Sygn. akt I ACa 874/21
Dnia 9 marca 2023 r.
Sąd Apelacyjny w Krakowie – I Wydział Cywilny
w składzie: Przewodniczący: SSA Paweł Czepiel
po rozpoznaniu w dniu 9 marca 2023 r. w Krakowie na posiedzeniu niejawnym
sprawy z powództwa Z. P.
przeciwko Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. (...) w K.
o uchylenie uchwały
na skutek apelacji powoda od wyroku Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 13 maja 2021 r., sygn. akt I C 2273/18
oddala apelację.
wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie
z dnia 9 marca 2023 r.
Powód Z. P. w pozwie przeciwko stronie pozwanej Wspólnocie Mieszkaniowej przy ul. (...) w K. wniósł o uchylenie uchwały nr (...), dotyczącej wykonania projektu elewacji budynku od strony podwórza z dociepleniem z uzgodnieniem konserwatorskim i ekspertyzą przeciwpożarową ze wskazaniem kosztu tych prac na kwotę 9000 zł plus VAT, zarzucając, że ww. uchwała narusza zasady prawidłowego zarządu nieruchomością wspólną, gdyż toczy się postępowanie administracyjne dotyczące samowolnie wykonanej zabudowy balkonów i w jego toku możliwe jest wydanie decyzji nakazującej rozbiórkę tej zabudowy, co spowoduje konieczność zmiany elewacji, a tym samym bezużyteczność projektu wykonanego w oparciu o zaskarżoną uchwałę. Ponadto powód domagał się zasądzenia kosztów procesu.
Strona pozwana Wspólnota Mieszkaniowa przy ul. (...) w K. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu.
Sąd Okręgowy w Krakowie oddalił powództwo, zasądził od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 500 zł tytułem zwrotu kosztów procesu oraz nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Krakowie kwotę 1.781,64 zł tytułem wydatków pokrytych tymczasowo ze środków Skarbu Państwa.
Sąd Okręgowy wskazał, że bezsporne w sprawie było, że budynek pozwanej Wspólnoty jest budynkiem wielomieszkaniowym, w którym znajduje się więcej, niż 7 samodzielnych lokali. Powód jest właścicielem lokalu nr (...).
Na przełomie października i listopada 2018r. odbyło się indywidualne zbieranie głosów w przedmiocie uchwały nr (...)o następującej treści: właściciele postanawiają wykonać projekt elewacji od strony podwórza z dociepleniem (wełna mineralna lub styropian zależnie od analizy ppoż) z uzgodnieniem konserwatorskim i ekspertyzą ppoż. Koszt wykonania powyższych prac wyniesie 9000 złotych netto + 23% VAT płatne z funduszu remontowego.
W dniu 6 listopada 2018r. powód został poinformowany, że w wyniku indywidualnego zbierania głosów uchwała ta została podjęta.
Sąd Okręgowy ustalił, że od sierpnia 2018r. toczyły się postępowania administracyjne przed(...) Inspektorem Nadzoru Budowlanego w K. – (...) w przedmiocie wykonanej w latach sześćdziesiątych XX w. i w 2013r. zabudowy balkonów na piętrach I – V bez zgody właściwego organu nadzoru budowlanego. W dniu 14 listopada 2018r. zostały wydane decyzje, które stały się ostateczne z dniem 13 lutego 2020r., a które nałożyły obowiązek wykonania robót budowlanych w celu doprowadzenia budynku do stanu zgodnego z prawem. W ww. decyzjach nakazano usunięcie barierek, docieplenie muru i otynkowanie od zewnątrz balkonów przy mieszkaniach nr (...) oraz przebudowanie balkonów przy mieszkaniach nr (...) w celu ujednolicenia zabudowy.
Stan elewacji budynku pozwanej Wspólnoty od strony podwórza nie jest dobry, nie ma tam wykonanego ocieplenia. Budynek ma ocieploną jedynie jedną ze ścian.
Członkowie pozwanej Wspólnoty są skonfliktowani. Istnieje między nimi spór między innymi co do potrzeby wykonania izolacji przeciwwilgociowej, rozbiórki balkonów, remontu elewacji od strony podwórza.
