Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 kwietnia 2024 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie, I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Piotr Królikowski

Protokolant: sekretarz sądowy Karolina Stańczuk

po rozpoznaniu w dniu 20 marca 2024 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Banku Spółdzielczego w S.

przeciwko J. K., D. K.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego D. K. na rzecz (...) Banku Spółdzielczego z siedzibą w S. kwotę 657.943,39 zł (sześćset pięćdziesiąt siedem tysięcy dziewięćset czterdzieści trzy złote 39/100) wraz z umownymi odsetkami za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym liczonymi od kwoty 600.000,00 zł (sześćset tysięcy złotych 00/100) od dnia 13 września 2019 r. do dnia zapłaty ustalając, iż odpowiedzialność pozwanego jest solidarna z odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. spółki komandytowej z siedzibą w W. wynikającą z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 14 grudnia 2019 r. pod sygn. akt III Nc 407/19;

2.  zasądza od pozwanej J. K. na rzecz (...) Banku Spółdzielczego z siedzibą w S. kwotę 380.000,00 zł (trzysta osiemdziesiąt tysięcy złotych 00/100) ustalając, iż jej odpowiedzialność ma charakter odpowiedzialności in solidum z odpowiedzialnością pozwanego D. K. wynikając z pkt 1 niniejszego wyroku oraz z odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. spółki komandytowej z siedzibą w W. wynikającą z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 14 grudnia 2019 r. pod sygn. akt III Nc 407/19 – z tym zastrzeżeniem, że pozwana J. K. ma prawo powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie swej odpowiedzialności do prawa własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Piasecznie IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...);

3.  zasądza solidarnie od pozwanych J. K. i D. K. kwotę 62.715,00 zł (sześćdziesiąt dwa tysiące siedemset piętnaście złotych 00/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku do dnia zapłaty - tytułem zwrotu kosztów procesu, ustalając iż ich odpowiedzialność ma charakter solidarny z odpowiedzialnością (...) sp. z o.o. spółki komandytowej z siedzibą w W. wynikającą z nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym wydanego przez Sąd Okręgowy w Warszawie w dniu 14 grudnia 2019 r. pod sygn. akt III Nc 407/19;

4.  przyznaje adwokatowi W. Z. kwotę 5.313,60 zł (pięć tysięcy trzysta trzynaście złotych 60/100) w tym 993,60 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy złote 60/100) tytułem podatku VAT – jako wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora nieznanego z miejsca pobytu D. K. i kwotę tę nakazuje wypłacić tymczasowo z sum Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie;

5.  przyznaje adwokatowi M. T. kwotę 5.313,60 zł (pięć tysięcy trzysta trzynaście złotych 60/100) w tym 993,60 zł (dziewięćset dziewięćdziesiąt trzy złote 60/100) tytułem podatku VAT – jako wynagrodzenie za pełnienie funkcji kuratora nieznanej z miejsca pobytu J. K. i kwotę tę nakazuje wypłacić tymczasowo z sum Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie;

6.  nakazuje ściągnąć od pozwanego D. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 5.313,60 zł (pięć tysięcy trzysta trzynaście złotych 60/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa;

7.  nakazuje ściągnąć od pozwanej J. K. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Warszawie kwotę 5.313,60 zł (pięć tysięcy trzysta trzynaście złotych 60/100) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

sędzia Piotr Królikowski

Sygn. akt: I C 1950/21

UZASADNIENIE WYROKU

z 19 kwietnia 2024 r. (k. 370)

w zakresie pkt 2 i 3

Pozwem skierowanym do Sądu Okręgowego w Warszawie (...) Bank Spółdzielczy w S. domagał się zasądzenia od (...) sp. z o.o. sp.k. w W. i D. K. solidarnie w postępowaniu upominawczym kwoty 657.943,39 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie naliczonymi od kwoty 600.000 zł od dnia 13 września 2019 r. do dnia zapłaty w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym oraz zasądzenia od J. K. na rzecz Powoda kwoty 380.000 zł ustalając, że odpowiedzialność pozwanej ma charakter odpowiedzialności in solidum wraz z pozostałymi pozwanymi oraz z zastrzeżeniem, że pozwana J. K. ma prawo powoływania się w toku egzekucji na ograniczenie odpowiedzialności do prawa własności nieruchomości stanowiącej lokal mieszkalny położony w P. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy w Piasecznie V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi KW nr (...). Powodowy Bank wnosił także o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych (pozew k. 3 – 70, uzupełnienie braków pozwu k. 77).

