Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 stycznia 2024 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 31 stycznia 2024 r., na posiedzeniu niejawnym, w Szczecinie

sprawy z powództwa (...) Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W.

przeciwko L. Z. i Z. Z. (1)

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie

z dnia 28 lutego 2023 r., sygn. akt I C 508/16

I. oddala apelację;

II.  zasądza od powoda (...) Bank spółki akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powodów L. Z. i Z. Z. (1) kwotę 4.050 (cztery tysiące pięćdziesiąt) złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSA Artur Kowalewski

Sygn. akt I ACa 1045/23

UZASADNIENIE

(...) Bank SA w W. wniósł o zasądzenie od pozwanych L. Z. i Z. Z. (1) solidarnie na swoją rzecz kwoty 168 637,25 zł kapitału wraz z odsetkami umownymi w wysokości 10 % od dnia 31.10.2015 r. do dnia zapłaty, 4365,74 zł odsetek karnych wraz z odsetkami ustawnymi za opóźnienie w wysokości równiej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, 272 zł opłat i prowizji tytułem wymagalnych należności z umowy kredytowej nr (...) z późniejszymi aneksami. Powód wskazał, że umowę tę wypowiedział w związku z brakiem spłaty zaległych rat pismem z dnia 11 czerwca 2015r.

Pozwani domagali się oddalenia powództwa w całości oraz zasądzenia kosztów postępowania, zasadniczo kwestionując skuteczność wypowiedzenia ww. umowy, a nadto powołując się na szereg okoliczności czyniących przedmiotowe roszczenie sprzecznym z zasadami współżycia społecznego.

Pismem z dnia 2 lutego 2023 r. strona powodowa poinformowała, że w stosunku do (...) Bank S.A. wszczęto na podstawie decyzji Bankowego Funduszu Gwarancyjnego z dnia 29 września 2022 r. przymusową restrukturyzację. Wydanie decyzji o przymusowej restrukturyzacji wiązało się z utworzeniem instytucji pomostowej, która wstąpiła na miejsce strony powodowej do toczących się postępować sądowych (art. 191 ust. 1 ustawy o z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji). Utworzoną instytucją pomostową jest (...) S.A. z siedzibą w W., wpisany do rejestru przedsiębiorców KRS pod numerem (...).

Wyrokiem z dnia 28 lutego 2023 r. Sąd Okręgowy w Szczecinie oddalił powództwo, pozostawiając szczegółowe rozliczenie kosztów procesu referendarzowi sądowemu, przy przyjęciu zasady rozliczeń, iż powód przegrał proces w całości.

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia faktyczne i ich ocena prawna.

W dniu 10 kwietnia 2009 r. pomiędzy (...) Bank S.A. a Z. Z. (1) oraz L. Z. zawarta została umowa kredytu hipotecznego nr (...). Na podstawie tej umowy powódka udzieliła pozwanym kredytu w kwocie 161 772,54 zł z przeznaczeniem na cele szczegółowo opisane w jej § 2. Spłata kredytu nastąpić miała nastąpić w 276 ratach równych kapitałowo-odsetkowych. Zgodnie z § 7 ust. 1-3 umowy wysokość rat odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat, który miał zostać wysłany następnego dnia roboczego po dniu uruchomienia poszczególnych transz w przypadku kredytu transzowego, zaś wysokość rat kapitałowo-odsetkowych miała zostać określona w harmonogramie spłat po wypłacie całości kredytu, rezygnacji przez kredytobiorcę z pozostałej części kredytu lub wygaśnięciu roszczenia kredytobiorcy o uruchomienie pozostałej części kredytu. Harmonogramy te stanowiły integralną część umowy kredytu. Każdorazowy harmonogram miał określać wysokość rat spłaty przez okres dwóch lat kredytowania.

Kredyt mógł zostać przeznaczony wyłącznie na finansowanie celów przewidzianych w umowie kredytu. Bank zastrzegł sobie prawo do sprawdzenia wykorzystania kredytu.

Oprocentowanie kredytu było zmienne, a na dzień sporządzenia umowy wynosiło 10,50% w skali roku, na co składała się suma obowiązującej stawki DBPLN i marży banku, wynoszącej 6,15%. Pozwani jako kredytobiorcy oświadczyli, że są świadomi ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania, w całym okresie kredytowania i akceptują je. Szczegółowe zasady ustalania oprocentowania kredytu oraz jego zmiany określał § 13 umowy.

W § 14 ust. 1-2 umowy strony przewidziały, że:

- w przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę w terminie całości lub części raty spłaty wynikającej z umowy kredytu, niespłacona kwota staje się zadłużeniem przeterminowanym;

- bank nalicza od wymagalnego kapitału odsetki karne w wysokości podwójnego oprocentowania umownego.

Na dzień zawarcia umowy odsetki karne kredytu wynosiły 21,00% i ulegały zmianie w razie zmiany wskaźnika DBPLN na zasadach określonych w § 13 umowy i nie są większe niż odsetki maksymalne, których wysokość nie może w stosunku rocznym przekraczać czterokrotności wysokości stopy kredytu lombardowego NBP, wynoszącej na dzień sporządzenia umowy 5,25% (§ ust. 4).

W umowie zastrzeżono, że pozwani jako kredytobiorcy ponoszą solidarną odpowiedzialność za zobowiązania z niej wynikające. W jej § 3 opisano prawne zabezpieczenia kredytu.

Zgodnie z § 20 ust. 1 Regulaminu Produktu K. (...) z dnia 9 października 2009 r., stanowiącego integralna część zawartej umowy kredytu hipotecznego nr (...), bank zalicza każda wpłatę w następującej kolejności:

- koszty upomnień oraz opłaty i prowizje wynikające z Tabeli prowizji i opłat (...),

- wymagalne podwyższone odsetki umowne z tytułu opóźnienia w spłacie kapitału,

- wymagalne odsetki umowne z tytułu zadłużenia,

- wymagalny kapitał,

- najbliższa rata kapitałowa, zapadająca przed najbliższym terminem wymagalności odsetek,

- odsetki wymagalne w najbliższym okresie wymagalności,

- niewymagalny kapitał,

- pozostałą ewentualną nadwyżkę bank traktuje jako nieoprocentowany depozyt, który bank stawia do dyspozycji kredytobiorcy po całkowitej spłacie kredytu wraz z należnościami ubocznymi i kosztami oraz prowizją rekompensacyjną, jeżeli była zastrzeżona.

