Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 sierpnia 2023 roku

Sąd Rejonowy w Przysusze I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Anna Owczarek

Protokolant: Karolina Piejak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 01 sierpnia 2023 roku w P.

sprawy z powództwa (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.

przeciwko I. C.

o zapłatę

I.  zasądza od I. C. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 3.425,19 zł (trzy tysiące czterysta dwadzieścia pięć złotych dziewiętnaście groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od dnia 02 września 2022 roku do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od I. C. na rzecz (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. kwotę 933,94 zł (dziewięćset trzydzieści trzy złote dziewięćdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 16/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 14 sierpnia 2023 roku

Powódka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. pozwem złożonym w dniu 02 września 2022 roku (data wniesienia pozwu do (...)) do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydziału Cywilnego przeciwko I. C. wniosła o zasądzenie kwoty 3.743,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.599,96 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie. Powódka w uzasadnieniu pozwu wyjaśniła, że podstawą dochodzonego roszczenia jest łącząca z pozwaną umowa pożyczki nr (...) z dnia 26 października 2018 roku.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilny nakazem zapłaty wydanym w dniu 26 września 2022 roku uwzględnił w całości powództwo.

Pozwany I. C. w dniu 18 października 2022 roku (data prezentaty Sądu) złożył sprzeciw od ww. orzeczenia, w którym zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Lublin – Zachód w Lublinie VI Wydział Cywilnym postanowieniem z dnia 31 października 2022 roku stwierdził tratę nakazu zapłaty i umorzył postępowanie.

Powódka (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. pozwem złożonym w dniu 13 grudnia 2022 roku (data stempla pocztowego) przeciwko I. C. ponownie wniosła o zasądzenie kwoty 3.743,96 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty 3.599,96 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Ponadto wniosła o zasądzenie od pozwanego zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

(pozew – k. 3 – 5; pozew z (...), nakaz zapłaty, sprzeciw i postanowienie – k. 42 – 44; koperta – k. 46)

Sąd Rejonowy w Przysusze I Wydział Cywilny nakazem zapłaty wydanym w postępowaniu upominawczym w dniu 23 grudnia 2022 roku uwzględnił w całości powództwo. (nakaz zapłaty – k. 48)

Pozwany I. C. w dniu 19 stycznia 2023 roku (data stempla pocztowego) złożył sprzeciw od wydanego nakazu zapłaty, w którym zaskarżył orzeczenie w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości. Pozwany podniósł zarzuty: bezzasadności powództwa, braku wykazania roszczenia co do zasady i co do wysokości, abuzywności pozaodsetkowych kosztów pożyczki, braku wykazania wszystkich kosztów pozaodsetkowych w treści umowy pożyczki, wskazania w umowie zawyżonej kwoty pożyczki, naliczania odsetek kapitałowych od kwoty niestanowiącej rzeczywistej Całkowitej Kwoty P., naruszenia art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim, naruszenia art. 30 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim, przekształcenia spornej umowy w tzw. kredyt darmowy na podstawie art. 45 ustawy o kredycie konsumenckim, barku wymagalności roszczenia w dacie wskazanej przez powoda i przedwczesności powództwa oraz przedstawienia do akt sprawy nieuwierzytelnionych za zgodność z oryginałem kserokopii i wydruków komputerowych. (sprzeciw – k. 49 – 54)

Powódka pismem procesowym złożonym w dniu 27 lutego 2023 roku (data stempla pocztowego), ustosunkowując się do złożonego sprzeciwu, cofnęła powództwo bez zrzeczenia się roszczenia w części, tj. o 318,32 zł w zakresie żądania skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie w sposób wskazany w uzasadnieniu pisma oraz podtrzymała żądanie pozwu w pozostałym zakresie. W związku z powyższym powódka żądała zasądzenia od pozwanego kwoty 3.425,64 zł, na którą to kwotę składały się: 2.912,18 zł tytułem niespłaconego kapitału, 144,00 zł tytułem opłat związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki, 66,06 zł tytułem odsetek kapitałowych należnych na podstawie § 4 umowy pożyczki oraz 303,40 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie pożyczki liczonych od niezapłaconej wartości kapitału od dnia 20 maja 2021 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu, tj. 01 września 2022 roku. Ponadto powódka wniosła o zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. (pismo – k. 74 – 81)

Pozwany w piśmie procesowym złożonym w dniu 27 marca 2023 roku (data stempla pocztowego) w całości podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie. Ponadto pozwany nie wyraził zgody na cofnięcie pozwu w części. (pismo – k. 135 – 138)

