Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Koszalinie w Wydziale I Cywilnym w składzie następującym:

Przewodnicząca sędzia Marta Knotz

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym

sprawy z powództwa Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa M.

przeciwko A. D.

o zapłatę

1)  oddala powództwo,

2)  zasądza od powoda Skarbu Państwa – Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa M. na rzecz A. D. 3617 złotych (trzy tysiące sześćset siedemnaście) tytułem zwrotu kosztów procesu, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się niniejszego orzeczenia do dnia zapłaty.

(sędzia Marta Knotz)

Sygn. akt I C 1145/22

UZASADNIENIE

Powód Skarb Państwa Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Nadleśnictwo M. wniósł o zasądzenie od pozwanego A. D. kwoty 10.365,28 złotych wraz z należnościami ubocznymi. W uzasadnieniu żądania powód wskazał, iż pozwany zajmuje nieruchomość powoda bez tytułu prawnego po rozwiązaniu umowy najmu i w związku z tym winien płacić wynagrodzenie w wysokości czynszu wolnorynkowego.

Pozwany wniósł o oddalenie powództwa zarzucając, iż wysokość żądania jest nadmierna. Pozwany zarzucił, iż regularnie płaci powodowi należne wynagrodzenie, w wysokości dotychczasowego czynszu najmu.

Sąd ustalił, co następuje:

Strony łączyła przez 35 lat umowa najmu budynku mieszkalnego położonego w M. przy ul. (...). Umowa została wypowiedziana przez powoda ze skutkiem na dzień 30.06.2021 roku. Na mocy porozumienia okres wypowiedzenia wydłużono do 31 marca 2022 roku.

(dowód: umowa, wypowiedzenie, korespondencja stron – k. 8-22)

Od 1 maja 2022 roku powód obciąża pozwanego opłatą za korzystanie z nieruchomości powoda w wysokości 3.000 zł miesięcznie.

(dowód: nota obciążeniowa – k. 28)

Pozwany uiszcza na rzecz powoda opłatę w wysokości dotychczasowego czynszu najmu.

(niesporne)

Sąd zważył, co następuje:

Powód dochodzi od pozwanego wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z budynku mieszkalnego po zakończeniu umowy najmu. Wbrew stanowisku powoda w sprawie nie mają zastosowania przepisy Kodeksu cywilnego (przywoływane art. 224, 225 k.c.), lecz przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Ustawa ta ma bowiem charakter szczególny wobec przepisów k.c., reguluje korzystanie z cudzych nieruchomości na potrzeby mieszkaniowe. Reguluje sytuację lokatorów, do których zaliczają się również osoby, które utraciły tytuł prawny do lokalu (postan. SN w sprawie III CZP 64/16).

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 2 ustawy:

1. Osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie.

2. Odszkodowanie, o którym mowa w ust. 1, odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. Jeżeli odszkodowanie nie pokrywa poniesionych strat, właściciel może żądać od osoby, o której mowa w ust. 1, odszkodowania uzupełniającego.

Spór w niniejszej sprawie dotyczył wysokości tego świadczenia, nazwanego w ustawie odszkodowaniem, a stanowiącego w rzeczywistości wynagrodzenie za korzystanie z cudzej nieruchomości bezumownie.

Pozwany zarzucił, iż dochodzone w sprawie odszkodowanie przekracza wysokość czynszu, jaki Lasy Państwowe mogłyby uzyskać z najmu lokalu. Zarzut ten sąd uznał za zasadny.

Lasy Państwowe stanowią jednostkę organizacyjną Skarbu Państwa, nieposiadającą osobowości prawnej, kierowaną przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Na podstawie art. 33 ust. 1 ustawy o lasach Dyrektor Generalny wydał zarządzenie z dnia 27.04.2018 r. (zmienione zarządzeniem z dnia 16.08.2018 r.) w sprawie wprowadzenia „Zasad ustalania wysokości stawki czynszu za korzystanie z lokali mieszkalnych, budynków gospodarczych i garaży Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe”. Zarządzenie to stanowi akt prawa wewnętrznie obowiązującego. Jednostki organizacyjne podległe Dyrektorowi Generalnemu Lasów Państwowych mają obowiązek stosowania tego zarządzenia.

