Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2023 r. w Białymstoku

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. w S.

przeciwko J. R.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Okręgowego w Białymstoku

z dnia 6 marca 2023 r. sygn. akt I C 720/22

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu kosztów instancji odwoławczej kwotę 4.050 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od daty uprawomocnienia się orzeczenia w tej części do dnia zapłaty.

Magdalena Natalia Pankowiec

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Okręgowy w Białymstoku zasądził od pozwanego J. R. na rzecz powoda (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w S. kwotę 100.000 PLN (z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 26 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty; oddalił powództwo w zakresie pozostałych odsetek; orzekł o kosztach.

W uzasadnieniu wskazał, że powód żądał kwoty wynikającej z tytułu wykonawczego, którego pozbawienia wykonalności domagał się początkowo w niniejszym postępowaniu, została już wyegzekwowana przez komornika, wobec czego z chwilą zakończenia egzekucji roszczenie o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego stało się bezprzedmiotowe.

Pozwany J. R. wniósł o oddalenie powództwa podnosząc, że kwota 100.000 zł została wyegzekwowana na rzecz pozwanego przez komornika sądowego w sposób całkowicie prawidłowy i na podstawie ważnego, prawomocnego i wykonalnego tytułu wykonawczego. Nie ma więc żadnej podstawy prawnej do podważenia prawidłowości i zasadności uzyskania tej kwoty przez pozwanego.

Z ustaleń Sądu Okręgowego wynikało, że 3 marca 2021 r. Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w B. wydała orzeczenie (w sprawie o sygn. (...). (...) (...)) kończące postępowanie w sprawie z wniosku pozwanego J. R. o ustalenie zdarzenia medycznego w przedmiocie zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym (ugryzienie przez kleszcza – pajęczaka), w którym orzekła, że podczas leczenia pacjenta nie doszło do zdarzenia medycznego w rozumieniu ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Następnie pozwany złożył wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, na skutek którego w dniu 25 sierpnia 2021 r. Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w B. wydała orzeczenie o sygn. akt: (...). (...) (...)orzekające o zaistnieniu zdarzenia medycznego w rozumieniu ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. 4 marca 2022 r. działając na podstawie art. 67k ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 849 z późn. zm.) Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych zaświadczyła, że:
I. Do Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych złożony został przez J. R. wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego z wnioskiem o wypłatę kwoty 100.000 zł jako odszkodowania i zadośćuczynienia.
II. Jednocześnie Wojewódzka Komisja stwierdza, że podmiot leczniczy prowadzący szpital (...) spółka z o.o. nie przedstawił, za pośrednictwem Wojewódzkiej Komisji, własnej propozycji odszkodowania i zadośćuczynienia, w terminie, o którym mowa w art. 67k ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta. Zaświadczenie podpisał Przewodniczący Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w B..

Tytuł wykonawczy wraz z wnioskiem o wszczęcie egzekucji został przedstawiony Komornikowi Sądowemu przy Sądzie Rejonowym w B.. 31 sierpnia 2019 r. Komornik wydał postanowienie o ukończeniu egzekucji wskutek wyegzekwowania roszczenia wierzyciela w całości.

W ocenie prawnej Sądu Okręgowego powództwo zasługiwało na uwzględnienie. Zgodnie z treścią przepisu art. 840 § 1 pkt 1 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli przeczy zdarzeniom, na których oparto wydanie klauzuli wykonalności, a w szczególności gdy kwestionuje istnienie obowiązku stwierdzonego tytułem egzekucyjnym niebędącym orzeczeniem sądu albo gdy kwestionuje przejście obowiązku mimo istnienia formalnego dokumentu stwierdzającego to przejście.

