Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy w Człuchowie I Wydział Cywilny w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 8 listopada 2023 roku w Człuchowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Państwowe Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko K. L.

o zapłatę

oddala powództwo.

Sygn. akt I C 197/23

UZASADNIENIE

Powód (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. wniósł przeciwko pozwanej K. L. pozew o zapłatę kwoty 2.915,54 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz zwrot kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazano, że powód, posiadając tytuł prawny do nieruchomości znajdującej się przy ul. (...) w W., wynajmował nieruchomość na rzecz pozwanej, która zobowiązana była uiszczać opłaty związane ze świadczeniem przez (...) SA usług w zakresie dostawy mediów oraz pokrywać odsetki ustawowe w przypadku nieterminowej płatności. Pozwana zobowiązała się do uiszczenia czynszu oraz opłat bez otrzymywania dodatkowego wezwania w tym przedmiocie. Według powoda pozwana zaprzestała regulowania swoich zobowiązań w stosunku do strony powodowej, wobec czego stosunek prawny łączący strony został wypowiedziany. Pomimo rozwiązania stosunku najmu pozwana w dalszym ciągu zajmowała nieruchomość, do której tytuł prawny przysługuje (...) SA. W związku z powyższym powód obciążał pozwaną kwotą, która odpowiadała wysokości czynszu najmu, jaki powód mógłby pobierać, gdyby nie była ona bezumownie zajmowana przez pozwaną oraz opłatami z tytułu usług świadczonych w zakresie mediów. Powód wskazał, że pozwana nigdy nie kwestionowała sposobu naliczania opłat oraz powołał się na art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów. Wskazał również, że wezwał pozwaną do zapłaty, ona jednak nie uregulowała zaległych należności.

Na rozprawie w dniu 30 sierpnia 2023 r. pozwana K. L. wyjaśniła, że jest chora na padaczkę i cukrzycę. Przyznała, że mieszka w lokalu opisanym w pozwie oraz że ma nieuregulowane należności, albowiem nie stać jej aby płacić co miesiąc 600 zł. za mieszkanie, które wcześniej zajmowała z rodzicami, jednakże mama zmarła w 2018 r., a tata w 2021r. Wyjaśniła również, że jak żył tata to przysługiwała zniżka i w 2019 r. tata za wynajem płacił 47 zł. Wskazała również, że po śmierci taty nie zwierała żadnej umowy najmu z powodem. Wyjaśniła, że aktualnie mieszka sama, a wcześniej mieszkał z nią brat. Wyjaśniła również, że otrzymuje zasiłek dla bezrobotnych w wysokości 650 zł., zasiłek pielęgnacyjny w kwocie 215 zł. oraz co dwa miesiące zapomogę w kwocie 400 zł.

Na zobowiązanie Sądu w przedmiocie przedłożenia dokumentów potwierdzających zawarcie umowy najmu przez pozwaną względnie jej poprzedników, w których ustalono wysokość opłat dochodzonym pozwem pod rygorem skutków z art. 233 par 2 k.p.c., w piśmie procesowym z dnia 27 września 2023 r. powód wyjaśnił, że pozwana zajmuje lokal bez tytułu prawnego. Wcześniejszym najemcą lokalu był W. L., wobec którego wyrokiem z dnia 13 września 1999 r. orzeczono nakaz eksmisji ze spornego mieszkania. Po śmierci byłego najemcy pozwana zajmuje w dalszym ciągu przedmiotowy lokal.

Na rozprawie w dniu 8 listopada 2023 r. pozwana wyjaśniła, że w ww. lokalu mieszka od urodzenia czyli od 1985 r., a umowa najmu zawarta była pierwotnie z jej dziadkiem i babcią, a później z jej mamą i tatą. Wyjaśniła również, że była wzywana do zapłaty, ale nigdy nie wzywano jej do opuszczenia lokalu, otrzymywała tylko kwotę jaką ma zapłacić, nigdy nie dostała żadnego rozliczenia. Nigdy nie dostała informacji z czego wynika ta kwota i jakie są naliczenia, a jak żył jej ojciec to płacili niskie kwoty w wys. 47,02 zł. i powód się na to godził. Jak wynika z jej wyjaśnień po śmierci ojca powód nie zgodził się jednak na to aby tak podobne kwoty płaciła pozwana. Pozwana wskazała także, że od pół roku, co miesiąc regularnie płaci 100 zł.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód (...) Państwowe Spółka Akcyjna w W. jest właścicielem lokalu mieszkalnego znajdującego się przy ul. (...) w W.. W lokalu tym od urodzenia tj od 1985 r. mieszka pozwana K. L.. Wcześniej mieszkała z dziadkami i rodzicami. Pierwotnie umowę najmu mieli zawartą dziadkowie.

