Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 grudnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Grudziądzu Wydział I Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2023 roku w Grudziądzu

na rozprawie sprawy z powództwa (...) (...) w T.

przeciwko (...) V. (...) w W.

o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2.126,50 zł (dwa tysiące sto dwadzieścia sześć złotych pięćdziesiąt groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałej części;

III.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 84,46 zł (osiemdziesiąt cztery złote czterdzieści sześć groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 1545/22

UZASADNIENIE

W dniu 7 listopada 2022 roku powód (...) sp. z o.o. (...) z siedzibą
w T. wniósł przeciwko pozwanemu (...) S.A. V. (...) z siedzibą w W. pozew o zapłatę kwoty 4.585,16 zł wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie: a) od kwoty 4.285,16 zł od dnia 14 października 2022 roku do dnia zapłaty, b) od kwoty 300,00 zł od dnia 7 listopada 2022 roku do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu według przedłożonego spisu kosztów, a w przypadku jego niezłożenia według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w dniu 13 września 2022 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki M. model (...) o nr rej. (...). Sprawca zdarzenia korzystał z ochrony ubezpieczeniowej w zakresie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych u pozwanego. Szkoda została zgłoszona pozwanemu, który przyjął za nią odpowiedzialność. Powód na podstawie umowy przelewu wierzytelności nabył od poszkodowanej C. K. wierzytelność związaną z naprawą pojazdu. Zdaniem powoda pozwany nieprawidłowo obliczył koszt przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody na kwotę 5.173,50 zł, gdyż prawidłowo obliczoną wartością jest kwota 9.458,66 zł.

W odpowiedzi na pozew /k. 38-43/ pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powoda na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany w pierwszej kolejności podniósł zarzut braku legitymacji czynnej powoda argumentując go tym, że umowa cesji wierzytelności została zawarta przez osobę nieuprawnioną, wobec czego powód nie nabył skutecznie wierzytelności. Następnie przyznał, że w wyniku prowadzonego postepowania likwidacyjnego wypłacił odszkodowanie w wysokości 5.173,50 zł. Pozwany zakwestionował wartość szkody wyliczoną w prywatnej opinii przedłożonej przez powoda co do zakresu naprawy, przyjętych cen części oraz stawek robocizny. Zdaniem powoda użycie do naprawy pojazdu M. (...) części nowych oryginalnych sygnowanych logo producenta byłoby w istocie bezpodstawnym wzbogaceniem poszkodowanej. Pozwany podniósł również, że brak jest podstaw do obciążania go kosztami sporządzenia przez powoda prywatnej opinii, gdyż nie pozostaje ona
w adekwatnym związku przyczynowym ze szkodą z dnia 13 września 2022 roku, jak również jest ona błędna i nieprzydatna dla sprawy.

W piśmie procesowym z dnia 27 stycznia 2023 roku powód podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie oraz odniósł się do zarzutów podniesionych przez pozwanego w odpowiedzi na pozew /k. 54-56v/.

Sąd rozpoznał sprawę w postepowaniu uproszczonym /k. 1/.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 września 2022 roku doszło do zdarzenia drogowego, w wyniku którego uszkodzeniu uległ pojazd marki M. model (...) o nr rej. (...), należący do C. K.. Ubezpieczycielem sprawcy szkody z zakresie OC było (...) S.A. V. (...) z siedzibą
w W..

Po zgłoszeniu szkody, decyzją z dnia 12 października 2022 roku, ubezpieczyciel przyznał C. K. kwotę 5.173,50 zł tytułem odszkodowania za szkodę powstałą w pojeździe.

Samochód marki M. model (...) o nr rej. o nr rej. (...) został zakupiony przez poszkodowaną trzy lata przed zdarzeniem jako bezwypadkowy. Poszkodowana po zdarzeniu z dnia 13 września 2022 roku we własnym zakresie dokonała naprawy pojazdu i do tej pory jest jego właścicielem. Koszt naprawy pojazdu wyniósł 7.300,00 zł. Naprawa ta przywróciła pojazd do stanu sprzed szkody.

