Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 maja 2023 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2023 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa K. G., B. G.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w K.

o naprawienie szkody

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w K. na rzecz powodów K. G. i B. G. solidarnie kwotę 288.998,28 (dwieście osiemdziesiąt osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem 28/100) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od następujących kwot:

- 15.000 (piętnaście tysięcy) złotych od dnia 28 lipca 2020 roku,

- 45.000 (czterdzieści pięć tysięcy) złotych od dnia 7 października 2020 roku,

- 228.998,28 (dwieście dwadzieścia osiem tysięcy dziewięćset dziewięćdziesiąt osiem 28/100) złotych od dnia 13 kwietnia 2023 roku;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 10.800 (dziesięć tysięcy osiemset) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa–Sądu Okręgowego
w Gliwicach kwotę 24.896, 30 (dwadzieścia cztery tysiące osiemset dziewięćdziesiąt sześć 30/100) złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

Sygnatura akt I Cgg 39/23

UZASADNIENIE

Powodowie B. G. i K. G. wnieśli o zasądzenie na ich rzecz solidarnie odszkodowania za szkodę spowodowaną ruchem zakładu górniczego. W uzasadnieniu wskazali, że są właścicielami nieruchomości położnej w R.. Na skutek eksploatacji górniczej posadowiony na nieruchomości budynek uległ wychyleniu od pionu, powstały liczne pęknięcia elewacji frontowej i bocznej, pęknięcia okładziny z płytek schodów wejściowych oraz zarysowania tynków ścian. Doszło również do deformacji nawierzchni z kostki betonowej, opaski z płytek betonowych, wychylenia ogrodzenia bocznego od pionu, deformacji wzdłuż tylnej krawędzi budynku oraz poziomych i pionowych deformacji nawierzchni z płytek betonowych względem tylnej krawędzi budynku. Powodowie w toku procesu modyfikowali żądanie pozwu (k. 42,44,388)m i ostatecznie wnieśli o zasądzenie solidarnie na ich rzecz kwoty 288.998,28 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi: od kwoty 15.000 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia modyfikacji dokonanej pismem z dnia 15 września 2020 roku; od kwoty 60.0000 zł od dnia następującego po dniu modyfikacji dokonanej pismem z dnia 15 września 2022 roku do dnia modyfikacji dokonanej pismem z 22 grudnia 2022r. i od kwoty 288.998,28 zł od dnia następującego po dniu tej modyfikacji do dnia zapłaty.

Pozwana (...) S.A. w K. wniosła o oddalenie powództwa. Przyznała, że nieruchomość powodów znajduje się w zasięgu wpływów górniczych i nie kwestionowała, że na nieruchomości mogły wystąpić szkody górnicze, wywodziła jednak, ze wychylenie budynku jest nieodczuwalne, nie ma podstaw do rejtyfikacji budynku ani poziomowania posadzek. (odpowiedź na pozew k.23 i nast.).

Sąd ustalił co następuje:

Powodowie są właścicielami we wspólności ustawowej nieruchomości położonej w R. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą o numerze (...) (odpis księgi wieczystej k. 6 i nast.). Nieruchomość objęta jest wpływami górniczymi za które odpowiedzialność ponosi pozwana. Nieruchomość zabudowana jest budynkiem usługowym a działka jest ogrodzona. Na nieruchomości posadowiony jest budynek o charakterze usługowym (sklep meblowy) wystawiony w roku 2004.

W związku z ujawnieniem się szkód charakterystycznych dla szkód pochodzenia górniczego, przede wszystkim wystąpieniem wychylenia budynku od pionu, ogrodzenia, pęknięć na elewacji budynku jak i deformacji nawierzchni z kostki betonowej i opaski z płytek betonowych wnioskiem z dnia 17 grudnia 2019 roku powodowie wystąpili do pozwanej o naprawienie szkody zaistniałej na nieruchomości (k.12 i nast.). Do zawarcia ugody nie doszło.

Jak wynika z opinii geologiczno – górniczej (k.70 i nast.) teren na którym znajduje się nieruchomość powodów zalicza się do III Kategorii wpływów i przyjmuje maksymalne odkształcenie poziome na poziomie 6,0 mm/m, co pozwala stwierdzić, że na budynek, utwardzenia jak i ogrodzenie działają siły, które powodują ich uszkadzanie. Dochodzi do deformacji terenu, zwłaszcza odkształceń o charakterze ściskającym i nierównomiernych obniżeń terenu, a także wstrząsów, które mogły mieć bezpośredni wpływ na stan zabudowań oraz uaktywniać istniejące w tym rejonie uskoki tektoniczne, co mogło powodować dodatkowe obniżenia terenu.

Zaistniałe na nieruchomości powodów szkody będące skutkiem oddziaływania eksploatacji górniczej to:

- liczne spękania, nierówność terenu oraz zbyt duże spadki na utwardzeniach, co wymaga naprawy polegającej na całkowitym rozebraniu utwardzenia, reprofilacji podbudowy i odbudowania utwardzenia;

- liczne spękania i przechylenia w ogrodzeniu wymagające naprawy polegającej na całkowitym rozebraniu ogrodzenia i odbudowaniu;

- wychylenia posadzek pomieszczeń budynku handlowo – usługowego mieszczące się pomiędzy 7,07 ‰ w kuchni w pomieszczeniu biurowym nr 2 do wartości 20,00 ‰, czyli w przedziale uciążliwości od nieodczuwalnej do dużej;

- wychylenie budynku: narożnik południowo – wschodni 12,21 ‰, ściana południowa 0,9 ‰, narożnik południowo – zachodni 21,59 ‰, ściana zachodnia 2,8 ‰, narożnik północno – zachodni 9,22 ‰, ściana północna 0,9 ‰, narożnik północno – wschodni 14,14 ‰, ściana wschodnia 0,7 ‰ i ściana wschodnia 0,9 ‰; z opinii biegłego wynika, że uciążliwość użytkowania budynku jest równa 11,63 ‰ co wskazuje na uciążliwość dużą;

- liczne pęknięcia i zarysowania na budynku, które mieszczą się w przedziale do 3 mm co kwalifikuje te uszkodzenia do uciążliwości małej z uwagi na rysy.

