Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 lipca 2023 r.

Sąd Apelacyjny w Krakowie, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: SSA Grzegorz Krężołek (spr.)

Sędziowie: SSA Robert Jurga

SSA Beata Kurdziel

Protokolant: Michał Góral

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 lipca 2023 r. w Krakowie

sprawy z powództwa (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko (...) S.A. w Z.

przy interwencji ubocznej po stronie powodowej (...) S.A.
w S. w restrukturyzacji

o zapłatę

na skutek apelacji strony powodowej

od wyroku Sądu Okręgowego w Kielcach

z dnia 7 lipca 2021 r., sygn. akt VII GC 62/21

1.  oddala apelację

2.  zasądza od strony powodowej (...) spółki
z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz strony pozwanej (...) S.A. w Z. kwotę 8.100 zł (osiem tysięcy sto złotych) tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

Sygn. akt : I AGa 347/21

UZASADNIENIE

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w R. , w pozwie skierowanym przeciwko (...) SA z siedzibą w Z. jako inwestorowi domagała się zapłaty łącznej kwoty 1.979.199,10 zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty, tytułem nie zapłaconego wynagrodzenia przez wykonawcę (...) SA w S. za zrealizowane roboty budowlane.

Uzasadniając żądanie wskazała , że zawarła ze spółką (...) S.A. w S. umowy :

nr (...) na kompleksowe zaprojektowanie, dostawę i montaż izolacji termicznej dla elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...)u strony pozwanej oraz wykonanie przed przez tymi pracami badań termowizyjnych oraz

nr (...) na dostawę , montaż , demontaż oraz najem rusztowań na potrzeby prac przy elektrofiltrach wskazanych wyżej bloków .

Powódka twierdziła , że była podwykonawcą spółki z S. , którą łączyła ze stroną pozwaną zawarta , w konsorcjum z (...) spółka z ograniczona odpowiedzialnością w W., umowa o wykonawstwo robót modernizacyjnych dotyczących elektrofiltrów w blokach energetycznych pracujących na terenie elektrowni.

W wykonaniu obu umów spółka (...) wykonała część robót , które zostały odebrane bez zastrzeżeń przez zamawiającą spółkę , która jednak nie zapłaciła za nie.

Nie wypłacone wynagrodzenie zostało stwierdzone wystawionymi przez powódkę fakturami :

- nr (...) z 30 kwietnia 2020 r. na kwotę 135.300 zł, płatną do 11 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 14 maja 2020 r. na kwotę 439.110 zł, płatną do 18 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 14 maja 2020 r. na kwotę 70.249,30 zł, płatną do 18 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 13 lipca 2020 r. na kwotę 471 .622,37 zł, płatną do 21 sierpnia 2020 r.,

- nr (...) z 11 września 2020 r. na kwotę 168.325,75 zł, płatną do 14 października 2020r. ,

- nr (...) z 11 września 2020 r. na kwotę 694.591,69 zł, płatną do 14 października 2020r.

Brak zapłaty spowodował wszczęcie przez powódkę przeciwko (...) SA postepowań sądowych w ramach których dochodziła i nadal dochodzi części tych należności.

Roszczenie obejmujące kwotę stwierdzoną fakturą nr (...), zostało zasądzone nakazem zapłaty Sądu Okręgowego w K. z dnia 29 października 2020 r., wydanym w sprawie o sygnaturze (...). Natomiast postępowanie o zapłatę należności z faktur nr (...) jest nadal prowadzone przed Sądem Okręgowym w K., w sprawie o sygnaturze (...).

W warunkach , gdy strona pozwana rozwiązła umowę o wykonawstwo robót termomodernizacyjnych z konsorcjum ,a spółka (...) , w dniu 30 października 2020r. złożyła wniosek o wszczęcie uproszczonego postępowania układowego , powódka zdecydowała się na dochodzenie należnego jej wynagrodzenia bezpośrednio od inwestora, podstawą odpowiedzialności którego jest norma art. 647 ¹ kc.

Bez zaznaczenia jest przy tym , zdaniem spółki z R. jest to , że dochodzi ona należności z dwóch umów , w tym obejmującej dostawę i montaż rusztowań . Były ono niezbędne i funkcjonalnie powiązanie z robotami , które (...) wykonała w ramach termoizolacji elektrofiltrów bloków energetycznych.

Sąd Okręgowy w Kielcach w dniu 9 lutego 2021r wydał , w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty uwzgledniający powództwo , od którego strona pozwana wniosła sprzeciw, domagając się oddalenia powództwa w całości i obciążenia przeciwniczki procesowej kosztami postępowania.

W swoim stanowisku argumentowała ,iż nie odpowiada wobec powódki za zapłatę nie zaspokojonych przez (...) SA należności w jakimkolwiek zakresie.

Umowa na wykonanie termomodernizacji elektrofiltrów w blokach energetycznych pomiędzy pozwaną a konsorcjum w skład którego wchodziła m. in. (...) SA została zawarta w dniu 20 sierpnia 2019 r., czyli przed wejściem w życie nowej ustawy Prawo zamówień publicznych.

Ma wobec tego do niej zastosowanie art. 143b ust. 1 Pzp w brzmieniu poprzednim , zgodnie z którym wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane zamierzający zawrzeć umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są takie roboty , jest obowiązany, w trakcie realizacji zamówienia publicznego obejmującego je do przedłożenia zamawiającemu projektu tej umowy. Obowiązkiem przedłożenia objęte są również umowy podwykonawcze, których przedmiotem są dostawy lub usługi. Te warunki nie zostały spełnione, co wyklucza odpowiedzialność pozwanej. W szczególności ani (...) SA / obecnie w restrukturyzacji / ani (...) nie przedłożyły inwestorowi umów o podwykonawstwo a pozwana jako inwestor nie zaaprobowała ich warunków.