bezsporne

Wobec ojca pozwanej W. L. wyrokiem z dnia 13 września 1999 r. orzeczono nakaz eksmisji z przedmiotowego lokalu.

bezsporne

W 2019 r. ojciec pozwanej miał obowiązek płacić opłaty związane z lokalem w wysokości 47,02 zł. Powód się na to godził. Po śmierci byłego ojca pozwana zajmuje w dalszym ciągu przedmiotowy lokal.

bezsporne

Sąd zważył co następuje:

W ocenie Sądu przedmiotowe powództwo nie zasługuje na uwzględnienie. W niniejszej sprawie bezsporna jest okoliczność, że pozwana K. L. zajmuje lokal mieszkalny, którego właścicielem jest powód, który jako podstawę swojego żądania wskazał art. 18 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego. Zgodnie z ww. przepisem osoby zajmujące lokal bez tytułu prawnego są obowiązane do dnia opróżnienia lokalu co miesiąc uiszczać odszkodowanie. Odszkodowanie, to odpowiada wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. W związku z powyższym koniecznymi przesłankami, które powinien wykazać powód jest okoliczność, że pozwana zajmuje lokal bez tytułu prawnego oraz wysokość czynszu jaki mógłby uzyskać z tytuł najmu przedmiotowego lokalu. W ocenie Sądu powód nie wykazał powyższym przesłanek.

Na wstępie podkreślić należy, ze w judykaturze utrwalony został pogląd, iż przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia Sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Sąd nie jest zatem zwolniony z obowiązku dokonania prawidłowej oceny materialnoprawnej zasadności żądania pozwu opartego na tych twierdzeniach. Ocena zgodności z prawdą twierdzeń powoda następuje na podstawie materiału procesowego znajdującego się w aktach sprawy, w szczególności na tle innych twierdzeń powoda. Twierdzenia strony zawarte w pozwie powinny być więc w takiej sytuacji zweryfikowane w oparciu o dowody przedłożone przez stronę powodową. Zdaniem Sądu brak było podstaw do ustalenia stanu faktycznego jedynie w oparciu o twierdzenia, które zostały zawarte w uzasadnieniu pozwu i piśmie z dnia 27 września 2023 r.

W niniejszej sprawie pozwana wprawdzie pozwana przyznała, że zajmuje lokal bez tytułu prawnego, oraz że jest wzywana do uiszczenia opłat, których w całości nie uiszcza ponieważ są dla niej za wysokie. Natomiast z przedstawionego przez powoda uzasadnienia pozwu wynika jednoznacznie, że strony łączyła umowa najmu, albowiem jak wskazał powód, reprezentowany przez pełnomocnika zawodowego „ powód …wynajmował nieruchomość na rzecz pozwanej…, pozwana zobowiązała się do uiszczenia czynszu…, stosunek prawny łączący strony został wypowiedziany” W związku z powyższym z pozwu wynika, że strony pierwotnie łączyła umowa najmu, czemu zaprzeczyła pozwana. Z pisma z dnia 27 września 2023 r., wynika, że aktualnie pozwana zajmuje lokal bez tytułu prawnego, a wcześniejszym najemcą był W. L., co do którego orzeczono w 1999 r. nakaz eksmisji.

W związku z powyższym wątpliwość Sądu wzbudziły twierdzenia powoda, czy strony łączyła umowa najmu, jeżeli tak to kiedy i czy została skutecznie wypowiedziana, jeżeli tak to kiedy.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 230 k.p.c. gdy strona nie wypowie się co do twierdzeń strony przeciwnej o faktach, sąd, mając na uwadze wyniki całej rozprawy, może fakty te uznać za przyznane. Natomiast zgodnie z treścią art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Powód przedstawiając stan faktyczny sprawy, nie wskazał wszystkich okoliczności, które umożliwiłyby Sądowi ustalenie stanu faktycznego pozwalającego uwzględnienie powództwa. Brak było również informacji na jakiej podstawie ustalono odszkodowanie i co ono zawiera. Określony w sposób lakoniczny stan dochodzonego roszczenia wywołał wątpliwości co do stanu fatycznego sprawy i wymuszał przeprowadzenie postępowania dowodowego. Nadmienić należy, ze zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi określone dla siebie skutki prawne, tym bardziej, że ciężar dowodu pozostaje w ścisłym związku z problematyką procesową dowodów. Sąd tylko wyjątkowo winien ingerować w przebieg postępowania dowodowego dopuszczając dowody z urzędu, które to uprawnienie wynika z treści przepisu art. 232 k.p.c. Zgodnie bowiem z przyjętą linią orzecznictwa obowiązek wskazania dowodów, potrzebnych dla rozstrzygnięcia sprawy, obciąża przede wszystkim strony (por. wyrok Sądu Najwyższego z 24 października 1996 r., III CKN 6/96, OSNC 1997/3/29).

