Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Grudziądzu I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2023 r. w Grudziądzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w W.

przeciwko J. W. (1)

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1642,73 zł (jeden tysiąc sześćset czterdzieści dwa złote 73/100) z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 27 listopada 2019 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 341,92 zł (trzysta czterdzieści jeden złotych 92/100) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1126/23

UZASADNIENIE

wyroku

W pozwie z 27 listopada 2019 r. (...) w W. domagał się zasądzenia od J. W. (1) kwoty 1.642,73 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia 27 listopada 2019 r. do dnia zapłaty. Nadto żądał zasądzenia zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Z pozwu wynikało, że dochodzone roszczenie stanowi wierzytelność z tytułu umowy o kartę kredytową i limit kredytowy zawartą przez pozwanego z powodem. Na dochodzone roszczenie składał się kapitał kredytu w kwocie 1.294,40 zł, odsetki umowne naliczone od dnia 13 września 2018 r. do dnia 26 listopada 2019 r. w kwocie 176,42 zł oraz opłaty i prowizje w kwocie 171,91 zł.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin-Zachód w Lublinie nakazem zapłaty z 8 stycznia 2020 r. nakazał pozwanemu zapłatę żądanej w pozwie kwoty wraz z odsetkami i kosztami procesu.

Pozwany w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie zwrotu kosztów procesu. Kwestionował zasadność i wysokość dochodzonego roszczenia. Kwestionował istnienie zobowiązania (umowy). Zarzucił nieważność umowy i abuzywność jej zapisów. Nadto zarzucił, że powód nie przeprowadził postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie art. 73c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe i nie dokonał skutecznego wypowiedzenia umowy, ponieważ nie doręczył pozwanemu pisemnego wypowiedzenia umowy podpisanego przez osoby upoważnione do składania oświadczeń w imieniu powoda. Pozwany zaznaczył, że powód nie wykazał, że roszczenie mu przysługuje, że jest wymagalne i w jakiej wysokości (k. 11-13 akt).

Przy piśmie z dnia 9 czerwca 2020 r. powódka przedłożyła dokumenty dla wykazania zasadności i wysokości żądania (k. 27-54 akt).

W toku postępowania pozwany nie odniósł się do przedłożonych dokumentów i nie kwestionował swojego podpisu na przedłożonym egzemplarzu oryginału umowy o limit kredytowy i kartę kredytową.

Sprawa została rozpoznana w postepowaniu uproszczonym (k. 1 akt).

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 21 września 2016 r. J. W. (1) zawarł z (...) w W. umowę o limit kredytowy i kartę kredytową. Na mocy tej umowy bank udzielił pozwanemu kredytu odnawialnego na cel konsumpcyjny do wysokości limitu kredytowego, którego całkowita kwota wynosiła 1.300 zł. W związku z zawarciem tej umowy bank wydał pozwanemu kartę kredytową (...). Na mocy tej umowy pozwany mógł wykorzystywać limit kredytu przy użyciu karty kredytowej. Za zawarcie umowy o limit i kartę kredytową pozwany nie musiał płacić żadnej prowizji. W umowie zastrzeżono na rzecz banku prowizję od transakcji gotówkowych i bezgotówkowych (§ 10 umowy). Oprocentowanie limitu w dniu zawarcia umowy wynosiło 10 % w stosunku rocznym i nie mogło przekraczać wysokości odsetek maksymalnych. W przypadku braku spłaty kwoty minimalnej wynikającej z zestawienia transakcji, które miał generować bank po zakończeniu każdego cyklu rozliczeniowego, bank miał naliczać odsetki od wykorzystanego kredytu w wysokości odsetek maksymalnych, począwszy od pierwszego dnia cyklu rozliczeniowego, w którym nie nastąpiła wymagana spłata do ostatniego dnia cyklu poprzedzającego cykl, w którym zaległa spłata została dokonana. Bank miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 2-miesięcznego okresu wypowiedzenia, jeżeli kredytobiorca nie spłaci w terminie określonym w umowie dwóch kolejnych spłat minimalnych w pełnej wysokości, po uprzednim wezwaniu posiadacza karty do spłaty zaległych należności w terminie 7 dni od otrzymania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia. Kredytobiorca był zobowiązany do spłaty zadłużenia w terminie wskazanym w piśmie banku o wypowiedzeniu umowy, a w przypadku braku spłaty zadłużenia w tym terminie, niespłacona należność miała stanowić zadłużenie przeterminowane, od którego bank naliczać miał odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Dowód: umowa o kartę kredytową i limit kredytowy – k. 45-48 akt