Strony podtrzymały swoje dotychczasowe stanowiska, aż do momentu zamknięcia rozprawy.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 26 października 2018 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w W., w imieniu i na rzecz której działał (...) S.A. z siedzibą w S. reprezentowana przez M. B., działając w oparciu o okazane Pożyczkobiorcy pełnomocnictwo, zawarła z I. C. umowę pożyczki odnawialnej nr (...). Przedmiotem umowy była pożyczka odnawialna wypłacana w formie bezgotówkowej na rachunek bankowy lub za pomocą czeku giro, na zasadach określonych w umowie. Pożyczkobiorca miał obowiązek zwrócić wypłacone mu środki wraz z oprocentowaniem i innymi opłatami, na zasadach określonych w umowie. Umowa została zawarta na czas nieokreślony.

Na podstawie zawartej umowy I. C. uzyskał dostęp do środków pieniężnych w formie limitu wynoszącym 4.500,00 zł. Udzielona pożyczka miała zostać wypłacona w każdym czasie na rachunek bankowy lub za pomocą czeku giro, po złożeniu przez pożyczkobiorcę dyspozycji wypłaty. Środki z tytułu udzielonej pożyczki miały zostać wypłacone nie później niż w ciągu 1 dni roboczego od złożenia dyspozycji wypłaty. Kwota udostępnionego limitu ulegała odnowieniu o wysokość dokonanej spłaty pożyczki, maksymalnie do wysokości przyznanego limitu. Pożyczkobiorca mógł składać dyspozycje wypłaty do wysokości niewykorzystanego limitu.

Oprocentowaniu podlegała każda wypłacona kwota od dnia jej realizacji do dnia spłaty. Oprocentowanie pożyczki było zmienne i wynosiło dwukrotność kwoty stanowiącej sumę stopy referencyjnej NBP i 3,5% w skali roku. Oprocentowanie wypłaconych środków wynosiło na dzień zawarcia umowy 10% w skali roku.

Przy założeniu, że pożyczkobiorca wypłacił cały przyznany limit od razu po zawarciu umowy i spłacał go przez comiesięcznie spłaty kwoty minimalnej, całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę wynosiła 5.975,75 zł.

I. C. zobowiązał się do spłaty wypłaconych środków z przyznanego limitu wraz z należnymi odsetkami i innymi opłatami na rachunek nr (...). Pożyczkobiorca był zobowiązany do comiesięcznej spłaty kwoty minimalnej wynoszącej 180,00 zł. W przypadku, gdy podlegająca spłacie kwota była mniejsza od kwoty minimalnej pożyczkobiorca był zobowiązany do zapłaty tej mniejszej kwoty. Pożyczkobiorca był zobowiązany do wpłacania kwoty minimalnej, aż do spłaty kapitału oraz wszystkich innych należnych opłat i odsetek. Wpłacane przez I. C. środki pieniężne w ramach spłaty zaliczane w pierwszej kolejności były na spłatę odsetek, w drugiej na spłatę opłat, a w trzeciej na zwrot wypłaconych środków w ramach przyznanego limitu.

I. C. w związku z zawarciem umowy pożyczki zobowiązał się do uiszczenia opłat i prowizji zgodnie z załącznikiem nr 3 do umowy stanowiącym tabelę opłat i prowizji. I. C. miał obowiązek ponieść: opłatę za wypłatę środków – 12,00 zł, prowizję od wypłaty środków – 16% od wypłaconej kwoty, prowizję za zwiększenie limitu – 2% od zwiększonej kwoty limitu, opłatę za zamianę minimalnej kwoty spłaty – 12,00 zł, prowizję za zmianę minimalnej kwoty spłaty – 2% od wartości przyznanego limitu, opłatę miesięczną za utrzymanie konta – 40,00 zł, opłatę roczną za utrzymanie limitu – 20,00 zł, opłatę za zmianę dnia spłaty – 10,00 zł, opłatę za czynności dokonane na wniosek pożyczkobiorcy poza systemem informatycznym – 10,00 zł oraz opłatę miesięczną za rachunek papierowy – 8,00 zł. Zmiana wysokości opłat i prowizji ma zastosowanie do dyspozycji wypłaty złożonej w dniu, w którym nowa tabela opłat i prowizji obowiązuje.