Bank wskazał, że udzielił Spółce kredytu w rachunku bieżącym, łącznie do kwoty 600.000 zł – zabezpieczeniem spłaty kredytu było solidarne poręczenie cywilnoprawne udzielone przez pozwanego D. K.. Dodatkowym zabezpieczeniem była hipoteka umowna do kwoty 380.000 zł na lokalu mieszkalnym stanowiącym własność pozwanej J. K.. Bank pismem z 15 stycznia 2019 r. poinformował Spółkę o nieodnowieniu kredytu na kolejny okres z uwagi na brak wymaganych obrotów na rachunku bieżącym Spółki, zajęciu przez organy egzekucyjne środków na rachunku bieżącym, braku złożenia przez Kredytobiorcę wniosku z kompletem wymaganych dokumentów w terminie nieprzekraczającym 30 dni przed upływem terminu spłaty kredytu. Spółka nie dokonała spłaty kredytu w ustalonym terminie który upłynął 21 stycznia 2019 r. Bank wezwał do zapłaty Spółkę oraz poręczycieli – pisma zostały odebrane. Ponowne wezwanie do zapłaty zostało skierowane do każdego z pozwanych. Do chwili wniesienia pozwu wierzytelność Banku nie została zaspokojona. Na kwotę roszczenia składa się 600.000 zł wierzytelności głównej oraz skapitalizowane odsetki w wysokości 57.943,39 zł jako odsetki umowne naliczane w wysokości zgodnej z §4 umowy kredytowej (WIBOR 1M + marża 4,1 pp) od kwoty kapitału wg czasookresów wskazanych w §5 i 6 umowy kredytowej, jak również odsetki przeterminowane, naliczane według oprocentowania określonego w §10 umowy kredytowej. Wysokość należności objętych pozwem została potwierdzona wyciągiem z ksiąg bankowych powoda.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z 14 grudnia 2019 r. sygn. akt III Nc 407/19 Sąd Okręgowy uwzględnił roszczenie powodowego banku (k. 87 – 88). Nakaz zapłaty w stosunku do Spółki został uznany za doręczony w trybie art. 139 §3 k.p.c. z dniem 15 stycznia 2019 r. (zarządzenie k. 118) i uprawomocnił się z dniem 30 stycznia 2019 r. (zarządzenie k. 290).

Ze względu na brak możliwości skutecznego doręczenia odpisu nakazu zapłaty wraz z odpisem pozwu pozwanym osobom fizycznym Sąd Okręgowy postanowieniem z 28 sierpnia 2020 r. ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu D. K. kuratora w osobie adw. W. Z. oraz dla J. K. kuratora w osobie adw. M. T. (postanowienie k. 152).

Kurator D. K. w sprzeciwie zaskarżył nakaz zapłaty w całości oraz wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów postępowania a także przyznanie adwokatowi wynagrodzenia z tytułu sprawowania funkcji kuratora wg norm przepisanych powiększonego o należny podatek VAT, oświadczając że nie zostało ono pokryte w całości ani w części (sprzeciw k. 187 – 193, pismo procesowe k. 300 - 303).

