Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 września 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek

po rozpoznaniu w dniu 28 września 2023 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa A. L. (1)

przeciwko (...) S.A. z siedzibą w W.

o zapłatę i ustalenie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 23 lipca 2021 r. sygn. akt I C 2166/18

1.  prostuje oczywiste omyłki w treści komparycji oraz sentencji zaskarżonego wyroku, w zakresie oznaczenia strony pozwanej w ten sposób, że użyte w nich, przyjęte we właściwych przypadkach, to oznaczenie jako „(...) (...) Towarzystwo (...)
(...) S.A.” zastępuje, przyjętym w tych samych przypadkach, oznaczeniem prawidłowym (...) S.A.”;

2.  zmienia zaskarżony wyrok w punktach:

- V w ten sposób, że wymienioną w punkcie II kwotę 19 200 zł podwyższa do kwoty 33 200 zł /trzydzieści trzy tysiące dwieście złotych/

- VIII w ten sposób, że wskazaną w nim kwotę 7 809 zł obniża do kwoty 6 247,20 zł /sześć tysięcy dwieście czterdzieści siedem złotych dwadzieścia groszy/;

3.  w pozostałym zakresie apelację oddala;

4.  zasądza od strony pozwanej (...) S.A.
z siedzibą w W. na rzecz powódki A. L. (1) kwotę 1 188 zł /tysiąc sto osiemdziesiąt osiem złotych/, tytułem części kosztów postępowania apelacyjnego wraz z odsetkami w wysokości odsetek ustawowych w spełnieniu świadczenia pieniężnego, za czas od uprawomocnienia się orzeczenia w którym je zasądzono, do dnia zapłaty;

5.  nakazuje ściągnąć od strony pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Apelacyjnego w Krakowie kwotę 693 zł /sześćset dziewięćdziesiąt trzy złote/, tytułem części opłaty od apelacji, której powódka nie była zobowiązana ponosić.

Sygn. akt : I ACa 1284/21

UZASADNIENIE

W częściowym uwzględnieniu roszczeń A. L. (1), skierowanych przeciwko ubezpieczycielowi sprawcy wypadku z 18 listopada 2016r w miejscowości W. - (...) S.A. w W., w ramach których domagała się zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią partnera M. N. (1) , zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną konsekwencjami wypadku w jej zdrowiu , odszkodowania związanego z kosztami leczenia tych następstw oraz ustalenia odpowiedzialności strony pozwanej za szkody , które w jej zdrowiu wywołane tym zdarzeniem , mogą ujawnić się w przyszłości ;

Wyrokiem z dnia 23 lipca 2021r Sąd Okręgowy w Kielcach :

- zasądził od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz A. L. (1) tytułem zadośćuczynienia/ za śmierć M. N./ kwotę 40 000 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 23 lipca 2021 roku do dnia zapłaty[ pkt I ] ,

-zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 19 200zł złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 23 lipca 2021 roku do dnia zapłaty[ pkt II ] ,

-zasądził od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz A. L. (1), /tytułem odszkodowania/ kwotę 2098,60 złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 2 czerwca 2018 roku do dnia zapłaty[ pkt III]

- ustalił odpowiedzialność strony pozwanej na przyszłość za ewentualne szkody które mogą powstać u powódki, a wynikające ze zdarzenia z dnia 18 listopada 2016 roku[ pkt IV],

- w pozostałej części oddalił powództwo[ pkt V],

- koszty procesu wzajemnie zniósł [ pkt VI ],

- nakazał pobrać od (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa- Sądu Okręgowego w Kielcach kwotę 7809 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od uwzględnionej części powództwa[ pkt VII] oraz

- nakazał pobrać z zasądzonego roszczenia od A. L. (1) na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Okręgowy w Kielcach kwotę 7809 złotych tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych od oddalonej części powództwa[ pkt VIII sentencji wyroku ].

Sąd Okręgowy ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:

W dniu 18 listopada 2016 r J. L., kierując samochodem osobowym D., nieumyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym nie ustępując pierwszeństwa przejazdu samochodowi ciężarowemu D.na skutek czego doprowadził do wypadku w którym pasażerka samochodu D. powódka A. L. (1) doznała obrażeń w postaci stłuczenia klatki piersiowej ze złamaniem prawych żeber, złamania prawego obojczyka i prawej łopatki, złamania prawego uda oraz odmy prawej jamy płucnej.

Drugi z pasażerów, jej życiowy partner , M. N. (1) na skutek doznanych obrażeń zmarł.

Samochód sprawcy wypadku , w ramach odpowiedzialności OC ubezpieczony u strony pozwanej.