W przypadku opóźnienia w spłacie kwoty minimalnej pożyczkodawca miał prawo do naliczania odsetek za opóźnienie w wysokości dwukrotności kwoty stanowiącej sumę stopy referencyjnej NBP i 5,5% w stosunku rocznym. Odsetki za opóźnienie w dniu zawarcia umowy wynosiły 14% w skali roku.

W przypadku zalegania przez pożyczkobiorcę z zapłatą równowartości dwóch kwot minimalnych pożyczkodawca miał prawo wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia.

(dowód: umowa – k. 83 – 85; regulamin – k. 87 – 89; zeznania pozwanego – k. 185 (00:03:39 – 00:08:28))

W dniu 26 października 2018 roku I. C. złożył dyspozycję wypłaty kwoty 4.120,00 zł za pomocą czeku giro oraz kwoty 360,00 zł w postaci przelewu na rachunek bankowy F. tytułem opłaty za pośrednictwo. W dniu 29 października 2018 roku naliczono prowizję za wypłatę środków w wysokości 728,80 zł. Naliczono również opłatę za czek giro w wysokości 16,00 zł.

(dowód: zlecenie wypłaty – k. 97; potwierdzenie przelewu – k. 18 – 19; zestawienie operacji – k. 21 – 35; zeznania pozwanego – k. 185 (00:03:39 – 00:08:28))

W dniu 20 września 2019 roku I. C. złożył dyspozycję wypłaty kwoty 200,00 zł za pomocą czeku giro. W dniu 20 września 2019 roku naliczono prowizję za wypłatę środków w wysokości 44,00 zł. Naliczono również opłatę za czek giro w wysokości 16,00 zł. (dowód: zlecenie wypłaty – k. 82; potwierdzenie przelewu – k. 20; zestawienie operacji – k. 21 – 35; zeznania pozwanego – k. 185 (00:03:39 – 00:08:28))

Pismem z dnia 17 kwietnia 2021 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w W. wypowiedziała I. C. umowę pożyczki z zachowaniem 14 dniowego terminu wypowiedzenia. Na dzień 17 kwietnia 2021 roku zadłużenie I. C. wynosiło 3.113,62 zł. Wypowiedzenie umowy zostało doręczone I. C. w dniu 21 kwietnia 2021 roku.

(dowód: wypowiedzenie – k. 37; potwierdzenie nadania – k. 105; szczegóły przesyłki – k. 106)

W okresie obowiązywania umowy I. C. dokonał spłat: 180,00 zł w dniu 13 grudnia 2018 roku, 180,00 zł w dniu 04 stycznia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 15 stycznia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 25 marca 2019 roku, 180,00 zł w dniu 25 kwietnia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 30 kwietnia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 05 czerwca 2019 roku, 180,00 zł w dniu 03 lipca 2019 roku, 180,00 zł w dniu 02 sierpnia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 03 września 2019 roku, 180,00 zł w dniu 03 października 2019 roku, 180,00 zł w dniu 13 listopada 2019 roku, 180,00 zł w dniu 02 grudnia 2019 roku, 180,00 zł w dniu 02 stycznia 2020 roku, 180,00 zł w dniu 05 lutego 2020 roku, 180,00 zł w dniu 03 marca 2020 roku, 180,00 zł w dniu 02 kwietnia 2020 roku, 180,00 zł w dniu 05 maja 2020 roku, 180,00 zł w dniu 02 czerwca 2020 roku, 180,00 zł w dniu 02 lipca 2020 roku, 180,00 zł w dniu 04 sierpnia 2020 roku, 180,00 zł w dniu 02 września 2020 roku, 180,00 zł w dniu 05 października 2020 roku, 180,00 zł w dniu 04 listopada 2020 roku, 180,00 zł w dniu 04 grudnia 2020 roku oraz ostatniej 180,00 zł w dniu 07 stycznia 2021 roku.

(dowód: zestawienie operacji – k. 21 – 35; zeznania pozwanego – k. 185 (00:03:39 – 00:08:28))

W okresie obowiązywania umowy I. C. został obciążony następującymi opłatami:

1)  opłatą miesięczną za utrzymanie konta w wysokości 40,00 zł i opłatą miesięczną za rachunek papierowy w wysokości 8,00 zł w okresie od listopada 2018 roku do marca 2021 roku (29 razy);

2)  opłatą roczną za utrzymanie limitu w wysokości 20,00 zł w dniu 26 października 2019 roku i w dniu 25 października 2020 roku. (dowód: zestawienie operacji – k. 21 – 35)