Na podstawie zaskarżonej uchwały nr (...) został wykonany projekt budowlany.
W dniu 14 stycznia 2019r. pozwana Wspólnota zwróciła się do (...) (...) Konserwatora Zabytków (dalej w uzasadnieniu jako (...)) z wnioskiem o wydanie pozwolenia na remont elewacji podwórzowej w zakresie termomodernizacji w jej budynku. Na podstawie ww. wniosku (...) wydał pozwolenie konserwatorskie. Projekt nie zakładał wykonania izolacji pionowej lub poziomej budynku, ani też nie wynikało z niego, by izolacja taka była konieczna.
Sporządzenie projektu remontu elewacji jest uzasadnione gospodarczo. Elewacja budynku jest w złym stanie technicznym, a zaniechanie prac zmierzających do przeprowadzenia remontu grozi dalszym niszczeniem obiektu. Projekt budowlany jest dokumentem podlegającym akceptacji odpowiedniego urzędu w celu uzyskania opinii, uzgodnień i pozwoleń, aby możliwe było przeprowadzenie robót budowlanych. Koszt przyjęty w uchwale nie odbiega od realiów rynkowych.
Wykonanie izolacji przeciwwilgociowej pionowej i poziomej budynku nie jest konieczne przed remontem elewacji.
Sąd Okręgowy nie odmówił wiary, ani mocy dowodowej dowodom, w związku z czym pominięto w pisemnym uzasadnieniu ich ocenę, zgodnie z przepisem art. 327 1 § 1 pkt 1 k.p.c.
Sąd Okręgowy podkreślił, że opinię biegłego ocenił jako miarodajną, a zarzuty powoda złożone po sporządzeniu uzupełniającej opinii biegłego stanowiły jedynie polemikę z trafnym stanowiskiem biegłego.
Sąd Okręgowy odwołał się do art. 25 ust. 1 i 1a ustawy z dnia 24 czerwca 1994r. o własności lokali i wskazał, że powód wytoczył powództwo w terminie ustawowym.
Sąd Okręgowy uznał, że zaskarżona uchwała nie narusza zasad prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną. Sporządzenie projektu remontu elewacji wskazanego w uchwale było uzasadnione gospodarczo, a ich koszt mieścił się w realiach rynkowych.
Zebrany materiał dowodowy nie wskazuje też, by zaskarżona uchwała była niezgodna z przepisami prawa bądź by naruszała interesy powoda.
Powództwo było zatem bezzasadne i podlegało oddaleniu.
O kosztach procesu Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Na koszty te złożyła się kwota zaliczki złożonej przez stronę pozwaną na koszty opinii biegłego.
Na podstawie art. 83 oraz art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2020r., poz. 755) Sąd Okręgowy nakazał ściągnąć od powoda niepokryte dotychczas wydatki Skarbu Państwa. W sprawie koszt opinii biegłego wyniósł łącznie 2781,64 zł (suma kwot 2353,26 zł i 428,38 zł), przy czym obie strony złożyły zaliczki po 500 zł, co oznacza, że ze środków Skarbu Państwa pokryte zostały wydatki na koszt opinii biegłego w łącznej kwocie 1.781,64 zł. Natomiast koszt mediacji (70 zł) pokryty już został przez powoda.