A. L. (1) na skutek wypadku doznała urazu wielomiejscowego złamania uda prawego, złamania żeber po stronie prawej oraz urazu płuc i klatki piersiowej.

Została przewieziona do Szpitala (...) w K., gdzie była leczona operacyjnie w dniach od 23 listopada 2016 roku do 25 listopada 2016 roku. Operacyjnie wykonano u niej zespolenie obojczyka prawego płytką, repozycję zamkniętą i zespolenie odłamów kości udowej gwoździem śródszpilkowym. Zabieg odbył się bez powikłań.

W trakcie hospitalizacji, z powodu narastającej odmy opłucnowej, poszkodowana była konsultowana torakochirurgicznie.

Od dnia 25 listopada 2016 roku do dnia 13 grudnia 2016 roku była leczona w (...)Szpitalu (...) w C.. Z powodu pourazowej odmy opłucnowej prawostronnej wykonany został jej drenaż .

Otrzymała zlecenie na zabiegi fizykoterapeutyczne, które wykonane zostały zgodnie z zaleceniami od dnia 13 marca 2017 roku do dnia 27 marca 2017 roku. Następnie powódka odbywała rehabilitację .

Przez okres trzech miesięcy nie ruszała się, leżąc w domu. Następnie zaczęła stopniowo chodzić. Później kontynuowała leczenie w Poradni (...) w O. W dniu 11 maja 2017 roku zakończyła leczenie w poradni (...).

Orzeczeniem z dnia 21 lipca 2017 roku zaliczona została do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności.

W dniu 28 grudnia 2017 roku przeszła badania w Ośrodku (...) w O. Św. z powodu pogorszenia stanu zdrowia spowodowanego wypadkiem.

Została jej usunięta część materiałów zespalających z obojczyka, a pozostałe są jeszcze w jej organizmie.

Główne dolegliwości bólowe występują w obrębie klatki piersiowej i w obrębie kończyny górnej prawej zwłaszcza po dłuższym chodzeniu. Występują także u powódki ograniczenia ruchomości i problemy z podnoszeniem niektórych rzeczy jak również z gotowaniem i sprzątaniem oraz zajmowaniem się niepełnosprawnym dzieckiem.

Nigdy nie uzyska pełnej sprawności takiej jak przed wypadkiem. Dolegliwości bólowe po wypadku były znaczne przez okres około trzech tygodni . Istniała konieczność stosowania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych. Po tym okresie dolegliwości bólowe były mniejsze ale przez okres około pół roku powódka musiała brać leki przeciwbólowe. Z punktu widzenia ortopedycznego i traumatologicznego trwały uszczerbek na zdrowiu powódki kształtuje się na poziomie 44%.

Na skutek wypadku powódka doznała wstrząśnienia mózgu. Przeprowadzone badanie wykluczyło obecność kostnych zmian pourazowych . Nie stwierdzono obecności krwiaka przymózgowego ani zmian ogniskowych w tkance mózgowej. Nie występują u powódki objawy ogniskowego uszkodzenia układu nerwowego. Z neurologicznego punktu widzenia nie doznała trwałego ani długotrwałego uszczerbku na zdrowiu.

Z powodu konsekwencji wypadku powstała u poszkodowanej szpecąca blizna pooperacyjna w okolicy prawego obojczyka , i jego deformacja , blizna klatki piersiowej po prawej stronie i jej deformacja , szczególnie w okolicy prawej łopatki oraz niesymetryczna ruchomość prawej połowy klatki piersiowej. Ponadto liczne zwapnienia w tkance podskórnej, na bocznej powierzchni prawego uda. W kontekście neurochirurgicznym powódka doznała 10% uszczerbku na zdrowiu.

Uszczerbek spowodowany złamaniem żeber i zniekształcenia klatki piersiowej, chociaż nie powodującego zaburzeń wentylacji, także wynosi 10 % , chociaż następstwa urazu płuc i przebytej ich odmy mogą a ujawnić się u A. L. (1) w przyszłości.

Z dalszej części ustaleń wynika , iż na skutek zdarzenia szkodzącego nie doszło u powódki do zaburzeń natury psychicznej. Tym nie mniej śmierć w wypadku M. N. (1) wywołała u powódki żałobę , która przebiegała w kilku fazach. Obecnie proces ten jest zakończony Powódka organizuje sobie życie od nowa.

Doznane obrażenia ciała , konieczność korzystania z opieki osób drugich, poczucie niesprawności, mniejszej wydolności motorycznej wywołały u niej zaburzenia emocjonalno-subdepresyjne. Stan taki łączył się z nadużywaniem leków przeciwbólowych i uspokajających , co doprowadziło poszkodowaną do uzależnienia lekowego.