Kurator zakwestionował istnienie dochodzonego pozwem zobowiązania ze stosunku głównego tj w stosunku do (...) sp. z o.o. sp. k. w W. – co do zasady jak i wysokości. Kurator zarzucał ogólność twierdzeń powoda i nie poparcie ich niezbędnymi dowodami w rozumieniu art. 6 k.c. Ponadto kurator wskazywał, że zabezpieczeniem kredytu był weksel in blanco a także gwarancja bankowa (...) powód nie wykazał czy skierowanie przez profesjonalistę roszczenia przeciwko poręczycielowi będącemu osobą fizyczną w sytuacji istnienia zabezpieczenia spłaty zadłużenia może stanowić naruszenie zasad współżycia społecznego w rozumieniu art. 5 k.c. i w konsekwencji nadużycie prawa podmiotowego. Powód nie przedstawił także aby przedstawił weksle do zapłaty Spółce. Ponadto powód nie wykazał w jakim zakresie zrealizował zabezpieczenie w postaci gwarancji (...). Podniósł, że poręczenie upada w przypadku odnowienia (art. 506 k.c.) zaś ze względu na zawarcie aneksów należałoby uznać że doszło do nowacji stosunku prawnego. Ponadto nie można stwierdzić że pozwany poręczał za całość długu wynikającą z aneksu z 22 stycznia 2017 r. czy jedynie w zakresie kwoty pierwotnej.

Kurator J. K. również wniósł sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości i wniósł o oddalenie powództwa w całości a także zasądzenie kosztów procesu (sprzeciw k. 197 – 199, pismo procesowe k. 305 – 305v).

Kurator wskazał, że do pozwu nie załączono oświadczenia Banku stanowiącego podstawę wpisu hipoteki umownej w księgach wieczystych nieruchomości pozwanej, bowiem zachodzi konieczność weryfikacji podpisu osoby pod dokumentem stanowiącym podstawę ustanowienia hipoteki, bowiem nie sposób ustalić kiedy pozwana ostatnio przebywała w miejscu zamieszkania. Ponadto powód nie wykazał, że spełnił świadczenie w postaci postawienia do dyspozycji pozwanej Spółki środków finansowych.

W toku postępowania strony podtrzymywały swoje stanowiska.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) Bank Spółdzielczy prowadzi działalność gospodarczą w formie m. in udzielania kredytów i pożyczek pieniężnych (odpis z CI KRS powodowej spółki k. 339 – 355). Pozwana spółka stała się klientem Banku poprzez polecenie H. K., który wówczas był również klientem powodowej spółki. (zeznania świadka E. G. (protokół k. 366 – 367, znacznik 00:08:07 – 00:20:42).

Dnia 23 stycznia 2017 r. została zawarta umowa o kredyt w rachunku bieżącym nr (...) pomiędzy (...) Bankiem Spółdzielczym w S. a kredytobiorcą - (...) sp. z o.o. sp. k. w W. reprezentowaną przez komplementariusza (...) sp. z o.o. w W. (umowa k. 7 – 12). Zgodnie z nią Bank udzielił kredytobiorcy kredytu w maksymalnej wysokości 250.000 zł na okres 12 miesięcy tj. do 22 stycznia 2018 r. na finansowanie bieżących płatności związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (§1 ust 1, 2 i 4). Za udzielenie kredytu Bank pobrał prowizję w wysokości 3.750 zł (§3 ust. 1 pkt 1 umowy) oraz miał prawo pobrać od niewykorzystanej kwoty kredytu 2% w skali roku. (§3 ust. 1 pkt 2 umowy). Kredytobiorca korzystał w związku z kredytem z gwarancji Banku (...) w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis – z tytułu tej gwarancji kredytobiorca płacił (...) za pośrednictwem Banku opłatę prowizyjną w wysokości 0,5% kwoty gwarancji za okresy roczne. Opłata prowizyjna naliczana była od kwoty objętej gwarancją i płatna w okresach rocznych, przy czym pierwsza opłata prowizyjna płatna była w dniu zawarcia umowy kredytowej, a kolejne naliczone i płatne od kwoty gwarancji aktualnej w następnym dniu po upływie poprzedniego rocznego okresu gwarancji (§3 ust 4 – 6 umowy). Wykorzystana kwota kredytu była oprocentowana wg zmiennej stawki WIBOR 1M powiększonej o marżę Banku w wysokości 4,2 punktów procentowych (§4 ust. 2 umowy). Wysokość WIBOR 1M obliczana była jako średnia arytmetyczna ze wszystkich notowań miesiąca kalendarzowego poprzedzającego 1-miesięczny okres jej obowiązywania (§4 ust. 3 umowy). Informacje o zmianie stawki WIBOR 1M były publikowane w środkach masowego przekazu oraz na stronie internetowej Banku (§4 ust. 8 umowy). Kredytobiorca w ramach powyższego oświadczał, że formuła liczenia oprocentowania kredytu jest mu znana i zrozumiała, a informacje o wysokości stawek WIBOR dostępne do pozyskania i weryfikacji, co stanowi wystarczający sposób poinformowania Kredytobiorcy o zmianie oprocentowania wynikającego ze zmiany stawki WIBOR 1M. Jednocześnie Kredytobiorca akceptował wypełnienie przez Bank w ten sposób obowiązku informowania o zmianie oprocentowania (§4 ust. 12). Bank naliczał odsetki codziennie od wykorzystanej kwoty kredytu, według stóp procentowych obowiązujących w czasie trwania umowy, począwszy od dnia uruchomienia kredytu lub jego części do dnia poprzedzającego jego spłatę (§5 ust. 1 umowy). Odsetki od kredytu podlegały spłacie w terminach miesięcznych, ostatniego dnia każdego miesiąca (§6 umowy). Ostateczny termin spłaty kredytu określono na 22 stycznia 2018 r. (§7 ust. 1 umowy). Po upływie okresu kredytowania Bank na wniosek Kredytobiorcy mógł dokonać przedłużenia okresu kredytowania na kolejny 12 miesięczny okres bez konieczności spłaty występującego zadłużenia. Warunkiem przedłużenia okresu kredytowania było:

