Sygnatura akt I C 1044/21
Konin, dnia 27-09-2022 r.
Sąd Rejonowy w Koninie I Wydział Cywilny w następującym składzie:
Przewodniczący: sędzia Agnieszka Krzyżanowska
Protokolant: sekretarz sądowy Sebastian Hermanowski
po rozpoznaniu w dniu 27-09-2022 r. w Koninie
na rozprawie
sprawy z powództwa M. N.
przeciwko A. Ł.
o wydanie rzeczy ruchomej i zapłatę
oddala powództwo;
zasądza od powoda na rzecz pozwanej kwotę 917 zł (dziewięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.
Sygn. akt I C 1044/21
M. N. wniósł o wydanie mu przez A. Ł. ruchomości w postaci wieży (...), głośnika (...), żelazka (...), urządzenia do smoothi z wyposażeniem, biżuterii, okularów przeciwsłonecznych, czajnika elektrycznego, kuli z pozytywką, obrazu z widokiem pomostu i (...)z doniczką lub zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda równowartości w/w przedmiotów oraz zasądzenie od pozwanej kwoty 859,96 zł. tytułem zwrotu wydatków poniesionych na kupno podestów balkonowych, lamp wiszących kula miedź i lampy łazienkowej. Dodatkowo wniósł o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów postępowania w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
W uzasadnieniu swego stanowiska powód wskazał, iż opisywane przez niego rzeczy ruchome są jego własnością, a które kupił w trakcie przyjacielskich spotkań z pozwaną i które służyły do użytku powoda, a jedynie czasowo do użytku obu stron. Roszczenie alternatywne powód uzasadnił tym, że nie ma pewności czy pozwana nadal jest w posiadaniu przedmiotowych ruchomości.
Pozwana A. Ł. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz obciążenie powoda kosztami procesu.
W uzasadnieniu podniosła, iż wbrew twierdzeniom powoda strony pozostawały ze sobą w związku, a ich relacje były bardziej niż przyjacielskie. Część zakupionych ruchomości otrzymała od powoda w formie prezentów, a część jako wyposażenie jej mieszkania. Odnosząc się do żądania zwrotu wydatków na „doposażenie mieszkania” pozwana wskazała, że nieruchomość nie stanowi jej własności, a ruchomości zostały zakupione przez powoda wbrew wiedzy właścicieli. Jednocześnie wskazała, iż częściowo wydatki te zostały powodowi zwrócone.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
M. N. i A. Ł. poznali się na początku 2019r. poprzez portal randkowy T.. Od lutego 2019r. ich relacje stawały się coraz bliższe przekraczając granice przyjaźni i zmieniając się w związek oparty na bliskości psychicznej i fizycznej. Para spotykała się w miejscu zamieszkania pozwanej, wyjeżdżała na wspólne urlopy i weekendy, również z przyjaciółmi pozwanej. Powód poznał rodzinę i przyjaciół pozwanej w tym jej córkę, z którą miał bardzo dobre relacje np. kupował jej prezenty, finansował wspólne wyjazdy. M. N. przyjeżdżał na weekendy do pozwanej i wówczas wspólnie korzystali z mieszkania. Stan taki trwał do sierpnia 2020r.
W trakcie trwania związku pozwana przeniosła się z wynajmowanego mieszkania do lokalu w domu rodziców, które adaptowała do własnych potrzeb - odświeżając je i meblując.
Powód w dniu 5.04.2019r. zakupił urządzenie do smothii z zestawem butelek. W tym okresie pozwana uczęszczała na zajęcia fitness i ten sprzęt miał pomóc jej w utrzymaniu aktywności. Dodatkowo w dniu 15.04.2019r. powód zakupił wieżę P. (...) oraz żelazko (...)i przekazał je pozwanej. Przebywając u niej na weekendy też korzystał z tych sprzętów. W tym samym dniu zakupił również głośnik (...) J., który stanowił prezent dla córki pozwanej O.. W grudniu 2019r. zakupił czajnik elektryczny X., chociaż pozwana posiadała wcześniej zarówno czajnik jak i żelazko. W lutym 2020r. w trakcie pobytu w górach powód zakupił powódce damskie okulary przeciwsłoneczne, a to z uwagi na tego, że zagubiła ona swoje dotychczasowe okulary. W trakcie wspólnych wyjazdów i zakupów zakupił również kulę z pozytywką, obraz z widokiem pomostu i storczyk z doniczką. Przedmioty te przekazał pozwanej i jej córce jako elementy wyposażenia mieszkania. W trakcie związku z pozwaną M. N. kupował jej biżuterię. O dokonanych prezentach opowiadał znajomym pozwanej.