W czasie wypadku powódka nie miała zapiętych pasów bezpieczeństwa , co spowodowało , że w chwili zderzenia mogła przemieszczać się wewnątrz uczestniczącego w nim samochodu . Tym samym rozmiar uszkodzeń ciała wywołanego jego masywnym uderzeniem , zwiększył się w porównaniu z tymi , których mogła doznać gdyby pasy były zapięte.

Sąd Okręgowy ustalił ponadto , że:

powódka ma (...)lat a z zawodu jest szwaczką. M. N. (1) był jej konkubentem. Wspólnie zamieszkiwali i prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. Pozostawali w związku ponad 25 lat. Z niego mieli dwoje dzieci. Relacje partnerów były bardzo dobre . A. L. (1) ma niepełnosprawnego syna nad którym sprawuje opiekę. Wcześniej świadczył jej w niej pomoc również zmarły M. N. (1).

Powódka nadal używa leków na uspokojenie . Ma trudności z wejściem i zejściem, mieszkając w lokalu na czwartym piętrze . Do marca 2017 r. nie mogła się sama ubrać i umyć. Opiekę nad nią sprawowała starsza córka oraz inne osoby . Koszt tej opieki a także leków , dojazdów do placówek medycznych jest nie mniejszy aniżeli kwota 6541 złotych.

Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego strona pozwana przyznała powódce w dniu 6 lutego 2017 roku tytułem zadośćuczynienia kwotę w wysokości 18.850 złotych, a decyzją z dnia 20 lutego 2017 r. kwotę 40.000 złotych tytułem odszkodowania za krzywdę w związku ze śmiercią M. N. (1).

Decyzją z dnia 2 maja 2018 roku tytułem poniesionych przez powódkę kosztów leczenia, opieki i dojazdów , wypłaciła A. L. (1) powódce kwoty 304,92 złotych tytułem kosztów dojazdu do placówek medycznych, kwotę 2016 złotych tytułem kosztów opieki, kwotę 1223,02 złotych tytułem kosztów leczenia oraz 3950 złotych zadośćuczynienia.

W ramach tego postepowania ubezpieczyciel przyjął , że poszkodowana przyczyniła się do następstw wypadku i wynikających z nich szkody i krzywdy w wymiarze 40 %.

Ocenę prawną roszczeń zgłoszonych przez powódkę , które uznał za usprawiedliwione w części , Sąd Okręgowy oparł na twierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ strona pozwana jako ubezpieczyciel pojazdu D., którym kierował J. L. ponosi odpowiedzialność za szkody jakich doznała powódka na skutek wypadku , a spór stron dotyczył jedynie wysokości należnych jej roszczeń wyrównawczych.

Żądanie przyznania zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią w tym zdarzeniu jej partnera M. N. (1), mające swoją podstawę normatywną w treści art. 446 §4 kc , w ramach którego domagała się dodatkowej sumy 60 000 złotych , ponad już wypłaconą przez zakład ubezpieczeń z tego tytułu sumę 40 000 złotych , Sąd ocenił jako uzasadnione do kwoty 80 000 złotych,

Akcentując , że jak wynika z dokonanych ustaleń, zmarły był bardzo bliski powódce, pozostając z nią w związku od ponad 25 lat, a ich relacje układały się bardzo dobrze. Niewątpliwie jego tragiczny i niespodziewany zgon , stanowił dla niej ogromnie negatywne przeżycie. Przeszła głęboką, kilkuetapową żałobę. Uzależniła się od leków uspakajających.

Z uwagi na kompensacyjny charakter zadośćuczynienia , w tych okolicznościach wypłacona dotąd przez stronę pozwaną z tego tytułu suma 40 000 złotych funkcji tej nie spełnia w sposób właściwy. Jest zbyt niska. Dopiero jej określenie na poziomie dwukrotnie wyższym , realizując tę funkcję stanowi odpowiednie wyrównanie krzywdy A. L. wywołanej śmiercią partnera. Uwzględniając dotąd otrzymane przez nią świadczenie , Sąd zasądził , w punkcie I wyroku , na rzecz powódki dodatkową kwotę 40 000 złotych. Odsetki ustawowe za opóźnienie od tego świadczenia, przyznał od daty wyrokowania o zadośćuczynieniu, wskazując , że ich data początkowa , w zależności od okoliczności faktycznych indywidualnie rozstrzyganej sprawy, odpowiada dacie orzekania o zadośćuczynieniu albo wcześniejszej. / bliżej zagadnienia tego nie rozważał , a powódka , która zakwestionowała apelacją wyrok, początkowej daty naliczania odsetek od przyznanych świadczeń , w środku odwoławczym nie kwestionowała/,

b/ jako usprawiedliwione w części Sąd Okręgowy uznał żądanie powódki domagającej się przyznania zadośćuczynienia za krzywdę doznana przez nią , wywołaną następstwami zdrowotnymi uszkodzeń ciała poniesionych w wypadku z 18 listopada 2016r.