1)  złożenie przez kredytobiorcę wniosku z kompletem wymaganych dokumentów w terminie nie przekraczającym 30 dni przed upływem terminu spłaty kredytu określonym w ust. 1,

2)  posiadanie przez kredytobiorcę w ocenie Banku zdolności kredytowej i zaakceptowanie przez Bank dotychczasowej lub nowej formy zabezpieczenia spłaty kredytu,

3)  uiszczenie stosownej prowizji należnej Bankowi,

4)  pozytywna ocena Banku dotychczasowego wypełniania wszystkich warunków umowy,

5)  zawarcie aneksu do umowy,

6)  aktualizacja ustanowionych zabezpieczeń (§7 ust. 4 umowy).

Prawne zabezpieczenia spłaty udzielonego kredytu a także innych związanych z kredytem należności stanowiły:

a)  pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bieżącym kredytobiorcy,

b)  poręczenie cywilno-prawne H. K.,

c)  poręczenie cywilno-prawne D. K.

d)  gwarancja spłaty (...) Banku (...) w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis P., w wysokości 60% kwoty kredytu tj do kwoty 150.000 zł – okres obowiązywania gwarancji wynosi od 23 stycznia 2017 roku do 22 kwietnia 2018 roku tj. okres kredytowania powiększony o 3 miesiące,

e)  hipoteka do kwoty 380.000 zł na lokalu mieszkalnym położonym w P. przy ul. (...), opisanym w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piasecznie IV Wydział Ksiąg Wieczystych wraz z cesją praw w polisy ubezpieczeniowej (§8 ust. 1 umowy).

Niespłaconą w terminie kwotę kredytu, odsetek lub innych należności w dniu następnym po wyznaczonym w umowie terminie spłaty Bank przenosił na rachunek zadłużenia przeterminowanego i przystępował do jej ściągania z wpływów na rachunek bieżący prowadzony w Banku przed wszystkimi innymi płatnościami z wyjątkiem tytułów wykonawczych (§9 ust 1 umowy). O powstaniu zadłużenia przeterminowanego Bank niezwłocznie powiadamiał kredytobiorcę i osoby będące dłużnikami Banku z tytułu zabezpieczenia kredytu, godnie z zasadami określonymi w regulaminie kredytowania działalności gospodarczej w (...) Banku Spółdzielczym (§9 ust 2 umowy). Od niespłaconej kwoty kredytu /raty kredytu (zadłużenie przeterminowane) Bank naliczał odsetki za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie w stosunku rocznym. W dniu podpisania umowy oprocentowanie to wynosiło 14% w stosunku rocznym (§10 ust. 1 umowy). Kredytobiorca był zobowiązany m.in. do przeprowadzenia średnich miesięcznych wpływów z tytułu prowadzonej działalności przez rachunki bankowe Banku w wysokości minimum 125.000 zł (§12 ust 1 pkt 5 umowy).

