Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 lutego 2023 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z powództwa P. W. i N. W.

przeciwko M. K.

o zachowek

1.  zasądza od pozwanej M. K.:

a.  na rzecz powoda P. W. kwotę 51 359 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lipca 2021 roku do dnia zapłaty;

b.  na rzecz powódki N. W. kwotę 51 359 zł (pięćdziesiąt jeden tysięcy trzysta pięćdziesiąt dziewięć złotych) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lipca 2021 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanej M. K. na rzecz powodów P. W. i N. W. kwotę po 1 910 zł (jeden tysiąc dziewięćset dziesięć złotych) na rzecz każdego z nich tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  nakazuje pobrać od pozwanej M. K. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 5 137,60 zł (pięć tysięcy sto trzydzieści siedem złotych 60/100) tytułem należnej opłaty sądowej od uwzględnionej części powództwa oraz kwotę
2 470, 93 zł (dwa tysiące czterysta siedemdziesiąt złote 93/100) tytułem zwrotu części wydatków, od których powodowie zostali zwolnieni;

5.  odstępuje od obciążenia powodów nieuiszczonymi kosztami sądowymi od oddalonej części powództwa.

Sygn. akt I C 1258/21

UZASADNIENIE

Powodowie P. W. i N. W. wnosili o zasądzenie od pozwanej M. K. na rzecz każdego z nich kwoty 76 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 16 lipca 2021 r. do dnia zapłaty.

Na uzasadnienie żądania podali, iż są spadkobiercami ustawowymi J. W. i dziedziczyliby spadek po niej po ½ części. J. W. pozostawiła testament, w którym do całego spadku powołała pozwaną M. K.. W skład spadku wchodzi własnościowe spółdzielcze prawo do lokalu mieszkalnego położonego w G. przy ul. (...) oraz środki zgromadzone na rachunku bankowym spadkodawczyni. Czysta wartość masy spadkowej wynosi około 203 000 zł, a należny im zachowek wynosi 2/3 udziału w spadku tj. po 76 000 zł.

Pozwana w odpowiedzi na pozew wniosła o zawieszenie postępowania ze względu na brak złożenia przez spadkobiercę oświadczenia o przyjęciu spadku, (stwierdzenia nabycia spadku/poświadczenia dziedziczenia), a w przypadku stwierdzenia nabycia spadku przez nią - uznała powództwo w części wynoszącej po 30 000 zł na rzecz każdego z powodów, a w pozostałym zakresie wniosła o oddalenie powództwa.

W uzasadnieniu swojego stanowiska wskazała, że wartość lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład spadku wynosi około 140 000 zł, a jedocześnie wartość spadku należy pomniejszyć o kwotę 15 000 zł stanowiącą koszty pogrzebu spadkodawczyni i wystawienia nagrobka oraz o dług spadkowy w kwocie 35 000 zł z tytułu pożyczki z dnia 23 grudnia 2011 r., przeznaczonej na uiszczenie wkładu budowlanego w celu ustanowieniem spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz spadkodawczyni, przy czym wartość pożyczki udzielonej w 2011 r. po waloryzacji wskaźnikiem średniego wynagrodzenia wynosi w 2020 r. 53 000 zł.

Powodowie podnieśli zarzut przedawnienia roszczenia o zwrot pożyczki udzielonej spadkodawczyni przez pozwaną.

Sąd ustalił, co następuje:

Spadkodawczyni J. W. zmarła w dniu 15 stycznia 2016 r. W chwili śmierci była rozwiedziona. Miała dwoje dzieci powoda P. W. urodzonego (...) oraz powódkę N. W. urodzoną (...) J. W. sporządziła testament, w którym do całego spadku powołała pozwaną M. K., będącą jej siostrą.

/dowód: protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu k. 18 -20, niesporne/