Powód zakupił również podesty balkonowe aby zamontować je na balkonie domu rodziców pozwanej. Dodatkowo kupił lampy wiszące „kula miedź” oraz lampę łazienkową (...).
Dowód: zeznania - powoda k. 367-368(e-protokół k.370), pozwanej k.368-369(e-protokół k.370), świadków: E. O. (1) k. 201-207,306-308, J. O. k. 211-218,312-314, E. W. k. 222-228, E. O. (2) k. 230-233, M. O. k. 235-239, S. K. k. 246- 254,327-329, K. P. k. 276-281, wiadomości sms i maile k. 47-51,92-104, zdjęcia paragonów k. 9-10,12-13,15-16,18-26,29,31-32,40,43, kopie zdjęć k. 83-91
W sierpniu 2020r. strony ostatecznie się rozstały, a powód wyprowadzając się zabrał przedmioty będące jego wyłączną własnością. Pozwana spakowała i wydała mu zakupioną wcześniej wieżę P. (...), ale powód ponownie przekazał ją pozwanej.
Nie mogąc pogodzić się z rozstaniem M. N. próbował kontaktować się z pozwaną przesyłając jej wiadomości, prezenty czy kwiaty. Zamówił portret A. Ł.. Przysyłał również życzenia i prezenty córce pozwanej O., interesował się jej postępami w nauce np. języka angielskiego.
Jednocześnie zwracał się do pozwanej o zwrot przekazanej jej przedmiotów, a ta chcąc zakończyć kontakty z powodem, w jednym z sms, zgodziła się na ich wydanie.
Dowód: - powoda k. 367-368(e-protokół k.370), pozwanej k.368-369(e-protokół k.370), świadków: E. O. (1) k. 201-207,306-308, J. O. k. 211-218, 312-314, E. W. k. 222-228, E. O. (2) k. 230-233, M. O. k. 235-239, S. K. k. 246- 254,327-329, M. M. k. 263-269, K. P. k. 276-281, wiadomości sms i maile k.126-145,146-147, kopie zdjęć k. 148-154
Pismem z dnia 1.06.2021r. powód wezwał A. Ł. do wydania ruchomości wskazanych w późniejszym pozwie oraz zapłaty równowartości wydatków w postaci zakupionych podestów tarasowych, lamp wiszących i lampy łazienkowej. Pozwana odmówiła wykonania wezwania.
dowód : pisma k.53, 56-58,61-62
Wartość dowodowa zgromadzonych dokumentów nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a Sąd nie doszukał się powodów by czynić to z urzędu.
Zeznania powoda M. N. w znaczącej części nie zasługiwały na uznanie ich za wiarygodne. Przede wszystkim niewiarygodnymi okazały się zeznania w części, w jakiej powód twierdził, że związek z pozwaną miał charakter co najwyżej przyjacielski oparty na kontaktach fizycznych i że nie stanowili „żadnego związku”. Po pierwsze - oświadczeniom tym zaprzeczyła pozwana i powołani przez nią świadkowie, a po drugie zapis treści rozmów pomiędzy stronami i załączone do akt sprawy zdjęcia bezsprzecznie wskazują na to, że relacje pomiędzy nimi były bardzo bliskie i zażyłe. Samo przedstawienie powoda córce, przyjaciołom, wspólne wyjazdy i udział w uroczystościach rodzinnych wskazują, że nie były to spotkania okazjonalne i oparte jedynie na kontakcie fizycznym. Zeznania w tej części pozostają również nielogiczne w odniesieniu do zachowania powoda już po rozstaniu stron – przysyłania pozwanej czułych wiadomości, wysyłania kwiatów i prezentów. Również kontakty powoda z córką pozwanej jeszcze we wrześniu 2021r. świadczą o tym, że traktował związek poważnie, długofalowo i zaangażował się w życie rodzinne pozwanej. Gdyby tak nie było to z pewnością nie interesowałby się nauką języka O., prawidłowością podręczników czy wykorzystywanych przez korepetytora sposobów nauki. Niewiarygodnymi, bo nielogicznymi i wewnętrznie sprzecznymi, okazały się również twierdzenia jakoby strony spotykały się najczęściej w wynajętych przez powoda hotelach. Gdyby rzeczywiście tak było, to powód nie „angażowałby się” w „ulepszenie” wystroju mieszkania pozwanej, nie „irytowałyby” go zwisające z sufitu przewody elektryczne, brak obrazów, kwiatów czy bibelotów w postaci np. kuli z pozytywką w jej miejscu zamieszkania. Również niewiarygodnymi, a mającymi służyć jedynie na użytek niniejszego postępowania, pozostawały twierdzenia powoda o tym, że np. biżuteria, okulary, obraz, kula z pozytywką nie stanowiły prezentów dla pozwanej. Zdaniem Sądu twierdzenia te pozostają co najmniej kuriozalnymi, skoro przedmioty te przekazywane były pozwanej w powiązaniu z różnymi okolicznościami np. urodzinami i w znaczącej większości tak jak np. biżuteria czy okulary były wykorzystywane tylko przez nią. Również twierdzenia pozwanego jakoby przedmioty dochodzone pozwem przekazał A. Ł. jedynie do używania z myślą o ich zwrocie (lub ich równowartości) i w zasadzie dla swojego komfortu i wykorzystywania, pozostają co najmniej nielogiczne i sprzeczne z doświadczeniem życiowym. Nie można nie zauważyć, iż w tym zakresie zeznań powód sam sobie przeczył raz twierdząc, iż powodem zakupu poszczególnych przedmiotów był to aby mógł z nich korzystać poprawiając sobie komfort życia, z drugiej wskazując, iż jego spotkania z pozwaną w zasadzie miały miejsce podczas wspólnych wyjazdów i pobytach w hotelach. Z podobnych powodów niewiarygodnymi okazały się zeznania powoda w części twierdzącej, iż zarówno wieża P. (...) jak i głośnik (...) J. nie stanowiły prezentów dla pozwanej i jej córki. Jeżeli oba sprzęty miały służyć powodowi, to nielogicznym i kuriozalnym pozostawało pozostawienie ich w mieszkaniu pozwanej, w którym to powód miał przebywać „okazjonalnie” i niezbyt często. Ta sama argumentacja znajduje uzasadnienie przy ocenie twierdzeń odnośnie zestawu do smothii, żelazka czy czajnika. Jedynie w części w jakiej twierdzenia powoda potwierdził zgromadzony materiał dowodowy zeznania okazały się wiarygodnymi.
Sąd nie dał wiary zeznaniom pozwanej A. Ł. w części w jakiej twierdziła, że powód nie uzgadniał z nią wybór podestów balkonowych, albowiem zaprzeczyła temu treść wiadomości sms wymienianych przez strony. W pozostałym zakresie zeznania pozwanej jako logiczne, konsekwentne i rzeczowe należało ocenić jako wiarygodne. Należy podkreślić, iż zeznania te znalazły potwierdzenie nie tylko w zeznaniach świadków, ale przede wszystkim w załączonych zdjęciach, zapisach sms czy mailach, które nakreśliły charakter znajomości i kontaktów stron znajdujący odniesienie w zasadach doświadczenia życiowego.
Za w pełni wiarygodne należało ocenić zeznania M. M. jako logiczne i rzeczowe. Należy podkreślić, iż świadek ten jako osoba obca nie była zainteresowana rozstrzygnięciem w sprawie, a opisany przez nią stopień zaangażowania powoda w naukę O. pomógł w nakreśleniu charakteru relacji stron.
Dokonując oceny zeznań pozostałych świadków E. O. (1), J. O., E. W., E. O. (2), M. O., S. K. i K. P. Sąd miał na uwadze, iż pozostają one osobami bliskimi dla pozwanej jako członkowie jej rodziny czy przyjaciółki, a więc bezpośrednio zainteresowanymi wynikiem procesu. Ponadto większość informacji np. o zakupach dokonywanych przez powoda świadkowie pozyskali od pozwanej. Nie mniej jednak świadek E. W. relacje pomiędzy stronami czerpała również z własnych obserwacji podczas wspólnych wyjazdów, a np. E. O. (2) czy K. P. z rodzinnych spotkań. W tym zakresie zeznania świadków pozostawały spójne i logiczne, a nadto pozwalające na odtworzenie relacji jaka łączyła strony.
Sąd zważył co następuje:
Powództwo okazało się nieuzasadnione.
W pierwszej kolejności należy podkreślić, iż to stronach, a nie sądzie, spoczywa ciężar dowodzenia, to jest wykazywania wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi okoliczności przez podnoszonych, przy czym dowód z samego przesłuchania stron ma jedynie charakter subsydiarny i posiada stosunkowo niewielką moc dowodową, zwłaszcza jeżeli dotyczy takich kwestii jak prawo własności, czy też miejsce położenia rzeczy, a okoliczności te są istotne dla rozstrzygnięcia i sporne. Zgodnie bowiem z art. 232 kodeksu postępowania cywilnego (dalej kpc) strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Z kolei art. 6 kodeksu cywilnego (dalej kc) stanowi, iż ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Z powyższych przepisów wynika podstawowa zasada jaką kieruje się sąd ustalając czy określone twierdzenia, okoliczności i zarzuty podnoszone przez strony zostały udowodnione czy też temu zadaniu strony nie sprostały, a jeżeli tak to w jakim zakresie. Ponieważ to powód inicjuje proces i dochodzi wydania mu określonych rzeczy, czy kwoty pieniężnej od pozwanej, to na nim ciąży ciężar udowodnienia prawa własności rzeczy, których zwrotu się domaga i pozostawania ich w posiadaniu przez pozwaną. Innymi słowy powód ma obowiązek wykazać, że rzeczy przez niego dochodzone są jego własnością i znajdują się u pozwanej. Ta natomiast winna była wykazać, iż przysługuje jej uprawnienie do władania rzeczą.
Zgodnie bowiem z treścią art. 222 § 1 kc właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz został mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą.
W świetle powyższych uregulowań prawnych kwestie osobistych relacji stron dotyczące ich wspólnego pożycia miały co do zasady znaczenia dla rozstrzygnięcia i były przedmiotem zainteresowania sądu jako okoliczności nabycia praw do określonych przedmiotów, co pozwoliło na ocenę zeznań świadków i stron pod względem ich spójności i logiczności.
Bezsporną w niniejszym procesie pozostawała okoliczność nabycia przez powoda przedmiotów dochodzonych pozwem. Sąd nie dokonywał oceny prawidłowości określenia ich wartości oraz ewentualnego współfinansowania przez pozwaną i jej rodziców, albowiem zaoferowany materiał dowodowy wykazał uzyskanie tytułu do władania rzeczą.
Zgodnie z treścią art. 888 kc przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. Przepisy powyższe nie uchybiają przepisom, które ze względu na przedmiot darowizny wymagają zachowania szczególnej formy dla oświadczeń obu stron (art. 890 kc).
Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy zauważyć, iż wartość poszczególnych przedmiotów dochodzonych pozwem nie wymagała dokonania zgłoszenia darowizny do Urzędu Skarbowego i żadna z nich do przeniesienia praw nie wymagała szczególnej formy. Tym samym stwierdzić należy, iż do przeniesienia własności wystarczała wola stron umowy i wydanie jej przedmiotu obdarowanej.
