Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 stycznia 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 11 stycznia 2023 r. w Krakowie

sprawy z powództwa K. C.

przeciwko M. S.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 30 marca 2021 r., sygn. akt I C 1557/19

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powódki kwotę 2700 zł (dwa tysiące siedemset złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt I ACa 575/21

Uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie

z 11 stycznia 2022 r.

Wyrokiem z 30 marca 2021 r. Sąd Okręgowy w Kielcach zasądził od pozwanej M. S. na rzecz powódki K. C. kwotę 28.000 zł (pkt I wyroku); oddalił powództwo o zapłatę zachowku po B. M. w pozostałej części (pkt II) oraz orzekł o kosztach procesu i nieuiszczonych kosztach sądowych (pkt. III i IV).

Sąd pierwszej instancji poczynił ustalenia faktyczne zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku (k. 251), które Sąd Apelacyjny podzielił i przyjął za własne.

W ustalonym przez siebie stanie faktycznym, po dokonaniu analizy zebranego
w sprawie materiału dowodowego, Sąd Okręgowy uznał powództwo za częściowo uzasadnione w świetle art. 991 §1 i 2 k.c., przyjmując, że:

- spadkodawca pozostawił po sobie żonę oraz trójkę dzieci, w tym powódkę, a także sporządził testament, w którym powołał do dziedziczenia pozwaną;

- w dacie śmierci spadkodawcy nie miał on żadnego majątku;

- spadkodawca wyzbył się jedynego cennego składniku swojego majątku w postaci prawa własności nieruchomości położonej w K. przy ul. (...), dokonując darowizny tego prawa na rzecz pozwanej;

- wartość ww. nieruchomości według stanu na dzień dokonania darowizny (bez uwzględnienia nakładów poniesionych przez pozwaną na nieruchomość po tej dacie), a cen aktualnych wynosi 224 000 zł.

- należny powódce zachowek przy uwzględnieniu przepisów art. 991 §1 k.c. i art. 995 k.c. oraz udziału spadkowego wyniósł 28.000 zł (224 000 zł : 8).

Wyrok powyższy w części uwzględniającej powództwo zaskarżyła apelacją pozwana, wnosząc o jego zmianę poprzez oddalenie powództwa w całości.

Apelująca zarzuciła naruszenie art. 233 §1 k.p.c. (w apelacji omyłkowo k.p.k.) w zw.
z art. 365 k.p.c., poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zgromadzonego
w sprawie materiału dowodowego, a to operatu szacunkowego biegłej A. O. z dnia 11 sierpnia 2020 r. w zakresie ceny wartości nieruchomości będącej przedmiotem darowizny, która to opinia w niedostateczny sposób uwzględnia warunki nieruchomości i trudności, jakie napotkała pozwana w jej sprzedaży, co pozwala uznać, że pozostały materiał dowodowy zgromadzony w sprawie pozwalał na przyjęcie niższej wartości poczynionej przez spadkodawcę darowizny na rzecz pozwanej.

Skarżąca wniosła dodatkowo o dopuszczenie dowodu z opinii sprawdzającej innego biegłego rzeczoznawcy, na okoliczność dokonania weryfikacji opinii zalegających w aktach sprawy, pod katem ustalenia prawidłowości poczynionej przez biegłą wyceny nieruchomości.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd pierwszej instancji prawidłowo, z poszanowaniem reguł wyrażonych w przepisie art. 233 §1 k.p.c. ustalił stan faktyczny sprawy, co sprawiło, że Sąd Apelacyjny przyjął go za własny.

Apelacja pozwanej ograniczyła się do zakwestionowania przeprowadzonego
w postępowaniu pierwszoinstancyjnym dowodu z opinii biegłej rzeczoznawcy na okoliczność wartości nieruchomości darowanej pozwanej przez spadkodawcę. Całkowicie niezrozumiałe jest przy tym przywołanie jako podstawy prawnej art. 365 k.p.c., który w żaden sposób nie koresponduje z treścią zarzutu oraz uzasadnieniem wniesionego środka odwoławczego.

Sąd Okręgowy dokonał wnikliwej oceny opinii biegłej, którą to ocenę należy podzielić. Zdaniem skarżącej biegła nie uwzględniła w wystarczającym stopniu okoliczności położenia nieruchomości w strefie krajobrazowej, także przy przyjmowaniu nieruchomości podobnych, oraz trudności pozwanej ze znalezieniem nabywcy nieruchomości. Zauważyć należy, że biegła szczegółowo i przekonująco ustosunkowała się do zarzutów pozwanej związanych z kwestią położenia nieruchomości (k. 216-217), a twierdzenia skarżącej w tym zakresie mają charakter czysto polemiczny. Biegła wzięła pod uwagę niemożność zabudowania działki i jej rekreacyjne przeznaczenie. Trudno także w obecnym czasie, pozostając w zgodzie z zasadami doświadczenia życiowego, uznać, że właśnie walor rekreacyjny został przeszacowany. Dla wyceny nieruchomości bez istotnego znaczenia pozostają problemy pozwanej w zbyciu nieruchomości, tym bardziej, że jej stan w dacie sprzedaży różnił się od tego stanowiącego podstawę wyceny.

Zgłoszony w apelacji wniosek dowodowy nie mógł zostać uwzględniony. Przede wszystkim ustawa nie zna pojęcia opinii sprawdzającej innego biegłego. Sąd może, a nawet powinien natomiast zażądać dodatkowej opinii od innego biegłego na podst. art. 286 k.p.c., ale jedynie wtedy, gdy zachodzi taka potrzeba, a więc wtedy gdy przeprowadzona już opinia zawiera istotne luki, jest niekompletna, bo nie odpowiada na postawione tezy dowodowe, niejasna, czyli nienależycie uzasadniona lub nieweryfikowalna, tj. gdy przedstawiona ekspertyza nie pozwala organowi orzekającemu zweryfikować zawartego w niej rozumowania co do trafności wniosków końcowych (por. wyrok Sądu Najwyższego
z 27.07.2010 r., II CSK 119/10, LEX nr 603161). W rozpoznawanej sprawie takich zarzutów opinii biegłej postawić nie sposób.

Ubocznie zauważyć należy, że oddalony przed Sądem Okręgowym wniosek dowodowy, w zakresie którego skarżąca złożyła zastrzeżenie do protokołu rozprawy w trybie art. 162 k.p.c. (o uzupełnienie opinii biegłej), nie koresponduje z tym zgłoszonym w apelacji (o dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego), co oznacza m.in., że ten drugi uznać należy za spóźniony w rozumieniu art. 381 k.p.c.

Sąd odwoławczy nie dostrzegł, aby Sąd pierwszej instancji uchybił prawu materialnemu w zakresie nie objętym zarzutami apelacji.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

Za podstawę rozstrzygnięcia o kosztach postępowania apelacyjnego, które po stronie powódki ograniczyły się do wynagrodzenia adwokata przyjęto art. 98 §1 k.p.c. w zw. z art. 391 §1 k.p.c. oraz §2 pkt 5 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 ze zm.).