Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 maja 2014 roku

Sąd Okręgowy w Kielcach IX Wydział Karny-Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Andrzej Ślusarczyk (spr.)

Sędziowie: SSO Krzysztof Sajtyna

SSR del. Agnieszka Smerdzyńska

Protokolant: st.sekr.sądowy Iwona Stefańska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Kielcach Jerzego Kraski

po rozpoznaniu w dniu 15 maja 2014 roku

sprawy M. W.

oskarżonego o przestępstwo z art. 286 § 1 kk, art. 297 § 1 kk, art. 270 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

na skutek apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostrowcu Świętokrzyskim VII Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Opatowie

z dnia 25 września 2013 roku sygn. akt VII K 12/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że na zasadzie art. 46 § 1 kk zobowiązuje oskarżonego do naprawienia szkody poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego Banku (...) S. A Oddział w O. kwoty 74 330 (siedemdziesiąt cztery tysiące trzysta trzydzieści) złotych;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygn. akt: IX Ka 1959/13

UZASADNIENIE

M. W. został oskarżony o to, że:

działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, tj. w dniach 6 grudnia 2000 roku i 6 czerwca 2001 roku oraz w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w O. w województwie (...) doprowadził Bank (...) SA do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci pieniędzy w kwocie 90 000 złotych, stanowiących sumę kredytu budowlano - hipotecznego (...) przyznanego jemu oraz jego małżonce - K. W. na podstawie umowy kredytowej o nr (...) z przeznaczeniem na sfinansowanie budowy domu jednorodzinnego na nieruchomości stanowiącej jego własność, położonej w miejscowości C., dla której w Sądzie Rejonowym w Opatowie prowadzona jest księga wieczysta KW nr (...), w ten sposób, że zawierając tę umowę, okazał podrobiony dokument w postaci odpisu wskazanej księgi wieczystej, z treści, którego wynikało, że kredytowana nieruchomość nie jest obciążona hipoteką - a która to okoliczność miała istotne znaczenie dla oceny zdolności kredytowej małżonków M. i K. W. i ostatecznie przyznania im kredytu w w/w wysokości, podczas, gdy w rzeczywistości już wówczas była ona obciążona dwiema hipotekami na zabezpieczenie wierzytelności Banku (...) w T., do kwot odpowiednio - 100 000 zł i 27 000 zł, nadto - na podstawie § 8 ust. l pkt 2 wskazanej umowy zobowiązał się do zabezpieczenia udzielonego kredytu poprzez ustanowienie bez zbędnej zwłoki hipoteki zwykłej w kwocie równej wysokości tego kredytu wraz z należytymi odsetkami, nie mając jednak zamiaru realizacji tak określonego zobowiązania, po czym wiedząc, że niedotrzymanie przez niego powyższych warunków umowy może skutkować wypowiedzeniem umowy przez bank, w celu uniknięcia konsekwencji z tym związanych, w tym wystawienie bankowego tytułu egzekucyjnego przedłożył w oddziale pokrzywdzonego Banku w O. kolejny podrobiony dokument, również w postaci odpisu księgi wieczystej KW nr (...), z treści którego wynikało, że ustanowił on zabezpieczenie w postaci hipoteki na rzecz (...) SA, co w rzeczywistości nie nastąpiło i skutkowało ograniczeniem możliwości skutecznego zaspokojenia roszczeń Banku wynikających z umowy kredytowej, zwiększając ryzyko utraty wypłaconych przezeń środków i nieuzyskania odsetek, wprowadzając tym samym pracowników pokrzywdzonego Banku w błąd co do opisanych okoliczności,

tj. o przestępstwo z art. 286 § l k.k. i art. 297 § l k.k. i art. 270 § l k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Rejonowy w Ostrowcu Świętokrzyskim wyrokiem z dnia 25 września 2013 roku w sprawie VII K 12/13:

I. oskarżonego M. W. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w akcie oskarżenia, a stanowiącego przestępstwo z art. 286 § l k.k. i art. 297 § l k.k. i art. 270 § l k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § l k.k. w zw. z art, 11 § 3 k.k. skazał go na karę l roku pozbawienia wolności,