W dniu 17 października 2022 roku C. K. zawarła z powodem umowę przelewu wierzytelności na podstawie, której zbyła na jego rzecz wszystkie wierzytelności, jakie przysługiwały jej od pozwanego z tytułu odszkodowania za szkodę w pojeździe marki M. o nr rej (...) w związku ze zdarzeniem z dnia
13 września 2022 roku.

Pismem z dnia 17 października 2022 roku powód zawiadomił pozwanego
o cesji wierzytelności.

Powód zlecił sporządzenie prywatnej ekspertyzy, której koszt wyniósł 300,00 zł. W kalkulacji tej koszt naprawy pojazdu marki M. model (...) o nr rej. (...) określono na kwotę 9.458,66 zł.

Pismem z dnia 21 października 2022 roku powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 4.585,16 zł, na którą składały się kwota 4.285,16 zł tytułem różnicy między wypłaconym odszkodowaniem a należnym oraz kwota 300,00 zł tytułem zwrotu kosztów sporządzenia prywatnej kalkulacji. Pismem z dnia 4 listopada 2022 roku pozwany odmówił wypłaty żądanej przez powoda kwoty.

(okoliczności bezsporne;

dowód: decyzja ubezpieczyciela z 12.10.2022 r. – k. 11-11v akt;

kalkulacja naprawy sporządzona przez pozwanego – k. 20 akt;

umowa cesji wierzytelności z 17.10.2022 r. wraz z pełnomocnictwami – k. 15-18, 57 akt;

zawiadomienie o cesji wierzytelności– k. 13 akt;

wezwanie do zapłaty – k. 12-12v akt;

pismo ubezpieczyciela z 4.11.2022 r. – k. 26-27 akt;

kalkulacja naprawy sporządzona na zlecenie powoda – k. 21-23 akt;

faktura VAT z 20.10.2022 r. – k. 24 akt;

akta szkody na płycie CD – k. 52 akt;

zeznania świadka C. K. – k. 71-71v akt)

Hipotetyczny koszt naprawy pojazdu marki M. o nr rej. (...), pozwalający na przywrócenie stanu pojazdu sprzed zdarzenia z dnia 13 września 2022 roku, przy użyciu nowych oryginalnych części zamiennych (...) oferowanych przez producenta pojazdu na dzień powstania szkody wyniósłby 9.557,06 zł. W pojeździe nie doszło do szkody całkowitej.

Naprawa pojazdu dokonana przez poszkodowaną doprowadziła pojazd do stanu sprzed szkody. Z uwagi na wiek pojazdu (rok produkcji 2003) sposób dokonania naprawy przez poszkodowaną nie ma żadnego wpływu na wartość auta.

( dowód: opinia biegłego P. L. – k. 81-101 akt)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o okoliczności bezsporne, dowody z dokumentów zgromadzonych w aktach sprawy, zeznania świadka C. K. oraz opinię biegłego sądowego mgr inż. P. L. (2).

Sąd uznał za prawdziwe zeznania świadka C. K. /k. 71-71v/, gdyż były one jasne, logiczne i konsekwentne oraz znajdowały potwierdzenie w pozostałym materiale dowodowym, w tym opinii biegłego. W ocenie Sądu nie ma żadnych podstaw, aby zeznaniom tym nie dać wiary.

Sąd uznał za wiarygodne dokumenty zgromadzone w toku postępowania. Prawdziwość dokumentów nie budziła wątpliwości i nie była kwestionowana przez strony.

Sąd w całości podzielił opinię biegłego mgr inż. P. L. (2), gdyż jest ona wyczerpująca, rzetelna i jasna. Opinia została wydana po wnikliwej analizie zebranego materiału dowodowego przez biegłego będącego osobą obcą dla stron, a ponadto posiadającą wysokie kwalifikacje oraz doświadczenie w sporządzaniu tego typu opinii. Opinia ta nie była kwestionowana przez strony.