Pozwana J. K. złożyła oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na rzecz banku na zabezpieczenie wierzytelności o zwrot kapitału kredytu, odsetki umowne kapitałowe, odsetki umowne od zadłużenia przeterminowanego, prowizji i opłat bankowych przewidzianych w umowie o kredyt bieżący nr (...) z 24 stycznia 2017 r. (oświadczenie k. 212 – 213). Na tej podstawie bank złożył wniosek o wpis w KW nieruchomości nr (...) który został uwzględniony (dokumentacja k. 214 - 219). J. K. zawarła także umowę z Bankiem jako cesjonariuszem umowę przelewu praw z umowy i ubezpieczenia potwierdzonej polisą ubezpieczeniową nr (...) z 01 lutego 2017 r. w wysokości 250.000 zł ważnej do 01.02.2018 r wydanej przez (...) (umowa z potwierdzeniem opłaty składki k. 220 – 222).

Do umowy dołączono weksle wraz z poręczeniami, deklaracjami wekslowymi (dokumentacja dot. poręczenia wekslowego k. 315 – 327). Wszystkie dokumenty, w tym zabezpieczenie hipoteczne, były podpisywane w obecności pracownika Banku, bowiem potwierdzał on autentyczność podpisów (zeznania świadka E. G. k. 366 – 367, znacznik 00:08:07 – 00:20:42).

Strony zawarły aneks nr (...) z 25 lipca 2017 r. w którym podniesiono limit kredytowy do kwoty 350.000 zł z przeznaczeniem na działalność gospodarczą. Za podwyższenie kredytu Bank pobrał prowizje w wysokości 1.500 zł. Zabezpieczeniem była gwarancja spłaty kredytu (...) w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis P.w wysokości 60% kwoty kredytu tj do kwoty 210.000 zł. Okres obowiązywania gwarancji wynosi od dnia 25 lipca 2017 r. do dnia 22 kwietnia 2018 r. tj okres kredytowania powiększony o 3 miesiące (§2 aneksu, aneks k. 14 - 15). Kwota limitu kredytowego została postawiona do dyspozycji kredytobiorcy (zaświadczenie k. 13). Do aneksu zostały udzielone nowe zabezpieczenia w tym deklaracja wekslowa, deklaracje poręczycieli (dokumenty zabezpieczeń wekslowych k. 321 – 323).

Kolejnym aneksem nr (...) z 22 stycznia 2018 r. strony podniosły kwotę kredytu do wysokości 600.000 zł, z okresem kredytowania od 22 stycznia 2018 roku do 21 stycznia 2019 roku. Zabezpieczeniami umowy były:

a)  weksel in blanco wraz deklaracją wekslową poręczony przez D. K.,

b)  poręczenie cywilno-prawne D. K., pełnomocnictwo do dysponowania rachunkiem bieżącym kredytobiorcy prowadzonym przez (...) Bank Spółdzielczy,

c)  gwarancja spłaty (...) Banku (...) w ramach portfelowej linii gwarancyjnej de minimis P., w wysokości 60% kwoty kredytu tj. 360.000 zł. Okres obowiązywania gwarancji wynosił od 22 stycznia 2018 r. do 21 kwietnia 2019 r. tj okres kredytowania powiększony o 3 miesiące,

d)  hipoteka do kwoty 380.000 zł na lokalu mieszkalnym położonym w P. przy ul. (...), opisanym w księdze wieczystej nr (...) prowadzonej przez Sąd Rejonowy w Piasecznie IV Wydział Ksiąg Wieczystych wraz z cesją praw z polisy ubezpieczeniowej.