Dokonywane przez I. C. wpłaty w pierwszej kolejności zaksięgowywane były na spłatę odsetek, a następnie na spłatę opłat i prowizji. Wpłata z dnia 03 lipca 2019 roku, jako pierwsza częściowo została zaksięgowana na poczet spłaty kapitały (4.480,00 zł) redukując go do kwoty 4.471,97 zł. Po zaksięgowaniu ostatniej spłaty w dniu 07 stycznia 2021 roku do spłaty pozostawał kapitał w wysokości 2.912,18 zł. Wysokość odsetek kapitałowych wówczas wynosiła 7,2% w skali roku, co dawało 0,57 zł odsetek dziennych. Od daty dokonania ostatniej spłaty naliczono 3 krotnie (za styczeń, luty i marzec 2021 roku) opłaty: opłatę miesięczną za utrzymanie konta w wysokości 40,00 zł oraz opłatę miesięczną za rachunek papierowy w wysokości 8,00 zł. Na dzień wypowiedzenia umowy, tj. 21 maja 2021 roku zadłużenie I. C. wynosiło: kapitał – 2.912,18 zł, opłaty – 144,00 zł i odsetki kapitałowe – 76,89 zł.

(dowód: zestawienie operacji – k. 21 – 35; umowa – k. 83 – 85)

Wysokość skapitalizowany odsetek ustawowych za opóźnienie na dzień złożenia pozwu, tj. 01 września 2022 roku, wynosiła 302,95 zł.

(dowód: wypowiedzenie – k. 37; potwierdzenie nadania – k. 105; szczegóły przesyłki – k. 106; zestawienie operacji – k. 21 – 35; https://www.infor.pl/kalkulatory/odsetki_ustawowe_za_opoznienie.html)

(...) sp. z o.o. z siedzibą w W. od 16 września 2021 roku świadczy usługi pod firmą: (...) sp. z o.o. z siedzibą w W.. (dowód: dane z KRS)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych przez powoda dokumentów, a wymienionych w dotychczasowych rozważaniach. Sąd dał im wiarę, gdyż zostały one złożone przez powódkę w oryginałach, a ponadto okoliczności wynikające z tych dokumentów w większości zostały potwierdzone zeznaniami pozwanego.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie w zdecydowanej większości.

Podstawę prawną roszczenia powódki stanowił art. 720 k.c., zgodnie z którym przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Umowa pożyczki w świetle unormowań kodeksu cywilnego może mieć zarówno charakter odpłatny, jak i nieodpłatny, a do głównych świadczeń stron należy zaliczyć udostępnienie określonych środków finansowych do korzystania na określony czas (po stronie pożyczkodawcy) oraz zwrot tych środków (po stronie pożyczkobiorcy).

Pozwany jest konsumentem, który zawarł umowę z przedsiębiorcą prowadzącym działalność gospodarczą w zakresie udzielania pożyczek gotówkowych i posługuje się wzorcami umownymi, dlatego zastosowanie w niniejszej sprawie winny znaleźć także przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 roku o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2023 roku poz. 1028), w szczególności art. 3 ust. 1 i ust. 2 pkt 1, zgodnie z którymi przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 złotych albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, przy czym za umowę o kredyt konsumencki uważa się między innymi umowę pożyczki.

Pozwany w złożonym środku zaskarżenia podniósł zarzuty dotyczące braku wymagalności dochodzonego roszczenia, jak również zarzuty odnoszące się stricte do łączącej strony umowy pożyczki, w tym abuzywność pozaodsetkowych kosztów pożyczki oraz naruszenie przez pożyczkodawcę postanowień ustawy o kredycie konsumenckim.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do zarzutu braku wymagalności dochodzonego roszczenia przyznać należy, że łącząca strony umowa była umową zawartą na czas nieokreślony. Do wymagalności należności wynikających z tej umowy niezbędne było więc wypowiedzenie przez powódkę pozwanemu tej umowy, co w ocenie Sądu powódka uczyniła i wykazała w sposób odpowiedni, zgodnie z rozkładem ciężaru dowodu (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c.). Powódka także w toku postępowania zmodyfikowała swoje stanowisko, co do daty wymagalności, zauważając że termin wypowiedzenia zgodnie z zawartą umową wynosił 30 dni, a nie 14 dni. Zgodnie z umową dla skuteczności wypowiedzenia nie było potrzeby zachowania formy pisemnej. W § 9 ust. 11 pkt ( (...)) zastrzeżono, że wypowiedzenie umowy może nastąpić w wezwaniu do zapłaty, które nie wymaga dla swojej skuteczności podpisów osób uprawnionych do reprezentowania pożyczkodawcy. Zgodnie z art. 74 § 1 k.c. zastrzeżenie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej bez rygoru nieważności ma ten skutek, że w razie niezachowania zastrzeżonej formy nie jest w sporze dopuszczalny dowód z zeznań świadków lub z przesłuchania stron na fakt dokonania czynności. Przepisu tego nie stosuje się, gdy zachowanie formy pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej jest zastrzeżone jedynie dla wywołania określonych skutków czynności prawnej. Z kolei zgodnie z art. 76 k.c. jeżeli strony zastrzegły w umowie, że określona czynność prawna między nimi ma być dokonana w szczególnej formie, czynność ta dochodzi do skutku tylko przy zachowaniu zastrzeżonej formy. Jednakże gdy strony zastrzegły dokonanie czynności w formie pisemnej, dokumentowej albo elektronicznej, nie określając skutków niezachowania tej formy, w razie wątpliwości poczytuje się, że była ona zastrzeżona wyłącznie dla celów dowodowych.

