Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2023 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, Wydział I Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 12 września 2023 roku w Piotrkowie Trybunalskim na rozprawie

sprawy z powództwa W. P.

przeciwko Towarzystwu (...) z siedzibą w W.

o zadośćuczynienie i rentę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda W. P. kwotę 21.000,00zł (dwadzieścia jeden tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.02.2022 roku do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz powoda W. P. kwotę 10.517,50zł (dziesięć tysięcy pięćset siedemnaście złotych 50/100) z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.02.2022 roku do dnia zapłaty;

3.  oddala powództwo w pozostałej części;

4.  nakazuje ściągnąć od pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 1.966,95zł (jeden tysiąc dziewięćset sześćdziesiąt sześć złotych 95/100) tytułem brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od uwzględnionej części powództwa;

5.  nie obciąża powódki W. P. pozostałą częścią brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od oddalonej części powództwa;

6.  nie obciąża powódki W. P. kosztami procesu na rzecz pozwanego Towarzystwa (...) z siedzibą w W..

Sędzia SO Dorota Krawczyk

Sygn. akt I C 1464/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 23 września 2021 roku (data stempla pocztowego k. 64), który wpłynął do Sądu 29.09.2021 roku powódka W. P. wniosła o zasadzenie od pozwanego Towarzystwa (...) w W. na jej rzecz kwoty 62.000,00 złotych tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę i cierpienia w związku ze zdarzeniem, do którego doszło w dniu 8 grudnia 2020 r. wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty, o zasądzenie na jej rzecz renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 2.745,00 złotych miesięcznie, płatnej do rąk powódki z góry do 10 - go dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat, poczynając od 1 stycznia 2021 r. oraz kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych (k. 1-9).

Odpis pozwu został pozwanemu doręczony w dniu 10 lutego 2022 roku (k.89).

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości, z uwagi na brak odpowiedzialności pozwanego, albowiem w jego ocenie pozwany nie ponosi winy za powstałą na osobie powódki szkodę, a tym samym nie ponosi odpowiedzialności za skutki zdarzenia z dnia 8 grudnia 2020 roku. Pozwany zakwestionował również powództwo co do wysokości, wskazując , iż wypłacona przez pozwanego na rzecz powódki łączna kwota 11.000,00 zł w jego ocenie rekompensuje jej krzywdę. Natomiast co do żądania powódki w zakresie renty, pozwany zarzucił powódce, że nie wykazała, aby wymagała zwiększonej opieki względem swojej sytuacji sprzed wypadku, jak również, że z tego tytułu poniosła jakiekolwiek koszty (k. 90-105).

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 08.12.2020 roku powódka W. P., poślizgnęła się na chodniku przy przejściu dla pieszych przy ul. (...) w P. Tryb. Przechodziła ze strony przy, której jest blok 53A na drugą stronę ulicy, tam miała zaparkowane auto. Na chodniku był lód, było mokro, temperatura była ujemna i mokra powierzchnia zamarzła. Powódka poślizgnęła się i upadła na lewy bok. Przy bloku było posypane a już przy pasach i na pasach nie było posypane i powódka poślizgnęła się na nieposypanej nawierzchni.

(dowód: zeznania powódki k. 120-121 oraz k. 229 verte)

Dzień wypadku 08.12.2020 roku był to czas przejścia marznącego deszczu, który skutkował gorszymi warunkami atmosferycznymi.

(dowód: pismo Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta P. k.96)

Po upadku powódce nikt nie pomógł, bo nikogo blisko nie było. Powódka czuła ból, wróciła do klatki, wezwała karetkę. Zabrano powódkę do P. Tryb. na (...). Po pobraniu krwi na (...), powódce podłączono ketonal, a następnie zaniesiono do karetki i zawieziono na (...) w P. Tryb. Po wypadku powódka zgłaszała ból nerki. W karetce ponownie podano powódce środki przeciwbólowe. W szpitalu u powódki nie zostało wykonane prześwietlenie rtg, a z uwagi na zgłaszany ból nerki oraz historią choroby powódki (termoablacja raka złośliwego nerki) wezwany został urolog, który wykonał usg. Po powrocie do domu powódka skarżyła się na ból barku. Z tych względów powódka ponownie trafiła do szpitala, gdzie po wykonaniu prześwietlenia barku okazało się, że doszło u niej do zerwania mięśnia grzebieniowego oraz 2 ścięgien. Lekarz ogólny dał powódce skierowanie do Szpitala (...) w Ł., gdzie w wyniku ponownej diagnostyki okazało się, że doszło do obrośnięcia chrząstką kaletki barkowej i naderwania ścięgien, w wyniku czego wytworzyła się ciasnota barkowa, a jedynym sposobem na zniwelowaniu dolegliwości bólowych był zabieg operacyjny.