W § 15 ust. 1 umowy zastrzeżono, że bank pobiera opłaty i prowizje za wykonanie czynności pozostających w związku z zawartą umową kredytową w wysokości obowiązującej w Tabeli Prowizji i Opłat obowiązującej w dniu dokonania czynności. W § 15 ust. 2-13 umowy szczegółowo określono zasady naliczania opłat i prowizji należnych bankowi.

Stosownie do § 21 ust. 1-4 umowy:

- w razie stwierdzenia przez bank, że warunki udzielenia kredytu nie zostały dotrzymane lub w razie zagrożenia terminowej spłaty kredytu z powodu złego stanu majątkowego kredytobiorcy, a w szczególności w przypadku niespłacenia dwóch rat odsetkowych lub odsetkowo-kapitałowych lub skierowania egzekucji do nieruchomości stanowiącej zabezpieczenie spłaty kredytu, bank może:

a) wypowiedzieć umowę kredytu w całości lub w części,

b) zażądać dodatkowego zabezpieczenia spłaty kredytu bądź przedstawienia w określonym terminie programu naprawczego i jego realizacjo po zatwierdzeniu przez bank;

- okres wypowiedzenia wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy 7 dni;

- po upływie okresu wypowiedzenia umowy kredytu kredytobiorca jest zobowiązany do niezwłocznego zwrotu wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami należnymi bankowi za okres korzystania z kredytu;

- w przypadku stwierdzenia przez bank, że kredytobiorca podał nieprawdziwe dane lub posłużył się sfałszowanymi dokumentami, bank rozwiąże umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Zgodnie z § 1 ust. 8 umowy, umowa zawarta przez strony nie podlegała rygorowi ustawy o kredycie konsumenckim z dnia 20 lipca 2001 r.

W dniu 24 kwietnia 2009 r. nastąpiło uruchomienie kredytu wynikającego z umowy nr (...) w wysokości 161 772,54 zł

W dniu 25 listopada 2009 r. pomiędzy (...) Bank S.A. a Z. Z. (1) oraz L. Z. zawarta została kolejna umowa kredytu hipotecznego nr (...). Na podstawie tej umowy powódka udzieliła pozwanym kredytu w kwocie 422.885,91 zł z przeznaczeniem na dowolny cel konsumpcyjny oraz pokrycie prowizji, składek ubezpieczeniowych, oraz ustanowienia hipoteki zabezpieczającej spłatę kredytu.

W dniu 16 maja 2014 r. pomiędzy powódką a pozwanymi zawarty został aneks nr (...) do umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 10 kwietnia 2009 r., w którym potwierdzono, że według stanu na dzień sporządzenia aneksu zaległość kredytobiorców w spłacie zobowiązań wynikających z tytułu umowy kredytu wynosi łącznie 1502,89 zł, w tym: kapitał 392,09 zł, odsetki 1085,63 zł, z czego odsetki karne to 0,17 zł i odsetki bieżące oraz koszty upomnień 25 zł, a nadto wskazano, że kredytobiorcy wyrazili zgodę na przystąpienie do restrukturyzacji wprowadzającej Indywidualny harmonogram. Na jego mocy strony zmieniły zasady spłaty kredytu min. przez udzielenie pozwanym karencji w spłacie odsetek, określając sposób rozliczenia tych odsetek oraz dokonując kapitalizacji zaległości wymagalnych na dzień wejścia w życie aneksu.

Po zaciągnięciu kredytów na podstawie umowy z dnia 10.04.2009 r. i 25.11.2009 r. pozwani zaczęli tracić płynność finansową. W związku z tym, że mieli kłopoty ze spłatą zobowiązań, podejmowali próbę sprzedaży działek wchodzących w skład nieruchomości stanowiącej przedmiot zabezpieczenia hipotecznego udzielonego im przez powódkę kredytu nr (...). Pozwani podejmowali starania o przekształcenie tych działek na działki budowlane. W dniu 25 września 2014 r. zawarli umowę o opracowanie projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.

Są to nieruchomości o atrakcyjnej lokalizacji, położone nad Zalewem S., w strefie Natura 2000. Nie są objęte miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.

W dniu 15 stycznia 2015 r. strony zawarły aneks nr (...) do umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 10.04.2009 r., w którym stwierdziły, że według stanu na dzień 15.01.2015r., tj. dzień sporządzenia aneksu, zaległości kredytobiorcy w spłacie zobowiązań wynikających z tytułu umowy kredytu wynoszą łącznie 3 111,56 zł w tym kapitał wymagalny 932,44 zł, odsetki 2 154,99 zł, odsetki karne 9,13 zł, koszty i opłaty 15 zł. Kredytobiorcy wyrazili wolę zawarcia aneksu restrukturyzacyjnego do umowy kredytu wprowadzającego doliczenie do kapitału kredytu wymagalnych wierzytelności w wysokości 3 111, 56 zł oraz zawieszenie spłaty całości raty odsetkowej przez okres 6 miesięcy. Strony zgodnie potwierdziły wyżej wskazaną wysokość zaległości w spłacie oraz postanowiły zawrzeć aneks do umowy kredytu nr (...) w następującym brzmieniu:

- strony dokonują kapitalizacji wymagalnych wierzytelności w kwocie 3 111,56 zł, poprzez ich doliczenie do kapitału kredytu; w wyniku dokonanej kapitalizacji kapitał kredytu wynosił 159 949,18 zł;

- strony zgodnie postanawiają, iż wymagalne wierzytelności z tytułu odsetek karnych, kosztów naliczonych od dnia sporządzenia aneksu do dnia spełnienia przez kredytobiorcę warunków do wejścia w życie aneksu, zostaną doliczone do kwoty kapitału kredytu, na co kredytobiorca wyraża zgodę;

- Bank udziela kredytobiorcy karencji w spłacie rat stałych w pełnej wysokości na okres 1 miesiąca od dnia wejścia w życie aneksu;

- strony zgodnie postanawiają zmienić na czas określony zasady spłaty kredytu w ten sposób, że Bank udziela kredytobiorcy na okres 6 miesięcy począwszy od 28.02.2015r. do 31.07.2015r. karencji w spłacie raty odsetkowej; w okresie karencji kredytobiorca zobowiązany jest do zapłaty miesięcznych rat w wysokości 775,00 zł każda; spłaty te będą zaliczane na poczet spłaty kapitału kredytu;