Powództwo przeciwegzekucyjne stanowi merytoryczny środek obrony dłużnika przeciwko niezgodnej z prawem egzekucji, zarówno co do samej zasadności, jak i dopuszczalności egzekucji. Można wytoczyć je tak długo, jak długo trwa egzekucja. Nie jest ono dopuszczalne po wykonaniu tytułu wykonawczego. Z chwilą zakończenia egzekucji, w której wierzyciel został w całości zaspokojony, traci on prawo dysponowania aktem wykonawczym, który zostaje zatrzymany w aktach. Wobec wykonania tytułu wykonawczego wskutek wyegzekwowania świadczenia jego wykonalność wygasa, a zatem nie można już żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 kwietnia 2002 r., I PKN 197/01, z dnia 14 maja 2010 r., II CSK 592/09). Wygaśnięcie wykonalności tytułu wykonawczego nie tylko wyłącza dopuszczalność wytoczenia powództwa opozycyjnego, ale też czyni żądanie pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego bezprzedmiotowym, jeśli w toku procesu cała należność zostanie wyegzekwowana i na skutek tego tytuł wykonawczy utraci cechę egzekwowalności. Z chwilą ukończenia postępowania egzekucyjnego, w ramach którego wierzyciel został zaspokojony, zostaje on pozbawiony prawa dysponowania tytułem wykonawczym. W tej sytuacji, orzekanie o pozbawieniu wykonalności tytułu wykonawczego jest niedopuszczalne, skoro wykonalność konkretnego tytułu wygasła, postępowanie egzekucyjne zostało zakończone, a ponowna egzekucja na podstawie takiego tytułu wykonawczego nie może być wszczęta (wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 18 grudnia 2014 r., sygn. akt: V Ca 828/14).
Z punktu widzenia skuteczności i zasadności powództwa opozycyjnego, o którym mowa w art. 840 § 1 k.p.c., decydującym jest stan istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 k.p.c.). Jeżeli w tej dacie tytuł wykonawczy wygasł z racji pełnego zaspokojenia się wierzyciela, powództwo przeciwegzekucyjne, obejmujące żądanie pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności staje się bezprzedmiotowe i wobec tego nie może zostać uwzględnione. Okoliczność ta nie pozbawia jednak dłużnika możliwości dalszego dochodzenia swoich praw w tym procesie. W takim wypadku dłużnik może zmienić żądanie pozwu i wnieść o zasądzenie odszkodowania lub zwrot wyegzekwowanego świadczenia. Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 6 lutego 1937 r. (C.II.2424/36, GSW-NKZ 1937, nr 46, s. 155) – zachowującym w pełni aktualność w obecnym stanie prawnym – ściągnięcie przez wierzyciela pretensji po wytoczeniu przeciwko niemu powództwa opozycyjnego stanowi zmianę okoliczności uzasadniającą żądanie – zamiast pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego – wydania sumy uzyskanej z egzekucji. W przypadku zmiany żądania pozwu Sąd byłby władny zbadać i rozstrzygnąć zasadność żądania zapłaty, a nie rozpatrywałby kwestii pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności.
Wykonanie tytułu egzekucyjnego nie odbiera powodowi możliwości poszukiwania sądowej ochrony jego praw na zasadach ogólnych.

Zgodnie z regulacjami zawartymi w ustawie o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta po przeprowadzeniu postępowania dowodowego komisja wydaje pisemne orzeczenie o zdarzeniu medycznym albo jego braku, wraz z uzasadnieniem (art. 67j ust. 1 ustawy). Od tego orzeczenia wnioskodawcy, kierownikowi podmiotu leczniczego oraz ubezpieczycielowi przysługuje środek odwoławczy; mogą oni w terminie 14 dni od doręczenia im orzeczenia z uzasadnieniem złożyć umotywowany wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez komisję w innym składzie (art. 67j ust. 7 i 8 ustawy). Ubezpieczyciel a w przypadku niezawarcia umowy ubezpieczenia – podmiot leczniczy prowadzący szpital, w terminie 30 dni od dnia doręczenia orzeczenia wojewódzkiej komisji, wydanego w wyniku wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy lub otrzymania zawiadomienia o bezskutecznym upływie terminu do zaskarżenia orzeczenia wydanego po rozpatrzeniu wniosku o ustalenie zdarzenia medycznego, przedstawia wnioskodawcy propozycję odszkodowania i zadośćuczynienia w wysokości nieprzekraczającej maksymalnych progów ustawowych (art. 67k ust. 2 ustawy). Niezgłoszenie takiej propozycji w tym terminie powoduje obowiązek wypłaty świadczeń w wysokości określonej we wniosku; w takiej sytuacji komisja wydaje stosowne zaświadczenie, stanowiące tytuł wykonawczy w rozumieniu przepisów kodeksu postępowania cywilnego regulujących postępowanie egzekucyjne (art. 67k ust. 4 ustawy). Tytułem takim jest również zaakceptowana przez wnioskodawcę propozycja wypłaty odszkodowania przez ubezpieczyciela lub szpital (art. 67k ust. 8 ustawy).
Stan faktyczny sprawy był bezsporny. Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w B. drugą wydaną przez siebie decyzją z dnia 25 sierpnia 2021 r. (k. 30) orzekła o zaistnieniu zdarzenia medycznego. Następnie zostało wystawione zaświadczenie, które stanowi tytuł wykonawczy (k. 22).