W dniu 26 maja 2021 r. u powódki w znieczuleniu ogólnym oraz osłonie antybiotykowej przeprowadzono zabieg plastyki wyrostka barkowego lewego wraz ze zszyciem stożka rotatorów barku lewego. Podczas wypisu powódce zalecono utrzymywanie kończyny górnej w ortezie przez okres 6 tygodni, regularną zmianę opatrunków, zażywanie leków przeciwbólowych oraz kontrolę w poradni ortopedycznej.

(dowód: zeznania powódki k. 120-121 verte oraz k. 229 i verte, zeznania świadków K. W. k. 228 i verte oraz D. S. k. 228 verte-229, dokumentacja medyczna k. 125-132)

Z przyczyn neurologicznych powódka nie doznała żadnego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku z dnia 08.12.2020 roku.

Powódka doznała urazu barku prawego, była leczona operacyjnie.

(dowód: opinia biegłego lekarza neurologa k. 154-156)

Wpływ zmian zwyrodnieniowych na wysokość uszczerbku to obniżenie jego wysokości o 4%. Z przyczyn ortopedycznych wypadek z dnia 8 lutego 2020 roku spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości, który przy uwzględnieniu wpływu zmian zwyrodnieniowych występujących u powódki o 4%, wynosi 8% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W wyniku wypadku powódka doznała urazu barku lewego z uszkodzeniem stożka rotatorów i stłuczenia odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Do czasu zabiegu operacyjnego tj. 26.05.2021 r., występujące u powódki dolegliwości bólowe barku lewego występowały u powódki w stopniu silnym tj. 7 w skali NR, a przez dalszy okres ok. 3 miesięcy – w stopniu średnim, a bóle kręgosłupa w odcinku L/S występowały u powódki w stopniu silnym przez ok. 4 tygodnie.

Na odczuwane przez powódkę dolegliwości bólowe wpływ miały występujące u powódki zmiany zwyrodnieniowe z ciasnotą podbarkową lewą oraz guz nerki prawej.

Ograniczenia funkcjonalne związane z bólem kręgosłupa lędźwiowego występowało u powódki do 4 tygodni, a związane z dysfunkcją barku lewego do września 2021 r. Po wypadku powódka przeszła zabieg operacyjny barku lewego z jego unieruchomieniem przez 2 miesięcy i koniecznością usprawnienia powódki, co wymagała pomocy osób trzecich.

Powódka wymagała pomocy w wykonywaniu tak podstawowych czynności jak: kąpiel, toaleta, ubieranie, sprzątanie, sporządzanie posiłków, utrzymywanie porządku, zakupy. W okresie 6 tygodni powódka wymagała pomocy osób trzecich w wymiarze 3,5 godziny dziennie, do 26 maja 2021 roku 2,5 godziny dziennie, a od 26 maja 2021 roku przez okres ok. 3 miesięcy 3 godziny dziennie. Obecnie występujące u powódki ograniczenia dotyczą czynności związanych z pochylaniem się, dźwiganiem oraz konieczności podnoszenia ręki lewej do góry tj. mycie okien, wieszanie firanek.