Apelację wniósł powód zaskarżając wyrok w całości i zarzucając naruszenie przepisów:
a) postępowania, to jest art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez błędną ocenę kluczowego w sprawie dowodu i wydanie rozstrzygnięcia w sprawie w oparciu o opinię oraz opinię uzupełniającą biegłego sądowego J. W. (1), która:
- jest niepełna i nielogiczna, co przejawia się w szczególności tym, że została sporządzona w oparciu o niepełny stan faktyczny - biegły w opinii nie uwzględnił konieczności wykonania izolacji przeciwwilgociowej pionowej i poziomej przed remontem elewacji, jak i mając wgląd w protokoły z rocznych kontroli sprawdzających stan techniczny budynku z lat 2017 - 2019 pominął fakt, iż każdy z tych protokołów jednoznacznie wskazuje na konieczność wykonania izolacji pionowej budynku,
- została sporządzona bez dokonania wizji lokalnej budynku, co pozwoliłoby na stwierdzenie rozmiarów i przyczyn zawilgocenia ścian,
- odnosi się do spraw nie objętych przedmiotem opinii, co do których biegły nie przedłożył potwierdzenia, aby posiadał kwalifikacje do wydawania opinii w tym zakresie (biegły zajął stanowisko w sprawie ustalenia czy zabudowane balkony w kamienicy stanowią część wspólną nieruchomości);
b) postępowania, to jest art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. oraz w zw. z art. 244 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego w celu ustalenia faktów mających znaczenie dla sprawy i w konsekwencji pominięcie mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy dowodu z dokumentów w postaci protokołów z rocznych kontroli sprawdzających stan techniczny budynku z lat 2017 - 2019 jednoznacznie wskazujących na konieczność wykonania izolacji pionowej budynku i to pomimo faktu, że wnioski płynące z tych dowodów są sprzeczne z wnioskami stanowiącymi podstawę dowodu z opinii biegłego, na którym to dowodzie Sąd I instancji oparł zaskarżony wyrok;
c) postępowania, to jest art. 286 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powoda o przeprowadzenie dowodu z kolejnej opinii biegłego w sytuacji, gdy wnioskowany dowód miał istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy;
d) prawa materialnego, poprzez niewłaściwe zastosowanie art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali, polegające na błędnym przyjęciu, iż uchwała nie narusza zasad prawidłowego zarządzania nieruchomością wspólną, podczas gdy sporządzenie projektu elewacji na podstawie zaskarżonej uchwały nie obejmuje koniecznej do wykonania izolacji przeciwwilgociowej, której wykonanie obciąży pozwaną Wspólnotę dodatkowymi kosztami związanymi z rozbiórką i ponownych remontem elewacji.
W efekcie powód wniósł zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uchylenie uchwały nr (...) i zasądzenie od strony pozwanej kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Ponadto powód wniósł o zmianę postanowienia dowodowego i dopuszczenie dowodu z opinii innego biegłego na wskazane przez powoda okoliczności.
Sąd Apelacyjny zważył:
Apelacja jest bezzasadna.
Sąd Apelacyjny podziela dokonaną przez Sąd Okręgowy ocenę materiału dowodowego, znajdującą podstawę w dyrektywach oceny dowodów zawartych w treści art. 233 § 1 k.p.c., oraz ustalony stan faktyczny i przyjmuje je za własne.
Sąd Apelacyjny podziela także wnioski wyprowadzone przez Sąd Okręgowy na podstawie ustalonego stanu faktycznego.
Omówienie zarzutów apelacji rozpocząć należy od wskazania, że nie można zgodzić się z zarzutem naruszenia art.233 § 1 kpc, czy to samoistnego, czy też powiązanego z zarzutem naruszenia innych przepisów, albowiem Sąd Okręgowy dokonał prawidłowej, to jest zgodnej z zasadami logiki i doświadczenia życiowego oceny materiału dowodowego.
Skuteczne podniesienie zarzutu obrazy przepisu art. 233 §1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 8 kwietnia 2009 r., II PK 261/08). Jeśli sądowi nie można wytknąć błędnego z punktu widzenia logiki i doświadczenia życiowego rozumowania, nie dochodzi do obrazy ww. przepisu, nawet jeśli z dowodu można wywieść wnioski inne niż przyjęte przez sąd.
I tak, nie sposób zgodzić się z zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 k.p.c. poprzez błędną ocenę opinii biegłego sądowego J. W. (1).
Sąd Apelacyjny podziela stanowisko Sądu Okręgowego, iż ww. opinia została sporządzona w sposób rzetelny, jest wewnętrznie spójna i nie wywołuje wątpliwości z punktu widzenia zasad logicznego myślenia i zasad doświadczenia życiowego. Tym samym stanowi podstawę rozstrzygnięcia w sprawie.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących opinii zauważyć należy, że biegły odniósł się do kwestii wykonania izolacji przeciwwilgociowej pionowej i poziomej przed remontem elewacji w kontekście protokołów z rocznych kontroli z lat 2017 - 2019 (k.308) i podtrzymał wnioski opinii. Oceniając stanowisko biegłego zauważyć należy, iż mieści się ono w zakresie zagadnień wymagających wiedzy fachowej, a zatem zmiana ustaleń w tym zakresie wymagałaby istotnie przeprowadzenia kolejnej opinii. Rzecz w tym, że rola sądu orzekającego nie może sprowadzać się do dopuszczania kolejnych opinii jeżeli tylko jedna ze stron procesu podniesie wątpliwości co do dotychczasowych wniosków opinii biegłego. Zadaniem sądu jest wówczas rozważenie, czy podnoszone zarzuty – z punktu widzenia chociażby zasad doświadczenia życiowego –wywołują wątpliwości co do zakwestionowanych wniosków. Zdaniem Sądu Apelacyjnego w sprawie nie występują wątpliwości co do prawidłowości wniosków biegłego, a zatem brak było podstaw aby uwzględnić ww. zarzut i dopuścić dowód z kolejnej opinii biegłego.
Z kolei co do zarzutu, że opinia została sporządzona bez dokonania wizji lokalnej budynku, co pozwoliłoby na stwierdzenie rozmiarów i przyczyn zawilgocenia ścian, to zauważyć należy, że biegły sporządzał opinię na podstawie dokumentacji technicznej i zdaniem
Sądu Apelacyjnego w realiach sprawy jest to wystarczające dla sporządzenia rzetelnej opinii.
Dla oceny przydatności opinii nie ma znaczenia, czy biegły odniósł się do kwestii tego, czy zabudowane balkony w kamienicy stanowią część wspólną nieruchomości.
Nie można się także zgodzić z zarzutem naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i w zw. z art. 244 k.p.c. poprzez brak wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego w celu ustalenia faktów mających znaczenie dla sprawy i pominięcie dowodu z protokołów z rocznych kontroli sprawdzających stan techniczny budynku z lat 2017 – 2019.
Jak wyżej wskazano, ww. protokoły były przedmiotem analizy w toku postępowania, w tym przez biegłego, który wskazał, że ww. protokoły nie mogą potwierdzić stanowiska powoda.
W konsekwencji uznania opinii biegłego J. W. za dowód przydatny do rozstrzygnięcia sporu nie można podzielić zarzutu naruszenia art. 286 k.p.c., art. 227 k.p.c., art. 278 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego powoda o przeprowadzenie dowodu z kolejnej opinii biegłego.
Uzupełniając stanowisko Sądu I instancji warto zwrócić uwagę na zmianę stanowiska powoda w toku postępowania. Otóż podstawowym argumentem pozwu uzasadniającym powództwo było wszczęcie postępowania administracyjnego, które mogło doprowadzić do wydania decyzji w przedmiocie rozbiórki balkonów, co sprawi, że wykonanie w takiej sytuacji remontu elewacji będzie nieracjonalne. Natomiast w pozwie brak było informacji, że projekt jest wadliwy, bo nie uwzględnia potrzeby wykonania izolacji przeciwwilgociowej.
Sąd Apelacyjny nie przywołuje ww. okoliczności w kontekście ewentualnej prekluzji, ale po to, aby zwrócić uwagę, że dla samego powoda kwestia izolacji nie była na tyle istotna, aby odwołać się do niej w pozwie jako argumentu na rzecz uchylenia uchwały. Kwestia izolacji pojawiła się w argumentacji powoda dopiero wówczas, gdy okazało się, że postępowanie administracyjne związane z przebudową balkonów nie zakończy się nakazaniem rozbiórki.
Logiczne są też wyjaśnienia biegłego, że zlecony do wykonania projekt stanowi punkt wyjścia dla podjęcia określonych prac. Oczywistym jest, że jeżeli w trakcie realizacji prac pojawi się potrzeba wykonania dodatkowych prac to kwestia ta będzie przedmiotem dalszej oceny przez członków pozwanej Wspólnoty.
W rezultacie nie można zgodzić się z zarzutem apelacji wadliwego zastosowania art. 25 ust. 1 ustawy z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Apelacyjny na podstawie art.385 kpc oddalił apelację powoda jako bezzasadną.