Z tych też względów Sąd uznał, że powódka dokonując wypowiedzenia za pomocą formy dokumentowej skutecznie wypowiedziała umowę pożyczki, a fakt ten został udowodniony poprzez złożenie do akt sprawy dokumentowej formy wypowiedzenia. Zgodnie bowiem z art. 77 ² k.c. do zachowania dokumentowej formy czynności prawnej wystarcza złożenie oświadczenia woli w postaci dokumentu, w sposób umożliwiający ustalenie osoby składającej oświadczenie. Bez wątpienia przedłożone przez powódkę wypowiedzenie spełnia ww. wymagania.

Sąd biorąc pod uwagę złożone przez powódkę dokumenty ustalił, że wypowiedzenie umowy nastąpiło w dniu 21 maja 2021 roku. Wezwanie wraz z wypowiedzeniem zostało doręczone pozwanemu w dniu 21 kwietnia 2021 roku, a zatem 30 dniowy okres wypowiedzenia upływał w dniu 21 maja 2021 roku. Dochodzona przez powódkę należność stała się zatem wymagalna w dniu 22 maja 2021 roku.

Przechodząc dalej do kolejnego zarzutu pozwanego dotyczącego abuzywności postanowień umownych, to zarzut ten w ocenie Sądu również nie zasługuje na uwzględnienie. Przepisy art. 385 ¹ k.c. i nast. regulują materię niedozwolonych postanowień umownych, nazywanych także klauzulami abuzywnymi. Celem wprowadzenia tych przepisów do porządku prawnego był zamiar zapewnienia konsumentom skuteczniejszej ochrony w stosunkach umownych z profesjonalistami oraz potrzeba uwzględnienia postanowień dyrektywy nr 93/13/EWG z 5 kwietnia 1993 r. o nieuczciwych warunkach w umowach konsumenckich (Dz. Urz. WE z 1993 r. L 95). Przepis art. 385 ¹ § 1 k.c. stanowi, że postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.

W niniejszej sprawie pozwany bez żadnego przymusu sam zdecydował się na skorzystanie z oferty powódki. Pomimo, że umowa pożyczki została zawarta z wykorzystaniem wzorca, to pozwany miał możliwość zapoznać się z jej postanowieniami, które w ocenie Sądu zostały sformułowane w sposób jasny i logiczny. W sytuacji, kiedy pozwany nie zgadzałby się z postanowieniami zawartej umowy to mógł jej nie zawierać. Pozwany złożył osobiście podpisy pod dokumentami dotyczącymi dokonanej czynności prawnej, a więc świadczy to o tym, że godził się na jej warunki, z którymi, jako osoba racjonalna i właściwie dbająca o własne interesy powinna była się zapoznać. Wówczas zapisy umowy nie były niejasne dla pozwanego i trudne do interpretacji. Ponadto pozwany po zawarciu umowy do stycznia 2021 roku, czyli przez okres ponad 2 lat, regulował spoczywające na nim obowiązku związane ze spłatą zadłużenia.