Zgodnie z nowym brzmieniem §11 Kredytobiorca był zobligowany do podjęcia uchwały o corocznym przekazaniu części zysku tj. 30% na zwiększenie kapitałów własnych do czasu osiągnięcia wymaganego 20% minimum. Zmienione brzmienie §12 ust. 1 pkt 5 umowy obligowało kredytobiorcę do przeprowadzania średnich miesięcznych wpływów z tytułu prowadzonej działalności przez rachunki bankowe Banku w wysokości minimum 300.000 zł. Poręczenia na ww. zmianę udzielił D. K. (aneks z poręczeniem k. 17 – 18, potwierdzenie operacji k. 16, poręczenie z 23 stycznia 2017 r. k. 20 - 21, potwierdzenie bankowe k. 19). W związku z zawartym aneksem ustanowiono nowe zabezpieczenia w tym weksel, wraz z deklaracjami poręczyciela (dokumenty zabezpieczenia wekslowego k. 324 – 327).

Wyłącznym właścicielem nieruchomości przy ul. (...) KW nr (...) jest J. K. – na nieruchomości ujawniono hipotekę umowną o wysokości 380.000 zł na rzecz (...) Banku Spółdzielczego nieruchomości k. 22 - 27).

Pismem z 15 stycznia 2019 r. (...) sp. z o.o. sp.k. został poinformowany o braku możliwości odnowienia kredytu z uwagi na brak wymaganych obrotów na rachunku bieżącym spółki, zajęcie przez ograny egzekucyjne środków na rachunku bieżącym oraz brak złożenia przez kredytobiorcę wniosku z kompletem wymaganych dokumentów w terminie (pismo wraz z ZPO k. 28 – 29). Kolejno Bank skierował do kredytobiorcy i poręczyciela przedsądowe wezwanie do zapłaty z 13 lutego 2019 r. (wezwanie z ZPO k. 31 – 35) i kolejne – do kredytobiorcy, poręczyciela i pozwanej jako dłużnika rzeczowego z 08 kwietnia 2019 r. (k. 36 – 43).

Zadłużenie pozwanych na dzień 13 września 2019 r. wynosiło 600.000 zł tytułem niespłaconego kredytu oraz 57.943,39 zł tytułem naliczonych odsetek do 12.09.2019 r. (dokumenty bankowe k. 44 – 45, 224 – 247, 256 - 289).

Gwarancja kredytowa udzielona przez (...) nie została zrealizowana na rzecz (...) Banku Spółdzielczego (pismo powoda k. 314v).

Sąd Okręgowy ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentów zgormadzonych w aktach sprawy których autentyczności i rzetelności nie kwestionowały strony a i Sąd nie znalazł podstaw do odmówienia im mocy dowodowej.

Sąd Okręgowy pominął wniosek o dopuszczenie dowodu z zeznań A. W. na podstawie art. 235 ² §1 pkt 2 i 5 k.p.c. – Sąd Okręgowy nie był w stanie skutecznie doręczyć wezwania świadkowi, wobec zaś zeznań złożonych przez E. G. oraz w związku ze zgormadzoną dokumentacją należało uznać, iż dowód z zeznań tego świadka jest zbędny a nadto prowadziłby do przedłużania postępowania sądowego w sprawie.

Sąd Okręgowy oparł się na zeznaniach świadka E. G. (protokół k. 366 – 367, znacznik 00:08:07 – 00:20:42). Świadek w sposób wiarygodny i adekwatny do zajmowanego przez nią wówczas stanowiska – analityka finansowego, przedstawiła pamiętane przez nią fakty w sprawie. Świadek w sposób nie budzący wątpliwości potwierdziła, że dokumenty zabezpieczeń były przygotowywane i podpisywane w siedzibie banku bezpośrednio przez przedstawicieli spółki oraz poręczycieli.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Roszczenie zasługiwało na uwzględnienie w całości.