A. L. (1) żądała z tego tytułu zasądzenia od strony przeciwnej dodatkowego świadczenia w kwocie 62.200 złotych. [ uznając , że właściwą sumą kompensującą jej krzywdę jest 85 000 zł ]

Sąd odwołując się do przepisu art. 445 §1 kc i wskazując na zakres obrażeń jakich doznała, a także na stopień uszczerbku na zdrowiu wskazywany przez powołanych biegłych, ocenił , że właściwie w przypadku A. L. (1) wyrównawczą funkcję zadośćuczynienia spełni kwota 60.000 złotych.

Wskazał jednak , iż usprawiedliwionym jest podnoszony przez ubezpieczyciela w toku sporu zarzut przyczynienia się powódki do następstw wypadku. Jak argumentował , z ustaleń dokonanych w postępowaniu wynika , że A. L. (1) nie miała w chwili zdarzenia drogowego zapiętych pasów bezpieczeństwa / co nota bene sama przyznała będąc przesłuchana w postępowaniu karnym , prowadzonym przeciwko sprawcy wypadku. Nie zachowanie tego wymogu bezpieczeństwa miało wpływ na rozmiar doznanych przez powódkę obrażeń ciała , zwiększając ich zakres., co potwierdziły wnioski opinii biegłych złożonych w tym postępowaniu , prowadzonym przed Sądem Rejonowym w K. w sprawie o sygnaturze (...).

W konsekwencji Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , że uznał , iż jest to fakt decydujący o zasadności zarzutu strony przeciwnej, a wymiar tego przyczynienia określił na poziomie 30 %.

Dlatego też należną sumę świadczenia dodatkowego z tytułu wyrównania krzywdy A. L. , oznaczył na 42.000 złotych.

Następnie pomniejszył ją o już wypłacone z tego tytułu świadczenie w postępowaniu likwidacyjnym , prowadzonym przez stronę pozwaną . W konsekwencji określił to świadczenie uzupełniające na kwotę 19 200 złotych i taka też sumę zasądził na rzecz A. L. (1) w punkcie II sentencji wyroku, wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, których termin początkowy określił w taki sam sposób jak w odniesieniu do świadczenia zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną zgonem konkubenta powódki,

c/ Zdaniem Sądu Okręgowego zasadnie poszkodowana dochodzi kwoty 2997,94 złotych tytułem odszkodowania za koszty leczenia i koszty dojazdu, z ustawowymi odsetkami za opóźnienie począwszy od od dnia 2 czerwca 2018 roku.

Wysokość poniesionych na ten cel wydatków , wynosząc co najmniej wskazaną przez nią sumę 6541 zł wynika bowiem ze złożonych przez nią faktur , a także relacji świadków przesłuchanych w sprawie: J. S. i E. Ż.. Także ze złożonych w postepowaniu opinii biegłych wynika, iż w szczególności w pierwszych miesiącach po wypadku powódka wymagała intensywnej pomocy innych osób i taka pomoc była jej udzielana głównie przez starszą córkę J. S..

Na poczet kompensaty tych wydatków ubezpieczyciel wypłacił poszkodowanej przed wniesieniem pozwu kwotę 3543,92 złotych.

Suma stanowiąca różnice pomiędzy obiema tymi wielkościami ,będąc punktem wyjścia dla określenia wysokości należnego poszkodowanej powódce świadczenia dodatkowego [ 2997,94 zł ], zostało jednak ograniczone o o wymiar przyczynienia się przez nią do szkody , którą Sąd I instancji przyjął na poziomie 30 %. Dlatego ostatecznie zasadził na rzecz A. L. (1) z tego tytułu dodatkową kwotę w wysokości 2098, 60 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie [ zgodnie z żądaniem poszkodowanej] , począwszy od dnia 2 czerwca 2018r – pkt III sentencji wyroku ,

d/ zgodnie z wnioskami przeprowadzonej w postepowaniu rozpoznawczym opinii biegłego - specjalisty z zakresu chirurgii i tarakochirurgii J. O. wskazujących , że doznany w wypadku uraz płuc oraz towarzysząca mu odma opłucnowa mogą swoje konsekwencje zdrowotne ujawnić w przyszłości , za uzasadnione Sąd uznał żądanie powódki , domagającej się ustalenia odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń za skutki zdarzenia szkodzącego , które w jej zdrowiu mogą ujawnić się w przyszłości.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 100 kpc.