II. na podstawie art. 33 § l, § 2 i § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego karę grzywny w wymiarze 250 stawek dziennych, przy ustaleniu wysokości jednej stawki dziennej na kwotę 20 złotych,

III. na podstawie art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 1810 złotych tytułem kosztów sądowych.

Apelację od powyższego wyroku wniósł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego zaskarżając wyrok w części dotyczącej orzeczenia o karze - środkach karnych zarzucając mu obrazę prawa materialnego oraz przepisów postępowania:

1) art. 46§1 kk poprzez jego niezastosowanie w rozstrzyganym stanie faktycznym pomimo wniosku pokrzywdzonego o zobowiązanie oskarżonego do naprawienia szkody;

2) art. 49a kpk, przez niewłaściwe zastosowanie tego przepisu w sytuacji, gdy pokrzywdzony nie składał zeznań na rozprawie.

Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego obowiązku częściowego naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem przez zapłatę na rzecz Banku (...) S.A. kwoty 74.330,48zł.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie. Trafny jest bowiem zarzut naruszenia przez sąd prawa materialnego a to poprzez niezastosowanie przepisu art. 46 par. 1 kk. Przepis ten stanowi bowiem, że w przypadku złożenia przez pokrzywdzonego wniosku sąd orzeka obowiązek naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem. Orzeczenie w tym zakresie nie jest uzależnione od decyzji sądu. Należało przyznać rację autorowi apelacji, że wniosek, o którym mowa w tym przepisie został skutecznie złożony. Faktem jest, że nie nastąpiło to do czasu zakończenia pierwszego przesłuchania na rozprawie jak tego wymaga art. 49a kpk jednakże w tym konkretnym przypadku trudno w ogóle mówić o przesłuchaniu pokrzywdzonego skoro jest nim osoba prawna. Tak więc przepis ten statuujący limit czasowy złożenia wniosku nie mógł mieć więc zastosowania. Należy zatem podzielić pogląd, wyrażony w apelacji, że w takiej sytuacji wniosek mógł być złożony do czasu zakończenia postępowania przed sądem I Instancji a więc nawet podczas końcowych głosów stron po zamknięciu przewodu sądowego ( por. wyrok SN z 07.05.2012 sygn. VKK 322/11). Sąd nie mógł więc nie orzec o obowiązku naprawienia szkody na rzecz pokrzywdzonego w sytuacji gdy ten złożył wniosek ( k. 362v). Brak zastosowania przez sąd I instancji art. 46 par. 1 kk spowodowało naruszenie tego przepisu. Nie sposób również zgodzić się z argumentacją sądu zawartą w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, wedle której w przypadku zobowiązania kredytowego nie było możliwe wyliczenie szkody. Szkodę będzie stanowiła wartość niespłaconego kapitału, którą sąd mógł bez trudu ustalić. W przypadku gdy oskarżony nie spłacił zaciągniętego kredytu, który wyłudził to przestępstwo oszustwa zmaterializowało się, gdyż bank doznał realnej szkody w postaci utraty kapitału (niespłaconej kwoty kredytu), który przekazał oskarżonemu, a który nie został przez niego zwrócony. Jego wartość opiewająca na kwotę niespłaconego zobowiązania liczona bez odsetek stanowi więc realną szkodę (damnum emergens). Z informacji pozyskanej od pokrzywdzonego banku wynika, że kwota należności głównej wyniosła 74 330, 48 zł. W związku z powyższym taką też kwotę stanowiącą wysokość doznanej szkody sąd winien był zasądzić tytułem środka karnego, o którym mowa w treści art. 46 par. 1 kk.

Mając powyższe na uwadze na zasadzie art. 437 par. 2 kpk zaskarżony wyrok należało zmienić poprzez nałożenie na oskarżonego obowiązku naprawienia szkody.

Na zasadzie art 624 par. 1 kpk zwolniono oskarżonego od kosztów sądowych.

SSO K.Sajtyna SSO A. Ślusarczyk SSR (del.) A. Smerdzyńska

KK