- strony zgodnie postanawiają, że odsetki bieżące umowne naliczone do dnia wejścia w życie aneksu oraz odsetki naliczone w okresie trwania karencji po jej zakończeniu będą podlegały kapitalizacji i zostaną doliczone do kapitału kredytu na co kredytobiorca wyraził zgodę;

- po upływie karencji Bank, uwzględniając wysokość kapitału kredytu pozostającego do spłaty, w tym kapitalizację, dokonane zgodnie z postanowieniami ust. 1,2 i 5, oraz uwzględniając wysokość oprocentowania kredytu, sporządzi, na zasadach określonych umową kredytu, i wyśle kredytobiorcy zaktualizowany harmonogram spłaty rat;

- oprocentowanie kredytu jest zmienne i w dniu zawarcia aneksu wynosi 8,17% w skali roku. Warunki zmiany oprocentowania określa umowa kredytu;

Zgodnie z § 2 ust. 2 aneksu kredytobiorca oświadcza, iż jest świadomy ryzyka wynikającego ze zmiennego oprocentowania, w całym okresie spłaty kredytu i akceptuje to ryzyko. Zmiana stopy procentowej będzie miała wpływ na wartość ekspozycji kredytowej oraz na wysokość rat kapitałowo-odsetkowych lub odsetkowych. Sposób ustalenia oprocentowania określa umowa kredytu.

Zgodnie z § 5 ust. 1 aneksu w przypadku braku spłaty części lub całości, co najmniej dwóch rat, zgodnie z postanowieniem § 1 aneksu, Bank będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytowej z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części, w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania.

W dniu z dnia 5 maja 2015 r. powódka sporządziła pismo zatytułowane „Wezwanie do zapłaty”. W piśmie tym powódka, powołując się na powstanie zaległości w spłacie kredytu udzielonego na podstawie umowy kredytu hipotecznego nr (...) wezwała, pod rygorem wypowiedzenia umowy kredytu hipotecznego, do uregulowania w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania całości zaległości obejmującej: 1559,64 zł tytułem należności kapitałowej,

11,74 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej, 45 zł tytułem kosztów i opłat.

Pismem z dnia 11 czerwca 2015 r., w związku z nieuregulowaniem zaległości w spłacie umowy, (...) Bank S.A. wypowiedział pozwanym umowę kredytu nr (...) z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia liczonego od dnia doręczenia oświadczenia o wypowiedzeniu umowy. Jednocześnie powód poinformował, że w następnym dniu po upływie okresu wypowiedzenia, całość środków kredytowych wraz z odsetkami i kosztami staje się natychmiastowo wymagalna i podlega zwrotowi na rachunek nr (...). Ponadto powód wskazał, że Bank rozważy możliwość cofnięcia oświadczenia o wypowiedzeniu w przypadku uregulowania w ww. okresie wypowiedzenia całości zaległości obejmujących:

- 2 334,64 zł tytułem należności kapitałowej;

- 29,50 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej;

45,00 zł tytułem kosztów i opłat za czynności Banku zgodnie z Tabelą Opłat i Prowizji. Pozwani odebrali pismo o wypowiedzeniu umowy w dniu 24 czerwca 2015 r.

Pismem z dnia 16 września 2015 r. powódka, w związku z wypowiedzeniem umowy kredytu hipotecznego nr (...) i postawieniem całej należności w stan natychmiastowej wymagalności, wezwała pozwanych do zapłaty na rachunek nr (...) w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania, całości należności obejmującej:

- 446195,63 zł tytułem należności kapitałowej;

- 1443,50 zł tytułem odsetek umownych;

- 5502,34 zł tytułem odsetek podwyższonych za opóźnienie w spłacie należności kapitałowej;

- 15,00 zł tytułem kosztów i opłat za czynności Banku zgodnie z Tabelą Opłat i prowizji.

W dniu 30 października 2015 r. (...) Bank S.A. wystawił wyciąg z ksiąg bankowych, w którym stwierdzono wymagalne zadłużenie dłużników solidarnych L. Z. i Z. Z. (2) w wysokości 173 274,99 zł z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 10.04.2015 r. z późniejszymi zmianami, na które składają się nw. należności:

- niespłacony kapitał w kwocie 168 637,25 zł,

- odsetki za opóźnienie naliczane od kwoty niespłaconego kapitału w wysokości 10 % od dnia 1.03.2015 r. do dnia 30.10.2015 r. w kwocie 4 365,74 zł,

- opłaty i prowizje w kwocie 272,00 zł.

W dniu 23 kwietniu 2015 r. pozwani zwrócili się do powódki o udzielenie promesy na zwolnienie spod zabezpieczenia hipotecznego działki nr (...) powstałej z podziału działki nr (...), celem sprzedaży. Wniosek ten był spowodowany utratą przez wnioskodawców płynności finansowej. Powódka uzależniła rozpoznanie wniosku od złożenia kompletu szczegółowo wskazanych w piśmie z dnia 23 kwietnia 2015 r., z dnia 22 maja 2015 r. oraz z dnia 8 czerwca 2015 r. dokumentów. Powódka uzależniła wyrażenie zgody na zwolnienie zabezpieczenia w postaci hipoteki na działce budowlanej nr (...) od warunków określonych w Aneksie nr (...) do umowy kredytu hipotecznego nr (...). Pismem z dnia 20 sierpnia 2015 r. bank przesłał pozwanym Aneks Nr (...) z dnia 19 sierpnia 2015 r., w którego treści przewidziano, że warunki jego zawarcia, zastrzegając że brak spełnienia wszystkich warunków, spowoduje że jego postanowienia nie wejdą w życie. Ostatecznie pozwani nie spełnili warunków zawarcia Aneksu Nr (...) do umowy kredytu hipotecznego, Aneks nr (...) nie został wprowadzony w życie, o czym powódka poinformowała pozwanych pismem z dnia 28 października 2015 r.

W toku prowadzonych z pracownikami banku rozmów w przedmiocie udzielania promesy na zwolnienie spod zabezpieczenia hipotecznego pozwani byli informowani o tym, że w związku z zawartą umową kredytu zobowiązanie należy spłacać zgodnie z obowiązującym harmonogramem spłat, a fakt oczekiwania na wydanie promesy nie zwalnia pozwanych z postanowień zawartych umów.