Jak już wcześniej wskazano, zaoferowane przez pozwanego dowody nie wykazały, aby w chwili przekazywania pozwanej dochodzonych pozwem przedmiotów wola powoda nie obejmowała przysporzenia pozwanej. Zdaniem Sądu przeprowadzone postępowanie dowodowe bezsprzecznie wykazało, iż znacząca większość przedmiotowych ruchomości stanowiła prezenty na rzecz A. Ł., a to ze względu na ich osobisty charakter czy przeznaczenie np. biżuteria, okulary, kwiat storczyk czy kula z pozytywką. Pozostałe natomiast miały służyć polepszeniu standardu życia – wieża, żelazko czy czajnik. Jak już szczegółowo omówiono przy ocenie zeznań powoda, twierdzenia jakoby zakup i przekazanie przedmiotów pozwanej jedynie do użytkowania z obowiązkiem ich zwrotu, nie tylko pozostają nielogiczne, ale przede wszystkim sprzeczne z zasadami doświadczenia życiowego. Wbrew twierdzeniom powoda zaoferowany materiał dowodowy bezsprzecznie wykazał, że strony łączyła więź przekraczająca ramy przyjaźni i przynajmniej w początkowym okresie, a więc w czasie zakupu większości przedmiotów, strony zakładały trwałość i „długofalowość” swego związku. Tym samym przekazanie prezentów ma swoje zwyczajowe uzasadnienie. Jednocześnie nie można zapominać, iż wieża P. została niejako przekazana pozwanej dwukrotnie – po raz pierwszy po zakupie jako prezent, a po raz drugi w trakcie „odesłania” jej po wcześniejszym odebraniu po rozstaniu. O tym, że powód był bardzo zaangażowany w nowo tworzony związek i że zależało mu na relacjach z pozwaną świadczy przede wszystkim dbałość o jej córkę O. – zabieranie na wspólne wyjazdy, robienie urodzinowych niespodzianek w postaci pokazów sztucznych ogni czy interesowanie postępami nauki języka angielskiego. Tym samym wzajemne obdarowywanie przedmiotami (wartość poszczególnych dochodzonych pozwem ruchomości nie była znaczna) i chęć okazania uczuć nie powinno budzić jakichkolwiek wątpliwości. Również treść wiadomości przesyłanych po rozstaniu czy zachowanie powoda w tym okresie (przysyłanie pozwanej i jej córce prezentów) pozwala na przyjęcie, iż związek stron nie był jedynie „znajomością opartą na fizycznym kontakcie” tak jak twierdził powód. Zdaniem Sądu twierdzenia te zostały stworzone na użytek niniejszego postępowania aby zdeprecjonować zachowanie pozwanej i niejako „odegrać” się za rozstanie.
Z tych to przyczyn, również szczegółowo omówionych przy ocenie zeznań stron i świadków Sąd uznał, iż pozwana A. Ł. nabyła prawa do władania wieżą P. (...), głośnikiem (...) J., żelazkiem (...), urządzeniem do smoothi z wyposażeniem, biżuterią, okularami przeciwsłonecznymi, czajnikiem elektrycznym, kulą z pozytywką, obrazem z widokiem pomostu czy storczykiem z doniczką.
Nie można również nie zauważyć tego, że wbrew twierdzeniom powoda A. Ł. nie pozostaje prawidłowym adresatem żądania zwrotu nakładów poczynionych na nieruchomość w postaci kosztów zakupu paneli balkonowych czy lamp. Zgadzając się ze stanowiskiem pozwanej przypomnieć należy, iż w/w ruchomości stanowią de facto wyposażenie nieruchomości, która nie pozostaje jej własnością. Tym samym roszczenie powoda w tym zakresie pozostaje bezprzemiotowe.
Zdaniem sądu również ewentualne żądanie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia nie zasługuje na uwzględnienie. Należy podkreślić, iż istotą bezpodstawnego wzbogacenia unormowanego w art. 405-414 kc jest fakt posiadania rzeczy i czerpania z niej korzyści czy też pobierania pożytków, a roszczenie alternatywne dotyczy sytuacji np. w której posiadacz rzeczy może dokonać wyboru pomiędzy fizycznym jej zwrotem lub też wypłatą jej równowartości. Tymczasem zaoferowany materiał dowodowy nie wykazał, aby „wzbogacenie”, o którym mówił powód pozostawało „bezpodstawne”, gdyż przedmioty te jak już wcześniej przedstawiono stanowiły darowizny.
Ocena dokonana przez Sąd znajduje również uzasadnienie w treści art. 5 kc, zgodnie z którym „nie można czynić ze swego prawa użytku, który byłby sprzeczny ze społeczno - gospodarczym przeznaczeniem tego prawa lub zasadami współżycia społecznego. Takie działanie lub zaniechanie uprawnionego nie jest uważane za wykonywania prawa i nie korzysta z ochrony”. Powielanie przytoczonej wcześniej argumentacji, która znajduje zastosowanie w normie art. 5 kc pozostaje bezcelowa.
Z tych to powodów i działając na podstawie wyżej wskazanych norm prawnych powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu, o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku.
O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt 2 wyroku mając na uwadze treść art. 98 kpc, albowiem strona powodowa w całości przegrała proces.
Na koszty poniesione przez pozwaną złożyły się koszty zastępstwa procesowego w wysokości stawek minimalnych określonych odrębnymi przepisami 900 zł (§ 2 pkt 3 rozporządzenia MS z dnia 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie) i opłaty skarbowej za pełnomocnictwo 17 zł.
sędzia Agnieszka Krzyżanowska