Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 22 stycznia 2024 roku

Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Przemysław Jadłowski

po rozpoznaniu w dniu 22 stycznia 2024 roku w Warszawie, na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa Z..pl spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

przeciwko (...) Bank (...) spółce akcyjnej z siedzibą w W.

o zapłatę

postanawia:

1.  na podstawie art. 267 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (wersja skonsolidowana Dz.Urz.UE C z 2010 r., nr 83, s. 47) zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o rozpatrzenie następujących pytań w trybie prejudycjalnym:

a.  czy art. 22 ust. 2 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz.UE L z 2008 r., nr 133, s. 66) należy rozumieć w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom prawa krajowego, które umożliwiają konsumentowi zbycie uprawnień przyznanych mu na mocy przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie dyrektywę na rzecz podmiotu trzeciego niebędącego konsumentem?

b.  czy art. 6 ust. 1 i art. 7 ust. 1 Dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE L z 1993 r., nr 95, s. 29) należy interpretować w ten sposób, że obowiązek sądu zbadania z urzędu nieuczciwego charakteru warunku umownego dotyczy również warunku umowy cesji wierzytelności zawartej pomiędzy konsumentem a podmiotem trzecim, jeśli w postępowaniu przed sądem podmiot trzeci powołuje się na tę umowę jako podstawę swojej legitymacji w występowaniu przeciwko przedsiębiorcy będącemu pierwotnym kontrahentem konsumenta?

2.  na podstawie art. 177 § 1 pkt 3 ¹ k.p.c. zawiesić postępowanie w sprawie do czasu zakończenia postępowania przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej w przedmiocie pytań w trybie prejudycjalnym, zawartych w punkcie I (pierwszym) postanowienia.

UZASADNIENIE

I.  Oznaczenie Sądu odsyłającego

1.  Sąd Rejonowy dla Warszawy-Śródmieścia w Warszawie

I Wydział Cywilny

ul. (...), (...)-(...) W., Polska

tel. +48 22 553 90 00, fax +48 22 55 39 579

e-mail (do wydziału): (...).sr.gov.pl

Skład Sądu: asesor sądowy Przemysław Jadłowski,

(e-mail: (...).sr.gov.pl)

II.  Strony postępowania

2.  Powód: Z..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W.

ul. (...), (...)-(...) W., Polska

numer Krajowego Rejestru Sądowego: (...)

pełnomocnik: radca prawny A. T. (numer wpisu na listę radców prawnych: WA- (...))

ul. (...), (...)-(...) W., Polska

tel. +48 (...), e-mail: (...).pl

3.  Pozwany: (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W.

ul. (...), (...)-(...) W., Polska

numer Krajowego Rejestru Sądowego: (...)

pełnomocnik: radca prawny S. S. (numer wpisu na listę radców prawnych: WA- (...))

Departament Prawny, ul. (...), (...)-(...) W., Polska

tel. +48 (...), e-mail: (...).pl

III.  Przebieg postępowania głównego

4.  Pozwem z dnia 3 października 2023 roku (data złożenia w Biurze Podawczym Sądu), powód Z..pl spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. (dalej również: powód, Z..pl sp. z o.o.) wniósł o zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego (...) Bank (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. (dalej również: pozwany, Bank) kwotę 4537,45 zł (ok. 1050 euro) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 21 kwietnia 2023 roku i kosztami procesu.

5.  W uzasadnieniu pozwu, powód wskazał, konsument przeniósł na jego rzecz uprawnienie do żądania od pozwanego wszelkich roszczeń pieniężnych przysługujących konsumentowi wobec pozwanego z tytułu rozliczeń wynikających z zastosowania sankcji darmowego kredytu, o której mowa w art. 45 ust. 1 polskiej ustawy o kredycie konsumenckim, w tym wierzytelności istniejące i przyszłe.