Pismem z dnia 29 grudnia 2015 r. powódka informowała pozwanych, że zadłużenie wynikające z wypowiedzianej umowy kredytu hipotecznego nr (...) wynosi 178 226,42 zł (kapitał 168 637,25 zł, odsetki umowne 0,00 zł, odsetki karne do 28.12.2015 r. 7 129,51 zł, koszty 2 459,66 zł), wskazując nadto, że rozważy zawarcie porozumienia w zakresie ratalnej spłaty zadłużenia pod warunkiem jednorazowej wpłaty inicjującej w kwocie 18.000 zł.

W piśmie z dnia 19 kwietnia 2016 r. powódka zaproponowała, że rozważy wniosek pozwanych o bezobciążeniowe wyodrębnienie działki nr (...) po dostarczeniu szczegółowo wskazanych dokumentów, w tym deklaracji przekazania środków ze sprzedaży nieruchomości w kwocie 50.000 zł na poczet zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr (...) oraz ustanowienia hipoteki umownej do kwoty 741.612.,19 zł na udziale wynoszącym 4/7 w nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta KW (...). Jednocześnie powódka wskazała, iż rozważy wniosek o ratalną spłatę zadłużenia z umowy nr (...) pod warunkiem dokonania jednorazowej wpłaty inicjującej w wysokości 18 000,00 zł oraz dokonywania comiesięcznych wpłat na poczet spłaty zadłużenia w kwotach nie mniejszych niż 1 300 zł do czasu zawarcia ewentualnej umowy ugody do umowy kredytu hipotecznego (...).

Pismem z dnia 25 kwietnia 2016 r. powódka poinformowała pozwanych, że Bank może rozważyć wniosek o bezobciążeniowo wyodrębnienie działki nr (...) z księgi wieczystej nr Kw (...) po spełnieniu dodatkowych warunków wskazanych w piśmie. Jednocześnie Bank poinformował pozwanych, że zadłużenie wynikające z umowy kredytu nr (...) wynosi 190 158,29 zł według stanu na dzień 10 kwietnia 2009 r.

Pismem z dnia 2 grudnia 2015 r. pozwani zwrócili się do powódki o zawarcie ugody w przedmiocie spłaty kredytów nr (...) i nr (...).

Pismami z dnia 13 stycznia 2016 r. pozwani zwrócili się do powódki o restrukturyzację zadłużenia wynikającego z umów kredytu nr (...) i nr (...) wnosząc o odroczenie płatności rat do lipca 2016 r. Pismem z dnia 15 maja 2016 r. pozwani zwrócili się do powódki o udzielenie promesy na zwolnienie spod zabezpieczenia hipotecznego działki nr (...) o powierzchni 1500 m ², proponując w rozliczeniu przekazanie kwoty 80.000 zł na rzecz banku i wyrażając zgodę na dodatkowe zabezpieczenie spłaty kredytu hipotecznego nr (...) w postaci obciążenia hipoteką na udziale wynoszącym 4/7 w nieruchomości, dla której prowadzona jest księga wieczysta KW (...). Wniosek pozwanych został rozpatrzony odmownie.

Pismem z dnia 17 czerwca 2016 r. pozwani zwrócili się do powódki o restrukturyzację zadłużenia z umowy kredytu nr (...) na zasadach określonych w art. 75c ustawy prawo bankowe, powołując się m.in. na okoliczność, że powódka przed wypowiedzeniem umowy kredytu hipotecznego nie pouczyła ich o przysługującym im w tym zakresie prawie.

W czerwcu 2016 r. pozwani złożyli w banku oświadczenie pośrednika nieruchomości G. S., z którego wynikało, że posiada on osobę potencjalnie zainteresowaną kupnem działki (...) położonej w P. gmina W..

Pozwani podtrzymali swoje poprzednie stanowisko co do warunków wydania promesy i nie spełnili warunków niezbędnych do restrukturyzacji zadłużenia.

Łączna wartość wpłat dokonanych przez pozwanych z tytułu spłaty kredytu wynikającego z umowy kredytowej nr (...) wyniosła 203 252,02 zł. Natomiast łączna wysokość wpłat dokonanych tytułem spłaty kredytu wynikającego z umowy kredyt nr (...) wynosiła 100 982,40 zł. Na dzień 11 czerwca 2015 r. po stronie pozwanych istniało zadłużenie z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 10 kwietnia 2009 r., które na dzień 11 czerwca 2015 r. wynosiło 2 412,85 zł. Zaległości w zapłacie powstały w okresie pomiędzy 31 stycznia a 11 czerwca 2015 r.

Pozwani kierowali szereg pism i skarg do Komisji Nadzoru Finansowego oraz Rzecznika Finansowego na postępowanie powódki odmawiającej wydania promesy na zwolnienie spod zabezpieczenia hipotecznego działki nr (...) i działki nr (...) oraz na inne nieprawidłowości w działaniach (...) Bank S.A. w związku z obsługą umowy kredytu hipotecznego nr (...) z dnia 10 kwietnia 2009 r., w tym na brak restrukturyzacji zadłużenia z niej wynikającego.

Z dniem 6 marca 2017 r. Rzecznik Finansowy wszczął w trybie art. 35 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym postępowanie w sprawie sporu pozwanych z (...) Bank S.A. z siedzibą w W. dotyczące restrukturyzacji zadłużenia wynikającego z umowy kredytu nr (...).

W dniu 27 września 2017 r. Rzecznik Finansowy wydał opinię, w której wskazał, że głównym czynnikiem nieosiągnięcia przez strony porozumienia jest w szczególności postawa banku, nakładającego na klientów obowiązek wpłaty znacznej kwoty pieniężnej jednorazowo, ponieważ nie dysponując taką kwotą pozwani zostali pozbawieni możliwości skutecznej negocjacji w kierunku zawarcia porozumienia. Jednocześnie Rzecznik Finansowy zaznaczył, że dalsze podejmowanie przez niego działań jest niecelowe z uwagi na niezłożenie przez pozwanych do banku wymaganych do restrukturyzacji dokumentów.

Pismem z dnia 2 października 2017 r. Rzecznik Finansowy poinformował, że charakter sporu zaistniałego pomiędzy stronami nie daje podstaw do sformułowania propozycji zakończenia sporu w rozumieniu art. 39 ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego i o Rzeczniku Finansowym.