(...) SA w Z. , argumentując dalej , powołała się na art. 143c ust. 8 ustawy Prawo Zamówień Publicznych w relewantnym dla rozstrzygnięcia brzmieniu , podnosząc , iż dla oceny jej odpowiedzialności przepis art. 647 ¹ kc , na który powołuje się powódka ma zastosowanie tylko o tyle o ile przepisy Pzp nie stanowią inaczej. A tak właśnie jest a przy tym art. 143b-143c tej ustawy należy traktować jako lex specialis wobec normy kodeksowej.

Pozwana podnosiła także , że wierzytelności stwierdzone fakturami nr (...) nie mogą być skutecznie dochodzone w postępowaniu także dlatego , iż zostały skutecznie uprzednio umorzone w następstwie oświadczeń spółki z S. o potrąceniu z nimi wierzytelności pieniężnych jakimi dysponowała wobec spółki (...)

Wyrokiem z dnia 7 lipca 2021r. Sąd Okręgowy w Kielcach :

- oddalił powództwo[ pkt I ] oraz

- zasądził od (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz (...) SA w Z. kwotę 10.817 zł. tytułem zwrotu kosztów procesu [ pkt II sentencji wyroku ].

Sąd I instancji ustalił następujące fakty istotne dla rozstrzygnięcia:

(...) S.A. w Z. zawarła jako zamawiający inwestor z konsorcjum wykonawców (...) S.A. w (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w dniu 20 sierpnia 2019r umowę nr (...) , zatytułowaną „ (...) nr(...) i(...)w (...) S.A - dostosowanie do konkluzji (...).

Konsorcjum wykonawcze zostało wyłonione w drodze procedury przetargowej o udzielenie zamówienia publicznego , wszczętej i przeprowadzonej przez stronę pozwaną w oparciu o przepisy ustawy Prawo Zamówień Publicznych.

W ramach realizacji umowy , wykonawca (...) SA w S., zawarła z powódką (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w R. w dniu 7 kwietnia 2020 r. umowy podwykonawcze nr (...) na kompleksowe zaprojektowanie, dostawę i montaż izolacji termicznej dla elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...) i wykonanie badań termowizyjnych przed rozpoczęciem prac w (...) S.A. oraz nr (...), obejmującą dostawę,montaż i demontaż oraz najem rusztowań podczas prac modernizacyjnych elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...)w tej elektrowni.

Z dalszej części ustaleń wynika , że pismem z dnia 14 lutego 2020 r. spółka (...) SA zwróciła się do specjalisty ds. blokowych (...) SA M. M. o dopuszczenie do wykonania prac na terenie elektrowni spółki (...) w R. która będzie dostarczać oraz montować rusztowania w strefie między blokami energetycznymi (...). Dyrektor pionu remontów strony pozwanej J. K. (1) wyraził na to zgodę na piśmie.

W wykonaniu obu umów podwykonawczych powodowa spółka zrealizowała część prac , które zamawiająca (...) SA odebrała bez zastrzeżeń.

W związku z tym powódka wystawiła wobec niej , obejmujące należne za nie wynagrodzenie , faktury VAT :

- nr (...) z 30 kwietnia 2020 r. za wykonanie badania termowizyjnego przed rozpoczęciem prac na kwotę 135.300 zł, płatną do 11 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 14 maja 2020 r. za montaż rusztowań na kwotę 439.110 zł, płatną do 18 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 14 maja 2020 r. za prace dodatkowe z tytułu montażu i demontażu dodatkowych prac oraz dzierżawy rusztowań poza podstawowy zakres na kwotę 70.249,30 zł, płatną do 18 czerwca 2020 r.,

- nr (...) z 13 lipca 2020 r. za wykonanie usługi montażu i demontażu rusztowań wraz z dzierżawą na podstawie umowy najmu rusztowań i świadczenie usług dodatkowych na kwotę 471.622,37 zł, płatną do 21 sierpnia 2020 r.

- nr (...) z 11 września 2020 r. za dostawę i montaż izolacji dla elektrofiltru bloku nr(...) na kwotę 168.325,75 zł, płatną do 14 października 2020 r.,

- nr (...) z 11 września 2020 r. za dostawę, montaż i dzierżawę rusztowań na elektrofiltrach nr (...) na kwotę 694.591,69 zł, płatną do 14 października 2020 r.

Ocenę prawną roszczenia powódki , które uznał za nieuzasadnione , Sąd Okręgowy oparł na stwierdzeniach i wnioskach , które można podsumować w następujący sposób :

a/ zgodnie z art. 91 ust. 1 Ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo zamówień publicznych, do umowy , której stronami są członkowie konsorcjum w skład którego wchodziła m. in. powódka i (...) SA w Z. jako inwestor , ponieważ była zawarta w wyniku procedury o udzielenie zamówienia publicznego , przed dniem 1 stycznia 2020 r., mają zastosowanie przepisy uprzednio obwiązującej ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych.

Zgodnie z jej art. 143c ust. 1, zamawiający dokonuje bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane.