Odnosząc się do kwestii pobrania przez pośrednika kwoty 360,00 zł to pozwany w swoich zeznaniach przyznał, że warunkiem przyznania mu pożyczki było uiszczenie tej opłaty. Opłata ta stanowi bowiem wynagrodzenie pośrednika. Pozwany jeżeli nie zgadzał się na poniesienie takich kosztów mógł zrezygnować z oferty powódki albo z usług pośrednika. W ocenie Sądu nie można więc uznać, że opłata ta stanowiła ukryty koszt kredytu. Ponadto opłaty tej nie należy wiązać bezpośrednio z zawartą przez pozwanego umową pożyczki. Opłata ta była bowiem związana z pośrednictwem (...) S.A.. W ocenie Sądu to, że pozwany pokrył wysokość tej prowizji z przyznanego mu limitu wynikało tylko i wyłącznie z jego decyzji w zakresie sposobu wydatkowania środków, o których wypłatę dyspozycję złożył. Podnieść należy, że w przypadku innych firm, które pośredniczą przy zawieraniu tego typu umów wysokość tej opłaty jest uzależniona od tej firmy, a nie od pożyczkodawcy, który nie ma wpływu na jej wysokość. Trudno zatem wymagać, by powódka w dokumentach dotyczących jej oferty wskazywała koszty prowadzenia działalności pośrednika, u którego pożyczkobiorca zdecyduje się zawrzeć umowę. Ponadto zgodnie z art. 5 ust. 6 ustawy o kredycie konsumenckim na pożyczkodawcy spoczywa obowiązek wskazania kosztów, które są mu znane.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez powódkę przepisu art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim (Dz. U. z 2023 roku poz. 1028) w pierwszej kolejności wskazać należy, że ocenie Sądu będzie podlegał przepis ten w brzmieniu sprzed nowelizacji dokonanej ustawą z dnia 06 października 2022 roku o zmianie ustaw w celu przeciwdziałania lichwie (Dz. U. z 2022 roku poz. 2339), gdyż zgodnie z art. 10 tej ustawy nowelizacja art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim dokonana tą ustawą nie ma zastosowania do umów zawartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy. Przedmiotowa umowa została zawarta w dniu 26 października 2018 roku, a nowelizacja art. 36a zgodnie z art. 14 ustawy nowelizującej weszła w życie w dniu 18 grudnia 2022 roku.

Do obliczenia więc maksymalnej wysokości pozaodsetkowych kosztów procesu zastosowanie będzie miał art. 36a ustawy o kredycie konsumenckim w brzemieniu: Maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu oblicza się według wzoru:

w którym poszczególne symbole oznaczają:

(...) maksymalną wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu,

K - całkowitą kwotę kredytu,

n - okres spłaty wyrażony w dniach,

R - liczbę dni w roku.

P. koszty kredytu w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu. P. koszty kredytu wynikające z umowy o kredyt konsumencki nie należą się w części przekraczającej maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu obliczone w sposób określony w ust. 1 lub całkowitą kwotę kredytu.

Ustawa o kredycie konsumenckim nie daje jednak żadnych wskazówek co do tego, w jaki sposób wskazany wzór wynikający z art. 36a ustawy stosować w przypadku pożyczek odnawialnych, zawartych - jak ta w przedmiotowej sprawie - na czas nieokreślony. Jednocześnie „kredyt odnawialny” został wprost przewidziany jako rodzaj kredytu konsumenckiego i nie został wyłączony spod przepisu o maksymalnych kosztach pozaodsetkowych. Wyłączenie takie, zawarte w art. 36d ustawy o kredycie konsumenckim, dotyczy bowiem jedynie umów o karty kredytowe oraz umów kredytu w rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowym prowadzonym przez bank krajowy, bank zagraniczny, oddział banku zagranicznego, instytucja kredytowa lub oddział instytucji kredytowej w rozumieniu ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2022 r. poz. 2324, 2339, 2640 i 2707 oraz z 2023 r. poz. 180), jak również spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową oraz Krajową Spółdzielczą Kasę Oszczędnościowo-Kredytową.

Dlatego też sąd uznał, że w celu zastosowania art. 36a w niniejszej sprawie parametr „n” ww. wzoru określający okres spłaty wyrażony w dniach należy odnieść do faktycznego czasu trwania umowy. W związku z tym, że umowa została zawarta w dniu 26 października 2018 roku, a jej wypowiedzenie miało miejsce w dniu 21 maja 2021 roku, to umowa trwała 938 dni.

Maksymalne pozaodsetkowe koszty kredytu ustalone zgodnie z ww. wzorem dla tego okresu powinny więc wynosić 4.594,32 zł. [(4.500,00 zł x 25%) + (4.500,00 zł x 938 dni/365 dni x 30%) = 1.125,00 zł + 3.469,32 zł] Powódka w okresie obowiązywania umowy naliczyła opłaty i prowizje w łącznej wysokości 2.236,80 zł.