Pozwany korzystał z limitu kredytowego na mocy umowy z dnia 21 września 2016 r., wykonując transakcje gotówkowe i bezgotówkowe. W listopadzie 2018 r. pozwany nie spłacił kwoty minimalnej w wysokości 431,00 zł. Z tego względu pismem z 14 listopada 2018 r. bank wezwał pozwanego o spłatę wymagalnego zadłużenia w wysokości 431,00 zł w terminie 14 dni. W piśmie tym poinformował pozwanego, że zgodnie z art. 75c ustawy Prawo bankowe w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania pisma może złożyć wniosek o restrukturyzację zadłużenia. Pismo z dnia 14 listopada 2018 r. odebrała matka pozwanego B. W. w dniu 22 listopada 2018 r.

Dowody: wezwania do zapłaty – k. 49 akt

potwierdzenie odbioru – k. 50 akt

W piśmie z dnia 17 grudnia 2018 r. powodowy bank wypowiedział pozwanemu umowę o limit kredytowy i kartę płatniczą z uwagi na brak spłaty wymagalnych płatności, z terminem 2-miesięcznym od daty doręczenia pisma o wypowiedzeniu. Bank wskazał, że zadłużenie na dzień wypowiedzenia wynosi 609 zł, w tym kapitał 512,22 zł, odsetki 44,87 zł, opłaty i prowizje 51,91 zł. Pismo o wypowiedzeniu umowy doręczono matce pozwanego na adres wskazany w umowie kredytowej, którego pozwany nie kwestionował, w dniu 3 stycznia 2019 r.

W ostatecznym wezwaniu przedsądowym z dnia 23 października 2019 r. wskazano, że wymagalne zadłużenie pozwanego wobec powódki wyniosło 1.630,32 zł i składało się na nie:

- kapitał 1.294,40 zł.

- odsetki 164,01 zł,

- opłaty i prowizje 171,91 zł.

Wezwanie to odebrała B. W. w dniu 8 listopada 2019 r.

Dowody: wypowiedzenie umowy – k. 51 akt

potwierdzenie odbioru wypowiedzenia – k. 52 akt

ostateczne wezwanie przedsądowe – k. 53 akt

potwierdzenie odbioru wezwania - k. 54 akt

Postanowieniem z dnia 4 listopada 2020 r. Sąd Rejonowy w Toruniu ogłosił upadłość dłużnika J. W. (1) jako osoby nieprowadzącej działalności gospodarczej, określając, że postępowanie upadłościowe będzie prowadzone w trybie określonym w art. 491 ¹ ust. 2 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. prawo upadłościowe.

Dowód: postanowienie o ogłoszeniu upadłości – k. 68 akt

Postanowieniem z dnia 23 listopada 2022 r. Sąd Rejonowy w Toruniu ustalił, że upadły J. W. (2) doprowadził do swojej niewypłacalności wskutek rażącego niedbalstwa, ustalił plan spłaty wierzycieli, wśród których nie było powodowego banku i stwierdził, że pozostała część zobowiązań uznanych na liście wierzytelności i niespłaconych na zasadach określonych w tym postanowieniu oraz wszelkie pozostałe zobowiązania upadłego powstałe przed ogłoszeniem upadłości zostaną umorzone po wykonaniu planu spłaty wierzycieli, z wyjątkiem zobowiązań, o których mowa w art. 370f ust. 2 prawa upadłościowego. Postanowienie to uprawomocniło się 28 grudnia 2022 r. Na mocy planu spłaty dłużnik miał spłacać zobowiązania wobec wierzycieli przez okres dwudziestu jeden miesięcy w 21 ratach płatnych do ostatniego dnia każdego miesiąca, począwszy od miesiąca następnego po uprawomocnieniu się postanowienia z 23 listopada 2022 r.