W myśl art. 69 ust. 1 Prawa bankowego, przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

W pierwszej kolejności należy wskazać, iż w stosunku do Spółki postępowanie zakończyło się na etapie nakazu w postępowaniu upominawczym, bowiem wobec niewniesienia sprzeciwu nakaz w stosunku do tego pozwanego uprawomocnił się z dniem 30 stycznia 2019 r.

Odpowiedzialność pozwanych J. K. i D. K. wynikała z udzielonych poręczeń cywilnoprawnych, w przypadku zaś pozwanej dodatkowo z racji zabezpieczenia hipotecznego, należało uwzględnić jego charakter ograniczając egzekucję do tego składnika majątku. Konstrukcję poręczenia reguluje art. 876 i n. k.c. Poręczenie jako osobiste zabezpieczenia wierzytelności charakteryzuje się powstaniem odpowiedzialności majątkowej osoby dodatkowej, która przyjmuje na siebie odpowiedzialność za spełnienie świadczenia przez dłużnika. W braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel odpowiada za dług dłużnika tak jak współdłużnik solidarny (art. 881 k.c.). Zobowiązanie poręczyciela nie jest zatem subsydiarne w stosunku do zobowiązania dłużnika. Wierzyciel po upływie terminu do spełnienia świadczenia przez dłużnika może domagać się jego spełnienia przez poręczyciela. Dla wystąpienia z tym żądaniem nie jest konieczne uprzednie żądanie spełnienia świadczenia od dłużnika, zawiadomienie go o upływie terminu spełnienia świadczenia i popadnięciu w opóźnienie lub zwłokę albo też prowadzenie bezskutecznej egzekucji z majątku dłużnika. Zobowiązanie wynikające z umowy poręczenia jest własnym zobowiązaniem poręczyciela (tak też: wyrok Sądu Najwyższego z 19.6.2018 r., I CSK 531/17, Legalis i wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.7.2010 r., VI ACa 53/10, niepubl.).

W złożonych sprzeciwach oraz dalszym postępowaniu pozwani poręczyciele podważali wykazanie przez Bank istnienia roszczenia co do zasady oraz co do wysokości. W ocenie Sądu przedłożone przez powoda wyciągi z kont bankowych i zestawienia analityczne a także treść zawartych umów jednoznacznie wskazują na istnienie zobowiązania po stronie pozwanych – spółce (...) sp. z o.o. sp. k. w W. udostępniono kwotę kredytu w rachunku bieżącym w wysokości 600.000 zł, której to kwoty Bank nie odzyskał od pozwanych. Spółka na przełomie 2018 i 2019 r. nie wywiązywała się ze zobowiązań umownych utrzymywania obrotu średniomiesięcznego na poziomie 300.000 zł, doszło do zajęć komorniczych na rachunku. Z tego względu Bank stosownie do §7 ust. 4 aneksu nr (...) miał prawo uznać, iż Spółka nie ma podstaw do ubiegania się o kolejny aneks a wobec upływu terminu na jaki była zawarta umowa tj. od dnia 23 stycznia 2019 r. – domagać się wymagalnej kwoty wraz z odsetkami. Matematyczna poprawność wyliczenia roszczenia oraz skumulowanych odsetek nie była finalnie kwestionowana przez pozwanych.

Postępowanie dowodowe w ocenie Sądu wykazało, że oświadczenie o ustanowieniu hipoteki na nieruchomości pozwanej J. K. zostało podpisane osobiście przez pozwaną i prawidłowo na skutek tego ujawnione w księdze wieczystej nieruchomości nr (...). Zeznania świadka E. G. jednoznacznie potwierdziły, że oświadczenie o hipotece zostało osobiście podpisane przez pozwaną J. K., nadto przez cały czas trwania umowy, w szczególności po wpisaniu zabezpieczenia hipotecznego o którym pozwana musiała być informowania przez Sąd hipoteczny – nigdy nie kwestionowała tego faktu, w związku z czym zarzuty podniesione przez kuratora w tym zakresie muszą zostać uznane za gołosłowne. Pozostałe zaś zabezpieczenia, w szczególności zabezpieczenia wekslowe, były aktualizowane w związku z zawieranymi aneksami. Zatem zarzuty pozwanego w tym zakresie nie podlegały uwzględnieniu. Niewątpliwie bowiem pozwany poręczył za zwiększoną kwotę kredytu do wysokości 600.000 zł, a nie jedynie w zakresie w jakim Spółka korzystała z limitu jej przyznanego umową z 23 stycznia 2017 r. nr (...) w brzmieniu pierwotnym. Sąd Okręgowy nie znalazł także żadnych podstaw od oddalenia powództwa, które należałoby wziąć pod uwagę z urzędu. Podkreślić wypadnie, iż aneksy nie wpłynęły na wysokość zobowiązania pozwanej.

W zakresie zarzutów dotyczących istnienia innych zabezpieczeń w tym zabezpieczenia w postaci poręczenia (...) kredytów de minimis nie było podstaw do oddalenia powództwa w stosunku do pozwanych. Przede wszystkim wierzyciel stosownie do art. 366 §1 k.c. ma prawo wyboru w stosunku do którego z dłużników solidarnych wytoczyć powództwo i nie wiąże go w związku z tym żadna hierarchia roszczeń. Natomiast w sytuacji gdy wierzyciel wiarygodnie oświadczył w swoim piśmie procesowym z 30 listopada 2022 r. że nie uzyskał zaspokojenia swojej wierzytelności od (...), nie ma również podstaw do uznania, iż dochodzenie jej od pozostałych dłużników narusza zasady współżycia społecznego.

Sąd Okręgowy zasądzając roszczenie miał na względzie fakt iż nakaz zapłaty w stosunku do Spółki (...) sp. z o.o. sp. k. uprawomocnił się przed rozstrzygnięciem dotyczącym poręczycieli a także na zasadzie z art. 319 k.p.c. ze względu na brzmienie poręczenia pozwanej J. K. zastrzegł pozwanej prawo do powołania się w toku postępowania egzekucyjnego na ograniczenie odpowiedzialności wynikające z zabezpieczenia w postaci hipoteki umownej.

O odsetkach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 481 §1 k.c. Aneks (...) r. został zawarty na okres do dnia 21 stycznia 2019 r. zatem z dniem kolejnym wierzytelność stała się wymagalna w całości i wierzyciel miał prawo żądać odsetek. Wierzyciel wnosił o zasądzenie odsetek umownych od kwoty głównej, pomijając skumulowane odsetki za okres do dnia 12 września 2019 r. w wyciągu z ksiąg bankowych (k. 45) stosownie do art. 482 §1 k.c. Wysokość odsetek wynika z treści §10 ust 1 umowy i nie przekraczają one odsetek maksymalnych określonych w art. 481 §2 ¹ k.c.

Z tego względu orzeczono jak w sentencji w punktach 1 i 2.

O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 108 §1 k.p.c. w zw. z art. 98 §1 k.p.c. uznając iż wobec uwzględnienia roszczenia w całości należało nimi obciążyć solidarnie pozwanych jako przegrywających sprawę. Sąd Okręgowy miał na względzie fakt, iż (...) postanowieniem z 14.11.2019 r. został określony na kwotę 1.037.943,39 zł (postanowienie k. 79). Złożyły się na nie:

1.  opłata od pozwu w wysokości 32.898 zł (kwit k. 73),

2.  opłata od pozwu uzupełniająca w wysokości 19.000 zł (kwit k. 82),

3.  wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 10.800 zł – obliczone na podstawie §2 pkt 7 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tj. z dnia 24 sierpnia 2023 r., Dz.U. z 2023 r. poz. 1935)

4.  opłata skarbowa od pełnomocnictwa 17 zł (kwit k. 337a).

O odsetkach od kosztów zastępstwa orzeczono na podstawie art. 98 §1 ¹ k.p.c. w związku z czym postanowiono jak w sentencji w punkcie 3.

Sędzia Piotr Królikowski