Mając to na uwadze stwierdzić należy, że ustalone przez powódkę pozaodsetkowe koszty udzielonej pozwanemu pożyczki nie przekraczają ich maksymalnej wysokości.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu pozwanego dotyczącego naruszenia przez powódkę postanowień ustawy o kredycie konsumenckim wskazać należy, że postanowienia umowy oraz stanowiącego jej integralną część regulaminu są zgodne z ustawą. Pozwany zarzucił naruszenie przez powódkę:

a)  art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy poprzez nie wskazanie rodzaju kredytu;

b)  art. 30 ust. 1 pkt 4 ustawy poprzez wskazanie błędnej i zawyżonej o opłatę za pośrednictwo całkowitą kwotę kredytu, gdyż w rzeczywistości pozwanemu udzielono pożyczki w kwocie 4.320,00 zł i tylko ta kwota stanowi całkowitą kwotę kredytu;

c)  art. 30 ust. 1 pkt 5 ustawy poprzez nie wskazanie terminu wypłaty pożyczki;

d)  art. 30 ust. 1 pkt 7 ustawy poprzez podanie zaniżonej rzeczywistej rocznej stopy oprocentowania liczonej od kwoty 4.500,00 zł, a nie od rzeczywistej całkowitej kwoty pożyczki w wysokości 4.120,00 zł + 200,00 zł) oraz nie wskazał złożeń przyjętych do wyliczenia całkowitej kwoty do spłaty;

e)  art. 30 ust. 1 pkt 10 ustawy poprzez nie podanie w treści umowy kosztów 360,00 zł tytułem opłaty dla pośrednika kredytowego;

f)  art. 30 ust. 1 pkt 11 ustawy poprzez nie podanie w treści umowy pożyczki wysokości rocznej stopy zadłużenia przeterminowanego w procentach na dzień zawarcia umowy;

g)  art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy poprzez nie podanie pełnej informacji o terminie odstąpienia od umowy, a dokładnie nie podanie, że pożyczkobiorcy przysługuje prawo odstąpienia od umowy również w czasie późniejszym na podstawie art. 53 ust. 2 ustawy, jak również podanie kwoty odsetek dziennych liczonych od kwoty 4.500,00 zł, a nie od rzeczywistej całkowitej kwoty pożyczki, czyli 4.120,00 zł;

h)  art. 30 ust. 1 pkt 16 ustawy poprzez błędne podanie informacji o proporcjonalnym zwrocie opłaty w przypadku wcześniejszej spłaty wskazanej w art. 49 ustawy.

Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że w ocenie Sądu powódka sprostała powyższym obowiązkom stawianym przez ustawę o kredycie konsumencki. Mianowicie odnośnie zarzutu wskazanego w pkt a) to w nazwie umowy wskazano, że jest to pożyczka odnawialna, jak również w § 2 ust. 1 umowy wskazano, że przedmiotem umowy jest udzielenie pożyczkobiorcy przez pożyczkodawcę pożyczki odnawialnej. Odnosząc się do zarzutu wskazanego w pkt b) i d) zwrócić należy na specyfikę rodzaju udzielonej pożyczki, tj. pożyczki odnawialnej, która charakteryzuje się tym, że pożyczkobiorca ma stale dostępny limit pożyczki i w momencie zawierania umowy pożyczki pożyczkodawca nie ma wiedzy ile z przyznanego limitu pożyczkobiorca wykorzysta. W związku z tym wskazanie w umowie jako całkowitą kwotę pożyczki kwotę przyznanego limitu oraz przyjęcia do obliczenia (...) przyznanego limitu w ocenie Sąd jest prawidłowe, gdyż kwota limitu jest do dyspozycji pożyczkobiorcy. Odnośnie zarzutu wskazanego w pkt c) to termin wypłaty pożyczki został szczegółowo wskazany w § 3 ust. 2 umowy w zw. z § 6 ust. 8 regulaminu. Ponadto odnoście zarzutu z pkt d) wskazać należy, że z postanowień umowy wynika wprost obowiązek poniesienia przez pożyczkobiorcę poza odsetkami również innych opłat zgodnie z tabelą opłat i prowizji. Na podstawie zawartej umowy i stanowiących jej integralną część załączników można ustalić wysokość należnych odsetek i opłat, a tym samym jakie założenia zostały przyjęte przez powódkę do obliczenia całkowitej kwoty do zapłaty. Odnośnie zarzutu z pkt e) wskazać należy, że w tym zakresie Sąd wypowiedział się już wcześniej w części dotyczącej pobranej opłaty przez pośrednika. Przypomnieć w tym miejscu można jedynie, że zgodnie z art. art. 5 ust. 6 ustawy o kredycie konsumenckim na pożyczkodawcy spoczywa obowiązek wskazania kosztów, które są mu znane. Odnosząc się do zarzutu z pkt f) pożyczkodawca spełnił swój obowiązek w § 9 ust. 2 umowy wskazując, że odsetki te wynoszą 14% w stosunku rocznym. Odnośnie natomiast zarzutów z pkt g) i h) powódka spełniła swój obowiązek w § 10 i 11 umowy.