Zgodnie z ust. 8 tej normy , do solidarnej odpowiedzialności zamawiającego, wykonawcy, podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy z tytułu wykonanych robót budowlanych stosuje się przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny, jeżeli przepisy ustawy nie stanowią inaczej,

b/ odwołując się do uznanego za ukształtowane orzecznictwa SN , powołując się na motywy wyroków z dnia 20 września 2018r sygn. IV CSK 457/17 , dnia 7 marca 2019 r., sygn. akt IV CSK 235/18 / według zbioru Lex/, Sąd Okręgowy podniósł, że stanowczo sformułowany obowiązek dokonania zapłaty bezpośredniej, określenie przesłanek jego powstania, a także wskazanie na możliwość złożenia przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego przez inwestora, a także zamieszczone w art. 143c ust. 8 p.z.p. zastrzeżenie niezależności praw i obowiązków przewidzianych ustawie Prawo zamówień publicznych i w art. 647 ¹ k.c. uzasadnia stanowisko zgodnie z którym konstrukcja przyjęta w art. 143c ust. 1 p.z.p. przewiduje obowiązek zapłaty sprzężony z roszczeniem po stronie uprawnionego o jej dokonanie przez inwestora, a ust. 8 doprecyzował jedynie solidarny charakter odpowiedzialności zamawiającego i inwestora wobec podwykonawcy za zapłatę wynagrodzenia za takie roboty,

c/ porównując treść normy art. 647 ¹§1 kc oraz 143c, a szczególności jej ust. 2, Sąd Okręgowy ocenił , że przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych , w brzmieniu relewantnym dla rozstrzygnięcia, kompleksowo regulują zasady powstania roszczenia podwykonawcy wobec inwestora zamówienia publicznego o bezpośrednią zapłatę wynagrodzenia. Tym samym mają pierwszeństwo w zastosowaniu , w relacji do normy kodeksowej , zgodnie z regułą wynikającą z art. 143c ust. 8 pzp, a przepisy tytułu XVI kodeksu cywilnego stosuje się jedynie do solidarnej odpowiedzialności zamawiającego, wykonawcy i podwykonawcy w w zakresie nieuregulowanym przez Pzp.

Sąd I instancji uznał formułowany przez powódkę wniosek przeciwny za nieusprawiedliwiony dlatego , iż ustawa Prawo zamówień publicznych wprowadza dalej idące warunki powstania odpowiedzialności inwestora zamówienia publicznego obejmującego roboty budowlane, wymuszając w ten sposób większy formalizm stron procesu budowlanego. Nie ma , w takiej sytuacji , dostatecznych racji za stanowiskiem zgodnie z którym mimo niedopełnienia tych warunków przez ubiegającego się o zapłatę wynagrodzenia od inwestora ten nadal mógłby być wobec niego odpowiedzialny za spełnienie tego świadczenia na podstawie przepisu art. 647 ¹ §1 kc,

d/ w rozstrzyganej sprawie strony sporu nawet nie twierdziły , iż inwertorowi (...) SA w Z. przedłożono umowy podwykonawcze zawarte pomiędzy powódką i (...) SA których przedmiotem są roboty budowlane oraz dostawa usługi, a tym bardziej żeby spółka - inwestor zaakceptowała pierwszą z nich.

Do akt dołączone zostało jedynie pismo spółki z S., która jako wykonawca w relacji do niej , złożyła wniosek o dopuszczenie powodowej spółki do wykonania prac związanych z montażem rusztowań na terenie elektrowni, na co dyrektor pionu remontów pozwanej J. K. (1) wyraził zgodę .

Zdaniem Sądu Okręgowego nie spełnia ono warunków ustawowych powstania solidarnej odpowiedzialności strony powodowej za zapłatę wynagrodzenia należnego powódce [ także gdyby uzna , że jej podstawa normatywną jest 647 ¹ §1 kc , a to tym bardziej, że obejmowało ono prośbę o zgodę na wykonanie przez spółkę podwykonawcę nie robót budowlanych ale dostawę i montaż elementów rusztowania, które Sąd zakwalifikował jako rodzaj usługi świadczonej przez powódkę na rzecz wykonawcy – zamawiającej spółki (...) SA].

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu była norma art. 98 §1 kpc. W ramach jej zastosowania Sąd I instancji wyjaśnił w motywach orzeczenia jakie elementy składowe złożyły się na sumę zasadzoną z tego tytułu od przeciwniczki na rzecz wygrywającej (...) SA w Z..

W apelacji od tego wyroku , zaskarżając go w całości, (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w R. domagała się wydania przez Sąd II instancji orzeczenia reformatoryjnego którym powództwo zostanie uwzględnione w całości, a strona przeciwna obciążona na rzecz skarżącej kosztami procesu i postępowania apelacyjnego.

Środek odwoławczy został oparty na zarzutach :

- naruszenia prawa procesowego ,w sposób mający dla treści kwestionowanego wyroku istotne znaczenie , a to art. 233 kpc , w następstwie błędnej oceny zgromadzonych dowodów.

Zarzucanego błędu Sądu I instancji powódka upatrywała w niepoprawnym, jej zdaniem, zakwalifikowaniu , wbrew treści materiału procesowego zgromadzonego w sprawie , umowy na dostawę i montaż elementów rusztowań jako umowy o wykonanie usługi , której przedmiot nie miał związku z umowa o roboty budowlane jakimi niewątpliwie były prace termoizolacyjne przy renowacji filtrów bloków energetycznych (...) na terenie elektrowni w P..

