Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 grudnia 2023r.

Sąd Rejonowy w Brzozowie, I Wydział Cywilny, w składzie:

Przewodniczący : sędzia PSR Daniel Radwański

po rozpoznaniu w dniu 12 grudnia 2023 r. w Brzozowie, na posiedzeniu niejawnym;

sprawy z powództwa M. P.;

przeciwko M. L. i A. L.;

o stwierdzenie nieważności umowy;

I.  oddala powództwo;

II.  obciąża powoda kosztami procesu;

sędzia PSR Daniel Radwański

Sygn. akt I C 194/23

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 12 grudnia 2023r.

Powódka M. P. wniosła o unieważnienie umowy zwartej między H. L., a M. L. i A. L., której przedmiotem było przeniesienie własności nieruchomości objętej księgą wieczystą (...). Powódka podniosła, że jej matka przeniosła w formie aktu notarialnego Rep. A (...) własność nieruchomości na pozwanych M. L. i A. L. , a jej oświadczenie było nieważne, ze względu na stan zdrowia wyłączający swobodne i świadome powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Powódka wskazała też, że mieszka w budynku na innej nieruchomości stanowiącej własność M. L. i poniosła na ten budynek nakłady, gdyż umówiła się z M. L., że będzie tam nieodpłatnie mieszkać.

Powództwo było oczywiście bezzasadne. W pierwszej kolejności Sąd stwierdził brak legitymacji procesowej czynnej po stronie powódki, wynikający z braku interesu prawnego. Powódka nie jest bowiem stroną umowy zawartej w formie aktu notarialnego, której dotyczy żądanie stwierdzenia nieważności. Treścią pozwu jest żądanie ustalenia nieistnienia stosunku prawnego, wynikającego z umowy darowizny nieruchomości, która w ocenie powódki jest nieważna z powodu wady oświadczenia woli H., o której mowa w art. 82 kc, który stanowi, że nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli.

Powództwo o ustalenie zgodnie z art. 189 k.p.c. wymaga istnienia interesu prawnego w żądaniu udzielenia ochrony prawnej przez wydanie wyroku ustalającego istnienie bądź nieistnienie danego stosunku prawnego bądź prawa. Interes prawny to obiektywna, a nie subiektywna w odczuciu strony, potrzeba uzyskania wyroku odpowiedniej treści, gdy doszło do naruszenia albo zagrożenia naruszenia sfery prawnej stron i występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego, zapewni stronie ochronę jej prawnie chronionych interesów, a ponadto interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka.

Sąd stwierdził, że ewentualne stwierdzenie nieważności umowy nie pozwoliłoby powódce na wystąpienie z dalej idącym roszczeniem o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanie prawnym, o którym mowa w art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982r. o księgach wieczystych i hipotece, gdyż roszczenie to przysługuje wyłącznie osobom, których prawo nie jest wpisane lub jest wpisane błędnie. Brak legitymacji do wystąpienia z takim roszczeniem nie stanowi jednakże przesłanki do stwierdzenia po stronie powódki interesu prawnego w stwierdzeniu nieważności umowy, gdyż ewentualny wyrok nie wpłynie obiektywnie na sytuację prawną powódki, w szczególności nie będzie podstawą do stwierdzenia nabycia przez nią prawa do posiadania nieruchomości będącej przedmiotem umowy, ani nieruchomości na której obecnie zamieszkuje. Ponadto podnoszony przez powódkę interes prawny związany z faktem zamieszkiwania na innej nieruchomości i nakładami poniesionymi na nią, może być przedmiotem sprawy o zwrot nakładów.

Na marginesie Sąd zauważa, że powódka nie jest pełnomocnikiem strony umowy, ani jej opiekunem prawnym. Jeżeli powódka zamierza działać w interesie H. L., to w pierwszej kolejności powinna uzyskać od niej pełnomocnictwo do wniesienia odpowiedniego pozwu, a jeżeli z uwagi na jej stan zdrowia, wyłączający świadome powzięcie decyzji i wrażenie woli nie będzie to możliwe, powinna podjąć kroki zmierzające do jej ubezwłasnowolnienia, w wyniku którego mogłaby zostać jej opiekunem prawnym.

Zgodnie z art. 191 ¹ §1-3 kpc, jeżeli z treści pozwu i załączników wynika oczywista bezzasadność powództwa, Sąd może pominąć czynności które ustawa nakazuje podjąć w związku z wniesieniem pozwu i wydać wyrok na posiedzeniu niejawnym.

Mając powyższe na uwadze, na podst. art. 191 ¹ §1 i §3 kpc w zw. z art. 189 kpc Sąd orzekł, jak w pkt I wyroku. O kosztach Sąd orzekł w pkt. II na podst. art. 98 §1 kpc.

Sędzia PSR Daniel Radwański

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć powódce.

Sędzia PSR Daniel Radwański