W trakcie zabiegu operacyjnego w dniu 26.05.2021 r. poza objawami ciasnoty podbarkowej, będącej wynikiem występującego u powódki procesu zwyrodnieniowego, stwierdzono nadto uszkodzenie ścięgien stożka rotatorów. Choć stwierdzane u powódki zmiany w obrębie barku lewego wpływają na osłabienie przebiegu ścięgien to w jej przypadku uraz był czynnikiem powodującym ich pełne uszkodzenie. Po zastosowanym leczeniu operacyjnym i usprawniającym w badaniu ortopedycznym nadal obecne są ograniczenia zakresu ruchomości barku lewego. Obecnie u powódki nie występują zmiany pourazowe, a okres ich dolegliwości nie daje podstaw do orzeczenia uszczerbku związanego ze stłuczeniem odcinka lędźwiowego kręgosłupa. Wdrożone po leczeniu operacyjnym, zasadne w takich przypadkach leczenie rehabilitacyjne miało na celu przywrócenie zakresu ruchomości i funkcji barku lewego.

(dowód: opinia biegłego sądowego ortopedy J. B. k.159-161 wraz z opiniami uzupełniającymi k. 187-188 i 251)

Po wypadku powódka wstawała i polegiwała na łóżku, doszła do toalety z pomocą, nie podstawiano jej kaczki. K. W. pomagała powódce przy ubieraniu się, kąpaniu, gotowała powódce posiłki, sprzątała, robiła zakupy w miarę potrzeby.

Po operacji z dnia 26 maja 2021 roku powódka dostała skierowanie na rehabilitację. Wyjechała z opiekunką do K. na rehabilitację. Miała też rehabilitację na NFZ na ul. (...) w P. Tryb. Pojechała też prywatnie do U. G.. Powódka ma ograniczenia ruchowe lewego barku, sama nie zapnie biustonosza. Powódka potrzebowała pomocy osób trzecich. Do południa opiekę nad powódka sprawowała jej była uczennica, która robiła również jej zakupy. Popołudniami do powódki przyjeżdżały córki z jedzeniem.

Do 07.01.2021 roku powódka poruszała się w ograniczonym zakresie. W ciągu dnia pomoc i opiekę nad powódką sprawowały D. S. oraz K. W. z K., która przyjeżdża do powódki na kilka dni, podczas których zamieszkuje z nią. Do lekarzy może jechać sama, bo jeździ samochodem, ale jak ma kontrast to nie może po nim kierować.

Do czasu wypadku powódka była samodzielną kobietą, prowadziła własną działalność, wyjeżdżała, pomagała dzieciom, kierowała samochodem. Obecnie powódka nadal prowadzi tą samą działalność (sprzedaż piór i długopisów), ale pracuje w domu, wyprzedaje to co ma, nie składa nowych zamówień. Okazjonalnie jeździ do firmy na ok. 2h. Powódka nie ma zatrudnionych żadnych pracowników, sama pracuje.

Powódka mieszka sama, w bloku na 3 piętrze, bez windy. Obecnie sama wychodzi z domu i robi drobne, lekkie zakupy, cięższe i większe zakupy robi jej córka lub znajoma.

Powódka jeździ na leczenie do 13 specjalistów do Ł.. W związku z barkiem leczy się u pana S. W. - ortopedy. Leków przeciwbólowych aktualnie nie przyjmuje.

Powódka leczyła się wcześniej i cały czas leczy się na raka nerki, ostatnio operację nerki miała w sierpniu 2022 roku.

Powódkę przed wypadkiem nie bolał bark. Przed wypadkiem bolała ją noga, która była złamana. Z barkiem wcześniej powódka nie miała problemów.

Powódka w łazience ma zarówno prysznic jak i wannę, dla bezpieczeństwa zamontowała specjalne uchwyty.

Od czasu wypadku z dnia 8.12.2020 roku stan zdrowia powódki poprawił się. Zakłada już sama bieliznę.

(dowód: zeznania powódki k. 120-121 verte i 229 verte, zeznania świadków K. W. k. 228, D. S. k. 228 verte-229)

Pismem z dnia 30 kwietnia 2021 roku pozwany odmówił powódce wypłaty świadczeń uznając, że nie ponosi odpowiedzialności za zdarzenie.

Następnie pozwane Towarzystwo (...) po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego decyzją z dnia 18.06.2021 roku uznał swoją odpowiedzialność co do zasady i wypłacił powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 3.000 złotych oraz kwotę 500 złotych tytułem kosztów opieki osób trzecich.

Powódka nie zgodziła się z tą decyzją i pismem z dnia 31 sierpnia 2021 roku, które wpłynęło do (...) 27.09.2021roku zgłosiła pozwanemu szkodę domagając się kwoty 62.000 zł zadośćuczynienia oraz 2.745 zł tytułem renty z tytułu zwiększonych potrzeb, płatnej miesięcznie, z góry do dnia 10-każdego miesiąca.

Decyzją z dnia 18 października 2021 roku pozwany przyznał na rzecz powódki kwotę 8.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Łącznie pozwany wypłacił powódce tytułem zadośćuczynienia kwotę 11.000 zł.

(dowód: pismo (...) z dnia 21 kwietnia 2021 r. k.95, pismo (...) z 26 kwietnia 2021r. k. 96, pismo z dnia 30 kwietnia 2021 roku k. 97, decyzja z dnia 18 czerwca 2021 roku k.98-99, zgłoszenie szkody k. 100-102, decyzja z dnia 18 października 2021 roku k. 104-105)

Sąd Okręgowy ocenił i zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w części.

Podstawą odpowiedzialności pozwanego za poniesioną przez powódkę szkodę w wyniku wypadku komunikacyjnego jest przepis art. 822 kc. Zgodnie z tym przepisem zakład ubezpieczeń przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na której rzecz została zawarta umowa ubezpieczenia.

Zobowiązanie do zapłaty odszkodowania z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ma więc ze swej istoty charakter akcesoryjny. Zatem tylko wtedy, gdy ubezpieczony stanie się zgodnie z przepisami prawa cywilnego odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, dochodzi do powstania odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń wobec tej osoby z tytułu ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje natomiast ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczeń Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152).

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia.

W myśl art. 35 cytowanej ustawy ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu.

W odpowiedzi na pozew pozwany kwestionuje zasadę odpowiedzialności powódka się poślizgnęła i nie udowodniła winy zarządcy drogi.

Jak wynika z zeznań powódki w dniu 08.12.2020 roku powódka W. P., poślizgnęła się na chodniku przy przejściu dla pieszych przy ul. (...) w P. Tryb. Przechodziła ze strony przy, której jest blok 53A na drugą stronę ulicy, tam miała zaparkowane auto. Na chodniku był lód, było mokro, temperatura była ujemna i mokra powierzchnia zamarzła. Powódka poślizgnęła się i upadła na lewy bok. Przy bloku było posypane a już przy pasach i na pasach nie było posypane i powódka poślizgnęła się na nieposypanej nawierzchni.

Z pisma Zarządu Dróg i Utrzymania Miasta P. (k.96) wynika, że w dzień wypadku 08.12.2020 roku był to czas przejścia marznącego deszczu, który skutkował gorszymi warunkami atmosferycznymi, co potwierdza zeznania powódki co do złego stanu nawierzchni. Ponadto pozwany wypłacił już powódce zadośćuczynienie w kwocie 11.000zł i 500zł tytułem zwrotu kosztów opieki.

Zgodnie z art. 445 § 1 KC w wypadkach przewidzianych w artykule 444 KC Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W praktyce najczęstszą podstawą zadośćuczynienia za krzywdę jest właśnie uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia. Chodzi tu krzywdę ujmowaną jako cierpienie fizyczne (ból i inne dolegliwości), cierpienia psychiczne (ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, niemożności uprawienia działalności artystycznej, naukowej, wyłączenie z normalnego życia itp.).

Zadośćuczynienie pieniężne ma na celu przede wszystkim złagodzenie tych cierpień. Obejmuje ono wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości. Ma więc ono charakter całościowy i winno stanowić rekompensatę pieniężną za całą krzywdę doznaną przez poszkodowanego, ponieważ mowa jest o „odpowiedniej sumie tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę”, przyznawaną jednorazowo.

Przewidziana w art. 444 § 1 KC krzywda, za którą Sąd może na podstawie art. 445 § 1 KC przyznać poszkodowanemu odpowiednią kwotę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, obejmuje zarówno cierpienia fizyczne, jak i cierpienie moralne (tak SN w wyroku z dnia 4 lipca 1969r., (...) 178/69, OSNCP 1970, z. 4, poz.71).

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają żadnych kryteriów, jakie należy uwzględniać przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia pieniężnego, ponieważ wypracowała je judykatura, szczególnie Sądu Najwyższego. Kierując się tymi wskazaniami można ogólnie stwierdzić, że określając wysokość zadośćuczynienia, Sąd powinien wziąć pod uwagę wszystkie okoliczność mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy, a zwłaszcza stopień i czas trwania cierpień fizycznych i psychicznych (pobyt w szpitalu, bolesność zabiegów, dokonywane operacji, leczenie sanatoryjne itp.), trwałość skutków czynu niedozwolonego (kalectwo, oszpecenie, bezradność życiową, poczucie nieprzydatności), prognozy na przyszłość (polepszenie lub pogorszenie stanu zdrowia), wiek poszkodowanego (zwykle większą krzywdą jest kalectwo dla osoby młodszej), niemożność wykonywania ulubionego zawodu, uprawienia sportu, pracy twórczej, artystycznej, zawarcie związku małżeńskiego, posiadania dzieci, utratę kontaktów towarzyskiego, możliwości atrakcyjnych wyjazdów, wycieczek, chodzenia do teatru, kina, na plażę itp., a także ewentualne przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększania szkody (art. 362 KC).

Zadośćuczynienie z art. 445 KC ma, więc przede wszystkim charakter kompensacyjny i tym samym jego wysokość musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Wysokość ta nie może być jednak nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy i aktualnych stosunków majątkowych społeczeństwa, a więc powinna być utrzymana w rozsądnych granicach (tak SN w wyroku z dnia 26 lutego 1962r., IV CR 902/61, OSNCP z 1963., poz. 105; w wyroku z dnia 24 czerwca 1965r., I CR 203/65, OSPiKA z 1966r., poz. 92; w wyroku z dnia 22 marca 1978r., IV CR 79/79, niepubl.).

Z przyczyn neurologicznych powódka nie doznała żadnego uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku z dnia 08.12.2020 roku.

Powódka doznała urazu barku prawego, była leczona operacyjnie. Była poddana rehabilitacji. Wpływ zmian zwyrodnieniowych na wysokość uszczerbku to obniżenie jego wysokości o 4%. Z przyczyn ortopedycznych wypadek z dnia 8 lutego 2020 roku spowodował u powódki trwały uszczerbek na zdrowiu w wysokości, który przy uwzględnieniu wpływu zmian zwyrodnieniowych występujących u powódki o 4%, wynosi 8% trwałego uszczerbku na zdrowiu.

Należy jednak pamiętać, że procentowy rozmiar trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu jest tylko jednym z kryteriów ustalania wysokości zadośćuczynienia i nie determinuje tej kwoty bez uwzględnienia innych okoliczności, jest to tylko pomocniczy środek ustalania rozmiaru odpowiedniego odszkodowania (por. wyr. SN z dnia 5.10.2005 r., sygn. akt I PK 47/05, opubl. (...)). Na rozmiar krzywdy, a w konsekwencji wysokość zadośćuczynienia, składają się cierpienia fizyczne i psychiczne, których rodzaj, natężenie i czas trwania należy każdorazowo określić w okolicznościach konkretnej sprawy. Mierzenie krzywdy wyłącznie stopniem uszczerbku na zdrowiu stanowiłoby niedopuszczalne uproszczenie nieznajdujące oparcia w treści art 445§ 1 KC.

Mając na uwadze przytoczone powyżej okoliczności, przede wszystkim charakter schorzeń, na które cierpi powódka związany z tym zakres cierpień fizycznych, dolegliwości bólowe bezpośrednio po wypadku, długość leczenia, wiek powódki, ograniczone możliwości w zakresie życia zawodowego Sąd uznał, iż odpowiednią kwotą tytułem zadośćuczynienia należnego powódce jest kwota 32.000zł.

Po zgłoszeniu szkody pozwany wypłacił powódce kwotę 11.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art. 445 § 1 KC zasądził na rzecz powódki tytułem zadośćuczynienia kwotę 21.000zł z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 10.02.2022 roku do dnia zapłaty.

Zadośćuczynienie w tej wysokości w ocenie Sądu nie jest wygórowane, a jednocześnie jest świadczeniem na tyle wymiernym ekonomicznie, aby zrekompensować powódce jej krzywdę.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 KC.

Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia pieniężnego przewidzianego w art. 445 KC ma charakter bezterminowy, stąd też o przekształceniu go w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel przez wezwanie dłużnika do wykonania. Z charakteru bowiem świadczenia w postaci zadośćuczynienia, którego wysokość jest uzależniona od oceny rozmiaru doznanej krzywdy wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje dopiero po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 482 § 1 KC, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności .

Jeżeli termin świadczenia nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania – to w myśl art. 455 KC, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania. Tak, więc w braku innych danych, co do ustalenia terminu wymagalności świadczenia, termin ten określa jednostronnie wierzyciel. Wezwanie dłużnika do wykonania ma charakter oświadczenia woli, którego złożenie uzupełnia treść istniejącego między stronami stosunku prawnego, przy czym dotychczasowe zobowiązanie bezterminowe staje się zobowiązaniem terminowym.

W judykaturze istniały rozbieżności stanowisk co do określenia daty wymagalności roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia. Zostały one omówione w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 lutego 2011 r. w sprawie sygn. akt I CSK 243/10, w którym jednocześnie wyrażono pogląd, że: „Terminem od którego należą się odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia za krzywdę może być w zależności od okoliczności sprawy, zarówno dzień poprzedzający wyrokowanie o zadośćuczynieniu jak i dzień tego wyrokowania”. W uzasadnieniu cytowanego orzeczenia zwrócono uwagę na ugruntowane przez judykaturę stanowisko, że odsetki według stopy ustawowej należą się za samo opóźnienie w spełnieniu świadczenia i stanowią rodzaj rekompensaty typowego uszczerbku majątkowego doznanego przez wierzyciela wynikającego z pozbawienia go możliwości czerpania korzyści z należnego mu świadczenia pieniężnego. Odsetki na podstawie art. 481 KC należą się jeżeli zobowiązany nie płaci należnego zadośćuczynienia w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub 455 KC. Nie sprzeciwia się temu okoliczność, że zasądzenie zadośćuczynienia jest fakultatywne, a jego wysokość zależy od oceny sądu oraz, że do zadośćuczynienia stosuje się art. 363 § 2 KC.

W ocenie Sądu Najwyższego zawartej w uzasadnieniu cytowanego wyroku jeżeli powód żąda od pozwanego zapłaty określonej kwoty tytułem zadośćuczynienia z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od danego dnia, poprzedzającego dzień wyrokowania, odsetki należą się zgodnie z żądaniem, o ile zostanie wykazane, że dochodzona suma rzeczywiście należała się powodowi tytułem zadośćuczynienia od wskazanego przez niego dnia.

Należy zwrócić uwagę, że ustawa o działalności ubezpieczeniowej nakłada na ubezpieczyciela określone obowiązki (art. 16 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 123, poz. 1151 z późn. zm.). Jak wyjaśnił Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 listopada 2009 r. sygnatura akt II CSK 257/ 09: "Po otrzymaniu zawiadomienia o wypadku ubezpieczyciel - jako profesjonalista korzystający z wyspecjalizowanej kadry i w razie potrzeby z pomocy rzeczoznawców (art. 355 § 2 k.c.) - obowiązany jest do ustalenia przesłanek swojej odpowiedzialności, czyli samodzielnego i aktywnego wyjaśnienia okoliczności wypadku oraz wysokości powstałej szkody. Obowiązku tego nie może przerzucić na inne podmioty, w tym uprawnionego do odszkodowania. Nie może też wyczekiwać na prawomocne rozstrzygnięcie sądu. Bierne oczekiwanie ubezpieczyciela na wynik toczącego się procesu naraża go na ryzyko popadnięcia w opóźnienie lub zwłokę w spełnieniu świadczenia odszkodowawczego. Rolą sądu w ewentualnym procesie może być jedynie kontrola prawidłowości ustalenia przez ubezpieczyciela wysokości odszkodowania (por. wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 10 stycznia 2000 r., III CKN 1105/98, OSNC 2000, nr 7-8, poz. 134, z dnia 19 września 2002 r. V CKN 1134/2000, niepubl. i z dnia 15 lipca 2004 r., V CK 640/03, niepubl).

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powódki ustawowe odsetki za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego zgodnie z żądaniem od dnia doręczenia odpisu pozwu.

Ponadto powódka żądała również zasądzenia na jej rzecz renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie po 2.745,00 złotych miesięcznie.

Zgodnie z art. 444 § 1 zd. 1 kc w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Zgodnie z art. 444 § 2 kc jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Z zeznań powódki wynika, że opiekę sprawowały jej córki oraz koleżanki. Jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, zeznań powódki i świadków powódka wymagała pomocy osób trzecich w wykonywaniu podstawowych czynności życiowych jak: mycie, ubieranie, toaleta, przygotowywane posiłków, utrzymanie porządku, załatwianie spraw poza domem. Wg opinii biegłego ortopedy powódka potrzebowała opieki od 08.12.2020 roku przez 6 tygodni, czyli 42 dni (tj. do 19 stycznia 2021roku) po 3,5 godziny dziennie ((tj. 147 godzin)), potem do 26.05.2021 po 2,5 godziny dziennie tj. przez 12 dni stycznia +28 dni lutego + 31 dni marca + 30 dni kwietnia +26 dni maja tj. 127 dni ((317,5 godziny)), od 26 maja 2021 przez 3 miesiące po 3 godziny tj. 90 dni ((270 godzin)) czyli łącznie 734,5 godziny opieki powódka potrzebowała do 26 sierpnia 2021 roku. Z opinii biegłego wynika, że powódka po 26 sierpnia 2021 roku nie potrzebowała pomocy czyli rentę za dalszy okres i na przyszłość należało oddalić.

Powódce należy się więc odszkodowanie z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 11.017,50zł (734,5 godziny x 15zł =11.017,50zł) – 500zł, które pozwany wypłaci tj. do zasądzenia pozostała kwota 10.517,50zł.

Zdaniem Sądu zasadnym jest wyliczenie kosztu za godzinę opieki członków rodziny, przy braku faktycznej odpłatności za tą opiekę, wg. stawki zbliżonej do stawki godziny wynikającej z przeliczenia minimalnego wynagrodzenia netto na ilość godzin pracy w miesiącu, co stanowi sprawiedliwe wyważenie interesu obu stron.

Roszczenie to znajduje podstawę w art. 444 § 2 kc. Prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności korzystania z opieki osób trzecich, nie zależy od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydatkował odpowiednie kwoty na koszt opieki, fakt zaś, że opiekę nad poszkodowanym sprawowali domownicy nie pozbawia go prawa żądania stosownej renty (por. wyrok SN z 26.07.1997 r., sygn. akt I CR 143/97). Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb jako następstwo czynu niedozwolonego.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w punktach 1 i 2 oraz oddalono powództwo w pozostałym zakresie.

Powódka wygrała sprawę w 33,20%.

Zgodnie z treścią art. 83 ust 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113.

Natomiast w myśl art. 113 ustęp 1 w/w ustawy kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Mając powyższe na uwadze Sąd nakazał ściągnąć od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Piotrkowie Trybunalskim kwotę 1.966,95zł tytułem brakującej opłaty od pozwu i zwrotu wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa od uwzględnionej części powództwa (brakuje opłaty w kwocie 4344zł + wydatki tymczasowo poniesione tymczasowo przez SP z tytułu wynagrodzenia biegłych i świadka w kwocie 1580,56zł = ((4344zł +1580,56zł) = 5924,56 zł x 33,20%= 1966,95zł).

W myśl art. 113 ustęp 4 w/w ustawy w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może odstąpić od przewidzianego w ust. 2 i 3 obciążenia kosztami i na podstawie tego przepisu mając na uwadze trudną sytuację rodzinną, finansową powódki i szczególny charakter dochodzonego roszczenia, Sąd nie obciążył powódki pozostałą częścią nie uiszczonej opłaty od pozwu od oddalonej części powództwa oraz pozostałymi kosztami sądowymi w postaci brakującego wynagrodzenia dla biegłych.

Sąd na podstawie art. 102 KPC nie obciążył powódki kosztami procesu na rzecz pozwanego, mając na uwadze trudną sytuację rodzinną, finansową powódki i szczególny charakter dochodzonego roszczenia.

Sędzia SO Dorota Krawczyk

Z/ odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki.