Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 4 grudnia 2023 roku

Powód (...) Ltd S.A. z siedzibą w L. (Cypr), reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, w pozwie złożonym w dniu 25 maja 2023 r. w elektronicznym postepowaniu upominawczym i kolejnych pismach procesowych, domagał się od pozwanej D. K. zapłaty kwoty 10.154,20 zł z maksymalnymi za opóźnienie oraz zasądzenia kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przypisanych (k. 3-7, k. 77-80)

W uzasadnieniu wskazano, że kwota dochodzona pozwem wynika z umowy pożyczki nr (...) z dnia 10 listopada 2022 r. zawartej z (...) Sp. z o.o. w W.. Mocą zawartej umowy pozwana zobowiązała się do zapłaty na rzecz wierzyciela kwoty 9.147,48 zł. Dochodzona kwota obejmuje: 7.500 zł tytułem kapitału, 1.591,27 zł tytułem prowizji, 56,21 zł tytułem odsetek umownych.

We wniesionej odpowiedzi na pozew oraz dalszych pismach procesowych pozwana wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenia od powoda kosztów procesu. Pozwana zakwestionował roszczenie tak co do zasady jak i wysokości. Wskazał, iż powód nie wykazał umocowania osób zawierających umowę przelewu wierzytelności, umowa cesji jest nieważna z uwagi na brak określenie ceny nabycia, przedłożony dokument określony jako załącznik do umowy cesji nie jest nim, gdyż nie indywidualizuje wierzytelności wobec dłużników. Umowa cesji została zawarta pod warunkiem zapłaty ceny, zakwestionowała dokument przedłożony przez powoda. Pozwana zarzuciła, iż umowa pożyczki nie istnieje, przedłożona umowa pożyczki to tylko niepodpisany wydruk, pozwana nigdy nie otrzymała od powoda tych dokumentów. Wskazała, iż umowa powinna podlegać ocenie pod kątem istnienia klauzul niedozwolonych. (k. 57-59)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 listopada 2022 r. D. K. zawarła z (...) Sp. z o.o. w W. umowę pożyczki nr (...) na kwotę 7.500 zł (określoną w umowie jako „całkowita kwota pożyczki”). Stosownie do umowy, całkowita kwota do zapłaty wynosiła 9.157,03 zł, w tym całkowity koszt pożyczki w wysokości 1.657,03 zł. Na koszty pożyczki składały się: prowizja w wysokości 1.598,47 zł oraz odsetki kapitałowe – 58,56 zł. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania została ustalona na poziomie 1410,33 %.

W dniu 10 listopada 2022 r. powód przelał kwotę 3.000 zł i 4.500 zł na rachunek bankowy pozwanego tytułem (...) umowa pożyczki (...)”.

Do pozwanej, na jej adres zamieszkania, zostało skierowane w kwietniu 2023 r. wezwanie do zapłaty kwoty 9.977,23 zł oraz zawiadomienie o przelewie wierzytelności.

Dowód: umowa pożyczki – k. 15-17, potwierdzenie wypłat transz pożyczki – k. 18-19, potwierdzenie przelewu kwoty opłaty weryfikacyjnej- k. 20, potwierdzenie wykonania transakcji płatniczych – k. 21-22, wezwanie do zapłaty – k. 45, zawiadomienie o przelewie wierzytelności – k. 46

Na podstawie ramowej umowy przelewu wierzytelności z dnia 12 października 2022 r. i umowy przelewu wierzytelności „poszczególna umowa” z dnia 12 kwietnia 2023 r. zawartych pomiędzy (...) Sp. z o.o. w W. a powodem powód nabył wierzytelność wynikającą z umowy pożyczki nr (...), zawartej z D. K., nr PESEL: (...).

Dowód: ramowa umowa sprzedaży wierzytelność – k. 23-27, umowa sprzedaży wierzytelność – k. 28-2927, załącznik do umowy – k. 30-31, oświadczenie o zapłacie ceny – k. 32, pełnomocnictwo dla K. L. z wydrukiem z (...) Sp. z o.o. w W. – k. 33-38, pełnomocnictwo dla B. S. z wydrukiem z rejestru handlowego powoda – k. 39-42, uchwały zatwierdzające podpisanie umowy ramowej przelewu wierzytelności i umowy przelewu wierzytelności „poszczególna umowa" – k.13-14, 43-44

Ustalając stan faktyczny Sąd oparł się na dokumentach przedstawionych przez powoda, które w ocenie Sądu nie budziły żadnych wątpliwości.

Oczywiście dokumenty te, a przynajmniej ich cześć nie mogły zostać potwierdzone za zgodność z oryginałem przez działającego w sprawie pełnomocnika powoda, gdyż stanowiły wydruki komputerowe z nośnika informacji jakim były strony internetowe, platformy, na których doszło do zawarcia umowy pożyczki. Natomiast dokumenty dotyczące przeniesienia wierzytelności zostały potwierdzone za zgodność z oryginałem przez występującego w sprawie profesjonalnego pełnomocnika powoda.

Sąd zważył, co następuje:

Strona powodowa dochodziła roszczenia jako nabywca wierzytelności. Podstawę żądania upatrywała w zawartej pomiędzy pozwaną a poprzednim wierzycielem umowie pożyczki z dnia 10 listopada 2022 r., na mocy której pozwana na okres 30 dni otrzymała do dyspozycji kwotę 7.500 zł.

Pozwana, reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika, zakwestionowała roszczenie co do zasady jak i wysokości, ważność i skuteczności umowy cesji oraz umowy pożyczki, w zakresie umowy pożyczki także w odniesieniu do postanowień odnoszących się do dodatkowych opłat z uwagi na klauzule abuzywne.

Przypomnienia wymaga, że przepis art. 3 k.p.c. nakazuje stronom dokonywać czynności procesowych zgodnie z dobrymi obyczajami, dawać wyjaśnienia okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek oraz przedstawiać dowody. Uchylanie się przez jedną ze stron od złożenia jednoznacznego oświadczenia co do faktów istotnych dla rozstrzygnięcia, pozostaje w oczywistej sprzeczności z wynikającym z powołanego przepisu obowiązkiem strony i w okolicznościach sprawy może stanowić istotny argument dla uznania twierdzeń strony przeciwnej za zgodne z prawdą. Czym innym jest rozkład ciężaru dowodu, a czym innym obowiązek wyjaśnienia przez strony okoliczności sprawy zgodnie z prawdą. Art. 3 k.p.c. nakazuje stronom złożenie stosownych oświadczeń, zaś gdy oświadczenia dotyczące określonego faktu są rozbieżne, powstaje potrzeba jego udowodnienia przy uwzględnieniu wynikającego z art. 6 k.c. rozkładu ciężaru dowodu.

W niniejszej sprawie pełnomocnik pozwanej powołał szereg zarzutów, większość z nich, poza zarzutem dotyczącym zawarcia umowy cesji pod warunkiem zapłaty ceny, nie zawierają żadnego rozwinięcia ani uzasadnienia poza przytoczeniem orzecznictwa i poglądów doktryny. Tymczasem zdaniem Sądu, to powód skutecznie wykazał okoliczności podnoszone w pozwie, w tym związanie pozwanej z poprzednikiem prawnym powoda umową pożyczki.

Stosownie do treści art. 509 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść przysługującą mu wierzytelność na osobę trzecią, chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; zgodnie z § 2 powołanego przepisu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Wbrew zarzutom pozwanej, powód przedłożył komplet dokumentów przemawiających za tym, że przysługuje mu legitymacja czynna. W celu wykazania swojej legitymacji przedłożył: umowę przelewu wierzytelności z dnia 12 października 2022 r. i umowę przelewu wierzytelności „poszczególna umowa” z dnia 12 kwietnia 2023 r., załącznik do umowy, oświadczenie o zapłacie ceny, wydruki z KRS zbywcy, wyciągi z rejestru handlowego nabywcy wraz z uchwałami potwierdzającymi zawarcie umów, pełnomocnictwa. Wymienione odpisy dokumentów zostały poświadczone za zgodność przez występującego w sprawie pełnomocnika (art. 6 ust. 3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych), co skutkuje iż dokumenty te mają charakter dokumentów urzędowych (art. 129 § 3 k.p.c.). W tym zakresie niezrozumiałym, ale także nieuzasadnionym, poprzez brak odniesienia się do wskazanych wyżej dokumentów, jest zarzut pełnomocnika pozwanej o braku umocowania osób podpisanych pod umowami cesji. Powyższa uwaga także odnosi się do zarzutu zawarcia umowy przelewu wierzytelności pod warunkiem zapłaty ceny, bowiem umowę przelewu wierzytelności „poszczególna umowa” z dnia 12 kwietnia 2023 r. nie zawiera w § 5 uregulowań zapłaty ceny, brak także wyjaśnienia dlaczego pełnomocnik pozwanej kwestionuje prawdziwość treści dokumentu przedłożonego przez powoda o zapłacie ceny. W tym zakresie należy wskazać, iż na pozwanym ciążył obowiązek podjęcia inicjatywy dowodowej w celu skutecznego zaprzeczenia prawdziwości dokumentu (art. 252-253 k.p.c.). Z kolei wyciąg z załącznika do umowy cesji, przedłożony w oryginale, zawierający na każdej ze stron parafy osób właściwe umocowanych i podpisanych pod umową cesji, identyfikują wierzytelność będącą przedmiotem przelewu oraz pozwaną, zawierając w swej treści kolejno: imię i nazwisko pozwanej, jej PESEL, numer pożyczki, datę jej zawarcia, składowe umowy pożyczki, adres, tożsame z danymi zawartymi w umowie pożyczki, z którą powód wiąże swoje roszczenie. Niezasadne w tym zakresie są więc twierdzenie pełnomocnika pozwanej, iż załącznik nie indywidualizuje wierzytelności. Przedstawiona forma dokumentu pozwala na zapoznanie się z warunkami zawartej umowy oraz danymi identyfikującymi dochodzoną w sporze wierzytelność. Przywołane dokumenty wyraźnie identyfikowały umowę pożyczki z 10 listopada 2022 r. i dane identyfikujące pozwaną. Powód nie przedłożył kompletnej umowy przelewu wierzytelności „poszczególna umowa” ani załącznika do niej, jednak trzeba wyjaśnić, że powszechnie spotykaną praktyką jest, że niejednokrotnie niektóre postanawiania umów cesji i załączników do nich zawierają dane poufne (np. w zakresie wysokości ceny czy dane osobowe innych dłużników) i są z tego powodu zakreślane, co nie może skutkować uznaniem ich za wadliwe. Przedłożone dokumenty były więc wystarczające do przyjęcia, że powód skutecznie nabył w drodze cesji wierzytelność przysługującą uprzednio wobec pozwanej pożyczkodawcy, tym samym w okolicznościach sprawy wykazana została legitymacja czynna. Nie budzi przy tym wątpliwości, że dokumentem prywatnym jest także odpis dokumentu stanowiący dowód istnienia oryginału (art. 129 § 2 k.p.c.). Ponadto pozwana nie zaprzeczyła prawdziwości danych wskazanych w dokumentach przedłożonych przez powoda, ani nie podjęła inicjatywy dowodowej w celu wykazania powyższej okoliczności.

Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej (§ 2).

W odniesieniu natomiast do kolejnych zarzutów w zakresie umowy pożyczki z 10 listopada 2022 r. również i one, zdaniem Sądu były chybione.

Powód przedłożył dokumenty źródłowe: potwierdzenie przelewu opłaty weryfikacyjnej, umowę pożyczki, potwierdzenie przelewu kwoty 3.000 zł i 4.500 zł, wezwanie do zapłaty. Pozwana nie zaprzeczyła, iż jest posiadaczem rachunku bankowego wskazanego w potwierdzeniu przelewów ani nie podjęła inicjatywy dowodowej w tym zakresie.

Pozwany jest konsumentem co zobowiązuje sąd do dokonania oceny roszczenia wynikającego z zawartej z przedsiębiorca umowy również w świetle przepisów o ochronie konsumentów, w tym szczególnie art. 385 ¹ – 385 ³ k.c. Zgodnie z art. 385 ¹ § 1 k.c., aby można było uznać klauzulę za abuzywną, muszą zostać spełnione łącznie cztery przesłanki: umowa musi być zawarta z konsumentem, postanowienia tej umowy nie zostały uzgodnione z konsumentem w sposób indywidualny, a ponadto kształtują prawa i obowiązki konsumenta w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy, co jednak nie dotyczy głównych świadczeń stron, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. Za nieuzgodnione indywidualnie z konsumentem uważa się te postanowienia umowy, na których treść nie miał on rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje (art. 385 ¹ § 3 i 4 k.c.). Z kolei za sprzeczne z dobrymi obyczajami należy uznać m.in. działania wykorzystujące np. niewiedzę, brak doświadczenia konsumenta, naruszenie równorzędności stron umowy, działania zmierzające do dezinformacji, wywołania błędnego przekonania konsumenta, wykorzystania jego niewiedzy lub naiwności. Chodzi, więc o działanie potocznie określane, jako nieuczciwe, nierzetelne, odbiegające in minus od przyjętych standardów postępowania (m.in. wyrok SA w Warszawie z dnia 27 stycznia 2011 r, VI ACa 771/10).

Umowa pożyczki zawarta przez strony została spisana na standardowo stosowanym przez powoda formularzu, a pozwana nie miał realnego wpływu na brzmienie poszczególnych zapisów umowy, co jasno wynika z formy i treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy. Jednakże w ocenie Sądu nie można uznać, aby jej postawienia zawierały klauzule abuzywne, by zachodziły pozostałe przesłanki określone w art. 385 ¹ § 1 k.c., a muszą zostać spełnione łącznie. Analiza zapisów umowy pozwala w ocenie Sądu dojść do przekonania, iż została ona sporządzona w sposób zrozumiały i czytelny. Konkretne kwoty zostały wypunktowane i wyszczególnione, w tym kwota kapitału, odsetek, prowizji. Kwotę prowizji w wysokości 1.598,47 zł nie można uznać za wygórowaną przy udzielonej kwocie pożyczki 7.500 zł. Kwota pozoaodsetkowych kosztów udzielenia kredytu nie przekracza dopuszczalnej prawem wysokości kosztów określonej w art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim.

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak w pkt I wyroku zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę objęta zadaniem pozwu.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 § 1, 1 ¹ i 3 k.p.c. i zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Na koszty złożyły się: opłata od pozwu 750 zł, wynagrodzenie pełnomocnika 3.600 zł ustalone na podstawie przepisów obowiązujących w dniu wniesienia pozwu wraz z opłatą od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.