W skład spadku po J. W. wchodzi odrębna własność lokalu mieszkalnego nr (...) o powierzchni użytkowej 51,05 m ² w budynku położonym w G. przy ul. (...) wraz z pomieszczeniem przynależnym - piwnicą oraz udziałem wynoszącym (...) w nieruchomości wspólnej o wartości 198 800 zł oraz wyposażenie tego lokalu w postaci: zestawu mebli pokojowych o wartości 200 zł, serwisu obiadowego o wartości 353 zł, serwisu obiadowego o wartości 127 zł, lampek do wina o wartości 8 zł, lampek do wina o wartości 18 zł, szklanek do piwa o wartości 40 zł, szklanek do pepsi o wartości 8 zł, stołu i sześciu krzeseł o wartości 633 zł, sofy o wartości 100 zł, kinkietu ściennego pokojowego o wartości 10 zł, obrazków wiszących o wartości 10 zł, zestawu sztućców o wartości 140 zł, szafki wiszącej łazienkowej o wartości 30 zł, zestawu łazienkowego (kubek, mydelniczka) o wartości 4 zł, młodzieżowej meblościanki o wartości 80 zł, telewizora o wartości 250 zł, łóżka o wartości 200 zł, półki ściennej o wartości 20 zł, zestawu mebli kuchennych wraz z osprzętem (zmywarka, kuchnia gazowa, okap kuchenny) o wartości 1 500 zł, stołka kuchennego wysokiego o wartości 30 zł, stołu kuchennego o wartości 50 zł, lodówki wolnostojącej o wartości 400 zł, szklanek, kubków, filiżanek o wartości 50 zł, talerzy deserowych o wartości 36 zł, pucharków do lodów o wartości 6 zł, zestawu do soli i pieprzu o wartości 4 zł, żyrandolu kuchennego o wartości 10 zł, szafki na buty o wartości 30 zł, stołka o wartości 10 zł, lustra ściennego o wartości 50 zł.

/dowód: umowa o ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego i umowa przeniesienia własności lokalu mieszkalnego k. 138 -143, opinia biegłej sądowej w dziedzinie szacowania nieruchomości i ruchomości M. W. k. 44 - 89/

Wyposażenie powyższego lokalu w postaci: dzbanka do napojów, dzbanka do herbaty, kryształów, wazonów, misy szklanej, dywanu pokojowego, sofy, koca, dywanika, żyrandola pokojowego, telewizora, latarni ozdobnej, tekstyliów, zegarka wiszącego, pralki, kosza na śmieci, pojemnika do przechowywania, dywanu pokojowego, kosza, lampki nocnej, zabawek, książek i gier, krzeseł kuchennych, kuchenki, zestawu garnków, sokowirówki, tostera, kosza na śmieci, misy kuchennej, wyposażenia kuchennego, pojemników kuchennych – szklanych, dzbanka do herbaty, czajnika, dywanika kuchennego, tostera, czajnika, robota kuchennego, dzbanka, blendera kielichowego, maszynki elektrycznej do mięsa, kosza, dywanika przedpokojowego, wycieraczki , odkurzacza, żelazka, suszarki do ubrań, deski do prasowania, obrazków ściennych zostało zakupione przez pozwaną po śmierci spadkodawczyni.

/okoliczność przyznana/

W dniu 25 maja 2011 r. J. W. i K. W. zawarli ugodę sądową w przedmiocie podziału majątku wspólnego, na mocy której J. W. nabyła wchodzące w skład tego majątku spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym przy ul. (...) w G. wraz z prawem do wkładu mieszkaniowego, a K. W. otrzymał spłatę swojego udziału w majątku wspólnym.

/dowód: odpis aktu notarialnego Rep. A Nr (...) k. 140 odwrót, zeznania K. W. k. 133 – 133 odwrót, k. 132/

W dniu 23 grudnia 2011 r. pozwana M. K. udzieliła spadkodawczyni J. W. pożyczki w kwocie 35 000 zł, a J. W. zobowiązała się do zwrotu pożyczki w terminie do dnia 23 grudnia 2013 r.

/dowód: umowa pożyczki k. 34 – 34 odwrót/

J. W. przeznaczyła kwotę pożyczki na spłatę udziału K. W. w majątku wspólnym. Dokonała również jednorazowej spłaty pozostałej części kredytu na budowę lokalu w wysokości około 4 000 zł.

/dowód: zeznania pozwanej M. K. k.133 odwrót – 134, k. 132 -k. 133/

W dniu 19 lipca 2012 r. J. W. zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową w G. umowę o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w G.. Wkład budowlany związany ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu został ustalony w wysokości 39 038,96 zł i uiszczony przed zawarciem umowy.

/dowód: umowa nr (...) o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego k. 16 -17 odwrót/

W dniu 28 sierpnia 2012 r. J. W. zawarła ze Spółdzielnią Mieszkaniową w G. umowę o ustanowienie odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku przy ul. (...) w G. i umowy przeniesienia własności tego lokalu wraz z udziałem w nieruchomości wspólnej na jej rzecz.

/dowód: odpis aktu notarialnego Rep. A Nr (...) k. 138 -143/

Spadkodawczyni nie zwróciła pozwanej kwoty pożyczki udzielonej w dniu 23 grudnia 2011 r.

/dowód: zeznania pozwanej M. K. k.133 odwrót – 134, k. 132 -k. 133/

Pozwana pokryła koszty pogrzebu J. W., które wyniosły około 5 000 – 6 000 zł oraz koszty wykonania nagrobka w wysokości 18 000 – 20 000 zł. Grób ma charakter rodzinny. Spadkodawczyni jest pierwszą osobą pochowaną w tym grobie. Pozwana otrzymała zasiłek pogrzebowy w kwocie 4 000 zł.

/dowód: zdjęcie nagrobka k. 37, zeznania pozwanej M. K. k.133 odwrót – 134, k. 132 -k. 133/

Pismem z dnia 21 czerwca 2021 r. powodowie wezwali pozwaną do zapłaty zachowku w kwocie po 80 000 zł na rzecz każdego z nich w terminie 10 dni, jednak nie później niż do 15 lipca 2021 r.

/dowód: umowa nr (...) o ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego k. 16 -17 odwrót/

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest częściowo zasadne.

Na wstępie należy odnieść się do spornej między stronami kwestii dopuszczalności wniesienia powództwa w niniejszej sprawie w imieniu małoletniej powódki N. W. bez zgody sądu opiekuńczego.

Zgodnie z art. 101 § 3 k.r.o. rodzice nie mogą bez zezwolenia sądu opiekuńczego dokonywać czynności przekraczających zakres zwykłego zarządu ani wyrażać zgody na dokonywanie takich czynności przez dziecko.

Ocena rodzaju czynności jest dokonywana na podstawie jej charakteru i potencjalnej możliwości poważnego naruszenia interesów majątkowych dziecka. Jak przyjęto w orzecznictwie czynność polegająca na wytoczeniu powództwa w imieniu małoletniego, co do zasady jest korzystana dla dziecka i służy ochronie dobra dziecka, mieści się również w pojęciu zwykłego zarządu majątkiem dziecka, o którym mowa w art. 101 § 1 k.r.o. Zatem tylko wyjątkowo wytoczenie na korzyść dziecka powództwa mogłoby być ocenione, jako wymagające zezwolenia sądu opiekuńczego. Czynność taka nie wymaga przy tym zezwolenia sadu opiekuńczego, tylko z tego względu, że może się łączyć z koniecznością poniesienia kosztów sądowych bądź kosztów proces (por. wyrok SN z 30 kwietnia 2019 r., I CSK 79/18, L., postanowienie SN z dnia 25 lipca 2019 r. IV CZ 64/19, L.).

Odnosząc powyższe uwagi do ustalonego stanu faktycznego, należy zauważyć, że powództwo w niniejszej sprawie zostało wniesione w celu ochrony interesów majątkowych małoletniej N. W., a z czynnością tą nie wiąże się potencjalna możliwość poważnego ich naruszenia, w związku z czym czynność ta nie przekracza zwykłego zarządu majątkiem małoletniej i nie wymagała zgody sądu opiekuńczego.

Zgodnie z treścią art. 991 § 1 k.c. zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z mocy ustawy, należą się, jeśli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni –dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadł przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach –połowa wartości tego udziału. Jak natomiast stanowi przepis art. 991 § 2 k.c. jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłaty sumy pieniężnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełniania (art. 991 § 2 k.c.).

Powodowie są dziećmi J. W. i byliby powołani do spadku po niej z mocy ustawy po ½ części.

W skład spadku po J. W. wchodzi odrębna własność lokalu mieszkalnego nr (...) w budynku położonym w G. przy ul. (...) o wartości 198 800 zł oraz ruchomości stanowiące wyposażenie lokalu o łącznej wartości 1 276 zł.

Powodowie nie wykazali natomiast, że w skład spadku wchodziły środki zgromadzone na rachunku bankowym.

Podstawą ustalania zachowku jest czysta wartość spadku ustalona według cen z chwili orzekania o zachowku ( uchwała SN (7) z 26.3.1985 r. III CZP 75/84, OSNC 1985, Nr 10, poz. 147, uchwała SN z 17.5.1985 r. III CZP 69/84, OSNC 1986, Nr 3, poz. 24, E. S.-B., Komentarz KC 2008, s. 182, pkt 1).

Odliczeniu od wartości spadku podlegają zatem długi spadkowe, do których zalicza się również koszty pogrzebu spadkodawcy w takim zakresie, w jakim pogrzeb ten odpowiada zwyczajom przyjętym w danym środowisku (art. 922 § 3 k.c.). Do kosztów pogrzebu w rozumieniu art. 922 § 3 k.c. zalicza się także wydatek poniesiony na wystawienie spadkodawcy nagrobka, jeżeli uwzględnia to zwyczaje przyjęte w danym środowisku, w tym zwyczaje w zakresie kosztów takiego nagrobka (por. wyrok SN z 25.7.1967 r., I CR 81/67, OSNCP 1968, Nr 3, poz. 48; wyrok SN z 8.5.1969 r., II CR 114/69, OSNCP 1970, Nr 7–8, poz. 129 oraz wyrok SN z 13.11.1969 r., II CR 326/69, OSPiKA 1971, Nr 7, poz. 140, wyrok SN z 3.6.1980 r., II CR 148/80, OSNCP 1981, Nr 2–3, poz. 29; uchwała SN z 22.11.1988 r., III CZP 86/88, OSNCP 1989, Nr 12, poz. 201, wyrok SA w Białymstoku z 14.5.2014 r., I ACa 78/14, L.; wyrok SA w Gdańsku z 8.7.2015 r., V ACa 126/15, L.).

Spadkodawczyni była zobowiązana do zwrotu pozwanej pożyczki w kwocie 35 000 zł w terminie do dnia 23 grudnia 2013 r. Powodowie nie wykazali, że doszło do zwrotu pożyczki, a tym samym obowiązek jej zwrotu stanowił dług spadkowy. Zobowiązanie do zwrotu pożyczki wygasło w dacie nabycia spadku przez pozwaną na skutek konfuzji tj. połączenia w jednej osobie (osobie pozwanej) przymiotu dłużnika i wierzyciela. Zobowiązanie to w dacie wygaśnięcia nie było jeszcze przedawnione. Termin jego przedawnienia wynosił bowiem 10 lat zgodnie z art. 118 k.c. w brzmieniu obowiązującym w dacie nabycia spadku i upłynąłby dopiero w dniu 21 grudnia 2023 r.

Konfuzja jest sposobem wygaśnięcia zobowiązania bez zaspokojenia wierzyciela. Pozwana jako spadkobierca nie musiała zatem spełnić świadczenia będącego długiem spadkowym, ale jednocześnie jako wierzycielka nie uzyskała zwrotu świadczenia.

Zobowiązanie spadkodawczyni do zwrotu pozwanej pożyczki istniało w dacie otwarcia spadku, a wygasło na skutek konfuzji, w wyniku której pozwana nie otrzymała zwrotu świadczenia. Tym samym dług ten powinien podlegać odliczeniu do masy spadkowej.

Pozwana poniosła koszty pogrzebu spadkodawczyni w wysokości 15 000 zł. Powodowie nie kwestionowali ani faktu ich poniesienia, ani też ich wysokości. Podnosili natomiast, że nagrobek został wykonany na grobie rodzinnym, a ponadto z wysokiej jakości granitu. Jak wynika jednak z zeznań pozwanej koszty wykonania nagrobka wyniosły około 18 000 – 20 000 zł, a koszty pochówku spadkodawczyni wyniosły około 5 000 – 6 000 zł. Tym samym wskazana przez pozwaną wysokość kosztów pogrzebu spadkodawczyni obejmuje tylko około połowę kosztów wykonania nagrobka. W ocenie Sądu koszty pogrzebu, w tym wykonania nagrobka, w łącznej wysokości 15 000 zł odpowiadają zwyczajom miejscowym i nie są wygórowane.

Jeśli osoba, która poniosła koszty pogrzebu, otrzymała zasiłek pogrzebowy na podstawie art. 77–81 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązek pokrycia kosztów pogrzebu na podstawie art. 922 § 3 KC ulega odpowiedniemu pomniejszeniu o kwotę wypłaconego takiej osobie zasiłku ( K. Osajda (red. serii), W. Borysiak (red. tomu), Kodeks cywilny. Komentarz. Wyd. 30, Warszawa 2022, Legalis, art. 922, uw. 519 i cytowana tam literatura).

Pozwana otrzymała zasiłek pogrzebowy w kwocie 4 000 zł, który podlega zaliczeniu na poczet kosztów pogrzebu, w związku z czym koszty te ulegają pomniejszeniu o kwotę wypłaconego jej zasiłku.

Ostatecznie zatem czysta wartość spadku wynosi 154 076 zł (200 076 zł – 35 000 zł – 11 000 zł = 154 076 zł).

Udział każdego z powodów w spadku po J. W. ma zatem wartość 77 038 zł.

Powodowie w dacie otwarcia spadku byli małoletni, w związku z czym należny im zachowek wynosi 2/3 udziału spadkowego tj. 51 359 zł (77 038 zł x 2/3 = = 51 359 zł).

Zgodnie z treścią art. 481 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi (§ 1). Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była z góry oznaczona, należą się odsetki ustawowe. Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej niż stopa ustawowa, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy (§ 2).

Termin spełnienia świadczenia dochodzonego przez powodów nie wynika ani z umowy, ani z właściwości zobowiązania. W związku z powyższym, uwzględniając treść art. 455 k.c., świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie, tzn. bez nieuzasadnionej zwłoki (w normalnym toku rzeczy). O tym, czy świadczenie zostało spełnione niezwłocznie, a zatem należycie, rozstrzygają okoliczności konkretnego przypadku, oceniane zgodnie z ogólną zasadą art. 354 k.c. Te zaś mogą być bardzo różne, związane z wszystkimi okolicznościami spełnienia świadczenia.

Powodowie wezwali pozwaną do zapłaty zachowku pismem z dnia 21 czerwca 2021 r., a wezwaniu oznaczyli termin spełnienia świadczenia najpóźniej do dnia 15 lipca 2021 r. Pozwana nie kwestionowała doręczenia jej wezwania do zapłaty zachowku. W związku z czym należało przyjąć, iż zasądzone świadczenie stało się wymagalne w dniu 15 lipca 2021 r., a od dnia następnego powodom przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w zapłacie zasądzonych kwot zachowku.

W pozostałej części powództwo było niezasadne i podlegało oddaleniu.

O kosztach procesu Sąd orzekł w oparciu o art. 100 k.p.c., dokonując ich stosunkowego rozdzielenia, albowiem roszczenia powodów okazały się zasadne w 67,60 %, a obrona pozwanej w 32,40 %.

Niezbędne koszty procesu poniesione przez każdego z powodów stanowią kwotę 5 417 i obejmują: wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w kwocie 5 400 zł odpowiadające stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800 z późn. zmianami) oraz wydatek w kwocie 17 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Niezbędne koszty procesu poniesione przez stronę pozwaną w zakresie łącznego roszczenia powodów wynoszą 10 817 zł i obejmują wynagrodzenie pełnomocnika będącego adwokatem w wysokości 10 800 zł, odpowiadającej stawce minimalnej określonej w § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokatów oraz wydatek w kwocie 17 zł w związku z koniecznością uiszczenia opłaty skarbowej od dokumentu stwierdzającego udzielenie pełnomocnictwa.

Uzasadnione wynikiem procesu koszty postępowania każdego z powodów wyniosły 3 662 zł (5 417 zł x 67,60 %), a strony pozwanej odpowiednio – 1752 zł (10 817 zł x 32,40 % = 3 504 zł : 2 = 1 752 zł). W ostatecznym rozrachunku każdemu z powodów przysługuje kwota 1 910 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (3 662 zł – 1 910 zł).

O obowiązku uiszczenia przez pozwaną opłaty sądowej, od uwzględnionej części powództwa w kwocie 5 137,60 zł (51 359 zł x 5 % x 2) oraz zwrotu kwoty 2 470,93 zł, stanowiącej 67,60 % wydatków Skarbu Państwa na koszty przeprowadzenia dowodów z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości i ruchomości w kwocie 3 655,22 zł, od których powodowie zostali zwolnieni, Sąd rozstrzygnął w oparciu o treść art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r., poz. 1125 ze zm.) w zw. z art. 100 k.p.c., uwzględniając, że strona pozwana w tym zakresie przegrała proces.

Stosownie do treści art. 113 ust. 4 ustawy o kosztach sadowych w sprawach cywilnych Sąd odstąpił od obciążania powodów nieuiszczonymi kosztami sądowymi ze względu na charakter dochodzonego roszczenia i jego znaczenie dla powodów, jak również brak wiedzy powodów o wysokości długów spadkowych na etapie składania pozwu.

ZARZĄDZENIE

doręczyć pełnomocnikom stron odpisy wyroku z dnia 27 lutego 2023 r. wraz z uzasadnieniem.