Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2019 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 6 września 2019 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa B. H.

przeciwko M. B.

o odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5 400 zł (pięć tysięcy czterysta złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Monika Muszko - Adamczak

Sygn. akt I C 172/17

UZASADNIENIE

Powódka B. H. ostatecznie wniosła o zasądzenie od pozwanego M. B. kwoty 20 200 zł z tytułu bezumownego korzystania z udziału w jej nieruchomości położonej w R., przy ul. (...), wynoszącego ½ przez okres od 1 sierpnia 2014 roku do marca 2017 roku z ustawowymi odsetkami za opóźnienie (pozew i stanowisko k 99).

W uzasadnieniu wskazała, że ostatecznie na mocy postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej stała się współwłaścicielką nieruchomości wraz z matką pozwanego. Ponieważ nie mogła korzystać z nieruchomości, a pozwany mieszkał w niej bez zgody powódki, domaga się od niego zapłaty odszkodowania. Swoje roszczenie strona wywiodła z art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów oraz przepisów dotyczących bezumownego korzystania z rzeczy.

W odpowiedzi na pozew, na rozprawie w dniu 11 marca 2019 roku pozwany wniósł o oddalenie powództwa. Wskazał, że zamieszkiwał w nieruchomości na zasadzie umowy użyczenia zawartej z rodzicami, a po śmierci ojca umowa ta była kontynuowana z matką pozwanego. Tak więc pozwanemu przysługuje tytuł prawny (k 99).

Sprawa przeciwko pozwanej U. B. została przekazana do Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej i rozstrzygnięta postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2018 roku (sygn. akt I Ns 2091/14), a ostateczne stanowiska stron wskazane powyżej zostały sprecyzowane po zakończeniu tej sprawy.

W toku przeprowadzonego postępowania dowodowego Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

U. B. i jej mąż J. B. byli współwłaścicielami m. in. nieruchomości położonej w R., przy ul. (...). Po śmierci J. B. w dniu 10 stycznia 2013 roku spadek po nim nabyła powódka B. H. na mocy testamentu notarialnego z dnia 18 stycznia 2007 roku. Tak więc B. H. i U. B. stały się współwłaścicielkami nieruchomości. Postanowieniem z dnia 27 kwietnia 2018 roku Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej przyznał na wyłączną własność U. B. sporną nieruchomość. Postanowienie stało się prawomocne 21 czerwca 2018 roku (okoliczności bezsporne, postanowienie Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 27 kwietnia 2018 roku wraz z uzasadnieniem k 90-97, sygn. akt I Ns 2091/14).

W spornej nieruchomości wraz z U. i J. małżonkami B. zamieszkiwał ich syn M. B.. Pozwany wprowadził się tam jako dziecko i właściwie nieprzerwanie zamieszkuje po dzień dzisiejszy. W chwili śmierci ojca pozwany zamieszkiwał w nieruchomości z matką, swoją żoną I. oraz dwiema córkami. Pozwany ma wydzielone piętro, ponosi wszelkie opłaty związane z mediami, zakupuje opał na zimę. W czasie wieloletniego zamieszkiwania dokonał licznych remontów nieruchomości, obecnie również prowadzony jest remont pierwszego i drugiego piętra.

Powódka po śmierci J. B. nie była ani razu w nieruchomości, której była współwłaścicielką. Nie wie, na jakiej zasadzie mieszkał tam pozwany. W okresie, kiedy powódka była współwłaścicielką nieruchomości, nie kontaktowała się ani z U. B., ani też z pozwanym. W tym okresie nie czyniła żadnych nakładów na nieruchomość, nie dokonywała żadnych zakupów z nią związanych. Płaciła natomiast przez pewien okres podatek od nieruchomości (dowód: przesłuchanie stron k 124-126).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o dowody wskazane powyżej, które uznał za wystarczające do merytorycznego rozstrzygnięcia. Stan faktyczny nie był sporny w rozpoznawanej sprawie.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z księgi wieczystej dołączonej do pozwu, aktu notarialnego z dnia 23 września 1980 roku, akt sprawy Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej o sygn. akt I Ns 230/13 oraz decyzji wymiarowej, albowiem dokumenty te dotyczyły stanu faktycznego, który stał się nieaktualny po prawomocnym zakończeniu postępowania w sprawie I Ns 2091/14. W postępowaniu tym Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej ostatecznie ustalił składniki majątku wspólnego U. B. i J. B. oraz dokonał podziału tego majątku, a także zniósł współwłasność, m. in. nieruchomości położonej w R., przy ul. (...) przyznając ją U. B.. Sąd oddalił również wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu szacowania nieruchomości jako zbędny. Wartość nieruchomości nie była bowiem okolicznością sporną.

Sąd następnie zważył, co następuje:

Bezspornym jest, że powódka i U. B. były współwłaścicielkami nieruchomości w R., przy ul. (...) od śmierci J. B., czyli od 10 stycznia 2013 roku do dnia uprawomocnienia się postanowienia Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej z dnia 27 kwietnia 2018 roku, czyli do 20 czerwca 2018 roku. Powódka dochodzi zapłaty kwoty 20 200 zł z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z należącego do niej udziału w nieruchomości za okres od 1 sierpnia 2014 roku do marca 2017 roku.

W ocenie Sądu, powództwo nie zasługiwała na uwzględnienie z uwagi na fakt, że zamieszkiwanie pozwanego w spornej nieruchomości nie miało charakteru bezumownego korzystania z nieruchomości.

M. B. zamieszkał w latach 80-tych w nieruchomości położonej w R., przy ul. (...) razem z rodzicami jako osoba niepełnoletnia. Następnie, jako osoba dorosła nadal w niej zamieszkiwał, czynił nakłady, ponosił stosowne płatności. Tak więc U. B. i J. B., oraz pozwanego łączyła przez wiele lat umowa użyczenia. Tak też wynika z licznego i utrwalonego orzecznictwa, w którym Sądy jednoznacznie wskazują, że stosunek między najemcą a pełnoletnim i samodzielnym dzieckiem, a także małżonkiem tego dziecka jest stosunkiem użyczenia. W Wyroku z dnia 11 lutego 2019 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wskazał ponadto, że do zawarcia takiej umowy zachodzi w sposób dorozumiany i nie wymaga ona nawet formy pisemnej ( III SA/Gl 1226/18).

Zgodnie z art. 715 kc umowa użyczenia może być zawarta na czas oznaczony lub nieoznaczony. Umowa użyczenia na czas nieoznaczony może zostać wypowiedziana, przy czym terminy wypowiedzenia powinny uwzględniać interesy i sytuację obu stron. Śmierć użyczającego nie powoduje ustania stosunku użyczenia – w jego miejsce wchodzą spadkobiercy; użyczenie kończy się natomiast z chwilą śmierci biorącego rzecz, co uzasadnia osobisty charakter wygodzenia oraz silniejszą niż w innych stosunkach obligacyjnych opartą na zaufaniu, więź między kontrahentami (tak też J. Gudowski, komentarz do art. 715 KC).

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, że po śmierci J. B. umowa użyczenia nieruchomości nadal trwała, a powódka jako współwłaścicielka nieruchomości stała się jedną z osób użyczających. W ocenie Sądu, śmierć J. B. nie spowodowała bowiem ustania stosunku użyczenia tym bardziej, że z U. B., która nadal pozostawała współwłaścicielką nieruchomości, pozwanego nadal łączyła umowa użyczenia. Zatem powódka nie mogła domagać się odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości, gdyż stosunek użyczenia nie wygasł, a nadal wiązał strony. Powódka nie podjęła żadnych rozmów z drugą współwłaścicielką nieruchomości, nie wypowiedziała umowy użyczenia pozwanemu, nie zażądała również zwrotu nieruchomości. Tak więc należy przyjąć, że stosunek użyczenia trwał, a tym samym pozwany nie zajmował nieruchomości przy ul. (...) w R. bezumownie.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo. O kosztach orzeczono zgodnie z treścią art. 98 kpc, zasądzając od powódki na rzecz pozwanego kwotę 5400 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego, zgodnie z treścią Rozporządzenia z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 5.11.2015 roku z późn. zm.).