Strona powodowa podniosła szereg zarzutów, z których jeden, w ocenie Sądu, okazał się zasadny. Mianowicie, ww. zaświadczenie Komisji o tym, że doszło do zdarzenia medycznego winno być podpisane przez wszystkich członków składu orzekającego, nie zaś jedynie przez jego przewodniczącą. Zaświadczenie wojewódzkiej komisji staje się tytułem wykonawczym z chwilą jego wystawienia, tj. z chwilą podpisania przez członków składu orzekającego. Żaden przepis ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta nie przewiduje, aby zaświadczenie zostało podpisane jedynie przez Przewodniczącą Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, która w sprawie niniejszej nie była nawet członkiem komisji wydającej orzeczenie z dnia 25.08.2021 roku. Taka sytuacja powoduje, że wydane zaświadczenie obarczone było błędem, uniemożliwiającym uznanie go za tytuł wykonawczy.

Dlatego też na jego podstawie niezasadnym było wyegzekwowanie kwoty wynikającej z zaświadczenia, tj. 100.000 złotych, do czego doszło w sprawie Km 855/22. Wyegzekwowane świadczenie zostało uzyskane przez pozwanego bez wiążącego tytułu wykonawczego, co nakazuje uznać, iż jest on bezpodstawnie wzbogacony, kosztem powoda (art. 405 k.c.).

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c., zasądzając je od upływu 7 dni od dnia doręczenia pozwanemu pisma stanowiącego modyfikację powództwa, tj. 26 sierpnia 2022 r. (k. 150). Dalsze roszczenie odsetkowe nie było zasadne.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu art. 100 zd. 2 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sprawy, obciążając nimi w całości stronę pozwaną, jako przegrywającą w zdecydowanej części proces.

Apelację od powyższego wyroku złożył pozwany. Zaskarżył to orzeczenie w całości. Zarzucił naruszenie:

1.  art. 67k ust. 4 w zw. z art.67k ust. 3 u.p.p. w zw. z § 36 Regulaminu poprzez uznanie, że zaświadczenie powinno być podpisane przez wszystkich członków składu orzekającego, podczas gdy obowiązek taki nie wynika z norm ustawowych, zaś zgodnie z Regulaminem podpis składa przewodniczący Komisji;

2.  art. 405 k.c. poprzez uznanie, że tytuł wykonawczy był niewiążący;

3.  art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c. poprzez zasądzenie odsetek od dnia doręczenia pozwanemu pisma procesowego zawierającego modyfikację powództwa;

4.  art. 776 k.p.c. w zw. z art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c. poprzez uznanie, że zaświadczenie Komisji staje się tytułem wykonawczym z chwilą podpisania przez członków składu orzekającego, podczas gdy następuje to w momencie, gdy podpis złoży przewodniczący Komisji;

5.  art. 233 k.p.c. poprzez niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, nieprawidłową ocenę materiału dowodowego oraz przekroczenie swobodnej oceny dowodów;

6.  art. 100 zd. 2 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 ¹ k.p.c., art. 2 pkt 6 u.k.s.c. i § 2 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie poprzez zasądzenie od pozwanego 10.417 zł, podczas gdy Sąd powinien w całości oddalić powództwo.

Z uwagi na powyższe wniósł o:

1.  przeprowadzenie dowodu z: Regulaminu Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych w B., odpisu zaświadczenia z 4 marca 2022 r., odpisu orzeczenia Komisji z 3 marca 2021 r., a także odpisu orzeczenia Komisji z 25 sierpnia 2021 r., na okoliczności wskazane w apelacji;

2.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez oddalenie powództwa w całości;

3.  zasądzenie kosztów procesu za obie instancje według norm przepisanych.

Powód wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie kosztów.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest bezzasadna.

Na wstępie trzeba zaznaczyć, że żadna ze stron nie wnioskowała o przeprowadzenie rozprawy, ani nie zgłosiła dowodów, które wymagałyby jej przeprowadzenia. Dlatego, stosownie do aft. 374 k.p.c. apelacja została rozpoznana na posiedzeniu niejawnym.

Wobec bezspornego stanu faktycznego i treści wywiedzionych zarzutów uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego sprowadza się do przedstawienia analizy prawnej. Wprawdzie skarżący postawił zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. Przepis ten odnosi się jednak do oceny dowodów. Z treści apelacji nie wynika natomiast, jakie to dowody powołane w niniejszej sprawie zostały wadliwie ocenione. Jego rozważanie jest zatem bezprzedmiotowe. Sąd Apelacyjny zgadza się natomiast z oceną Sądu Okręgowego, dokonaną na podstawie przedstawionych mu dokumentów i w kontekście obowiązującej w dacie zdarzeń objętych sporem regulacji prawnej, że powód nie przedstawił organowi egzekucyjnemu tytułu wykonawczego, który mógłby stanowić podstawę do prowadzenia egzekucji. Wymaga ona jednak pogłębienia.

Skarżący kwestionując dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę, zarzuca jej wadliwość w kontekście treści Regulaminu Komisji oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 13 października 2016 r., I ACa 186/13, który rozróżnia sytuacje, w których Komisja orzeka o zdarzeniu medycznym, zatem merytorycznie, w składzie czteroosobowym (art. 67f) od takich, gdy wydaje zaświadczenie, które ogranicza się do stwierdzenia faktów wynikających z działalności orzeczniczej Komisji.

Trzeba jednak zaznaczyć, że w orzecznictwie prezentowane są poglądy odmienne. Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w postanowieniu z dnia 14 października 2013 r., I ACz 1910/13, wskazał, że skoro z przepisu art. 67k ust. 4 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta wynika, że to nie przewodniczący, ale cała Komisja wystawia zaświadczenie. Skoro bowiem ma ono być tytułem wykonawczym, powinno być wystawione przez organ, który je wydał.

Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku. W jego ocenie, jeśli ustawodawca wyposażył organ pozasądowy w prawo wystawiania zaświadczeń zrównanych z tytułem wykonawczym na zasadzie wyjątku od konstytucyjnej zasady sprawowania przez sądy wymiaru sprawiedliwości, uproszczenie procedur nie może oznaczać rezygnacji z przewidzianego w ustawie rygoryzmu, Przewodniczący Komisji nie może sam wydać zaświadczenia, o którym mowa w art. 76 k ust. 4 ustawy. Jego kompetencje ograniczają się bowiem do kierowania pracami składu orzekającego (art. 67f ust. 3).

Wprawdzie, w ocenie Sądu rozpoznającego niniejszą sprawę, kompetencje Przewodniczącego są szersze i wynikają także z treści art. 67e ust. 11 do 13 ustawy. W żadnym z tych przepisów nie przewidziano jednak uprawnienia do wystawiania zaświadczeń, o których mowa w art. 67k ust. 4 ustawy. Czynność tę ustawa przekazuje do kompetencji Komisji. Inne ujęte w systematyce ustawy przepisy określają obowiązek działania Komisji na posiedzeniach, które są protokołowane (art. 67 e ust. 13 pkt 4 ustawy), orzekają w składzie 4-osobowym, a orzeczenia podpisują wszyscy członkowie składu (art. 67j ust. 1-4). W art. 67k ust. 4 ustawy jest mowa o zaświadczeniu Komisji, a nie wystawionym przez Przewodniczącego. Ustawa zatem wyraźnie rozgranicza działania Komisji od działania Przewodniczącego Komisji.

Z analizy omówionych przepisów wynika, że wydanie zaświadczenia nie może podlegać kompetencji Przewodniczącego Komisji, ale całej Komisji działającej na podlegającym protokołowaniu posiedzeniu w składzie kolegialnym. Przyjęcie przeciwnego poglądu przeczyłoby także zasadzie racjonalności legislatora, który posługując się w tym samym akcie prawnym tożsamą terminologią, ale zawierającą odmienne desygnaty, wprowadzałby jedynie wątpliwości co do sposobu rozumienia regulacji zawartych w systemie prawnym, miast go porządkować.

Sąd Apelacyjny przychyla się także do zacytowanych powyżej poglądów Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu i Sądu Apelacyjnego w Gdańsku, że z uwagi na potrzebę oceny zaświadczenia w kontekście przepisów działu II i III części trzeciej Kodeksu postępowania cywilnego i wyjątkowość przyznania kompetencji do wydawania tytułów wykonawczych przez organ pozasądowy, które nie podlegają nawet kontroli w ramach postępowania klauzulowego przed sądem, powinny być interpretowane w sposób rygorystyczny, zatem wydawane zgodnie z przepisami ustawy przez Komisję jako organ, który wydał orzeczenie, nie zaś przez inną osobę. Do podobnych wniosków prowadzi wykładnia systemowa – możliwość wydawania tytułów wykonawczych przez skład inny niż rozpoznający sprawę została uregulowana wprost w art. 782 k.p.c., podczas gdy umawiana stawa, w której przewidziano wydawanie szczególnych tytułów wykonawczych przez organ pozasądowy, takiej regulacji nie zawiera ani do niej nie odsyła.

Myli się także skarżący zarzucając Sądowi Okręgowemu naruszenie Regulaminu Komisji. Przede wszystkim regulamin jest dokumentem wewnętrznym komisji i reguluje wyłącznie porządek jej prac. Sąd nie jest jego adresatem, nie mógł go więc naruszyć. Kwestia wydawania zaświadczeń jest w całości uregulowana w ustawie w sposób opisany powyżej, nie zaś w sprzecznym z nią regulaminie, który przyznaje nieprzewidziane w ustawie kompetencje jej Przewodniczącemu. W naszym porządku prawnym przyznanie na podstawie domniemania kompetencji i aktu niższej rangi niż ustawa prawa wystawiania tytułów wykonawczych, zwłaszcza już przez organ pozasądowy, nie jest możliwe. Zarzut jest zatem bezprzedmiotowy, dlatego Sąd Apelacyjny pominął zawarty w apelacji wniosek dowodowy.

Z urzędu należy też stwierdzić, że zaświadczenie dotknięte było jeszcze inną wadliwością. W literaturze przedmiotu (zob. Hanna Frąckowiak w: Postępowanie przed Wojewódzką Komisją do spraw orzekania o zdarzeniach medycznych, rok 2016, wyd. 1) wskazuje się, że z tytułu egzekucyjnego lub innego dokumentu urzędowego powinno wynikać jednoznacznie, kto jest wierzycielem, kto jest dłużnikiem, jaka jest treść roszczenia wierzyciela, a zarazem obowiązku dłużnika.

Tymczasem 4 marca 2022 r. działając na podstawie art. 67k ust. 4 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 849 z późn. zm.) Wojewódzka Komisja do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych zaświadczyła, że:
I. Do Wojewódzkiej Komisji do Spraw Orzekania o Zdarzeniach Medycznych złożony został przez J. R. wniosek o ustalenie zdarzenia medycznego z wnioskiem o wypłatę kwoty 100.000 zł jako odszkodowania i zadośćuczynienia.
II. Jednocześnie Wojewódzka Komisja stwierdza, że podmiot leczniczy prowadzący szpital (...) spółka z o.o. nie przedstawił, za pośrednictwem Wojewódzkiej Komisji, własnej propozycji odszkodowania i zadośćuczynienia, w terminie, o którym mowa w art. 67k ust. 2 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku praw pacjenta .

Jeśli więc wystawione zaświadczenie miałoby spełniać warunki tytułu wykonawczego, należy stwierdzić że brak jest w nim stanowczego określenia obu elementów, jakie powinny tam się znaleźć: osoby wierzyciela i dłużnika oraz przede wszystkim koniecznego wobec treści art. 67k ust. 4 ustawy wysokości wierzytelności. Elementy tego zaświadczenia mają charakter opisowo – informacyjny. Tytuł egzekucyjny jest to tymczasem dokument urzędowy stwierdzający istnienie i zakres nadającego się do egzekucji roszczenia wierzyciela i jednocześnie istnienie oraz zakres obowiązku prawnego dłużnika (zob. E. Wengerek, Sądowe postępowanie egzekucyjne, s. 134). Wszystkie te elementy powinny być określone w sposób stanowczy, bez potrzeby ich weryfikowania przez komornika na tle obowiązującego stanu prawnego i samodzielnego ustalania, czy w tak opisanym jak w zaświadczeniu stanie faktycznym istnieje obowiązek świadczenia na rzecz wnioskującego o przeprowadzenie egzekucji. Tymczasem zgodnie z art. 804 § 1 k.p.c. organ egzekucyjny nie jest uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

W tych okolicznościach Sąd Okręgowy zasadnie przyjął, że zaświadczenie wystawione przez Przewodniczącego Komisji nie było wymaganym prawem tytułem upoważniającym do prowadzenia egzekucji. Uzyskane na tej podstawie przez pozwanego świadczenie było zatem nienależne w rozumieniu art. 405 k.c. i jako takie podlegało zwrotowi na rzec wierzyciela.

Sąd Okręgowy nie naruszył także art. 100 k.p.c. Powód uległ jedynie w zakresie części odsetek, które nie są wliczane do wartości przedmiotu sporu. Pozwany przegrał zatem w stopniu, który w myśl art. 100 nie powoduje konieczności odmiennego rozliczenia kosztów procesu.

Z tych względów Sąd Apelacyjny oddalił apelację w całości na podstawie art. 385 § 1 k.p.c. i rozstrzygnął o kosztach obejmujących należne wynagrodzenie adwokackie po myśli art. 98 k.p.c.

Magdalena Natalia Pankowiec