W takich uwarunkowaniach faktycznych Sąd Okręgowy uznał powództwo za nieuzasadnione z uwagi na wadliwe dokonanie wypowiedzenia umowy kredytu nr (...), wobec bezskuteczności doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie tej umowy.

Zgodnie z art. 75 ust. 1 ustawy Prawo bankowe w przypadku niedotrzymania przez kredytobiorcę warunków udzielenia kredytu albo w przypadku utraty przez kredytobiorcę zdolności kredytowej bank może obniżyć kwotę przyznanego kredytu albo wypowiedzieć umowę kredytu, o ile ustawa z dnia 15 maja 2015 r. - Prawo restrukturyzacyjne nie stanowi inaczej. Termin wypowiedzenia, o którym mowa wyżej, o ile strony nie określą w umowie dłuższego terminu, wynosi 30 dni, a w razie zagrożenia upadłością kredytobiorcy - 7 dni (art. 75 ust. 2 ww. ustawy).

W ocenie Sądu Okręgowego nie ulegało wątpliwości, że przy wypowiedzeniu kredytu, którego dotyczy niniejszy spór, powinna być zachowana procedura przewidziana w przytoczonych wyżej postanowieniach § 5 aneksu nr (...).

W przedmiotowej sprawie koniecznym okazało się ustalenie, czy doręczenie korespondencji – wezwania do zapłaty z pouczeniem z art. 75c Prawa bankowego z dnia 5 maja 2015 r., a następnie oświadczenia o wypowiedzeniu umowy z 11 czerwca 2015 r. zostało dokonane w sposób, który umożliwił pozwanym zapoznanie się z ich treścią. Powódka powinna wykazać, iż przedmiotowe wezwania do zapłaty doszło do pozwanych w taki sposób, że mogli oni zapoznać się z ich treścią. Tymczasem pozwani słusznie podnosili, iż powódka nie wykazała, aby wezwania do zapłaty datowane na dzień 5 maja 2015 r. zostały pozwanym skutecznie doręczone. Powód usiłując wykazać, iż pozwani odebrali kierowane do nich wezwania do zapłaty, przedłożył jedynie kserokopię książeczki nadawczej z dnia 11 maja 2015 r., który dowodzi jedynie ich wysłania, nie zaś skutecznego doręczenia, czy chociażby stworzenia warunków, w których adresat oświadczenia mógłby zapoznać się z jego treścią. Przedłożona przez powoda kserokopia książeczki nadawczej nie dowodzi zatem, iż pozwanym zostało doręczone wezwanie do zapłaty z dnia 5 maja 2015 r., które było związane z tą konkretną umową stanowiącą przedmiot niniejszego postępowania. Zwłaszcza, że strona powodowa, w kolejnym złożonym w sprawie piśmie procesowym z dnia 7 grudnia 2017 r. ponownie przedłożyła tę samą kserokopię książeczki nadawczej z dnia 11 maja 2015 r. wraz z wezwaniami do zapłaty z dnia 5 maja 2015 r., adresowanymi do pozwanych, jednak w treści tych wezwań wskazano, iż nie dotyczą one zobowiązania wynikającego z zawartej przez strony umowy kredytu hipotecznego nr (...), a innej łączącej powódkę z pozwanymi umowy (umowy kredytu nr (...), która również została pozwanym wypowiedziana, a powstały na jej tle spór między stronami niniejszego procesu stanowił przedmiot rozpoznania w innym postępowaniu. Wywołuje to dodatkowe wątpliwości czy w dniu 11 maja 2015 r. wysłane przez powoda przesyłki zawierały wezwanie do zapłaty związane z umową będącą przedmiotem niniejszego postępowania czy też dotyczyły wyłącznie umowy nr (...). Powyższa okoliczność prowadzi do wniosku, że nie wiadomo, jakiej umowy kredytu dotyczyła przesyłka wysłana przez powodowy Bank w dniu 11 maja 2015 r. W ocenie Sądu Okręgowego dowodem wywiązania się przez stronę powodową z obowiązku złożenia pozwanym wezwań do zapłaty poprzedzających oświadczenie o wypowiedzeniu umowy, w sposób przewidziany w art. 61 k.c., byłoby zwrotne potwierdzenie odbioru bądź też ew. dowód śledzenia przesyłki wskazujący, czy i kiedy przesyłka została pozwanym doręczona. Te zaś dokumenty nie zostały przez stronę powodową złożone do akt sprawy. Brak jest zatem dowodów wskazujących, iż wezwania do zapłaty poprzedzające wypowiedzenie umowy zostały skutecznie doręczone. Tymczasem wymóg podjęcia czynności upominawczych określonych w art. 75 c ustawy Prawo bankowe stanowi element skutecznego wypowiedzenia umowy. W konsekwencji Sąd I instancji przyjął, że umowa z dnia 10 kwietnia 2009 r. nie została skutecznie wypowiedziana, a roszczenie z niej wynikające nie stało się wymagalne, przy uwzględnieniu, że wypowiedzenie umowy kredytu nie może być konwalidowane poprzez wytoczenie powództwa, a dokładnie przez doręczenie pozwanemu odpisu pozwu.

Choć powódka nie postawiła w stan wymagalności całego zadłużenia pozwanych, to wymagalna okazać się mogła część rat kredytu, których termin zapłaty zapadł do daty zamknięcia rozprawy – art. 316 § 1 k.p.c. – 9 lutego 2023 r., co w konsekwencji mogło doprowadzić do uwzględnienia powództwa w zakresie części rat, to znaczy rat wymagalnych. Powódka jednakże nie podołała ciężarowi dowodu w tym zakresie. Przedłożone przez nią dokumenty związane z zawartą między stronami umową kredytu nr (...) nie pozwalały na ustalenie wysokości należnych powódce rat do dnia zamknięcia rozprawy. Zgodnie z umową kredytu spłata kredytu miała nastąpić w 240 ratach w terminach i kwotach wskazanych w aktualnym harmonogramie spłat. Nadto nie można zapomnieć, że umowa zawarta między stronami podlegała dwukrotnej modyfikacji na skutek aneksów z dnia 16 maja 2014 r. i 10 kwietnia 2009 r., w których powodowy Bank zobowiązał się sporządzić, na zasadach określonych umową kredytu i wysłać do kredytobiorców zaktualizowany harmonogram spłaty rat. Te zaś harmonogramy ( zaktualizowane w związku z treścią zawieranych aneksów) nie zostały złożone do akt sprawy przez stronę powodową. Ponadto powódka w niniejszym postępowaniu dochodziła kwoty kapitału wymagalnego na skutek postawienia w stan wymagalności całej wierzytelności, co z uwagi na nieprawidłowość wypowiedzenia umowy kredytu okazało się nieuzasadnione. Strona powodowa nie podniosła nawet twierdzeń faktycznych w analizowanym zakresie (pomimo zakwestionowania przez stronę pozwaną skuteczności wypowiedzenia umowy kredytu) , nie mówiąc już o ich wykazaniu jakimkolwiek dowodem. W konsekwencji Sąd orzekający nie mógł ustalić na podstawie dowodów przedłożonych przez stronę powodową, jaka była wysokość wymagalnego kredytu do spłaty na dzień zamknięcia rozprawy.