Dowód: postanowienie z dnia 23.11.2022 r. – k. 91 akt

Sąd zważył, co następuje:

Dokumenty przedłożone do pozwu zasługiwały na uwzględnienie, gdyż wzajemnie się uzupełniały i można było na ich podstawie odtworzyć klarowny stan faktyczny. Pozwany wprawdzie zaprzeczył na początku, aby zawarł z (...) umowę o limit kredytowy i kartę kredytową. Po przedłożeniu oryginału tej umowy nie kwestionował już jednak istnienia umowy, jak i podpisu złożonego na oryginale umowy i mimo wezwania nie stawił się na rozprawę, aby zweryfikować swój podpis. W tych okolicznościach Sąd uznał, że pozwany podpisał i zawarł umowę z (...)

W ocenie Sądu przedłożony przez powoda materiał dowodowy potwierdzał przytoczone przez niego okoliczności i uzasadniał przyjęcie, że zgłoszone w pozwie roszczenie zostało wykazane co do zasady i wysokości. Powód dołączył bowiem do akt dokumenty, które uprawdopodabniały okoliczności podane w pozwie. Zebrany materiał dowodowy, w szczególności umowa o limit kredytowy i kartę kredytową, wypowiedzenie umowy i wezwania do zapłaty wraz z dowodami ich doręczenia matce pozwanego, przy jednoczesnym braku nie tylko jakichkolwiek dowodów przeciwnych, ale nawet poddających się weryfikacji twierdzeń pozwanego o faktach, pozwalał na wyprowadzenie jednoznacznych ustaleń faktycznych co do istnienia i wysokości dochodzonej pozwem wierzytelności. Wobec bezspornego faktu zawarcia przez pozwanego umowy o limit kredytowy z (...) i jej wypowiedzenia wobec braku spłat kwot minimalnych, to pozwanego obciążał obowiązek wykazania, że dokonał spłaty całej zaległości na rachunku karty i nie dał powodu do wypowiedzenia umowy, a zatem kwota żądana pozwem jest nienależna. Bezspornie takiego dowodu pozwany nie przedstawił, zaś całokształt dowodów zaoferowanych przez stronę powodową dawał podstawy dla udzielenia ochrony prawnej powodowi.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu. Pozwany nie zwrócił częściowo kwoty wykorzystanego kredytu, zatem powinien ją zwrócić obecnie na rzecz powoda.

Zarzuty pozwanego zawarte w sprzeciwie od nakazu zapłaty okazały się chybione. Istnienie zobowiązania zostało potwierdzone umową kredytową. Pozwany kwestionował wypowiedzenie umowy i fakt jego doręczenia, jak również brak pouczenia o możliwości restrukturyzacji zadłużenia. Powód przedłożył jednak do akt wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem, w którym wyraźnie pouczono powoda o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Nadto przedłożono dowody doręczenia wypowiedzenia i wezwań do zapłaty. Faktem jest, że pisma te odebrała matka pozwanego, jednakże nie ma to znaczenia, skoro była ona domownikiem pozwanego, a doręczenie nastąpiło pod adresem zamieszkania pozwanego, wskazanym w umowie kredytowej.

