Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 czerwca 2024r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2024 r. w K.

sprawy z powództwa Gminy Miejskiej K.

przeciwko G. Z.

o wydanie rzeczy ruchomej

I.  nakazuje pozwanemu G. Z., aby wydał powódce Gminie Miejskiej K., pojazd marki F. (...), rok produkcji 2007, o numerze rejestracyjnym: (...) i numerze VIN: (...);

II.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 4 700 (cztery tysiące siedemset) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

UZASADNIENIE

Powódka Gmina Miejska K. wniosła o nakazanie pozwanemu G. Z., aby wydał powódce samochód osobowy marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...), rocznik 2007, znajdujący się w jego posiadaniu wraz z dowodem rejestracyjnym oraz kompletem kluczyków, i zasądzenie od pozwanego, na rzecz powódki, kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu powódka wskazała, że zgodnie z postanowieniem tutejszego Sądu (I Ns (...)) nabyła spadek z mocy ustawy po K. B.. W dniu 6 listopada 2023 roku Komornik Sądowy sporządził spis inwentarza, zgodnie z którym Gmina Miejska K. nabyła własność pojazdu mechanicznego marki F. (...), nr rej. (...), rocznik 2007, o wartości 22 000 złotych. Pojazd jest w posiadaniu pozwanego, który będąc wezwanym do jego oddania odmówił, albowiem zaciągnął pożyczkę na jego nabycie, ponosił koszty jego utrzymania, eksploatacji i ubezpieczenia. Powódka nie wyraziła zgody na dalsze bezpłatne używanie pojazdu przez pozwanego, wobec czego utracił on prawo do korzystania z przedmiotowego pojazdu. Powódka wezwała pozwanego do wydania pojazdu, czemu pozwany odmówił utrzymując, że przysługuje mu prawo własności.

Pozwany G. Z. wniósł o oddalenie powództwa w całości i obciążenie powódki kosztami postępowania w całości. Stwierdził, że pojazd stanowiący przedmiot roszczenia windykacyjnego jedynie formalnie i de facto pozornie stanowił własność K. B., a w rzeczywistości jest on jego własnością. O przysługiwaniu pozwanemu prawa własności świadczy sześcioletni okres nieprzerwanego używania pojazdu ponoszenie kosztów stałego ubezpieczenia naprawy i wymiany zużytych części i dokonywanie przeglądów technicznych. Pojazd nabył ze środków pochodzących z zaciągniętej przez siebie pożyczki, której czas i kwota korelują z datą i ceną nabycia pojazdu.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka Gmina Miejska K. jest właścicielką pojazdu marki F. (...), rok produkcji 2007, nr VIN (...), którego własność nabyła w drodze nabycia spadku po K. B., zmarłej 30 października 2019 roku w O..

Dowód: 1. Postanowienie Sądu Rejonowego w Kętrzynie z 30 sierpnia 2022 roku I Ns (...) – k.7; 2. uzupełniony protokół spisu inwentarza – k.11; 3. kopia faktury Vat Procedura Marży nr (...) – k. 18; 4. Potwierdzenie zgłoszenia nabycia pojazdu – k.27.

Pojazd ten jest w posiadaniu pozwanego G. Z., który był partnerem życiowym spadkodawczyni.

Bezsporne; Dowód: przesłuchanie pozwanego – k. 120v – 121.

Spadkodawczyni prowadziła działalność gospodarczą, posiadała zobowiązania, w spłacie których pomagał pozwany zaciągając pożyczki bankowe. Pozwany czynnie uczestniczył w nabyciu pojazdu F. (...). Wspólnie z K. B. zadecydowali, że pojazd nabędzie K. B., który następnie zaewidencjonuje jako środek trwały jej przedsiębiorstwa, co pozwoli na odliczanie kosztów eksploatacyjnych od dochodów prowadzonej przez nią działalności. Pozwany był natomiast użytkownikiem pojazdu.

Dowód: 1. zeznania świadków B. L. k. 119v- 120; J. M. k. 120; K. R. k.120-120v; G. S. k. 120v; 2. przesłuchanie pozwanego – k. 120v – 121; 3. polisy ubezpieczeń OC pojazdu k. 49-53.