Biegły sądowy dokonał analizy stopnia zużycia budynku usługowego powodów metodą średnio – ważoną i policzył wartość poszczególnych składników w budynku, następnie udział tych składników w budynku uwzględniając ich wartość odtworzeniową i wyliczył udział poszczególnych składników w zużyciu globalnym budynku, który wynosi 23,82 % (ocena stanu technicznego została wykonana z pominięciem uszkodzeń wywołanych ruchem zakładu górniczego tj. przechyleń budynku i jego elementów i nielicznych zarysowań). Z kolei stopień naturalnego zużycia ogrodzenia posesji wynosi 60,00 % a utwardzeń z betonu 37,50 %.

Z treści opinii wynika, że naprawa powyższych uszkodzeń jest możliwa i ekonomicznie opłacalna, a powinna odbyć się poprzez wykonanie prac naprawczych, tj.;

- w budynku usługowym – skucie posadzek wraz z demontażem ścianek działowych, wykonanie poziomowania posadzek wraz z odbudową ścianek działowych i naprawą zarysowań wewnątrz i na zewnątrz budynku;

- utwardzenia betonowe – rozbiórka całości utwardzania z kostki na odkład wraz z uzupełnieniem 5 % nowej kostki, reprofilacja podbudowy, ponowne wykonanie utwardzeń betonowych i utylizacja materiałów z rozbiórki;

- w ogrodzeniu – rozebranie ogrodzenia na odkład, usuniecie wszelkich pozostałości ogrodzenia, wylanie nowych murków wraz z zalaniem słupków ogrodzeniowych, montaż ogrodzenia i utylizacja odpadów;

Całkowity i realny koszt przywrócenia nieruchomości powodów poprzez naprawę do stanu poprzedniego wynosi łącznie 288.998,28 zł netto, w tym budynek 237.523,77 zł, utwardzenia 42.344,21 zł i ogrodzenie posesji 9.130,50 zł (opinia biegłego z zakresu budownictwa k.340 ).

Opisany stan faktyczny został ustalony w oparciu o przywołane dowody, w tym dowody z dokumentów i opinie biegłych. Wydane w sprawie opinie są jasne, pełne i nie zawierają sprzeczności, korespondują z pozostałym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Nie były również kwestionowane przez żadną ze stron.

Sąd zważył co następuje:

W myśl art. 144 prawa geologicznego i górniczego właściciel nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem zakładu górniczego, który jest prowadzony zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych ustawą. Jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawiania szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego (art. 145 p.g.g.).

Poza sporem było w niniejszej sprawie, że nieruchomość powodów objęta jest negatywnymi wpływami eksploatacji górniczej, a odpowiedzialność za związane z tym szkody obciąża pozwaną (art. 146 ust. 1 p.g.g.). Na skutek oddziaływań ruchu zakładu górniczego budynek i otoczenie znajdujące się na nieruchomości uległy uszkodzeniom i wymagają napraw. Powodowie ponieśli zatem szkodę obejmującą koszty przywrócenia znajdujących się na nieruchomości obiektów do stanu poprzedniego. Wysokość szkody została określona w niekwestionowanej przez strony opinii biegłego.

W tej sytuacji Sąd w oparciu o przepis art. 144 ust 1 p.g.g. zasądził od pozwanej na rzecz powodów solidarnie kwotę 288.998,27 zł, stanowiącą sumę koszów naprawy budynku, ogrodzenia i utwardzeń betonowych zlokalizowanych na nieruchomości, a dotkniętych szkodami górniczymi.

O odsetkach orzeczono na zasadzie art. 481 k.c. Jako, że pozwana była już wzywana do zapłaty przed wytoczeniem powództwa, żądanie zasądzenia odsetek od daty wniesienia pozwu od kwoty 15.000 zł (pierwotna wysokość żądania określona w pozwie) było uzasadnione. Od kwoty rozszerzonego powództwa, od kwoty 45.000 zł odsetki zasądzono od dnia doręczenia pozwanej pisma rozszerzającego żądanie (k. 42) tj. 7 października 2020 roku, z kolei od kwoty 228.998,28 zł odsetki zasądzono od dnia następnego po doręczeniu pozwanej pisma rozszerzającego żądanie (k/388), tj. od dnia 13 kwietnia 2023 roku. W pozostałej części tj. od dnia rozszerzenia powództwa do dnia doręczenie pozwanemu odpisu pisma rozszerzającego powództwo żądanie zasądzenia odsetek od rozszerzonego powództwa oddalono.

Ponieważ powodowie utrzymali się z roszczeniem niemal w całości (poza częściowym oddaleniem żądania odsetek) o kosztach procesu orzeczono na zasadzie art. 98 k.p.c., obciążając pozwaną całością kosztów. Na koszty procesu złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 10.800 zł zasądzone na rzecz powodów i koszty sądowe, które w trybie art. 113 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazano pobrać na rzecz Skarbu Państwa. Koszty sądowe obejmują opłatę od pozwu od uiszczania której powodowie byli zwolnieni (14.450 zł) i wydatki na biegłych w wysokości 11.946,30 zł, które do kwoty 1.500 zł zostały pokryte w toku procesu z zaliczki uiszczonej przez pozwaną.

SSO Łucja Oleksy-Miszczyk

.