Zdaniem apelującej dostawa i montaż/ demontaż / rusztowań powinny być zakwalifikowane jako element składowy robót budowlanych, a pismo o zgoda na ich dostarczenie i zamontowanie pomiędzy blokami oraz aprobata dla tych robót powinny być potraktowane jako zgłoszenie podwykonawcy inwestorowi w rozumieniu art. 647 ¹ §1 kc,

- naruszenia prawa materialnego pod postacią :

a/ nieprawidłowej wykładni art. 143 c ustawy Prawo zamówień publicznych [w brzmieniu doniosłym dla oceny zgłoszonych przez apelującą roszczeń ] poprzez uznanie ,że przepis ten wyłącza zastosowanie w ramach tej oceny przepisu art. 647 ¹kc. Zdaniem powódki taka konsekwencja oraz wzajemna relacja pomiędzy oboma tymi przepisami jako lex specialis do lex generalis , nie wynika z treści ust. 8 art. 143 c Pzp. ,

b/ niepoprawnego niezastosowania przez Sąd art. 647 ¹ §1 kc i Rozporządzenia Ministra (...) z dnia 26 lipca 2016r., obowizujacego w czasie podpisywania umowy o wykonawstwo pomiędzy członkami konsorcjum i spółką (...) w Z..

Następstwem tej nieprawidłowości była wadliwa ocena zgodnie z którą roboty zrealizowane przez powódkę w zakresie dostawy i montażu / demontażu / rusztowań nie były robotami budowlanymi , a wskazany wyżej przepis ustawy Prawo zamówień publicznych jako szczególny, wyłącza zastosowanie normy kodeksowej,

c/ błędu niezastosowania art. 647 ¹ §2 kc wobec nie wzięcia przez Sąd I instancji pod rozwagę tego ,iż zgłoszenie podwykonawcy pozwanej jako inwestorowi nie było konieczne dla powstania jego odpowiedzialności za zapłatę nie pokrytego przez (...) SA wynagrodzenia albowiem z umowy pomiędzy pozwaną a członkami konsorcjum na wykonanie robót termoizolacyjnych z 20 sierpnia 2019r wynikało jakie prace ma zrealizować spółka (...), występująca w roli podwykonawcy na placu budowy,

d/ art. 56 kc i 65 kc w zw z art. 647 ¹ §1 i 2 kc w postaci nieprawidłowego zastosowania tych przepisów i przyjęcia , że umowa obejmująca dostawę i montaż /demontaż / rusztowań jest umową o wykonanie usług w relacji pomiędzy (...) SA i skarżącą , a nie częścią składową robót budowlanych , funkcjonalnie powiązanymi z pozostałymi ich elementami.

Odpowiadając na apelację (...) SA w Z. , domagała się jej oddalenia jako pobawionej uzasadnionych podstaw oraz obciążenia skarżącej kosztami postępowania apelacyjnego.

W obszernym redakcyjnie stanowisku procesowym zawartym w niej , pozwana odniosła się polemicznie do wszystkich argumentów mających wspierać zarzuty podniesione przez skarżącą.

Na etapie postępowania apelacyjnego interwencję uboczną zgłosiła (...) SA w S. – restrukturyzacji - twierdząc, że ma interes prawny w przystąpieniu do postępowania po obu stronach sporu. Po stronie powódki o ile spór dotyczy roszczenia wywodzonego z umowy nr (...) zawartej w dniu (...) kwietnia 2020 na kompleksowe zaprojektowanie , dostawę i montaż izolacji termicznej dla elektrofiltrów bloków energetycznych nr(...) na terenie elektrowni (...) , a po stronie spółki (...) SA w Z. w zakresie , w którym postępowanie dotyczy roszczenia o wynagrodzenie z umowy nr (...) za dostawę , montaż/ demontaż/ rusztowań./ k. 242-244 akt/.

Zarówno powódka jak i pozwana złożyły opozycje przeciwko przystąpieniu do postępowania spółki z S. w tym charakterze, w szczególności zgodnie podnosząc , iż interwenient nie może przystąpić ,w tym samym sporze, do obu jego stron / por. k. 272-273 oraz 279-280 akt. /

Sąd II instancji uwzględnił opozycję strony pozwanej , oddalając opozycję (...) spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.. / por k. 317 v akt/

Sąd Apelacyjny uznał , że (...) SA w S.- w restrukturyzacji- ma interes prawny w braniu udziału w postępowaniu w tym charakterze , w rozumieniu art. 76 kpc.

Interes taki ma jednak tylko w relacji do spółki z R. gdyż tylko z nią łączyły ją stosunki umowne wynikające z obu umów wskazanych wyżej , zawartych w dniu 7 kwietnia 2020r. i tylko dla roszczeń z nich wynikających ma relewantne znaczenie prawne wynik sprawy,która z inicjatywy (...) przeciwko pozwanej jest obecnie prowadzona.

Nie można też przy tym nie dostrzec , iż część roszczeń wynikających z tych umów jest przedmiotem postępowania prowadzonego przed Sądem Okręgowym w K., w sprawie oznaczonej sygnaturą (...) pomiędzy powódką i tym interwenientem ubocznym , a które czasu wydawania postanowienia z dnia 14 lutego 2023r. w przedmiocie oceny obu opozycji , nie zostało zakończone.

Strona pozwana złożyła wniosek o przypozwanie do postępowania drugiego z konsorcjantów(...) spółki z ograniczoną w W.. Sąd II instancji zawiadomił ją o wniosku (...) SA. Z możliwości wzięcia udziału w postępowaniu w charakterze interwenienta ubocznego spółka ta jednak nie skorzystała. /por. k. 318-320 i 379- 380 akt/.

Rozpoznając apelację , Sąd Apelacyjny rozważył .