Bezskuteczność wypowiedzenia umowy z dnia 25 listopada 2009 r. r. oznacza, że ta umowa nadal obowiązuje. Wobec oddalenia powództwa w całości z tej przyczyny, Sąd Okręgowy uznał za zbędne szczegółowe odnoszenie się do drugiej ze wskazywanych przez pozwanych przesłanki oddalenia, tj. dokonania wypowiedzenie umowy kredytu w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego (art. 5 k.c.). W tym kontekście wskazał, że jakkolwiek zgromadzony materiał dowodowy potwierdził, że pozwani podejmowali próby sprzedaży ww. nieruchomości, niemniej nie potwierdził ich wersji, jakoby to odmowa udzielenia przez powódkę promesy dorowadziła do sytuacji, że przedmiotowe nieruchomości nie zostały sprzedane, a pozwani utracili możliwość pozyskania środków finansowych na spłatę kredytu. W szczególności zebrany materiał dowodowy nie potwierdza, aby nieruchomości pozwanych cieszyły się jakimś wyjątkowym zainteresowaniem. Teoretycznie więc pozwani dysponowali majątkiem pozwalającym im na spłatę zobowiązań wobec powódki, jednak nie był on tak łatwo spieniężalny, jak utrzymywali w sprzeciwie od nakazu zapłaty oraz w toku postępowania. Działanie pozwanych z uwagi na nieterminową wpłatę rat wynikających z umowy i zawartych Aneksów (co pozwani przyznali w toku postepowania) również było sprzeczne z dobrymi obyczajami i naruszyło interesy powodowego banku, jak również zasadę pacta sunt servanda. Na naruszenie zasad współżycia społecznego nie może zaś powoływać się ten, kto sam te zasady narusza.

Dodatkowo Sąd Okręgowy podkreślił strona pozwana formułując zarzut abuzywności postanowień zawartych w umowie kredytu nie wyjaśniła, dlaczego w jej ocenie, wskazane przez nią zapisy umowy ocenić należy jako niedozwolone. Pozwani poza gołosłownym twierdzeniem o abuzywności zapisów umownych nie przestawili żadnych merytorycznych argumentów, które mogłyby przemawiać za uznaniem ich za abuzywne. Sąd podkreślił w tym kontekście, że w toku prowadzonego postępowania zwrócił uwagę stron na zapisy § 19 ust. 6 umowy kredytu nr (...), zgodnie z którym Kredytobiorca wyraża zgodę, aby wszelkie koszty i opłaty związane z Programem (...) Bank (...) w trakcie uczestnictwa w Programie, były doliczane do kwoty kredytu w trybie podwyższenia bieżącego salda kredytowego, a w przypadku ubezpieczenia nieruchomości od ognia i innych zdarzeń losowych do raty kredytu. Klauzula o tożsamej treści została wpisana do rejestru klauzul niedzwonnych na mocy wyroku SOKiK z dnia 11.10.2010 r. (sygn. akt VII Amc 728/09). W związku z powyższym Sąd przeprowadził dowód z opinii biegłego, który w opinii uzupełniającej z dnia 10 grudnia 2021 r. stwierdził, że nawet przy pominięciu postanowień umowy o doliczaniu do salda kredytu kwot wynikających z postanowień o jego zabezpieczeniu nie wpłynęło na wartość zadłużenia wymaganego. Uznanie zatem powyższej klauzuli za abuzywną nie zmieniłoby wysokości zadłużenia pozwanych. Z uwagi jednak na okoliczność, iż Sąd ostatecznie uznał, iż powództwo nie zasługuje na uwzględnienie z przyczyn podanych wcześniej to bezprzedmiotowe jest szczegółowe odnoszenie się do poszczególnych pozostałych postanowień umownych, które pozwani ocenili jako abuzywne.

Ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie Sąd Okręgowy oparł na dowodach z dokumentów zgromadzonych w aktach niniejszej sprawy, przy czym te z nich, które nie zostały wskazane przy stanie faktycznym uznał za pozbawione mocy dowodowej dla ustalenia okoliczności o charakterze istotnym. Jako wiarygodne Sąd ten ocenił dowody ze źródeł osobowych, tj. zeznania świadków K. L. K. S. i M. S. oraz z przesłuchania w charakterze strony pozwanego Z. Z. (1), uwzględniając je w takim zakresie, w jakim korespondują one z pozostałymi dowodami zgromadzonymi w sprawie i nie są sprzeczne z zasadami logiki oraz doświadczenia życiowego. Ponadto Sąd Okręgowy przeprowadził dowód z opinii biegłego z zakresu finansów M. G., które pozwolił Sądowi ocenić, czy na dzień 11 czerwca 2015 r. istniało po stronie pozwanych zadłużenie z tytułu umowy kredytu hipotecznego nr (...) uprawniające powódkę do wypowiedzenia tej umowy.

O kosztach orzeczono na postawie przepisów art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c.