Pozwany podniósł także zarzut nieważności umowy kredytowej, jednakże w ogóle go nie uzasadnił, podobnie jak i zarzut stosowania przez bank niedozwolonych klauzul umownych. W tym kontekście wskazać należy, że w umowie o limit kredytowy i kartę kredytową bank nie naliczył żadnej opłaty przygotowawczej (prowizji za udzielenie limitu), a pozwany zgodził się płacić niewielkie opłaty za wypłaty gotówkowe w bankomatach, za przelew w ciężar limitu kredytowego na rachunek posiadacza karty realizowany za pośrednictwem usługi (...) oraz koszty obsługi transakcji przekraczającej limit kredytowy o więcej niż 3% i koszty wysłania informacji o braku spłaty wymagalnej części zadłużenia, według rzeczywiście poniesionych przez bank kosztów. Takie też opłaty bank naliczał pozwanemu przez cały okres trwania umowy, nie zwiększając ich wysokości. Sąd uznał, że zastrzeżenie tych opłat w umowie ze względu na ich niskie kwoty nie stanowiło niedozwolonych klauzul umownych i w świetle prawa bankowego było dopuszczalne, dlatego umowa z dnia 21 września 2016 r. była ważna i wywoływała skutki prawne. Skoro pozwany nie wywiązywał się z tej umowy i nie płacił minimalnych kwot wymagalnych, wskazanych w wyciągach z rachunku karty kredytowej, to bank był uprawniony do wypowiedzenia umowy i postawienia całego zadłużenia w stan wymagalności, po uprzednim wezwaniu do zapłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy, co rzeczywiście miało miejsce.

Powód mógł żądać zapłaty odsetek umownych za korzystanie z kapitału kredytu w ramach linii kredytowej, albowiem pozwany w umowie zgodził się na naliczanie takich odsetek. Pozwany nie kwestionował zresztą wysokości naliczeń w zakresie odsetek wskazanych w poszczególnych wyciągach z rachunku karty. Po postawieniu zaległości w stan natychmiastowej wymagalności po upływie terminu wskazanego w wypowiedzeniu bank mógł naliczać zgodnie z umową kredytową odsetki umowne w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie.

Z tych względów orzeczono jak w punkcie 1 (pierwszym) sentencji wyroku.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko powoda wsparte wyrokiem Sądu Okręgowego w Toruniu z dnia 25 sierpnia 2023 r. w sprawie VIII Ca 144/23, że prawo dochodzenia należności po ukończeniu postępowania upadłościowego służy wierzycielowi także wtedy, gdy nie zgłosił wierzytelności do masy upadłości, albowiem brak takiego zgłoszenia nie wpływa na istnienie wierzytelności, nadto, że ustalenie planu spłaty wierzycieli w postępowaniu upadłościowym nie ma wpływu na możliwość dochodzenia przed sądem wierzytelności, która nie została objęta planem spłaty wierzycieli, w sytuacji, gdy pozew został wniesiony przed ogłoszeniem upadłości. Tak więc nieuwzględnienie dochodzonej w tej sprawie wierzytelności w postępowaniu upadłościowym dotyczącym pozwanego nie było przeszkodą do wydania w tej sprawie wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c. według zasady odpowiedzialności za wynik sprawy. Na koszty powoda składały się: opłata od pozwu uiszczona w elektronicznym postępowaniu upominawczym - 50 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa procesowego - 17 zł (k. 29 akt), opłata notarialna za poświadczenie odpisu pełnomocnictwa dla osoby, która złożyła pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym – 4,92 zł (k. 28v akt) i opłata na rzecz radcy prawnego – 270 zł (§ 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych – Dz.U. z 2018 r. poz. 265), albowiem do wartości przedmiotu sporu nie wlicza się odsetek żądanych obok roszczenia głównego, a roszczenie to w tej sprawie wynosiło 1.294,40 zł. Brak było podstaw do zasądzenia na rzecz powoda drugiej opłaty skarbowej od pełnomocnitwa procesowego (k. 114 akt), albowiem w ocenie Sądu stronie należy się od przeciwnika zwrot jedynie jednej takiej opłaty. Ciężar ustanowienia dalszych pełnomocników procesowych poza jednym nie może być przerzucony na przeciwnika procesowego.

O odsetkach ustawowych za opóźnienie od zasądzonych kosztów procesu orzeczono na mocy art. 98 § 1 ¹ k.p.c.