Znosząc je wzajemnie pomiędzy stronami , Sąd I Instancji wskazał , że powódka wykazała zasadność swoich roszczeń w połowie i w takim samym zakresie ubezpieczyciel wykazał swoje racje procesowe, postulując oddalenie powództwa w całości.

W tej sytuacji Sąd Okręgowy nałożył na obydwie strony obowiązek pokrycia po połowie, wydatków związanych z postępowaniem , wyłożonych tymczasowo ze środków budżetowych.

Apelację od tego wyroku złożyła tylko powódka A. L. (1) , obejmując jej zakresem punkty V, VI i VIII jego sentencji , w jej wniosku domagając się zasądzenia na jej rzecz dodatkowej kwoty 21 000 zl tytułem zadośćuczynienia za doznaną przez nią krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 23 lipca 2021r do dnia zapłaty oraz obciążenia strony przeciwnej kosztami procesu , przy stosunkowym ich rozdzieleniu. Wniosła również o obciążenie ubezpieczyciela kosztami postępowania apelacyjnego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie , począwszy od daty uprawomocnienia się wyroku, do dnia zapłaty.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego , w sposób mający dla treści zaskarżonego wyroku istotne znaczenie , a to art. 233 §1 kpc poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów . Wadliwość ta , jak twierdziła skarżąca doprowadziła do niepoprawnych ustaleń faktycznych dotyczących rzeczywistego rozmiaru krzywdy powódki spowodowanej doznanymi w wypadku z 18 listopada 2016r obrażeniami ciała.

Jak wynika z motywów zarzutu , zdaniem apelującej, Sąd oceniając rozmiar krzywdy, zaniżył wysokość skali trwałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego konsekwencjami wypadku , określonymi przez biegłych różnych specjalności [ chirurgii , ortopedii oraz tarakochirurgii ].W jej ocenie rozmiar tego uszczerbku jest wobec tego wyższy niż przyjął , na poziomie łącznym 44%. Powoduje to ,iż w konsekwencji rozmiar jej krzywdy podlegającej wyrównaniu także był wyższy w rozmiarze uzasadniającym podwyższenie sumy zadośćuczynienia dla którego odpowiednią „kwotą wyjściową „ nie jest 60 000zł , jak uznał Sąd ale 90 000zł .

Jego błąd polegał także na tym , iż nie wziął pod uwagę w odpowiedni sposób wynikających , szczególnie z zeznań świadków , utrudnień w życiu codziennym powódki , związanych z tymi trwałymi następstwami wypadku , które, uniemożliwiając jej powrót sposobu życia sprzed zdarzenia szkodzącego, niewątpliwie także wpływają na podwyższenie wymiaru odczuwanej przez skarżącą do chwili obecnej krzywdy,

b/ art. 98 kpc w zw. z art. 102 kpc poprzez obciążenie A. L. (1) częścią kosztów sądowych związanych z postępowaniem mimo , że w jej sytuacji, usprawiedliwionym było odstąpienie od obciążania jej tym obowiązkiem , przy zastosowaniu zasady słuszności.

- naruszenia prawa materialnego poprzez nieprawidłową wykładnię art. 445 §1 kc.

Realizacji tego zarzutu powódka upatrywała , podobnie jak i zarzutów procesowego i faktycznego w tym , iż Sąd w sposób , jej zdaniem rażący, zaniżył rozmiar jej uszczerbku niemajątkowego, co spowodowało , że przyznana suma dodatkowego zadośćuczynienia nie spełniła w sposób właściwy jego kompensacyjnej funkcji.

Odpowiadajac na apelację strona pozwana domagała się jej oddalenia , jako pozbawionej uzasadnionych podstaw oraz przyznania na swoją rzecz kosztów postępowania apelacyjnego.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył :

Środek odwoławczy powódki jest uzasadniony w części , prowadząc do wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego o treści wskazanej w punktach 1 i 2 jego sentencji.

W pozostałym zakresie apelacja , jako niezasadna, uległa oddaleniu.

Przed przystąpieniem do jej oceny prawnej , na wstępie wskazać trzeba , że jeszcze przed zamknięciem rozprawy wydaniem przez Sąd Okręgowy i wydaniem wyroku 23 /lipca 2021r/, doszło do połączenia się przez przejęcie, spółki akcyjnej (...) z (...) SA. Spółka przejmująca- (...) SA , równocześnie zmieniła nazwę / firmę pod którą prowadzi działalność/ , na (...) SA .

Opisane zmiany zostały ujawnione w Krajowym Rejestrze Sądowym nr (...) z dniem 9 kwietnia 2021r.