Przechodząc do rozważań prawnych w pierwszej kolejności należy zauważyć, że strona powodowa swoje roszczenie wywodziła z tytułu zawartej z poszkodowaną
w dniu 17 października 2022 roku umowy cesji wierzytelności. W myśl art. 509 § 1 k.c. wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki (art. 509 § 2).

Odnosząc się do zarzutu pozwanego dotyczącego braku legitymacji czynnej powoda w pierwszej kolejności należy wskazać, że przy zawieraniu umowy cesji
z dnia 17 października 2022 roku (...) sp. z o.o. (...) w T. reprezentowana była przez L. B., która na podstawie pełnomocnictwa udzielonego jej przez powoda w dniu 26 lipca 2022 roku uprawniona była do działania w imieniu powoda zakresie zawierania umów agencyjnych oraz zawierania umów z klientami
/k. 57/. W przedmiotowej sprawie nie było zatem podstaw do kwestionowania skuteczności zawartej umowy cesji wierzytelności.

Zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, (...) (t.j.: Dz. U. z 2022 r. poz. 621 z późn. zm.)
z ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierujący pojazdem mechanicznym są obowiązani do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę, będącą następstwem śmierci, uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia bądź też utraty, zniszczenia lub uszkodzenia mienia. Ubezpieczeniem OC posiadaczy pojazdów mechanicznych jest objęta przy tym odpowiedzialność cywilna każdej osoby, która kierując pojazdem mechanicznym w okresie trwania odpowiedzialności ubezpieczeniowej, wyrządziła szkodę w związku z ruchem tego pojazdu (art. 35).
W myśl art. 36 ust. 1 tej ustawy odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej.
W obowiązkowym ubezpieczeniu komunikacyjnym OC ma zatem zastosowanie zasada pełnego odszkodowania wyrażona w art. 361 § 2 k.c., a ubezpieczyciel z tytułu odpowiedzialności gwarancyjnej wypłaca poszkodowanemu świadczenie pieniężne
w granicach odpowiedzialności sprawczej posiadacza lub kierowcy pojazdu mechanicznego (art. 822 § 1 k.c.). Suma pieniężna wypłacona przez zakład ubezpieczeń nie może być jednak wyższa od poniesionej szkody (art. 824 ¹ § 1 k.c.). Ponadto zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Pozwany uznał swoją odpowiedzialność za skutki zdarzenia z dnia 13 września 2022 roku i wypłacił poszkodowanej z tego tytułu odszkodowanie w kwocie 5.173,50 zł (powód nie kwestionował tego twierdzenia w toku postępowania). Spór między stronami sprowadzał się więc do ustalenia, czy wypłacona przez pozwanego kwota pozwalała na przywrócenie stanu poprzedniego uszkodzonego pojazdu.

Ustalenie wysokości kosztów naprawy pojazdu wymagało wiadomości specjalnych. Strony w tym zakresie złożyły wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z dziedziny techniki samochodowej i ruchu drogowego. Biegły sądowy
w swojej opinii wskazał, że koszt naprawy pojazdu marki M. o nr rej. (...), pozwalający na przywrócenie stanu pojazdu sprzed zdarzenia z dnia 13 września 2022 roku, przy użyciu oryginalnych części zamiennych (...) oferowanych przez producenta wyniósłby 9.557,06 zł. Niemniej w przedmiotowej sprawie kluczowym dla ustalenia wysokości należnego odszkodowania był fakt dokonania przez poszkodowaną C. K. naprawy należącego do niej pojazdu marki M. o nr rej. (...) oraz kwota, za jaką pojazd został naprawiony. Poszkodowana na rozprawie w dniu 9 maja 2023 roku zeznała, że dokonała naprawy pojazdu we własnym zakresie, a całkowity koszt naprawy pojazdu wyniósł 7.300,00 zł. W ocenie świadka dokonana naprawa przywróciła pojazd do stanu sprzed szkody, co potwierdził biegły w swojej opinii.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w razie naprawienia pojazdu we własnym zakresie uprawniony nie może żądać zapłaty odszkodowania obliczonego metodą kosztorysową, tzn. stanowiącego równowartość kosztów restytucji, czyli hipotetycznych koszów naprawy tego pojazdu (vide: wyrok SN z 8 grudnia 2022 r.,
II CSKP 726/22, OSNC 2023, nr 6, poz. 62). Żądanie zapłaty kosztów nieprzeprowadzonej restytucji nie może być uwzględnione, jeśli przywrócenie stanu poprzedniego nie jest możliwe. W takich bowiem przypadkach zgodnie z art. 363 § 1 zd. 2 k.c. roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu rozumianego jako rekompensata pieniężna obliczana metodą dyferencyjną. Mowa tu
w szczególności o dwóch sytuacjach: zbycia uszkodzonego pojazdu, wykluczającego dokonanie jego naprawy przez poszkodowanego, albo samodzielnego naprawienia samochodu, które - wobec dokonania rzeczywistej naprawy pojazdu - nie pozwala na obliczenie odszkodowania w sposób kosztorysowy jako hipotetycznych kosztów przywrócenia stanu poprzedniego, a z pominięciem kosztów rzeczywiście poniesionych (zob. wyrok SN z 10 czerwca 2021 r., (...) (...), i przywołane tam orzecznictwo).

Także Sąd Okręgowy w Toruniu zwrócił uwagę, że w sytuacji, gdy poszkodowany wskazuje na konkretne poniesione przez siebie koszty naprawy pojazdu i przywrócenia samochodu po szkodzie do stanu poprzedniego, nie zachodzi konieczność szacowania hipotetycznych kosztów naprawy pojazdu. Skoro poszkodowany wskazuje na wysokość kosztów, które poniósł celem doprowadzenia pojazdu do stanu sprzed szkody i otrzymana od ubezpieczyciela kwota była do tego wystarczająca, to taki uszczerbek w jego mieniu podlega wyrównaniu. Celem odszkodowania jest bowiem wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego. Okoliczności faktyczne dotyczące rozmiaru tego uszczerbku są zaś najlepiej znane poszkodowanemu (zob. uzasadnienie wyroku Sądu Okręgowego
w T. z 9.01.2023 r., sygn. akt VIII Ca 1006/22).

Jak wynika z powołanych wcześniej zeznań poszkodowanej C. K., kwotą wystarczającą do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed zdarzenia z dnia 13 września 2022 roku była kwota 7.300,00 zł. Taka postawa poszkodowanej pozwala na przyjęcie, że w jej ocenie kwota 7.300,00 zł pozwalała na naprawienie szkody
w pełni, w związku z czym nie ma ona jakichkolwiek dalszych roszczeń z tytułu odszkodowania ponad wskazaną kwotę. W konsekwencji stwierdzić należy, że w dacie zawarcia z powodem umowy cesji, poszkodowana mogła przelać na jego rzecz wierzytelność o zapłatę odszkodowania maksymalnie do kwoty stanowiącej różnicę między kosztami naprawy niezbędnymi do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody jakie poniosła (7.300,00 zł) a kwotą wypłaconą jej przez ubezpieczyciela (5.173,50 zł). W świetle powyższych ustaleń oczywiste jest, że poszkodowana nie mogła scedować na powoda wierzytelności w większej kwocie niż taka, którą sama uznawała za uzasadnioną i w pełni zaspokającą jej roszczenie. Podkreślenia wymaga, że celem odszkodowania jest naprawa szkody poniesionej przez poszkodowanego. Szkoda ma generalnie charakter obiektywny i jest wymierna, a w celu ustalenia wysokości należnego poszkodowanemu odszkodowania co do zasady powołuje się dowód z opinii biegłego. Jednak w sytuacji, gdy sam poszkodowany uznaje, że określona kwota jest wystarczająca dla pokrycia całości szkody, to brak jest podstaw, aby przyjmować, że zasadnym jest przyznanie z tego tytułu kwoty wyższej. Celem odszkodowania jest bowiem wyrównanie uszczerbku w majątku poszkodowanego. Poszkodowany ma natomiast co do zasady najlepszą wiedzę odnośnie rozmiaru doznanego uszczerbku, a w szczególności okoliczności mających wpływ na jego wysokość. W okolicznościach niniejszej sprawy są to zwłaszcza faktycznie poniesione koszty wystarczające w ocenie samej poszkodowanej do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed szkody. Należy również wskazać, że także biegły w sporządzonej opinii wskazał, że naprawa dokonana przez poszkodowaną po zdarzeniu z dnia 13 września 2022 roku w jego ocenie doprowadziła pojazd do stanu sprzed szkody /k. 86/.

Z powyższych względów Sąd uznał, że koszt naprawy pozwalający
na przywrócenie stanu poprzedniego pojazdu wynosił 7.300,00 zł. Uwzględniając kwotę 5.173,50 zł wypłaconą poszkodowanej z tytułu odszkodowania przed procesem, do pokrycia pełnej szkody brakowało zatem kwoty 2.126,50 zł. W świetle zeznań świadka i opinii biegłego nie ma wątpliwości, że kwota 5.173,50 zł wypłacona poszkodowanej przez pozwanego była niewystarczająca, aby dokonać właściwej naprawy pojazdu.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie powołanych wyżej przepisów prawa materialnego, Sąd orzekł, jak w punkcie I. wyroku. O odsetkach za opóźnienie orzeczono na podstawie art. 481 § 1 i 2 k.c. W pozostałej części powództwo podlegało oddaleniu jako bezzasadne, o czym orzeczono w punkcie II. sentencji.

Powód dochodził w niniejszej sprawie także kosztów sporządzenia prywatnej ekspertyzy, przedkładając fakturę VAT. Odszkodowanie, przysługujące z umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, może w pewnych sytuacjach obejmować koszty ekspertyzy wykonanej na zlecenie poszkodowanego (zob. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 18 maja 2004 r., III CZP 24/2004, Biuletyn Sądu Najwyższego 2004/5). W niniejszej sprawie jednak powód zlecił opinię jako cesjonariusz. W opinii Sądu wydatek ten nie stanowił wydatku koniecznego i nie pozostawał w adekwatnym związku przyczynowym z powstałą szkodą. Na marginesie podkreślić też należy, że powód prowadzi działalność gospodarczą i występuje jako strona wielu postępowań, w których dochodzi przed sądem wierzytelności z tytułu szkód komunikacyjnych nabytych w drodze cesji. W przekonaniu Sądu wiedza, jaką posiada powód, jest wystarczająca, żeby określić wysokość szkody oraz ryzyko nabycia danej wierzytelności już w chwili zawarcia umowy cesji. Z tych względów Sąd w punkcie II. wyroku oddalił powództwo także w zakresie kwoty 300,00 zł
i odsetek od tej kwoty.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 100 k.p.c. w myśl zasady stosunkowego rozdzielenia kosztów procesu. W niniejszym postępowaniu koszty procesu wyniosły 3.417,00 zł. Powód tytułem kosztów poniósł kwotę 1.917,00 zł, na którą złożyły się opłata od pozwu w kwocie 400,00 zł, koszty zastępstwa procesowego powoda w kwocie 900,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł oraz wynagrodzenie biegłego w kwocie 600,00 zł. Pozwany tytułem kosztów poniósł zaś kwotę 1.500,00 zł, na którą złożyły się koszty zastępstwa procesowego pozwanego w kwocie 900,00 zł oraz wynagrodzenie biegłego w kwocie 600,00 zł (pozwany nie przedłożył w niniejszej sprawie dowodu uiszczenia kwoty 17,00 zł tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa). Wysokość stawki występujących w sprawie pełnomocników określono na podstawie § 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie. Pozwany przegrał sprawę w 46,37 %. Powód powinien zatem ponieść koszty procesu w kwocie 1.832,54 zł, a pozwany w kwocie 1.584,46 zł.
W konsekwencji pozwany powinien zwrócić powodowi kwotę 84,46 zł i taką kwotę zasądzono na rzecz powoda w punkcie III. wyroku. O odsetkach ustawowych za opóźnienie od kwoty zasądzonej tytułem zwrotu kosztów procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 ¹ k.p.c.