Powódka trzykrotnie wzywała pozwanego do wydania pojazdu, pierwotnie w dniu 23 listopada 2023 roku, a następnie 28 grudnia 2023 r. Za każdym razem pozwany odmawiał jego wydania.

Dowód: 1. korespondencja stron k. 22 – 26.

Sąd zważył co następuje.

Powództwo jako usprawiedliwione podlegało uwzględnieniu.

Przedstawiony stan faktyczny ustalony został na podstawie dokumentów wymienionych w poprzedniej części uzasadnienia oraz w oparciu o osobowe źródła dowodowe w tym przesłuchanie pozwanego w charakterze strony. Podnieść należy, że zasadniczo nie był on sporny, natomiast pozwany z przedstawionych przez siebie faktów wyciągał nieusprawiedliwiony wniosek o przysługiwaniu mu prawa własności pojazdu.

W ocenie Sądu zgromadzony materiał dowodowy zasługiwał na obdarzenie walorem wiarygodności. Dokumenty nie były kwestionowane przez strony, jak i sąd nie znalazł uzasadnionych motywów, ażeby podważyć ich wiarygodność. Zeznania świadka B. L. potwierdzają wynikający z dokumentów fakt nabycia własności przez K. B. i przeczą tezie pozwanego o pozornym charakterze tej czynności. Pozwany wspólnie z K. B. podjęli decyzję, aby ona nabyła pojazd, który następnie faktycznie ujęła w środki trwałe prowadzonego przez siebie przedsiębiorstwa. Pozwany jednocześnie, jako funkcjonariusz Straży Granicznej nie wykazywał pojazdu jako własnego składnika majątkowego. Przez szereg lat pojazd był ubezpieczany jako stanowiący własność K. B., a którego użytkownikiem był pozwany. Podjęta jeszcze przed nabyciem pojazdu wspólna decyzja została następnie wdrożona i utrwalana w życiu codziennym. Właścicielką pojazdu była K. B., natomiast pozwany był jego użytkownikiem.

W tym stanie rzeczy fakt czynnego udziału pozwanego w nabyciu pojazdu, fakt korzystania z niego przez pozwanego (choćby wyłącznego), jego naprawiania, i ponoszenia kosztów utrzymania, o których zeznawali świadkowie, pozostają spójne z ustaleniem, że pozwany był użytkownikiem pojazdu. Obrazu tego nie może zmienić nawet forsowana przez pozwanego teza, że na nabycie pojazdu zostały zużyte środki z zaciągniętej przez niego pożyczki. Nawet hipotetyczne przyjęcie tej tezy (pomijając nawet pytanie kto spłacił pożyczkę), w zestawieniu z faktem uzgodnienia przez partnerów nabycia pojazdu przez K. B. prowadzi do wniosku, że pozwany poniósł jedynie nakład na nabycie rzeczy cudzej, a nie własnej. Świadek B. L. wyraźnie bowiem wskazała, że po pouczeniu K. B. o wariantach rozliczania kosztów pojazdu w przedsiębiorstwie, ta zdecydowała się na samodzielne nabycie pojazdu przez siebie. Pozwany z kolei przyznaje, że decyzję tą K. B. podjęła wspólnie z nim. Nie może zatem budzić wątpliwości fakt, że zgodnie z wolą partnerów, rzeczywistą właścicielką pojazdu miała być K. B..

Stosownie do art. 925 k.c. oraz 1025 §1 k.c. domniemywa się, że osoba, która uzyskała stwierdzenie nabycia spadku albo poświadczenie dziedziczenia, jest spadkobiercą i nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku, którą zgodnie z art. 924 k.c. jest chwila śmierci spadkodawcy.

Spadkobiercy przysługują dwa roszczenia wydobywcze przedmiotów wchodzących w skład spadku, których charakter prawny jest co prawda odmienny, lecz w pewnym zakresie pozostające ze sobą w stosunku konkurencji, mianowicie z art. 1029 §1 k.c. oraz z art. 222 k.c. Stosunek konkurencji tych roszczeń zachodzi wówczas, gdy chodzi o wydanie poszczególnych przedmiotów należących do spadku. Jeżeli są to rzeczy stanowiące własność spadkobiercy, a poprzednio spadkodawcy, istnieje możliwość wystąpienia zarówno z roszczeniem o wydanie na podstawie art. 1029 § 1, jak i na podstawie art. 222 § 1 k.c. (tak: E. Skowrońska-Bocian, J. Wierciński [w:] Kodeks cywilny. Komentarz. Tom VI. Spadki, wyd. II, red. J. Gudowski, Warszawa 2017, art. 1029.)

W niniejszej sprawie następstwo prawne Gminy Miejskiej K. po K. B. nie było sporne i wynika z prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Kętrzynie z dnia 30 sierpnia 2022 roku w sprawie I Ns (...). Pozwany również przyznaje ów fakt, co wynika z treści przybranego pełnomocnika Z. K. (vide: pismo oraz pełnomocnictwo k. 12-13).

Podstawę prawną roszczenia powódki o wydanie pojazdu stanowi przepis art. 222 § 1 kc, zgodnie z którym właściciel może żądać od osoby, która włada jego rzeczą, aby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela prawo do władania rzeczą.

Zgodnie z przywołanym wyżej przepisem art. 222 k.c. przesłankami roszczenia windykacyjnego są:

1) własność podmiotu podnoszącego roszczenie;

2) faktyczne władanie rzeczą przez podmiot, przeciwko któremu kierowane jest roszczenie;

3) brak skutecznego względem właściciela uprawnienia do władania rzeczą, które przysługiwałoby osobie, która rzeczą faktycznie włada ( por. M. Gutowski (red.) Kodeks cywilny. Tom I. Komentarz. Art. 1-44911, wyd. 1, 2016).

K. B. zmarła w dniu 30 sierpnia 2019 roku, i z tą datą nastąpiło nabycie przez powódkę prawa własności pojazdu. Powódka wykazała zaistnienie wszystkich przesłanek skuteczności zgłoszonego roszczenia. Przeprowadzone w sprawie dowody bez wątpienia wskazują, że K. B., jako poprzedniczce prawnej powódki, przysługiwało prawo własności pojazdu F. (...). Pozwany natomiast, żyjący ze zmarłą w związku partnerskim, był posiadaczem zależnym pojazdu, którego charakter prawny posiadania odpowiadał umowie użyczenia na czas nieoznaczony (pojazd ten w dalszym ciągu znajduje się w posiadaniu pozwanego). Wskazać w tym miejscu należy, że stosownie do art. 365 ¹ k.c. zobowiązanie bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu.

Powódka w dniach 23 listopada 2023 roku, a następnie 28 grudnia 2023 roku wzywała pozwanego do wydania pojazdu stanowiącego jej własność. Wezwań tych w okolicznościach niniejszej sprawy nie sposób traktować inaczej, aniżeli wypowiedzenia obowiązującego wcześniej pomiędzy partnerami (właścicielką pojazdu i pozwanym) użyczenia, które wyeliminowały tytuł prawny pozwanego do posiadania pojazdu. Z ostatniego z wezwań wynika ostateczny 14 dniowy termin dobrowolnego wydania pojazdu pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. Zatem w dacie wystąpienia przez powódkę z powództwem wydobywczym pozwanemu nie przysługiwał jakikolwiek tytuł prawny do władania rzeczą. W konsekwencji Sąd orzekł o obowiązku pozwanego wydania pojazdu powódce jak w punkcie I sentencji.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 §§ 1,1 ¹ i 3 k.p.c., obciążając nimi w całości pozwanego oraz zasądzając odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku je zasądzającego do dnia zapłaty. Na koszty procesu złożyły się opłata stosunkowa od pozwu (1 100 zł) oraz wynagrodzenie pełnomocnika pozwanej w wysokości stawki minimalnej od utrwalonej wartości przedmiotu sporu (3 600 zł).

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować;

2.  odpis doręczyć pozwanemu;

3.  z apelacją lub za 14 dni;

K., dnia 28 czerwca 2023 r.