Dlatego też w warunkach , gdy Sąd niższej instancji pomimo tych, już wówczas jawnych zmian , nie uwzględnił ich, określając w komparycji oraz sentencji zaskarżonego wyroku stronę pozwaną w dotychczasowy sposób , uczynił to Sąd II instancji z urzędu na podstawie art 350 §3 kpc , prostując tę nazwę , przy potraktowaniu przyjętych przez Sąd Okręgowy oznaczeń strony pozwanej jako oczywistych omyłek / pkt 1 sentencji wyroku /.

Przechodząc do merytorycznej oceny środka odwoławczego powódki, w pierwszej kolejności przypomnieć należy , iż zarzut procesowy jest uzasadniony jedynie wówczas, gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując, zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji , orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Z kolei uznanie za trafny zarzutu naruszenia art. 233 §1 kpc w postaci przekroczenia granic swobodnej oceny zgromadzonych dowodów i wynikającego z niego i funkcjonalnie z nim powiązanego zarzutu niepoprawności ustaleń faktycznych, wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla relewantnych faktów , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005, sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Ponadto nie można tracić z pola widzenia również , że swobodna ocena dowodów stanowi jeden z podstawowych elementów składających się na jurysdykcyjną kompetencję Sądu , który dowody bezpośrednio przeprowadza.

Ma to m. in. i takie następstwo , że nawet w sytuacji , w której z treści dowodów można , w zakresie ustaleń , wyprowadzić równie logiczne , chociaż przeciwne do przyjętych przez Sąd I instancji wnioski , to zarzut naruszenia normy art. 233 §1 kpc , pomimo to , nie zostanie uznany za usprawiedliwiony.

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd ocena mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To, w jaki sposób powódka motywuje obydwa zarzuty procesowy i faktyczny wyklucza ich podzielenie.

Analiza motywów jakimi posłużyła się aby je uzasadnić , pozwala na wniosek , że w istocie za ich pośrednictwem nie są zanegowane ani ocena dowodów – w szczególności z opinii biegłych lekarzy różnych specjalności przeprowadzonych w postępowaniu rozpoznawczym ani fakty ustalone w oparciu o materiał dowodowy ale ich ocena prawna , dokonując której Sąd Okręgowy stanął na stanowisku , iż rozmiar krzywdy A. L. (1) jest taki , który usprawiedliwia ocenę , że kwota właściwie wyrównująca ją jest „suma wyjściowa” w wymiarze 60 000zł.

Powódka nie zgadzając się z nią jako zbyt niską uznała , iż suma właściwej kompensaty zamyka się wielkością 90 000 złotych / por str.7 ablacji/. Podała przy tym argumenty wywodzone z treści dokonanych ustaleń , które miały usprawiedliwiać taki wniosek , przy czym dla porządku zauważyć należy nie wskazała kryteriów / powodów / dla których właśnie ta kwota , a nie sumy niższa lub wyższa realizować by miały właściwie wyrównawczą przede wszystkim funkcję zadośćuczynienia za krzywdę .

Stad też uznając , że za pośrednictwem powołanych argumentów, wypełniających motywację realizacji omawianych zarzutów skarżąca w istocie zmierza do podważenia oceny prawnej tego roszczenia kompensacyjnego , Sąd II instancji uznając omówione zarzuty za chybione , przyjmuje ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd I instancji za własne.

Nie ma też racji apelująca gdy podnosi kolejny zarzut procesowy naruszenia art. 98 kpc w zw. 102 kpc.

Negując , w jego ramach zasadność obciążenia powódki części wydatków związanych z postępowaniem , które poniósł tymczasowo Skarb Państwa – Sąd Okręgowy w Kielcach podnosi , że powinna być objęta w tym zakresie dobrodziejstwem zastosowania zasady słuszności i w oparciu o nią zwolniona od tego obowiązku w całości.

Argumentacja ta nie jest przekonująca, gdy wziąć pod rozwagę , iż za jej zastosowaniem w przypadku A. L. (1), nie przemawia dostatecznie ani jej aktualna sytuacja osobista ani też szczególny charakter sprawy. Gdyby rzeczywiście w każdym przypadku dochodzenia roszczenia wyrównawczego z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę spowodowaną śmiercią osoby najbliższej czy też [ i] wyrównania krzywdy spowodowanej obrażeniami ciała doznanymi w wypadkach komunikacyjnych pokrzywdzeni mieliby korzystać ze zwolnienia od obowiązku partycypowania chociażby w części w wydatkach budżetowych spowodowanych ich aktywnością procesową niewątpliwie o takim generalnym zwolnieniu zdecydowałby ustawodawca. Skoro tego , jak dotąd, nie uczynił to te szczególne okoliczności uzasadniające skorzystanie z takiego dobrodziejstwa musi wykazać strona , która o nie ubiega się . A. L. (1) nie starała się takich faktów dowieść , a z ustaleń w sprawie wynika , że po przebyciu okresu żałoby powróciła do normalnej aktywności życiowej. Zatem w warunkach gdy jej roszczenia zostały w części uwzględnione , całkowite uwolnienie jej od tego obowiązku, tylko dlatego , ze dochodziła roszczeń wynikających z następstw wypadku komunikacyjnego w którym zginął jej parter , a ona doznała obrażeń ciała nie miało wystarczającego uzasadnienia. Tym bardziej , że jej obciążenie finansowe związane z procesem zbyło istotnie złagodzone przez to , iż była zwolniona od należnych opłat sądowych.

Uzasadniony jest natomiast w części zarzut materialny naruszenia art. 445 §1 kc chociaż został on wadliwie skonstruowany .

Uzasadniając go [ o czym była już uprzednio mowa ] , skarżąca powołuje się wprost na dokonane przez Sąd Okręgowy ustalenia faktyczne , które , jej zdaniem, usprawiedliwiały zasądzenie innej [ wyższej ] kwoty zadośćuczynienia za krzywdę doznaną przez powódkę.

W tej sytuacji zarzut nie dotyczy tego w jaki sposób Sąd rozumie treść tej normy i jak ją na potrzeby rozpoznania roszczenia strony wyłożył ale w jaki sposób ją zastosował , biorąc pod rozwagę fakty ustalone w sprawie.

Wobec tego, materialny zarzut powódki to zarzut niepoprawnego zastosowania , a nie wykładni przepisu art. 445 §1 kc.

Pomimo wskazanej wadliwości konstrukcyjnej jest on jednak , w ocenie Sądu Apelacyjnego w części uzasadniony, prowadząc do wskazanej wyżej zmiany orzeczenia Sądu Okręgowego.

Korekta wysokości świadczenia z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę ustalonej przez Sąd niższej instancji , w ramach oceny apelacyjnej, może nastąpić tylko wyjątkowo wówczas, jeżeli na podstawie ustalonych w sprawie faktów rozmiar krzywdy podlegającej wyrównaniu jest w sposób nie budzący wątpliwości wyższy lub niższy, a w konsekwencji kwota jej kompensacji jest w sposób istotny nieprawidłowa poprzez jej zawyżenie lub zaniżenie powodując , iż przyznane zadośćuczynienie nie jest świadczeniem „odpowiednim” w rozumieniu podstawy normatywnej jego zasądzenia.[ np. art. 445 §1 zd. ostatnie kc ].

Z taką sytuacją mamy do czynienia w rozstrzyganej sprawie albowiem oceniając granice w tym czas trwania krzywdy A. L. (1) spowodowanej następstwami uszkodzeń ciała doznanymi w wypadku , Sąd I instancji skoncentrował się jedynie na skali procentowej trwałego uszczerbku na zdrowiu oznaczonej jako suma danych cząstkowych, podanych w poszczególnych opiniach biegłych lekarzy , złożonych w postępowaniu rozpoznawczym.

Nie uwzględnił dostatecznie obok nich , jako również doniosłych wyznaczników rozmiaru tego niemierzalnego z jego natury uszczerbku, innych elementów współdecydujących o wymiarze krzywdy powódki jak np. tego , iż w następstwie obrażeń ciała była przez dłuższy czas uzależniona od pomocy i opieki osób postronnych , w dalszym ciągu odczuwa te następstwa w sferze swojej psychiki, a nadto nadal pozostaje w obawie przed ujawnieniem się następstw uszkodzenia klatki piersiowej i płuc , na które, jako możliwe w przyszłości , zwrócił uwagę biegły z zakresu chirurgii i tarakochirurgii J. O. (2) / k. 748 akt/

Gdy do tego dodać , że jej klatka piersiowa , na skutek obrażeń wypadkowych, jest zniekształcona a po zabiegach chirurgicznych pozostały na ciele pokrzywdzonej trwałe blizny , co szczególnie dla kobiety wiąże się z negatywnymi przeżyciami nie tylko na tle dbałości o wygląd , wzmagając poczucie krzywdy, zdaniem Sądu II instancji właściwą „ kwotą wyjściową „ wyrównującą krzywdę jest nie , jak przyjął Sąd Okręgowy 60 000, a 80 000 złotych

Gdy uwzględnić wymiar przyczynienia się skarżącej do powstania krzywdy , którą w sposób niekwestionowany w apelacji Sąd I instancji ustalił na 30 % , suma należnego świadczenia wyrównawczego z tego tytułu to 56 000 zł [ 80 000 – 80 000 x 30 %]

Ponieważ na poczet tego świadczenia A. L. (1) otrzymała od strony pozwanej /co także pomiędzy stronami nie było przedmiotem sporu / kwotę 22 800 zł , należne świadczenie dodatkowe zamyka się wielkością 33 200 złotych .

