Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 lutego 2024 roku

Sąd Rejonowy Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu, Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Wojciech Chojnicki

Protokolant: Monika Mielcarska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 stycznia 2024 roku w P.

sprawy z powództwa G. W.

przeciwko W. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 153,40 zł (sto pięćdziesiąt trzy złote czterdzieści groszy) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 20 września 2019 roku do dnia zapłaty,

2.  przyznaje radcy prawnemu M. N. od Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu wynagrodzenie w kwocie 73,80 zł (siedemdziesiąt trzy złote osiemdziesiąt groszy),

3.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 294,29 zł (dwieście dziewięćdziesiąt cztery złote dwadzieścia dziewięć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu.

asesor sądowy

Wojciech Chojnicki

UZASADNIENIE

Powódka G. W. wniosła o zasądzenie od pozwanej W. S. kwoty 153,40 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 20 września 2019 r. do dnia zapłaty oraz kosztów sądowych w kwocie 30 zł.

Uzasadniając żądanie powódka wskazała, że w dniu 5 września 2019 r. pozwana podróżowała komunikacją miejską we W. bez ważnego biletu. W związku z tym zobowiązana jest do zapłaty opłaty dodatkowej oraz opłaty za przejazd w łącznej kwocie dochodzonej pozwem. Pomimo wystawionego wezwania do zapłaty pozwana nie uregulowała należności. Powódka wyjaśniła, że wysokość opłaty dodatkowej wynika z uchwały nr (...) W. z dnia 19 października 2017 r. w sprawie ustalenia cen za usługi przewozowe świadczone środkami lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez (...) W..

W dniu 11 lutego 2021 r. referendarz sądowy, uwzględniając żądanie pozwu, wydał w postępowaniu upominawczym nakaz zapłaty.

W dniu 12 grudnia 2022 r. referendarz sądowy ustanowił kuratora dla nieznanej
z miejsca pobytu pozwanej w osobie radcy prawnego M. N..

W sprzeciwie od nakazu zapłaty kurator pozwanej wniosła o oddalenie powództwa
i przyznanie jej wynagrodzenia. Oświadczyła, że zaprzecza wszystkim okolicznościom przedstawionym w pozwie. W szczególności zakwestionowała, by w dniu 5 września 2019 r. pozwana korzystała ze środków komunikacji miejskiej we W. bez ważnego biletu. Podniosła, że powódka jako jedyny dowód na poparcie swojego roszczenia przedstawiła odpis wezwania do zapłaty, jednakże zamieszczony na nim podpis jest nieczytelny i nie pozwala na zweryfikowanie czy został złożony przez pozwaną oraz czy został jej doręczony.

W piśmie z dnia 10 sierpnia 2023 r. powódka wniosła dodatkowo o zasądzenie od pozwanej kosztów doręczenia korespondencji za pośrednictwem komornika w kwocie 190,49 zł oraz kwoty 73,80 zł uiszczonej tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenia kuratora.

Sąd ustalił, co następuje.

W dniu 8 grudnia 1995 r. (...) W. podjęła uchwałę w sprawie utworzenia (...) pod nazwą (...). (...) powierzono wykonywanie zadań o charakterze użyteczności publicznej służących bieżącemu i nieprzerwanemu zaspakajaniu zbiorowych potrzeb wspólnoty z zakresu przewozu osób i bagażu środkami komunikacji miejskiej oraz kontroli dokumentów uprawniających do przewozu osób lub bagażu środkami miejskiej komunikacji tramwajowej i autobusowej organizowanej przez (...) W..

(...) została zawiązana i wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego.

Okoliczności bezsporne, a nadto dowody: pełnomocnictwo (k. 33-3v), uchwała (k. 7-11), protokół (k. 12-12v).

W dniu 5 września 2019 r. pozwana W. S. podróżowała komunikacją miejską we W. bez ważnego biletu. Fakt ten stwierdzono podczas kontroli przeprowadzonej o godzinie 20:01. W związku z tym kontroler wystawił wezwanie do zapłaty nr (...) na łączną kwotę 153,40 zł, na którą składały się: należność przewozowa w kwocie 3,40 zł oraz opłata dodatkowa w wysokości 150 zł (zgodnie z § 8 uchwały (...) W. z dnia 19 października 2017 r. w sprawie ustalenia ceny za usługi przewozowe świadczone środkami lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez (...) W. oraz sposobu ustalania wysokości opłaty dodatkowej i manipulacyjnej). Dokument zawierał numer PESEL pozwanej oraz numer jej dowodu osobistego i został przez nią podpisany. Pozwana była zobowiązana do zapłaty powyższej kwoty
w terminie 14 dni.

Dowody: wezwanie do zapłaty nr (...) (k. 2v), uchwała nr (...) W. z dnia 19 października 2017 r. w sprawie ustalenia ceny za usługi przewozowe świadczone środkami lokalnego transportu zbiorowego organizowanego przez (...) W. oraz sposobu ustalania wysokości opłaty dodatkowej i manipulacyjnej (k. 77-79).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o przedstawione przez powódkę dokumenty i ich kserokopie. W większości ich prawdziwość oraz moc dowodowa nie była kwestionowana przez kuratora pozwanej, a i Sąd nie znalazł podstaw by czynić to z urzędu. Sąd podziela przy tym stanowisko, że jeśli złoże do akt sprawy kopie dokumentów, tak jak w niniejszej sprawie, nie zostały zakwestionowane, to nie ma obowiązku złożenia ich oryginałów (ani poświadczonych kopii), a Sąd powinien ocenić moc dowodową niepoświadczonych kserokopii, zgodnie z zasadami art. 233 KPC (wyrok SN z 25.11.2015 r., IV CSK 52/15).

Kurator pozwanej zakwestionowała jedynie dokument w postaci wezwania do zapłaty.
W szczególności podnosiła, że zamieszczony na nim podpis jest nieczytelny i nie pozwala na zweryfikowanie czy został złożony przez pozwaną oraz czy odpis wezwania został jej doręczony. Aby stwierdzić czy podpis rzeczywiście został nakreślony przez pozwaną należało zasięgnąć wiadomości specjalnych, w szczególności przeprowadzić dowód z opinii biegłego z zakresu badania pisma ręcznego. Ciężar dowodu w tym zakresie spoczywał na stronie pozwanej, jako że z faktu tego wywodziła korzystne dla siebie skutki prawne (art. 6 KC oraz art. 253 zd. 1 KPC). Kurator, mimo, że jest radcą prawnym, nie złożyła wniosku o przeprowadzenie takiego dowodu wobec czego nie sprostała spoczywającemu na niej ciężarowi dowodu, zaś Sąd nie znalazł podstaw by taki dowód przeprowadzić z urzędu.

Sąd zważył, co następuje.

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w całości.

Podstawę prawną roszczenia stanowiły przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - Prawo przewozowe (tekst jedn. Dz.U z 2017 r., poz. 1983), zwanej dalej ustawą, stanowiące uszczegółowienie kodeksowej regulacji umowy przewozu (art. 774 i nast. KC).

Zgodnie z art. 16 ust. 1 powołanej ustawy, umowę przewozu zawiera się przez nabycie biletu na przejazd przed rozpoczęciem podróży lub spełnienie innych określonych przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego warunków dostępu do środka transportowego, a w razie ich nieustalenia - przez samo zajęcie miejsca w środku transportowym. Zgodnie z treścią art. 33a ust. 3 tej ustawy, w razie stwierdzenia braku odpowiedniego dokumentu przewozu przewoźnik lub organizator publicznego transportu zbiorowego albo osoba przez niego upoważniona pobiera właściwą należność za przewóz i opłatę dodatkową albo wystawia wezwanie do zapłaty. Nadto, w myśl art. 33a ust. 5 ustawy, w razie posiadania przez podróżnego ważnego dokumentu przewozu, którego nie miał podczas przejazdu, do zwrotu i umarzania należności za przewóz i opłaty dodatkowej stosuje się przepis ust 4 zdanie drugie. Przywołana regulacja z ust. 4 wskazuje, że pobrana należność za przewóz i opłata dodatkowa, po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego, podlegają zwrotowi, a w przypadku wezwania do zapłaty – umorzeniu, w przypadku udokumentowania przez podróżnego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia przewozu, uprawnień do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu.

W okolicznościach niniejszej sprawy nie budziło wątpliwości Sądu, że w dniu 5 września 2019 r. pozwana, wsiadając do środka komunikacji zbiorowej, zawarła z powódką umowę przewozu. Potwierdza to wezwanie do zapłaty, na którym znajduje się podpis pozwanej. Należy przy tym zaznaczyć, że legitymacja procesowa czynna powódki w niniejszej sprawie nie została zakwestionowana przez kuratora pozwanej.

Pozwana nie wykonała umowy w sposób właściwy bowiem podróżowała bez ważnego dokumentu przewozu, to jest biletu. W związku z tym zobowiązana jest do zapłaty zarówno opłaty za przewóz w kwocie 3,40 zł jak i opłaty dodatkowej - 153,40 zł. Wysokość tych opłat nie była kwestionowana przez kuratora pozwanej. W szczególności nie można w ten sposób potraktować ogólnikowego oświadczenia zawartego w sprzeciwie od nakazu zapłaty, że "zaprzecza wszystkim okolicznościom przedstawionym w pozwie”. W orzecznictwie wielokrotnie wskazywano, że tego typu „zarzut” nie wywołuje żadnych skutków prawnych.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 i 2 KC uznając za zasadne naliczenie ich od dnia 20 września 2019 r. Pozwana była zobowiązana do zapłaty dochodzonej kwoty w terminie 14 dni od dnia wystawienia wezwania, tj. do dnia 19 września 2019 r., a więc od dnia następnego pozostaje w opóźnieniu i zobowiązana jest do świadczenia odsetkowego.

Pozwana była w niniejszej sprawie reprezentowana przez kuratora. Zgodnie z § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej wysokość wynagrodzenia kuratora ustanowionego dla strony w sprawie cywilnej, zwanej dalej „kuratorem” ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie określonych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. – prawo o adwokaturze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2368 i 2400), a w przypadku gdy kuratorem jest radca prawny – w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności radców prawnych określanych w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 225 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1870 i 2400 oraz z 2018 r. poz. 138), w obu przypadkach nie mniej niż 60 zł. Wartość przedmiotu sporu w niniejszej sprawie wynosiła 154 zł wobec czego wynagrodzenie adwokata lub radcy prawnego wynosiłoby, zgodnie z przepisami przywołanych rozporządzeń, 90 zł. Czterdzieści procent tej kwoty to 36 zł, wobec czego wynagrodzenie należało zasądzić w kwocie minimalnej - 60 zł, powiększając je o wartość podatku od towarów i usług.

O kosztach procesu Sądu orzekł na podstawie art. 98 § 1-3 KPC obciążając nimi w całości pozwaną, jako przegrywającą proces. Na koszty te, poniesione przez powódkę w łącznej kwocie 294,29 zł, złożyły się: zaliczka na poczet wynagrodzenia kuratora - 73,80 zł, opłata od pozwu - 30 zł oraz koszty doręczenia korespondencji za pośrednictwem komornika sądowego - 190,49 zł.

asesor sądowy

Wojciech Chojnicki