Wbrew stanowisku reprezentowanemu przez powoda w niniejszej sprawie – zarządzenie to nie ma zastosowania wyłącznie do pracowników LP, ale wszystkich podmiotów najmujących nieruchomość (...). Zarządzenie nie zawęża bowiem zakresu swego stosowania do pracowników, osobno reguluje wysokość czynszu najmu w stosunku do służby leśnej (§1 pkt 1 Z. w zw. z art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy o lasach), osobno do innych osób (§1 pkt 2).

Zgodnie z §2 pkt 4 Z. wysokość czynszu z tytułu odpłatnych umów najmu ustala się na podstawie poszczególnych przepisów Z.. Zgodnie z §3 pkt 4 czynsz za lokal stanowi iloczyn powierzchni lokalu i stawki bazowej przy uwzględnieniu obniżek i zwyżek. Brak jest możliwości w Lasach Państwowych określania wysokości czynszu najmu nieruchomości SP na podstawie czynszu wolnorynkowego. Zarządzenie nie przewiduje takiego sposobu określania wysokości czynszu, ani uprawnienia dla nadleśniczego do odstąpienia od zasad naliczania wysokości czynszu w sposób określony zarządzeniem.

Tak określony czynsz, z odwołaniem do wskazanej wyżej podstawy prawnej, naliczany był pozwanemu do czasu zakończenia umowy najmu (§2 umowy – k. 8v.). Co więcej z umowy najmu zawartej przez strony wynika też, że w przypadku jej zakończenia naliczane będzie odszkodowanie w wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z najmu (§8 ust. 4 umowy k. 10v.).

Zarówno więc przepis art. 18 ust. 2 ustawy jak i zapis umowy określają wysokość odszkodowania jako odpowiadającą „wysokości czynszu, jaki właściciel może uzyskać z najmu”.

Ponieważ powód nie może uzyskać z najmu czynszu wyższego niż określony wyżej wskazywanym zarządzeniem – powództwo należało uznać za bezzasadne. Niespornym jest bowiem, iż pozwany zapłacił powodowi odszkodowanie w wysokości czynszu najmu.

Powód utrzymywał, iż LP wynajmują lokale mieszkalne na zasadach wolnorynkowych, w oparciu o przetargi, ale pomimo własnego zobowiązania do wykazania tej okoliczności i przedłożenia umów najmu (k. 104) – nie zrobił tego. Przedłożył zarządzenie z dnia 25.11.2014 r. Dyrektora Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w S. wprowadzające szczegółowe wytyczne dotyczące wydzierżawiania lasów oraz wydzierżawiania i wynajmowania gruntów i innych nieruchomości przez nadleśniczych z załącznikiem (k. 119). Analiza tych dokumentów dowodzi, iż nie dotyczą one nieruchomości mieszkalnych. Zarządzenie to nie może być bowiem sprzeczne z zarządzeniem organu wyższego rzędu, ani z zarządzeniem późniejszym.

Pomijając zupełnie kwestię braku możliwości naliczania czynszu najmu w wyższej wysokości niż wynikająca z Zarządzenia (...) powództwo podlegało oddaleniu z niezależnej przyczyny związanej z brakiem wykazania wysokości roszczenia.

Powód nie wykazał należycie dochodzonej kwoty odszkodowania. Pozwany zarzucił, że kwota żądanego w pozwie odszkodowania jest wygórowana i nie odpowiada stawkom rynkowym. Pomimo zakreślenia terminu na złożenie wniosków dowodowych do dnia 6.12.2022 roku (k. 60) pod rygorem ich późniejszego pominięcia - powód złożył wniosek o dowód z opinii biegłego dopiero w dniu 12.05.2023 roku (k. 87). Sąd pominął ten dowód zarówno jako spóźniony jak i nieprzydatny do rozstrzygnięcia sprawy.

Mając powyższe okoliczności na uwadze - powództwo oddalono w całości.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania – na podstawie art. 98 k.p.c. zasądzając od powoda na rzecz pozwanego zwrot kosztów zastępstwa procesowego w wysokości minimalnej stawki wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

(sędzia Marta Knotz)