Z tych też względów za niezasadny należy również uznać zarzut sankcji kredytu darmowego.

Mając na uwadze powyższe oraz treść art. 321 §1 k.p.c. określającego zakres wyrokowania, Sąd w punkcie I wyroku zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 3.425,19 zł, na którą to kwotę składają się: 2.912,18 zł tytułem niespłaconego kapitału, 144,00 zł tytułem opłat związanych z udzieleniem i obsługą pożyczki, 66,06 zł tytułem odsetek kapitałowych należnych na podstawie § 4 umowy pożyczki (zgodnie z żądaniem pozwu) oraz 302,95 zł tytułem odsetek ustawowych za opóźnienie w zapłacie pożyczki liczonych od niezapłaconej wartości kapitału od dnia 22 maja 2021 roku do dnia poprzedzającego dzień złożenia pozwu, tj. 01 września 2022 roku. Sąd nie uwzględnił żądania pozwu obejmującego zasądzenie skapitalizowanych odsetek ustawowych za opóźnienie liczonych od 21 maja 2021 roku, gdyż dzień ten był ostatnim dniem wypowiedzenia, przez co dochodzona przez powódkę wierzytelność stałą się wymagalna dnia następnego, tj. 22 maja 2021 roku. Zgodnie bowiem z art. 476 k.c. dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, z kolei zgodnie z art. 481 § 1 k.c. jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

O odsetkach od zasądzonej kwoty Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c..

W pozostałym zakresie powództwo jako bezpodstawne należało oddalić. Sąd oddalił powództwo w zakresie w jakim powód cofnął powództwo, tj. co do kwoty 318,32 zł obejmującej skapitalizowane odsetki ustawowe z opóźnienie, gdyż pozwany nie wyraził zgodny na to cofnięcie.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 100 zd. 1 k.p.c., zgodnie z którym w razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemne zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd biorąc pod uwagę żądanie powódki zgłoszone w pozwie i ostatecznie zasądzoną na jej rzecz kwotę rozdzielił stosunkowo koszty procesu poniesione przez obie strony mając na uwadze w jakim zakresie wygrała każda ze stron. Powódka żądała zasądzenia kwoty 3.743,96 zł, natomiast w wyroku Sąd zasądził na jej rzecz kwotę 3.425,19 zł, która to kwota stanowi 91% żądania. W związku z powyższym powódka wygrała niniejszą sprawę w 91% i w takiej wysokości pozwany ma obowiązek zwrócić jej poniesione koszty procesu. Z kolei w uwagi, że pozwany żądał oddalenia powództwa w całości, wygrał on sprawę w 9%, w takim zakresie to powódka powinna jemu zwrócić poniesione przez niego koszty procesu. Powódka w niniejszej sprawie poniosła łącznie koszty w wysokości 1.117,00 zł, na które składały się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 200,00 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900,00 zł. Po stronie pozwanego z kolei na poniesione koszty procesu składały się: opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17,00 zł i wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości 900,00 zł. Wysokość wynagrodzenia pełnomocników Sąd ustalił na podstawie § 2 rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2018 roku poz. 265) oraz w sprawie opłat za czynności adwokatów (Dz. U. z 2015 roku poz. 1800). Przyjmując więc to w jakim stosunku wygrała każda ze stron Sąd ustalił, że pozwany powinien zwrócić powódce kwotę 1.016,47 zł (1.117,00 zł x 91%), a powódka powinna zwrócić pozwanemu kwotę 82,53 zł (917,00 zł x 9%). Sąd dokonując więc ostatecznego rozliczenia kosztów procesu zasądził od pozwanego na rzecz powódki kwotę 933,94 zł stanowiącą różnicę między kwotami, które strony nawzajem miały sobie zwrócić (1.016,47 zł – 82,53 zł).