Powyższy wyrok w całości zaskarżył apelacją powód (...) spółka akcyjna z siedzibą w W., zarzucając naruszenie:

1) art. 233 § 1 k.p.c., art. 231 k.p.c., art. 244 k.p.c., art. 252 k.p.c. w zw. z art. 61 § 1 k.c. poprzez przekroczenie zasad swobodnej oceny dowodów i poczynienie nieprawidłowych ustaleń co do stanu faktycznego sprawy, przejawiające się w stwierdzeniu, że Sąd za zasadny uznał zarzut bezskuteczności doręczenia pozwanym wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie umowy kredytowej, wobec czego umowa kredytu została nieskutecznie (wadliwie) wypowiedziana, co ostatecznie przesądziło o oddaleniu powództwa, podczas gdy w aktach sprawy a tym samym w zgromadzonym w niniejszej sprawie materiale dowodowym znajduje się adresowane do pozwanych wezwanie do zapłaty z dnia 05 maja 2015 r. poprzedzające wypowiedzenie umowy wraz z książką nadawczą z dnia 11 maja 2015 r., stanowiącą dokument urzędowy, co stwarza domniemanie doręczenia wezwania adresatom a wobec braku jego obalenia, na uznanie, że wezwanie zostało pozwanym doręczone i mogli zapoznać się z jego treścią;

2)  art. 75c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. prawo bankowe - poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy, mimo iż oświadczenie o wypowiedzeniu umowy kredytu zostało złożone przed dniem wejścia w życie wskazanego przepisu;

3)  art. 65 § 1 i 2 k.c. - poprzez ich niezastosowanie, skutkujące błędną wykładnią postanowień umowy kredytu, w brzmieniu określonym przez kolejne aneksy, skutkujące uznaniem, że skuteczność oświadczenia o wypowiedzeniu umowy kredytu była uzależniona od wcześniejszego skierowania do kredytobiorcy wezwania do zapłaty, w sytuacji gdy w treści umowy i w treści kolejnych aneksów strony nie zastrzegły żadnej sankcji za brak wezwania do zapłaty, w tym sankcji nieważności albo bezskuteczności oświadczenia o wypowiedzeniu;

4)  art. 56 k.c. w zw. z art. 75 ust. 1 ustawy prawo bankowe - poprzez ich niezastosowanie w okolicznościach niniejszej sprawy i uznanie, że wypowiedzenie umowy nie może być konwalidowane poprzez wytoczenie powództwa i doręczenie pozwanym odpisów pozwu, podczas gdy pozwani, którzy bezspornie pozostają w opóźnieniu ze spełnieniem swojego świadczenia i mają tego świadomość, mogli zapoznać się z wolą wierzyciela odnośnie postawienia całej należności w stan wymagalności, a samo zaś doręczenie oświadczenia wierzyciela nastąpiło po doręczeniu pozwanym ostatecznego wezwania do zapłaty z dnia 16 września 2015 r.

Wskazując na te uchybienia powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku przez uwzględnienie powództwa w całości także w zakresie żądania kosztów procesu. Domagał się nadto zasądzenia na jego rzecz od pozwanych kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację pozwani wnieśli o jej oddalenie i zasądzenie na ich rzecz od powoda kosztów postępowania apelacyjnego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja powoda nie zasługiwała na uwzględnienie.

Tytułem uwagi ogólnej, uwzględniającej treść przepisu art. 387 § 2 ¹ pkt 1 i 2 k.p.c.,
Sąd odwoławczy wskazuje, że w całości podziela - bez potrzeby powtarzania - dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne, poprzedzone niewadliwą, spełniająca kryteria przewidziane w art. 233 § 1 k.p.c., oceną zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a także - z jedną, ostatecznie nieistotną dla kierunku rozstrzygnięcia sprawy różnicą, dotyczącą zastosowania normy art. 75c prawa bankowego - przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wykładnię istotnych dla rozstrzygnięcia przepisów prawa materialnego oraz ich subsumcję do ustalonego stanu faktycznego. Do skutecznego podważenia tych ustaleń oraz ocen nie mogła prowadzić treść zgłoszonych w apelacji zarzutów, których weryfikacja samoistnie wyznaczała kierunek rozstrzygnięcia sprawy przez Sąd II instancji. Podkreślić w tym miejscu należy, że wszystkie sformułowane przez powoda zarzuty odwoływały się do twierdzenia o skutecznym wypowiedzeniu umowy kredytu nr (...) z dnia 10 kwietnia 2009 r. Skarżący nie zakwestionował zaś w żaden sposób argumentacji Sądu I instancji dotyczącej braku podstaw do choćby częściowego uwzględnienia powództwa w sytuacji dalszego obowiązywania tej umowy. Prawidłowość tej argumentacji nie budzi zastrzeżeń także sądu odwoławczego, co czyniło zbędnym ponowne odnoszenie się do tej materii.

Rację ma skarżący wskazując, że wymóg podjęcia czynności upominawczych określonych w art. 75 c prawa bankowego, jako element skutecznego wypowiedzenia umowy wprowadzony został w art. 1 pkt 3 ustawy z dnia 25 września 2015 r. o zmianie ustawy - prawo bankowe oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.1854), który wszedł w życie w dniu 27 listopada 2015 r. Oznacza to, że wypowiedzenie przedmiotowej umowy kredytu z dnia 11 czerwca 2015 r. nie mogło być – jak to uczynił Sąd Okręgowy – weryfikowane z punktu widzenia przesłanek przewidzianych w tej normie.

Nie jest przy tym tak, jakoby art. 75c prawa bakowego miał dla rozstrzygnięcia sprawy znaczenie całkowicie indyferentne. Słusznie wskazali bowiem pozwani w odpowiedzi na apelację, że w sytuacji, w której powód powołuje się na skutek wypowiedzenia umowy wywołany doręczeniem pozwanym odpisów pozwu, poprzedzonych wezwaniami do zapłaty z dnia 16 września 2015 r., ocena skuteczności tej czynności dokonana być musi przez pryzmat obowiązującego już wówczas tego przepisu. Nie ulega zaś wątpliwości, że przed sporządzeniem pozwu (jak i doręczeniem jego odpisów pozwanym) powód nie dokonał czynności przewidzianych w art. 75c prawa bankowego. Wymogów określonych w tym przepisie oczywiście nie spełniają. wezwania do zapłaty z dnia 16 września 2015 r.: wyznaczony termin do zapłaty był krótszy niż 14 dni, przewidziane w art. 75c ust. 1, a przede wszystkim nie zawierały one informacji o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzacje zadłużenia (art. 75c ust. 2). W konsekwencji za oczywiście nieuzasadniony uznać należało zarzut naruszenia art. 56 k.c. w zw. z art. 75 ust. 1 prawa bankowego, skoro postulowane przez powoda postawienie całej wierzytelności w stan wymagalności (łącznie z należnościami ubocznymi) wymagało wypowiedzenia pozwanym umowy kredytu, którego to skutku nie mógł wywołać sam pozew.

Oczywiście błędnie również zarzuca skarżący naruszenie art. 65 § 1 i 2 k.c. co miałoby polegać na błędnym przyjęciu, że brak uprzedniego skierowania do kredytobiorców wezwania do zapłaty czyni wypowiedzenie umowy kredytu nieskutecznym. W realiach niniejszej sprawy nie ulega wątpliwości, że w § 5 ust. 1 aneksu nr (...) do umowy kredytu nr (...), sporządzonego w dniu 15 stycznia 2015 r. strony wprost wskazały, że w przypadku braku spłaty części lub całości, co najmniej dwóch rat, zgodnie z postanowieniem § 1 aneksu, Bank będzie uprawniony do wypowiedzenia umowy kredytowej z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia, po uprzednim wezwaniu kredytobiorcy do zapłaty zaległych rat lub ich części, w terminie nie krótszym niż 7 dni od dnia otrzymania wezwania. Zapis ten jest językowo jednoznaczny i zgodnie z zasadą clara non sunt interpretanda, nie wymaga jakichkolwiek dodatkowych zabiegów interpretacyjnych. Wprowadził on bowiem możliwość wypowiedzenia umowy dopiero po uprzednim skierowaniu do kredytobiorców wezwania do zapłaty zaległych rat i bezskutecznym upływie wyznaczonego w tym celu terminu. Teza skarżącego, jakoby tego rodzaju zależność nie występowała pozostaje w opozycji do elementarnych zasad logicznego rozumowania i została sformułowana – w ocenie Sądu Apelacyjnego – wyłącznie na potrzeby przedmiotowego środka odwoławczego, zwłaszcza jeśli zważyć, że w postępowaniu pierwszoinstancyjnym konieczność poprzedzenia wypowiedzenia umowy wezwaniem do zapłaty nie była przez powoda kontestowana.

W kontekście przedstawionych wyżej rozważań nie budzi wątpliwości to, że ostateczny kierunek rozstrzygnięcia sprawy determinowany był oceną zarzutu naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. i przepisów powiązanych, dotyczący skuteczności doręczenia pozwanym wezwań do zapłaty datowanych na dzień 5 maja 2015 r., tj. czynności wprost warunkującej skuteczność wypowiedzenia przedmiotowej umowy kredytowej dokonanej pismami powoda z dnia 11 czerwca 2015 r.

Stanowiska powoda w tym zakresie podzielić nie sposób. Skoncentrował się on bowiem na przedstawieniu argumentacji prawnej, dotyczącej znaczenia dowodowego pocztowej książki nadawczej prowadzonej przez powoda, oraz potwierdzenia przez operatora pocztowego dokumentu nadania przesyłki rejestrowanej, którą Sąd Apelacyjny podziela. Tymczasem istotą analizowanego zagadnienia było nie to, jaka jest moc dowodowa dokumentów przedstawionych przez powoda, lecz okoliczność, czy powód w ogóle zaoferował dowody pozwalające przyjąć prawdziwości jego twierdzenia o przesłaniu przesyłkami poleconymi do pozwanych w dniu 11 maja 2015 r. wezwań do zapłaty datowanych na dzień 5 maja 2015 r., dotyczących umowy nr (...). Wymagało to od skarżącego poddania krytyce stanowiska Sądu Okręgowego w tej materii, wskazującego na naruszenie zasad oceny dowodów przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c., czego w apelacji oczywiście zabrakło. W szczególności zaś powód całkowicie pominął kluczowy w tym aspekcie argument tego Sądu, że w piśmie z dnia 7 grudnia 2017 r, na które się powołuje także w apelacji, nie tylko nie usunął on wątpliwości dotyczących znaczenia dowodowego złożonego do akt wyciągu z jego książki nadawczej (k. 168-169), ale wątpliwości te w sposób oczywisty pogłębił, dołączając do tego pisma kopię tej samej książki nadawczej (k. 521-523), tym razem jednak wskazując, że dotyczy ona sporządzonej w dniu 5 maja 2015 r. korespondencji dotyczącej innej łączącej strony umowy kredytu o numerze (...) (k. 519-520). Jeśli zaś dodatkowo zważyć, że na przedmiotowych dokumentach nadawczych wskazany został wadliwy adres pozwanych (poczta w miejscowości P. zamiast, prawidłowo, W., k. 168v, 522), brak było podstaw do przyjęcia wyłącznie na tej podstawie, odwołując się do zasad oceny dowodów przewidzianych w art. 233 § 1 k.p.c., że powód wykazał fakt nadania do pozwanych przesyłkami rejestrowanymi w dniu 11 maja 2015 r. pism datowanych na dzień 5 maja 2015 r., a dotyczących przedmiotowej umowy. Jakichkolwiek innych dowodów w tym zakresie powód nie zaoferował, co tym samym czyniło jego twierdzenie nieudowodnionym. Wbrew skarżącemu brak było również podstaw do zastosowania w tym aspekcie instytucji domniemania faktycznego z art. 231 k.p.c. Dające się ustalić fakty w postaci sporządzenia w dnia 5 maja 2015 r. wezwań do zapłaty dotyczących dwóch różnych umów łączących strony oraz dokonania czynności nadania w dniu 11 maja na nazwiska powodów i ich nieprawidłowe adresy zamieszkania, nie dających się bliżej zidentyfikować przesyłek, nie mogą stanowić wystarczającej podstawy do wnioskowania o istnieniu faktu w postaci przesłania pozwanym w dniu 11 maja 2015 r. w sposób umożliwiający im zapoznanie się z ich treścią wezwań do zapłaty dotyczących umowy o numerze (...).

Z tych wszystkich przyczyn zaskarżony wyrok w całości odpowiadał prawu i dlatego Sąd Apelacyjny orzekł jak w punkcie I sentencji, na podstawie art. 385 k.p.c.

Na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu, w oparciu o art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. zasądzono od przegrywającego proces powoda na rzecz pozwanych kwotę 4.050 zł z tytułu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym, tj. w stawce minimalnej określonej w § 2 pkt. 6 w zw. z § 10 ust. 1 pkt. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Artur Kowalewski