6.  Wskazał nadto, że w zawartej umowie kredytu z dnia 13 września 2018 roku pozwany nie wykonał prawidłowo obowiązku informacyjnego, o którym mowa w art. 30 ust. 1 polskiej ustawy o kredycie konsumenckim (stanowiącego implementację art. 10 dyrektywy 2008/48/WE). Tym samym, zgodnie z przepisami prawa krajowego stanowiącymi implementację art. 23 dyrektywy 2008/48/WE, konsumentowi przysługuje uprawnienie do złożenia pozwanemu oświadczenia na mocy którego nie będzie on obowiązany jedynie do zwrotu kredytu bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

7.  W odpowiedzi na pozew z dnia 4 grudnia 2023 roku (data wpływu do Sądu), Bank wniósł o oddalenie powództwa w całości. Podniósł, że nie doszło do naruszenia obowiązków informacyjnych wobec konsumenta, wskazując, że wykonał wszystkie obowiązki informacyjne wynikające z dyrektywy 2008/48/WE i ustawy o kredycie konsumenckim. Nadto, wskazał, że nie doszło do skutecznego przelewu (cesji) wierzytelności na rzecz Z..pl sp. z o.o., albowiem natura zobowiązania wyklucza cesję tej wierzytelności.

8.  Z treści dokumentów dołączonych do pozwu wynika, że w dniu 31 marca 2023 roku, konsument zawarł ze Z..pl sp. z o.o. umowę cesji, na mocy której przeniósł on na cesjonariusza wszelkie wierzytelności pieniężne, w szczególności w zakresie zwrotu odsetek umownych, prowizji i innych kosztów kredytu naliczonych przez kredytodawcę, wraz z przynależnymi do tej wierzytelności prawami (m.in. odsetki ustawowe za opóźnienie od należności głównej) przysługujące mu w stosunku do Banku i jego następców prawnych z tytułu wszelkich roszczeń wynikających z zastosowania sankcji kredytu darmowego, określonej w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim w stosunku do umowy z dnia 13 września 2018 roku, skutków abuzywności lub nieważności postanowień umowy, istniejących lub przyszłych. Jednocześnie, w umowie zastrzeżono, że Z..pl sp. z o.o. przysługuje 50% wartości wierzytelności obejmującej żądanie główne odzyskanej od Banku w związku z realizacją umowy, nadto przysługują mu wszystkie zasądzone koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego.

IV.  Prawo Unii:

9.  Motyw 47. dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/48/WE z dnia 23 kwietnia 2008 r. w sprawie umów o kredyt konsumencki oraz uchylająca dyrektywę Rady 87/102/EWG (Dz.Urz.UE L z 2008 r., nr 133, s. 66, dalej: dyrektywa 2008/48/WE):

Państwa członkowskie powinny ustanowić przepisy dotyczące sankcji stosowanych w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i zapewnić ich wdrożenie. Wybór sankcji pozostaje w gestii państw członkowskich, lecz przewidziane sankcje powinny być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

10.  Art. 22 ust. 1 i 2 dyrektywy 2008/48/WE:

W zakresie, w jakim niniejsza dyrektywa zawiera zharmonizowane przepisy, państwa członkowskie nie mogą utrzymywać w swoim prawie krajowym ani wprowadzać do niego przepisów odbiegających od przepisów określonych w niniejszej dyrektywie. Art. 16a ust. 3 i 4 nie uniemożliwiają państwom członkowskim utrzymania lub wprowadzenia bardziej rygorystycznych przepisów w celu ochrony konsumentów.

Państwa członkowskie zapewniają, by konsumenci nie mogli zrzekać się praw przyznanych im na mocy przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie niniejszą dyrektywę lub do niej się odnoszących.

11.  Art. 23 dyrektywy 2008/48/WE:

Państwa członkowskie ustanawiają przepisy dotyczące sankcji mających zastosowanie w przypadku naruszenia przepisów krajowych przyjętych zgodnie z niniejszą dyrektywą i podejmują wszelkie niezbędne działania w celu zapewnienia stosowania tych sankcji. Przewidziane sankcje muszą być skuteczne, proporcjonalne i odstraszające.

12.  Art. 6 ust. 1 dyrektywy Rady 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (wersja skonsolidowana Dz.Urz. UE L z 1993 r., nr 95, s. 29, dalej: dyrektywa 93/13):

Państwa Członkowskie stanowią, że na mocy prawa krajowego nieuczciwe warunki w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami nie będą wiążące dla konsumenta, a umowa w pozostałej części będzie nadal obowiązywała strony, jeżeli jest to możliwe po wyłączeniu z niej nieuczciwych warunków.

13.  Art. 7 ust. 1 dyrektywy 93/13:

Zarówno w interesie konsumentów, jak i konkurentów Państwa Członkowskie zapewnią stosowne i skuteczne środki mające na celu zapobieganie dalszemu stosowaniu nieuczciwych warunków w umowach zawieranych przez sprzedawców lub dostawców z konsumentami.

V.  Prawo krajowe:

14.  Art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1028 ze zm., dalej: ustawa o kredycie konsumenckim:

W przypadku naruszenia przez kredytodawcę art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 1-8, 10, 11, 14-17, art. 31-33, art. 33a i art. 36a-36c konsument, po złożeniu kredytodawcy pisemnego oświadczenia, zwraca kredyt bez odsetek i innych kosztów kredytu należnych kredytodawcy w terminie i w sposób ustalony w umowie.

15.  Art. 509 § 1 polskiego kodeksu cywilnego:

Wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

VI.  Przyczyny, dla których zadano pytanie i stanowisko sądu odsyłającego:

W zakresie pytanie pierwszego:

16.  W zakreślonym powyżej stanie faktycznym, Sąd odsyłający w pierwszej kolejności powziął wątpliwość, co do wykładni art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE. Istota tej wątpliwości sprowadza się do tego, czy zakaz zrzekania się przez konsumentów praw przyznanych im na mocy przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie niniejszą dyrektywę lub do niej się odnoszących obejmuje również zakaz cedowania tych praw na podmiot trzeci, który – jak w postępowaniu głównym – będzie dochodzić tych praw we własnym imieniu, a następnie pobierze wynagrodzenie w wysokości 50% uzyskanych kwot, zaś pozostałe 50% zwróci konsumentowi.

17.  W polskim porządku prawnym sankcją wynikającą z naruszenia istotnej części przepisów obejmujących obowiązek informacyjny kredytodawcy przy zawarciu umowy kredytu konsumenckiego (która to sankcja wdrożona została jako implementacja art. 23 dyrektywy 2008/48/WE) jest tzw. sankcja kredytu darmowego. Uregulowana ona została w przytoczonym powyżej art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim i sprowadza się do przyjęcia, że w razie naruszenia obowiązków informacyjnych, konsument może złożyć kredytodawcy oświadczenie, na mocy którego zwróci jedynie kapitał kredytu i nie będzie zobowiązany do zwrotu odsetek oraz kosztów pozaodsetkowych. Sankcję tę Sąd odsyłający uznaje za sankcję mającą skuteczny, proporcjonalny i odstraszający charakter. Analogiczna sankcja była przedmiotem oceny Trybunału Sprawiedliwości w wyroku z dnia 9 listopada 2016 r. w sprawie (...) a.s. przeciwko K. B. ((...), (...)), w którym to wyroku Trybunał uznał, że omawiany przepis należy interpretować w ten sposób, iż nie stoi on na przeszkodzie temu, by państwo członkowskie przewidziało w uregulowaniu krajowym, że w wypadku gdy umowa o kredyt nie zawiera wszystkich elementów wymaganych w art. 10 ust. 2 tej dyrektywy, umowę tę uważa się za nieoprocentowaną i bezpłatną, o ile chodzi o element, którego brak może podważyć możliwość dokonania przez konsumenta oceny zakresu ciążącego na nim zobowiązania.

18.  Skorzystanie z sankcji kredytu darmowego polega na tym, że – jak już wspomniano – konsument składa oświadczenie skierowane do Banku o zamiarze skorzystania z niej, na skutek czego Bank traci uprawnienie do żądania odsetek i kosztów pozaodsetkowych, a jeśli zostały już one opłacone: konsument ma prawo żądać zwrotu wskazanych kwot. Ta ostatnia sytuacja ma miejsce w postępowaniu głównym.

19.  W postępowaniu głównym, konsument spłacił całość kosztów kredytu, następnie zawarł umowę na mocy której przelał na rzecz powoda roszczenie o zwrot uiszczonych na rzecz Banku kwot celem ich odzyskania, a powodowi za odzyskanie tych należności przysługuje 50% wartości wierzytelności obejmującej żądanie główne odzyskanej od Banku w związku z realizacją umowy, nadto przysługują mu wszystkie zasądzone koszty procesu, w tym koszty zastępstwa procesowego.

20.  Tak skonstruowana umowa cesji nie sprzeciwia się prawu krajowemu. Wynika bowiem z niego, że za wyjątkiem sytuacji, gdy sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania, wierzyciel ma możliwość przeniesienia wierzytelności na osobę trzecią. Sąd odsyłający powziął jednak wątpliwości, czy wyżej określona konstrukcja prawna – mimo swej dopuszczalności w prawie krajowym – nie pozostaje w sprzeczności z treścią art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE.

21.  Uprawnienie, o którym mowa w art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim stanowi prawo przyznane konsumentowi na mocy przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie dyrektywę w rozumieniu art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE. Oznacza to, że art. 22 ust. 2 dyrektywy stoi na przeszkodzie temu, ażeby przepisy prawa krajowego uprawniały konsumenta do zrzeczenia się przedmiotowego uprawnienia.

22.  Nie ulega wątpliwości, że zasadniczym celem przepisów dyrektywy 2008/48/WE jest ochrona konsumenta jako kredytobiorcy. Tak również, ochronny charakter ma art. 22 ust. 2 wskazanej dyrektywy. Jego treść sprowadza się do uniemożliwienia konsumentowi zrzeczenia się uprawnień, które prawo krajowe przyznaje mu w wykonaniu postanowień dyrektywy. Oznacza to, że konsument, mocą swojego oświadczenia, nie może wskazać, że nie będzie korzystać z przyznanego mu uprawnienia.

23.  Istota wątpliwości w zakresie wykładni prawa Unii, które powziął w toku rozpoznawania sprawy w postępowaniu głównym Sąd odsyłający sprowadza się jednak do tego, czy pod pojęciem zrzeczenia się praw przyznanych dyrektywą rozumieć należy jedynie ich zrzeczenie się wobec kredytodawcy, czy również ich przeniesienie na inną osobę, niebędącą konsumentem.

24.  W ocenie Sądu odsyłające istnieją argumenty przemawiające za koniecznością szerokiego rozumienia pojęcia zrzeczenia się, o którym mowa w art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE, w którym to pojęciu będzie się mieścić również odstąpienie tego prawa na rzecz innej osoby.

25.  Po pierwsze, wskazać należy na zasadniczy cel dyrektywy, jakim jest ochrona konsumenta przed nieuczciwymi postanowieniami zawartymi w umowach kredytowych. Nie jest zaś z pewnością celem przedmiotowej dyrektywy pozyskanie źródła wzbogacenia dla podmiotów trzecich, niebędących stroną umowy kredytu. Poprzez rozwój rynku skupu od konsumentów wierzytelności z uprawnień konsumentów wynikających z dyrektywy 2008/48/WE – który to rynek rokrocznie się w Polsce rozwija i uczestniczą w nim nowe podmioty – wierzytelność ta odrywa się zupełnie od celu ochronnego i staje się przedmiotem profesjonalnego obrotu i dochodzenia przez wyspecjalizowane w tym celu podmioty, zaś konsumenci otrzymują jedynie niewielką jej część w zamian za zgodę na dochodzenie przynależnego im roszczenia podmiotowi trzeciemu. Dochodzenie tego typu roszczeń przez takie podmioty – w ocenie Sądu odsyłającego – nie mieści się już w celu dyrektywy 2009/48/WE.

26.  Po drugie, wskazać należy, że w innych aktach prawa Unii mających za przedmiot ochronę praw słabszej strony stosunku prawnego nie zawierają przepisów analogicznych do art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE. W szczególności, analogicznego przepisu nie zawiera dyrektywa 93/13 (ale też np. rozporządzenie 261/2004/WE). Mimo to, nie budzi wątpliwości, że strony nie mogą w drodze umowy wyłączyć stosowania przepisów chroniących słabszą stronę, a strona ta (w dyrektywie 93/13 – konsument, a w rozporządzeniu 261/2004 – pasażer) nie może oświadczyć, że nie będzie korzystać w przyszłości z przyznanych jej mocą prawa Unii środków prawnych. Gdyby więc cel regulacji art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE miał ograniczać się do niemożności złożenia przez konsumenta oświadczenia skierowanego do kredytobiorcy, że nie będzie korzystać z uprawnień przewidzianych w przepisach prawa krajowego wprowadzających w życie dyrektywę 2008/48/WE lub odnoszących się do niej – przepis ten byłby w istocie zbędny, albowiem nawet bez niego oczywistym byłoby, że konsument przy zawieraniu umowy nie może oświadczyć, że nie będzie korzystać z praw wynikających z dyrektywy.

27.  W dotychczasowym orzecznictwie, Trybunał nie odnosił się bezpośrednio do znaczenia normatywnego art. 22 ust. 2 dyrektywy 2008/48/WE. W wyroku z dnia 11 września 2019 roku w sprawie (...) sp. z o.o. przeciwko Spółdzielczej (...) im. F. S., (...) Bank S.A. i (...) S.A. ((...), (...)) nie zakwestionował co prawda uprawnienia innego podmiotu zajmującego się analogiczną działalnością do dochodzenia nabytego roszczenia wynikającego z innego przepisu dyrektywy (art. 16 ust. 1), jednakowoż kwestia ta w ogóle nie była przedmiotem zapytania sądu odsyłającego w tamtej sprawie.

28.  Mając na względzie powyższe, w ocenie Sądu odsyłającego istotne jest rozstrzygnięcie, czy podmioty takie jak powód w niniejszej sprawie w ogóle mogą zawierać z konsumentami umowy, na mocy których konsumenci przekażą na nich uprawnienie do dochodzenia praw wynikających z przepisów prawa krajowego wprowadzających w życie dyrektywę 2008/48/WE lub do niej się odnoszących.

W zakresie pytania drugiego

29.  Pytanie drugie zostało sformułowane na wypadek udzielenia przez Trybunał odpowiedzi odmiennej od proponowanej przez Sąd odsyłający. W takim bowiem przypadku, Sąd odsyłający zobowiązany będzie do rozpoznania nie tylko uprawnienia do zawarcia umowy cesji jako takiej, lecz treści konkretnej umowy cesji.

30.  Umowa cesji (przelewu) wierzytelności z dnia 16 stycznia 2023 roku zawarta została pomiędzy powodem w postępowaniu głównym a konsumentem. Sąd odsyłający ma zasadnicze wątpliwości, czy umowa ta nie zawiera niedozwolonych postanowień umownych w rozumieniu art. 3 dyrektywy 93/13 i – w razie potrzeby – dokona jej zbadania zgodnie z wymogami prawa Unii. Przed dokonaniem owego zbadania, Sąd odsyłający powziął jednak wątpliwość, czy jest zobowiązany (i uprawniony) do zbadania ewentualnego niedozwolonego charakteru postanowień umowy cesji w sprawie takiej jak niniejsza.

31.  W orzecznictwie Trybunału wielokrotnie wskazano, że sąd krajowy obowiązany jest do zbadania z urzędu (to jest niezależnie od zarzutu konsumenta) niedozwolonego charakteru postanowień umowy zawartej z konsumentem, albowiem nieuczciwy warunek umowny nie wiąże konsumenta i że nie jest konieczne w tym względzie, żeby został on przez niego wcześniej skutecznie zaskarżony (tak wyrok z dnia 4 czerwca 2009 r. w sprawie P. Z.. Przeciwko E. G., (...), (...), wyrok z dnia 14 czerwca 2012 r. w sprawie B. E. (...) (...) SA przeciwko J. C., (...), (...), wyrok z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie M. A. przeciwko C. C., T. (...), (...), (...), wyrok z dnia 1 października 2015 r. w sprawie (...) Bank (...). przeciwko A. S., (...), (...) i wiele innych).

32.  Niemniej jednak, we wskazanych sprawach istota stanowiska sprowadzała się do tego, że konsument pozostawał jedną ze stron postępowania przed sądem, a uwzględnienie z urzędu niedozwolonego charakteru postanowienia umownego miało na celu zastąpienie ustanowionej w umowie formalnej równowagi praw i obowiązków stron równowagą rzeczywistą, która przywraca równość stron (tak wyrok z dnia 17 lipca 2014 r. w sprawie J. M. i M. G. przeciwko (...) SA, (...), (...)).

33.  W sytuacji istniejącej w postępowaniu głównym sytuacja jest jednak odmienna. Konsument nie jest bowiem stroną sporu (jest nią nabywca roszczenia), a przedmiotem orzekania w sprawie nie jest umowa cesji jako taka, lecz umowa kredytu. O ile Sąd pytający nie ma wątpliwości co do możliwości dokonania przez siebie oceny ewentualnego, niedozwolonego charakteru postanowień umowy kredytu, nabrał wątpliwości co do obowiązku i uprawnienia do zbadania niedozwolonego charakteru postanowień umowy cesji, będącej podstawą legitymacji powoda w sprawie.

34.  Zasadniczo bowiem, rozstrzygnięcie przez sąd, że umowa cesji nie może wiązać (lub też nie może wiązać w pełnej treści) nie będzie mieć bezpośredniego wpływu na sytuację prawną konsumenta. Ocena ta nie będzie wiązać sądu w ewentualnym postępowaniu sądowym pomiędzy konsumentem a nabywcą wierzytelności. Przeciwnie, Sąd odsyłający dostrzega, że stwierdzenie niedozwolonego charakteru umowy cesji (przelewu) wierzytelności w zakresie, który prowadzić będzie do nieważności tej umowy może mieć dla konsumenta negatywne skutki, albowiem doprowadzić może do oddalenia powództwa w postępowaniu głównym (z uwagi na brak legitymacji procesowej czynnej powoda będącego nabywcą wierzytelności), a – tym samym – nieuzyskania przez niego nawet ujętej w umowie części dochodzonego roszczenia.

35.  Trybunał wypowiadał się już o sytuacji, w której stwierdzenie niedozwolonego charakteru postanowień umowy zawartej z konsumentem może skutkować pokrzywdzeniem (pogorszeniem sytuacji) konsumenta. W wyroku z dnia 29 kwietnia 2021 r. w sprawie I.W i R.W. przeciwko Bankowi (...) S.A. ((...), (...)) wskazał bowiem, że do sądu krajowego, który stwierdza nieuczciwy charakter warunku umowy zawartej przez przedsiębiorcę z konsumentem, należy poinformowanie konsumenta, w ramach krajowych norm proceduralnych i w następstwie kontradyktoryjnej debaty, o konsekwencjach prawnych, jakie może pociągnąć za sobą stwierdzenie nieważności takiej umowy, niezależnie od tego, czy konsument jest reprezentowany przez zawodowego pełnomocnika.

36.  Niemniej jednak, sposobu tego nie sposób zastosować w sprawie niniejszej, albowiem konsument nie jest stroną umowy. Tym samym, dokonanie kontroli abuzywnego charakteru postanowienia umowy łączącej konsumenta z powodem będącym nabywcą wierzytelności dokonać by się musiało pod nieobecność konsumenta i bez możliwości zapewnienia mu udziału i możności wyrażenia swego stanowiska w sprawie.

37.  Powyższe doprowadziło Sąd odsyłający do konieczności rozważenia zagadnienia, czy w takiej sprawie jest zobowiązany, ale również – czy jest uprawniony – do zbadania ewentualnego niedozwolonego charakteru postanowienia umowy cesji (przelewu) wierzytelności, będącej podstawą legitymacji procesowej czynnej w sprawie.