozstrzygnięcia w zakresie kosztów sądowych stanowi art. 632 pkt 2 kpk.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana