Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 października 2023 roku

Sąd Rejonowy w Radomiu I Wydział Cywilny w składzie następującym:

Przewodnicząca: asesor sądowy Magdalena Mital

Protokolant: Dorota Szymczak

po rozpoznaniu w dniu 12 października 2023 roku w Radomiu na rozprawie

sprawy z powództwa P. B.

przeciwko Towarzystwo (...) spółce akcyjnej
z siedzibą w W.

o zapłatę

I  zasądza od Towarzystwo (...) spółki akcyjnej
z siedzibą w W. na rzecz P. B. kwotę 1.414,50 zł (jeden tysiąc czterysta czternaście złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 27 października 2021 roku do dnia zapłaty,

II  zasądza od Towarzystwo (...) spółki akcyjnej
z siedzibą w W. kwotę 387 zł (trzysta osiemdziesiąt siedem złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1465/22 upr

UZASADNIENIE

Na podstawie art. 505 ⁸ § 4 kpc uzasadnienie ograniczono głównie do wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku i przytoczenia przepisów prawa.

Powództwo okazało się zasadne.

P. B. w niniejszej sprawie dochodził kwoty 1.414,50 złotych jako kosztów najmu pojazdu zastępczego. Pozwana (...) spółka akcyjna z siedzibą w W. przyznała odszkodowanie częściowe. Bezspornym między stronami było,
iż powód nabył skutecznie wierzytelność od poszkodowanego G. Ś. oraz sam fakt kolizji i odpowiedzialności gwarancyjnej pozwanej.

W przedmiotowej sprawie istota sporu sprowadzała się do ustalenia wysokości zaistniałej szkody.

Powód wywodził swoje roszczenie z zawartej z poszkodowanym umowy cesji. Na jej mocy powód miał nabyć wierzytelność przysługującą cedentowi względem pozwanej z tytułu szkody doznanej na skutek ww. zdarzenia komunikacyjnego.

Zgodnie z treścią art. 509 § 1 i 2 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki.

Podstawę prawną dochodzonego pozwem roszczenia stanowił art. 822 § 1 kc, który stwarza po stronie ubezpieczyciela obowiązek zapłacenia określonego w umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej odszkodowania za szkodę wyrządzoną osobie trzeciej, wobec której odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Z obowiązkiem tym skorelowane jest wyrażone w art. 822 § 4 kc uprawnienie poszkodowanego dochodzenia roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela. Stosownie natomiast do § 2 ww. przepisu umowa obejmuje szkody będące następstwem przewidzianego w niej zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia.

Odpowiedzialność odszkodowawczą z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej reguluje ustawa z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (dalej: uuo). Odszkodowanie z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, której następstwem jest m.in. zniszczenie lub uszkodzenie mienia (art. 34 ust. 1 uuo).

Stosownie do art. 436 § 1 kc w zw. z art. 435 kc posiadacz samoistny pojazdu mechanicznego ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego pojazdu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznej winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą posiadacz pojazdu nie ponosi odpowiedzialności.

W niniejszej sprawie nie budziło wątpliwości, iż kierujący pojazdem – ubezpieczony
u pozwanej – wyrządził szkodę, za którą w związku z tym odpowiadała również pozwana, jako ubezpieczyciel. Poza sporem była również długość najmu (10 dni), a także okoliczność, że stawka najmu na poziomie 200 zł netto jest stawką rynkową. Sporna natomiast była wysokość odszkodowania, a w zasadzie sama okoliczność, czy poszkodowany mógł skorzystać z oferty ubezpieczyciela i tym samym zminimalizować szkodę.

Pozwana wskazała, że pokrzywdzony, mając wiedzę o zorganizowaniu najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela po stawkach dwukrotnie niższych (85 zł netto), wynajął mimo wszystko samochód zstępczy istotnie drożej.

Wysokość świadczeń ubezpieczyciela z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej jest determinowana wysokością zobowiązań odszkodowawczych ubezpieczonego. Zgodnie bowiem z art. 36 ust. 1 uuo odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.

Wysokość odszkodowania powinna być określona zatem według reguł wskazanych w art. 361-363 kc. Szkoda majątkowa to różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek,
a stanem, jaki by istniał, gdyby to zdarzenie nie nastąpiło. Zgodnie z art. 361 § 1 kc zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Podstawową funkcją odszkodowania jest zatem pełna kompensacja poniesionej przez poszkodowanego szkody. Wysokość odszkodowania powinna wobec tego ściśle odpowiadać rozmiarom wyrządzonej szkody – nie może być ono wyższe ani niższe od szkody poniesionej przez poszkodowanego.

W przypadku uszkodzenia pojazdu odszkodowanie obejmuje oprócz kosztów naprawy także koszty najmu pojazdu zastępczego, holowania uszkodzonego pojazdu i jego parkowania – jeżeli poszkodowany miał konieczność poniesienia takich wydatków.

Szkoda miała miejsce 30 stycznia 2021 roku (bezsporne). Do 2 lutego 2021 roku ubezpieczyciel nie podstawił poszkodowanemu samochodu zastępczego, więc ten wynajął tego dnia auto zastępcze na rynku (zeznania świadka G. Ś. – k. 63-63v, umowa – k. 17). 3 lutego 2021 roku poszkodowany otrzymał informację od ubezpieczyciela o zasadach najmu pojazdu zastępczego w ramach likwidacji szkody (k. 39-39v). Poszkodowany 4 lutego 2021 roku skierował zapytanie dotyczące konkretów i praktycznych aspektów zorganizowania najmu pojazdu zastępczego przez ubezpieczyciela (k. 14), jednak nie uzyskał w tym przedmiocie niezwłocznej odpowiedzi. Dopiero 8 lutego 2021 roku poszkodowany otrzymał informację od ubezpieczyciela, że może on zrekompensować poszkodowanemu najem pojazdu zastępczego w stawce 85 zł netto (k.15). Odpowiedź ubezpieczyciela nie zawierała szczegółowej informacji o możliwości zorganizowania najmu, żadnej konkretnej
i praktycznej informacji, w jaki sposób poszkodowany mógł wejść w posiadanie takiego pojazdu zastępczego.

Wobec powyższego należało przyjąć, że poszkodowany nie otrzymał żadnej konkretnej oferty zorganizowania z ramienia ubezpieczyciela najmu pojazdu zastępczego
w formie bezgotówkowej. Okoliczność tę potwierdziły zeznania świadka (poszkodowanego), którym Sąd dał wiarę w pełni.

Wydatki na najem pojazdu zastępczego poniesione przez poszkodowanego, przekraczające koszty zaproponowane przez ubezpieczyciela skorzystania z takiego pojazdu są objęte odpowiedzialnością z tytułu umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych, jeżeli ich poniesienie było celowe i ekonomicznie uzasadnione ( vide: uchwała Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 2017 roku w sprawie o sygn. akt III CZP 20/17, publ. Lex nr 2340475). Zakład ubezpieczeń powinien przedstawić poszkodowanemu realną propozycję najmu pojazdu zastępczego, która pod istotnymi względami będzie odpowiadała pojazdowi należącemu do poszkodowanego
i nie wystąpią przy tym szczególne racje, które przemawiają za poniesieniem wyższych kosztów. Jeżeli więc zakład ubezpieczeń nie przedstawi propozycji spełniającej powyższy warunek, albo też poszkodowany wykaże, że zaistniały szczególne racje, które przemawiały za odrzuceniem propozycji zakładu, wtedy stawka najmu wynikająca z propozycji zakładu nie będzie ograniczała kosztów, które zakład ubezpieczeń powinien zwrócić poszkodowanemu. Limit ten wyznaczać będą wtedy stawki występujące na rynku lokalnym. Sąd ocenił,
że realnej propozycji najmu poszkodowany nie otrzymał, a więc wysokość odszkodowania limituje wyłącznie wysokość stawki rynkowej, która w sprawie niniejszej nie była sporna.

Poszkodowany wynajął pojazd zastępczy po stawce 200 zł netto, a zatem stawka ta mieściła się w przedziale stawek występujących na rynku i to zarówno dla pojazdów klasy C (pojazd uszkodzony), jak i dla pojazdów klasy D (pojazd wynajęty). Stawka określona przez powoda w umowie najmu pojazdu zastępczego jest średnią stawką stosowaną przez wypożyczalnie i akceptowalną przez towarzystwa ubezpieczeniowe. Powód na tę okoliczność przedstawił cenniki przyjęte przez wypożyczalnie, dla których stawki dobowe za wynajem pojazdu należącego do segmentu C są podobne. W związku z powyższym Sąd uznał,
iż stawka określona przez stronę powodową nie jest stawką zawyżoną, a więc jest ona uzasadniona, mając na względzie klasę pojazdu, którym porusza się poszkodowany, a który został uszkodzony w wyniku przedmiotowego zdarzenia.

Poszkodowany wynajął samochód zastępczy za kwotę 200 zł netto (246 zł brutto)
na 10 dni. Jak sam stwierdził ubezpieczyciel była to stawka rynkowa. Także okres najmu był uzasadniony potrzebami użytkownika pojazdu. Wobec powyższego uzasadniona kwota kosztów najmu pojazdu zastępczego to 2.460 zł (246 zł x 10 dni).

Pozwana przyznała odszkodowanie za najem pojazdu zastępczego przez 10 dni, przyjmując stawkę 85 zł netto (104,55 zł brutto). Daje to 1.045,50 zł i taką to kwotę ubezpieczyciel wypłacił.

Ponieważ twierdzenie pozwanej jako, że poszkodowany miał możliwość otrzymania pojazdu zastępczego, którego najem kosztowałby 85 zł netto za dobę było nieudowodnione, szkodę rekompensuje tylko kwota 2.460 zł, zgodnie z realną stawka najmu.

Wobec powyższego Sąd w punkcie pierwszym zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.414,50 zł, która stanowi różnicę pomiędzy uzasadnioną kwotą odszkodowania (2.460 zł), a kwotą przyznaną przez ubezpieczyciela (1.045,50 zł).

O odsetkach sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 kc.

O kosztach postępowania sąd orzekł w punkcie drugim wyroku na podstawie art. 98 § 1 i 1 ¹ kpc. Powód wygrał proces i dlatego Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda 387 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od uprawomocnienia się wyroku. Na koszty powoda złożyły się: 100 zł tytułem opłaty od pozwu, 17 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa i 270 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie).

Zarządzenie: odpis wyroku wraz z uzasadnieniem proszę doręczyć pełn. pozwanej.

27.12.2023 r. asesor sądowy Magdalena Mital