Środek odwoławczy powódki nie jest uzasadniony i podlega oddaleniu.

Nie jest uzasadniony żaden z zarzutów na których opiera się jego konstrukcja.

Nie ma racji strona skarżąca stawiając zarzut procesowy.

Na wstępie przypomnieć należy , że że zarzut tego rodzaju jest uzasadniony jedynie wówczas , gdy spełnione zostaną równocześnie dwa warunki.

Strona odwołująca się do niego wykaże , że rzeczywiście sposób postępowania Sądu naruszał indywidualnie oznaczoną normę [ normy ] formalne. Jednocześnie nieprawidłowości te prowadziły do następstw , które miały istotny wpływ na treść wydanego orzeczenia. Nieco inaczej kwestię tę ujmując , zarzut procesowy jest usprawiedliwiony jedynie wówczas, jeżeli zostanie dowiedzione , że gdyby nie potwierdzone błędy proceduralne Sądu niższej instancji, orzeczenie kończące spór stron miałoby inną treść.

Sąd Odwoławczy jest związany zarzutami procesowymi stąd ich nie podniesienie powoduje , że Sąd nie może przy ocenie orzeczenia poddanego kontroli instancyjnej brać pod uwagę innych uchybień formalnych nawet gdyby miały miejsce , a ich konsekwencje taki wpływ mogłyby mieć.

Strona skarżąca formułuje tylko jeden taki zarzut - naruszenia art. 233 kpc , przy czym jak można sądzić, chodzi o pierwszą z jednostek redakcyjnych tej normy [§1] albowiem tylko ona dotyczy kryteriów swobodnej oceny dowodów , które zdaniem spółki (...), zostały przez Sąd I instancji przekroczone.

Skuteczne postawienie tego zarzutu wymaga od strony wykazania na czym , w odniesieniu do zindywidualizowanych dowodów, polegała nieprawidłowość postępowania Sądu, w zakresie ich oceny i poczynionych na jej podstawie ustaleń.

W szczególności strona ma wykazać dlaczego obdarzenie jednych dowodów wiarygodnością czy uznanie, w odróżnieniu od innych, szczególnego ich znaczenia dla dokonanych ustaleń , nie da się pogodzić z regułami doświadczenia życiowego i [lub ] zasadami logicznego rozumowania , czy też przewidzianymi przez procedurę regułami dowodzenia.

Nie oparcie stawianego zarzutu na tych zasadach , wyklucza uznanie go za usprawiedliwiony, pozostając dowolną , nie doniosłą z tego punktu widzenia, polemiką oceną i ustaleniami Sądu niższej instancji.

/ por. w tej materii , wyrażające podobne stanowisko , powołane tylko przykładowo, orzeczenia Sądu Najwyższego z 23 stycznia 2001, sygn. IV CKN 970/00 i z 6 lipca 2005, sygn. III CK 3/05 , obydwa powołane za zbiorem Lex/

Dopóty , dopóki ocena przeprowadzona przez Sąd mieści się w granicach wyznaczonych przez tę normę procesową i nie doznały naruszenia wskazane tam jej kryteria , Sąd Odwoławczy obowiązany jest ocenę tę , a co za tym idzie także wnioski z niej wynikające dla ustalań faktycznych , aprobować .

To, w jaki sposób strona powodowa motywuje jego realizację , wyklucza uznanie go za uzasadniony.

W istocie nie polemizuje ona z oceną dowodów przeprowadzonych przez Sąd I instancji ale upatruje realizacji tego zarzutu w odmiennej niż przedstawił to Sąd kwalifikacji rodzajowej umowy obejmującej dostawę montaż / demontaż rusztowań, [uznając wynikające z niej świadczenia apelującej jako części składowej robót budowlanych ] oraz tego , jak należy potraktować informacje spółki (...) SA o planowanym montażu ich przez powódkę oraz wyrażenie na to zgody przez dyrektora pionu remontów pozwanej P. K..

Zdaniem skarżącej dokument ten z adnotacją o takiej zgodzie , oceniane łącznie powinien być traktowany jako formalne zgłoszenie wobec spółki - inwestora realizacji tych prac przez spółkę (...) w charakterze podwykonawcy spółki z S. i aprobatę (...) SA dla występowania spółki z R. w tym charakterze na placu budowy.

Zatem zarzucany błąd dotyczy nie samych faktów ustalonych przez Sąd I instancji ale ich kwalifikacji [ prawnej ] , która nie może być skutecznie podważana za pośrednictwem stawianego zarzutu.

Stad uznając , że jest on nieusprawiedliwiony , przy nie sformułowaniu przez stronę skarżącą innych zarzutów o charakterze formalnym , ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Okręgowy jako poprawne i kompletne dla oceny roszczeń zgłoszonych przez powódkę , Sąd II instancji przyjmuje za własne.

Należy je dodatkowo uzupełnić o okoliczności dla których podstawą są dokumenty prywatne , których wiarygodność nie była przez strony sporu kwestionowana.

Uzupełnienie to przedstawia się następująco :

Z umowy zawartej przez stronę pozwaną jako zamawiającego inwestora z konsorcjum wykonawczym , które tworzyły (...) SA w S. – obecnie w restrukturyzacji - oraz (...) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w W. w dniu 20 sierpnia 2019r nr (...)/PZP na wykonanie modernizacje elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...) i (...) w Elektrowni (...) wynika , iż przewidziana była możliwość realizacji zamówionych robót budowlanych bezpośrednio przez wykonawców , w szczególności (...) SA ale także przez podwykonawców - co wynika z tych postanowień pośrednio np. z pkt 1.5-1.8 / por.np. k. 92 akt /. Żadnego z nich bliżej nie oznaczono. Nie została w ich gronie wskazana powódka jako realizator części robót , w tym tych , które zostały objęte umowami z dnia 7 kwietnia 2020r z których nie zapłaconego wynagrodzenia dochodzi w rozstrzyganej sprawie.

/ dowód : umowa z dnia 20 sierpnia 2019 k. 92-123 akt /.

W odpowiedzi na wezwanie powódki z dnia 3 lipca 2020r do zapłaty nieuiszczonego przez swoją kontrahentkę- spółkę (...) SA wynagrodzenia za wykonane roboty , osoby upoważnione do reprezentacji powodowej spółki : p.o. prezesa zarządu J. K. (2) oraz członek zarządu A. W. , w piśmie z dnia 9 lipca 2020r , wyjaśniając przyczyny odmowy spełnienia tego świadczenia , jednoznacznie wskazali na nie zrealizowanie przez (...) i (...) warunków wynikających z art. 143 c ustawy prawo zamówień publicznych , od których zależała odpowiedzialność pozwanej za zaległą zapłatę. Z treści tego pisma wynika, iż (...) SA nie otrzymała przed rozpoczęciem prac przez powódkę ani projektów ani samych umów podwykonawczych z dnia 7 kwietnia 2020r i ani nigdy ich, nawet później , nie zaaprobowała.

/ dowód : wezwanie powódki z 3 lipca 2020 r. k. 67-68 , odpowiedź strony pozwanej z dnia 9 lipca 2020 k. 69 akt /

W świetle ustaleń faktycznych poczynionych w postępowaniu , w tym także uzupełnionych przez Sad Odwoławczy , nie jest uzasadniony także żaden z zarzutów materialnych.

Stanowisko procesowe powódki zgodnie z którym może skutecznie wystąpić wobec inwestora (...) SA w Z. o zapłatę nie zaspokojonego przez zamawiającą (...) SA w S. wynagrodzenia za część prac zrealizowanych i odebranych przez tę spółkę na podstawie umów pomiędzy tymi podmiotami zawartymi w dniu 7 kwietnia 2020r nr (...) i nr (...), opierało się na założeniu , że solidarna odpowiedzialność pozwanej za spełnienie tego świadczenia ma swoją podstawę w normie art. 647 ^{( 1)} §1 i 2kc , której przesłanki zostały przez generalnego wykonawcę spełnione w szczególności przez to , iż umowie z dnia 20 sierpnia 2019r nr (...)/(...) został określony rodzaj prac jakie (...) SA zrealizuje za pośrednictwem powódki jako podwykonawcy.

Kluczowe dla oceny roszczeń zgłoszonych w pozwie , także przez pryzmat podniesionych w apelacji zarzutów materialnych jest zatem to, czy wskazana norma kodeksowa ma w sprawie zastosowanie.

Na tak postawione pytanie , wbrew tym zarzutom należy odpowiedzieć negatywnie albowiem jako ogólną wyłączyły ją , po myśli art. 143 c ust. 8 ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004r [ DzU z 2013 poz. 907 ze zm] , w brzmieniu obwiązującym w dacie zawarcia tej umowy , w zakresie określonym w tym przepisie , uregulowania ustawy, które samodzielnie i po części odmiennie od powoływanej przez powódkę normy kodeksowej , formułują warunki na jakich powstaje odpowiedzialność inwestora za niepokojone wynagrodzenie podwykonawcy za zrealizowane roboty budowlane/ oraz wykonane dostawy i usługi/.

Jak wynika z ustaleń dokonanych w sprawie umowa o wykonanie modernizacji elektrofiltrów bloków energetycznych nr (...) i (...) Elektrowni (...) zawarta w dniu 20 sierpnia 2019r pomiędzy stroną pozwaną jako inwestorem – zamawiającym a konsorcjum , które tworzyły spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (...) w Wasza wie i (...) SA w S. , była następstwem wyniku procedury przetargowej zorganizowanej przez inwestora , w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Oferta konsorcjum wykonawczego została wybrana w ramach tej procedury. Zatem dla oceny wykonania wzajemnych praw i obowiązków stron umowy mają zastosowanie - jak trafnie przyjął to Sąd I instancji - odwołując się do postanowienia art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 11 września 2019r Przepisy wprowadzające ustawę Prawo zamówień publicznych, uregulowania ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004r [ DzU z 2013 poz. 907 ze zm.].

Zawarcie umowy z 20 sierpnia 2019r w wyniku zakończenia procedury przetargowej o udzielenie zamówienia publicznego determinuje sposób w jaki oceniane może być spełnienie warunków , przy łącznym wypełnieniu których strona pozwana jako inwestor , jest odpowiedzialna za spełnienie świadczeń dochodzonych od niej przez (...) w rozstrzyganej sprawie.

Trzeba przy tym dodać , iż warunki te są inne - bardziej rygorystyczne z punktu widzenia podwykonawcy ubiegającego się o zapłatę od inwestora niż te , które taką odpowiedzialność pozwalały mu przypisać na podstawie art. 647 ¹ kc.

Warunki te opisuje art. 143b ustawy , a norma kolejna , art. 143 c Pzp , jednoznacznie wskazuje , że inwestor , który powierzył wykonanie prac budowlanych w ramach realizacji zamówienia publicznego wykonawcy, jest zobowiązany do zapłaty wymagalnego wynagrodzenia bezpośrednio na rzecz podwykonawcy tylko wówczas, jeżeli uprzednio przed rozpoczęciem przez niego prac ,zgodnie z regułami wynikającymi z art. 143 b , zaaprobował przedłożoną mu[ przez jedną z jej stron] umowę podwykonawczą.

Dla porządku dodać trzeba , iż granice obowiązku świadczenia po stronie inwestora zostały przez ustawodawcę dodatkowo ograniczone , a te ograniczenia wymienione są w ust. 2 i 3 tego przepisu.

Fakty ustalone w sprawie nie dają podstawy do tego aby uznać , że (...) SA w Z. , którakolwiek z umów podwykonawczych zawartych w dniu 7 kwietnia 2020r zawartych przez (...) SA ze stroną powodową w wymagany ustawowo sposób , przed przestąpieniem do ich wykonania przez (...) została jej przedstawiona a spółka inwestor ją zaaprobowała.

Nietrafnie przy tym takiej aprobaty upatruje skarżąca w złożonym do akt wniosku (...) SA , kierowanego do powódki z dnia 24 lutego 2020r o wyrażenie zgody na dostawę i montaż rusztowań pomiędzy blokami energetycznymi (...) przez spółkę z R., skierowane do specjalisty ds. blokowych M. M. , na które miał wyrazić zgodę Dyrektor (...) pozwanej J. K. (1) / por k. 65 akt/

Pomija bowiem okoliczność , która także z tych ustaleń wynika , iż w odpowiedzi na wezwanie do zapłaty nieuiszczonego przez swoja kontrahentkę wynagrodzenia, osoby upoważnione do reprezentacji powodowej spółki p.o. prezesa zarządu J. K. (2) oraz członek zarządu A. W. , odmawiając spełnienia świadczenia, jednoznacznie wskazali na nie zrealizowanie przez (...) i (...) warunków wynikających z art. 143 c ustawy Prawo zamówień publicznych , od których zależała odpowiedzialność pozwanej za zaległą zapłatę.

W sposób nie budzący wątpliwości z tego pisma wynika / por. k. 69 akt / , iż (...) SA nie otrzymała przed rozpoczęciem prac przez powódkę ani projektów ani samych umów podwykonawczych [ z 7 kwietnia 2020r ] i ani nigdy ich nie zaaprobowała.

Wszystko co powiedziano do tej pory jest wystarczające aby ,odpierając stawiane zarzuty materialne , uznać , że oddalenie powództwa zaskarżonym wyrokiem Sądu Okręgowego było uzasadnione albowiem nie zostały wykazane przez powódkę fakty uzasadniające wniosek , że strona pozwana jako inwestor jest zobowiązana do zapłaty na rzecz powódki - podwykonawcy nie uzyskanego od (...) SA wynagrodzenia. za wykonaną część robót.

Oceny takiej nie zmienia nawet uznanie za zasadne stanowiska skarżącej zgodnie z którym dostawa, montaż i demontaż rusztowań niezbędnych dla wykonania prac termoizolacyjnych elektrofiltrów , które jakie na siebie przyjęła na podstawie umowy ze (...) SA , jest świadczeniem stanowiącym element składowy robót budowlanych z uwagi na ich funkcjonalny związek z robotami o ściśle takim charakterze.

Oto bowiem gdy tak je zakwalifikować , to odpowiedzialność pozwanej za zapłatę wynagrodzenia za nie jest wykluczona wobec nie spełnienia warunków ustawowych o jakich była już mowa wyżej.

Ani (...) ani (...) SA nie przedłożyły w odpowiednim czasie do uprzedniej akceptacji inwestorowi także umowy nr (...) obejmującej realizację tego świadczenia. W tym kontekście dodać jeszcze należy , iż nie ma racji apalaujaca gdy twierdzi , odwołując się do do §2 art. 647 ¹kc , że wymaganie przedłożenie tych umów i aprobota spółki inwestora była zbędna albowiem zakres robót realizowanych przez nią jako podwykonanwcy wynikał z treści postanowien umowy z dnia 20 sierpnia 2019r.

Jak wynika bowiem z ustaleń spółka (...) nie była w tej umowie wskazana jako podwykonawca nie był także oznaczony ani rodzajowo ani ilościowo rodzaj prac , które miała wykonać w ramach zamówienia publicznego.

Trzeba jeszcze wskazać , iż przewidziana przez ustawę Prawo zamówień publicznych szczegółowa procedura pozwalająca na taką aprobatę - rodzącą po stronie inwestora, którego z podwykonawcą nie łączy żaden węzeł obligacyjny , solidarną z zamawiającym odpowiedzialność za zapłatę zaległego wynagrodzenia służy temu aby inwestor jako potencjalnie odpowiedzialny za taki [ cudzy ] dług mógł podjąć świadomą i racjonalną z jego punktu widzenia - decyzję , czy chce taki obowiązek na siebie przyjąć . Może ją przy tym oprzeć tylko na rzeczywistych danych pozwalających ocenić rzeczywisty rozmiar ilościowy tej odpowiedzialności ale także ryzyko jej powstania. To wymaga zapoznania się z treścią umowy podwykonawczej, a także sprawdzenia innych danych np. wiarygodności gospodarczej przedsiębiorcy - podwykonawcy.

Na taka ocenę , w sposób nie budzący wątpliwości , nie pozwalał dokument z dnia 24 lutego 2020r na który powoływała się powódka, a zgoda o charakterze ściśle technicznym przez osobę , która nie była uprawniona do podejmowania w tym zakresie decyzji ze skutkiem dla spółki akcyjnej , na postawienie wokół bloków energetycznych rusztowań, nie może zostać uznana za formę akceptacji , rodzącej odpowiedzialność powódki za bezpośrednią zapłatę za dostawę , montaż i demontaż ich elementów.

Należy także dostrzec , iż gdyby , jak uznaje to pozwana w odpowiedzi na apelację , przyjąć , że świadczenie powódki spełnione na podstawie powołanej wyżej umowy należy kwalifikować inaczej aniżeli element robót budowlanych [ np. tylko jako dostawę i usługę montażową ] tym bardziej prowadziłby to do wniosku , że ta część roszczenia spółki z R. jest nieuzasadniona.

W tych okolicznościach prowadzenie szerszych rozważań i formułowanie ocen w tej materii przez Sąd Odwoławczy jako niedoniosłe dla oceny zaskarżonego wyroku jest , z przyczyn teleologicznych , zbędne.

Już tylko dla porządku i dla zapewnienia kompletności wywodu należy jeszcze dodać , że Sąd II instancji ocenia, iż zawarta w apelacji argumentacja skarżącej wspierająca zarzuty materialne, zgodnie z którą art. 143 b i 143 c ustawy Prawo zamówień publicznych , w brzmieniu relewantnym dla oceny zgłoszonych przez nią roszczeń , nie stanowią regulacji szczególnej wobec art. 647 ¹ kc a jedynie poszerzają zakres odpowiedzialności inwestora za zapłatę należności podwykonawcy realizującego dostawy lub usługi , których przepis kodeksu cywilnego nie chroni, nie jest trafna.

Stanowisko to nie jest uzasadnione gdy weźmie się pod uwagę , że norma kolizyjna wyrażona przez treść art. 143 ust. 8 Pzp została wprowadzona do porządku prawnego wraz z nowelą kodeksu cywilnego , zmieniającą treść art. 647 ¹ kc, począwszy od dnia od dnia 1 czerwca 2017r . Wzajemny związek pomiędzy tymi normami nie tylko treściowy ale także o charakterze czasowym, jest dodatkowym argumentem za wnioskiem [ przeciwnym od prezentowanego przez powódkę] , że regulacja zawarta w Pzp po tej zmianie , w sposób z założenia ustawodawcy całościowy , reguluje kwestię warunków powstania odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawcy realizującego roboty budowlane , świadczy usługę czy dokonuje dostawy w procesie wykonywania zamówienia publicznego za zapłatę zaległego wynagrodzenia nie świadczonego przez kontrahenta podwykonawcy.

O takim charakterze tej regulacji świadczy sama treść normy kolizyjnej , która nakazuje stosować w takich sytuacjach normę kodeksową w zakresie odpowiedzialności solidarnej podmiotów w niej wymienionych za zapłatę za zrealizowane roboty budowlane tylko o tyle o ile przepisy ustawy z 29 stycznia 2004 r nie stanowią inaczej.

Tak też jako szczególne wobec normy art. 647 ^{( 1)}kc uznaje je Sąd Najwyższy w orzeczeniach powołanych przez Sąd Okręgowy , a w szczególności w judykacie z 7 marca 2019r , sygn. IV CSK 235/18.

Należy wobec tego przyznać rację pozwanej , która w odpowiedzi na apelację podnosi , że odmienna interpretacja wzajemnego stosunku tych regulacji , prowadziłaby do nie dającego się zaakceptować następstwa przy którym możliwe byłoby dochodzenie przed podwykonawcę wynagrodzenia od inwestora zamówienia publicznego [ na podstawie normy ogólnej art. 647 ¹ kc nawet w sytuacji gdyby warunki szczególnie postawione takiemu dochodzeniu określone w art. 143 b i 143 c Pzp , nie byłyby spełnione.

W takim przypadku należy zadać pytanie o celowość istnienia tej regulacji , w tym wprowadzania wymienionej wyżej normy kolizyjnej , równocześnie że zmianą treści ogólnej normy kodeksowej.

Dlatego , w uznaniu , iż żaden z zarzutów podniesionych przez spółkę (...) w R. nie jest uzasadniony , opartą na nich apelację Sąd II instancji oddalił , na podstawie art. 385 kpc w zw z art. 647 ¹ kc oraz art. 143 b i 143 c ustawy Prawo zamówień publicznych z dnia 29 stycznia 2004 [ DzU z 2013 poz. 907 ze zm].

Orzekając o kosztach postępowania apelacyjnego Sąd II instancji zastosował art. 98 §1 i 3 oraz 99 kpc w zw. z art. 391 §1 kpc i wynikającą z niego dla wzajemnego rozliczenia stron z tego tytułu , zasadę odpowiedzialności za wynik sprawy.

Kwota należna wygrywającej pozwanej od przegrywającej powódki , odpowiadająca wynagrodzeniu zawodowego jej pełnomocnika - radcy prawnego , stanowiąc pochodną wartości przedmiotu zaskarżenia , została ustalona na podstawie §2 pkt 7 w zw. z §10 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia MS w sprawie opłat za czynności radców prawnych z dnia 22 października 2015 [ jedn. tekst DzU z 2018 poz. 265.].

Równocześnie Sąd nie rozstrzygał o kosztach postępowania apelacyjnego, w relacji pomiędzy (...) SA w Z. i interwenientem ubocznym po stronie przerywającej powódki. Żądanie rozliczania kosztów pomiędzy tymi podmiotami nie zostało sformułowane, a pozwana domagała się ich przyznania tylko od spółki z R. / por. k. 230 i 399 v akt/.