Taką sumę Sąd II instancji zasądził na jej rzecz , zmieniając punkt V zaskarżonego orzeczenia, za jego pośrednictwem korygując treść jego punktu II obejmującego sumę zadośćuczynienia przyznanego za krzywdę powódki wynikającą z następstw uszkodzeń ciała , których [ sama ] doznała w wypadku.

W warunkach , gdy skarżąca nie kwestionowała w ramach apelacji - o czym była mowa wyżej - ustalenia przez Sąd I instancji początkowego terminu płatności odsetek ustawowych od zadośćuczynienia , Sąd II instancji nie był uprawniony do jego zmiany ani do wyrażania stanowiska na temat prawidłowości poglądu prawnego Sądu Okręgowego, w odniesieniu do tego zagadnienia.

Podwyższenie tego świadczenia kompensacyjnego należnego powódce nie stanowiło jednak dostatecznej podstawy aby zmianą objąć także rozstrzygnięcie o kosztach procesu [ pkt VI zaskarżonego orzeczenia ] .

Trzeba bowiem zwrócić uwagę , iż zasadnicza część roszczeń powódki miała taki charakter , iż ostateczna ocena ich rozmiaru ilościowego zależała od oceny sędziowskiej/ argument nawiązujący do treści art. 100 zd. ostatnie kpc./

Nie można też tracić z pola widzenia tego , że podwyższenie zasadzonego A. L. (1) świadczenia było stosunkowo nieznaczne , szczególnie , że skarżąca nie negowała podzielenia przez Sąd niższej instancji zarzutu przyczynienia poszkodowanej do szkody podniesionego przez zakład ubezpieczeń ani też rozmiaru tegoż , przyjętego przez Sąd Okręgowy.

Odwoławcza zmiana orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej zdecydowała natomiast o konieczności obniżenia zakresu obowiązku powódki w zakresie zapłaty części kwoty odpowiadającej poniesionym przez Skarb Państwa wydatków związanych z postępowaniem.

Zmieniła się bowiem proporcja w jakiej należało uznać ,że A. L. (1) wykazała zasadność swoich roszczeń i w jakiej strona przeciwna skutecznie się przed nimi w postępowaniu rozpoznawczym obroniła.

Rozstrzygając o tych obowiązkach stron [ pkt VII i VIII sentencji orzeczenia z dnia 23 lipca 2021r.], Sąd I instancji przyjął założenie , iż strony ponoszą te wydatki po połowie.

W następstwie zmiany, proporcja ta zmieniła się i [w pewnym przybliżeniu ], określała ją relacja – powódka 60 % ubezpieczyciel 40 %.

Zatem punkt VIII wyroku został zmieniony w taki sposób ,że apelująca zobowiązana została do zapłaty na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Kielcach 40 % wyłożonych przezeń kwoty wydatków czyli 6 247, 20zl w miejsce 7 809 zł.

Z podanych powodów Sąd II instancji zmienił zaskarżony wyrok jak w punkcie 2 jego sentencji , na podstawie art. 386 §1 kpc w zw. z art. 445 §1 kc

W pozostałym zakresie apelacja A. L. (1) , jako nieuzasadniona, podlegała oddaleniu , na podstawie art. 385 kpc.

Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego, Sąd zastosował art. 100 kpc w zw z art. 391 §1 kpc, stosunkowo je pomiędzy stronami rozdzielając , przy zastosowaniu kryterium zakresu wykazania zasadności środka odwoławczego przez powódkę.

Wskazana przez nią wartość przedmiotu zaskarżenia to kwota 21 000 zł.

Apelacja została uwzględniona w zakresie kwoty 14 000 zł. Wobec tego uzasadnionym jest przyjęcie , iż A. L. (1) wygrała ten etap sporu stron , z pewnym przybliżeniem, w rozmiarze 0, 66 %.

Koszty jakie poniosła to jedynie wynagrodzenie zawodowego pełnomocnika. Przy przyjęciu tego kryterium suma jej należna od ubezpieczyciela to 1 188zł wraz z odsetkami ustawowymi w wysokości i płatnych w terminach oznaczonych w art. 98 §1 ¹ kpc.

Fakt , że powódka , jako od niej zwolniona, nie miała obowiązku ponoszenia opłaty od apelacji spowodował , iż w zakresie w jakim jej apelacja okazała się zasadna , opłatą tą w kwocie 693 zł [ 1050 zł x 0,66zł ] została obciążona na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Apelacyjnego w Krakowie , obciążona strona pozwana , na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych [ pkt 4 i 5 sentencji wyroku ].