W ocenie Sądu powód nie wykazał, aby przysługiwało mu roszczenie dochodzone pozwem, a dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie z inicjatywy powoda, nie są wystarczające.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że bezsporną okolicznością był fakt, że pozwana w przedmiotowym lokalu mieszka od urodzenia tj od 1985 r. i aktualnie nie ma zawartej z powodem umowy najmu. Ponadto nie był kwestionowały również fakt, ze pozwana nigdy nie była wzywana do opuszczenia lokalu, a jej ojciec za zgodą powoda płacił w 2019 r. czynsz w wysokości 47 zł. Okolicznościom tym nie zaprzeczył powód, w związku z czym na mocy ww. art. 230 k.p.c. należało uznać je za przyznane. Ponadto powód w piśmie procesowym z dnia 27 września 2023 r. wskazał, że wcześniej najemcą lokalu był jej ojciec W. L., co do którego wyrokiem z dnia 13 września 1999 r. został wydanym nakaz eksmisji.

Biorąc pod uwagę treść art. 30 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie kodeksu cywilnego Sąd powziął wątpliwości, czy pozwana nie wstąpiła z mocy prawa z dniem 10 lipca 2002 r. w stosunek najmu i jakie powinna ponosić opłaty. W związku z powyższym postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2023 r, wezwał powoda do przedłożenia dokumentów wykazujących zawarcie umowy najmu przez pozwaną względnie jej poprzedników pod rygorem skutków z art. 13 par 2 k.p.c. Okoliczności przytoczone przez powoda ww. terminie jednak uniemożliwiły Sądowi na jednoznaczne ustalenie stanu faktycznego.

Podkreślić należy, że na mocy art. 30 ww. ustawy osoba zajmująca lokal bez tytułu prawnego do dnia wejścia w życie ustawy przez okres nie krótszy niż 10 lat wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu tego lokalu po upływie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy, jeżeli właściciel nie wniesie w tym okresie powództwa o nakazanie tej osobie przez sąd opróżnienia lokalu lub jeżeli w tym samym terminie nie wniesiono powództwa o ustalenie nieistnienia stosunku najmu.

W związku z powyższym z dniem 10 lipca 2002 r. wstępuje z mocy prawa w stosunek najmu osoba, która zajmuje lokal i nie ma tytułu prawnego przez okres nie krótszy niż 10 lat do 10 lipca 2001 r., oraz gdy właściciel nie wystąpił z powództwem o opróżnienie lokalu lub o ustalenie nieistnienia stosunku najmu w terminie do 10 lipca 2002 r. W niniejsze sprawie niewątpliwie pozwana do 10 lipca 2001 r. zamieszkiwała dłużej niż 10 lat i nie wystąpiono przeciwko niej z powództwem o opróżnienie lokalu.

Wprawdzie „istnienie prawomocnego wyroku nakazującego opróżnienie i opuszczenie lokalu, wydanego w okresie biegu dziesięcioletniego terminu przewidzianego w art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 21 stycznia 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 71, poz. 733 ze zm.) uniemożliwia osobom zajmującym ten lokal bez tytułu prawnego wstąpienie w stosunek najmu na podstawie wymienionego przepisu (por uchwała Sądu Najwyższego z 6.01.2005 r., III CZP 67/04 (OSNC 2005/11, poz. 187), jednakże jak wynika z pisma z dnia 27 września 2023 r. wyrok taki w 1999 r. został wydany tylko przeciwko W. L.. Powód nie wskazał co był podstawą wydania wyroku, a tym samym Sąd nie był w stanie ustalić czy w ciągu ww. 10 lat pozwana zajmowała lokal bez tytułu prawnego, czy taki tytuł jej przysługiwał, jeżeli tak to na jakiej podstawie. W związku z powyższym powód nie wykazał aby nie zostały spełnione przesłanki z art. 30 ww. ustawy, przeciwnie w ocenie Sądu okoliczności przytoczone przez powoda dają podstawę do przyjęcia, że pozwana na mocy art. 30 ww. ustawy z dniem 10 lipca 2002 r. wstąpiła z mocy prawa w stosunek najmu, a tym samym brak było podstaw aby pozwany naliczał jej odszkodowanie na podstawie art. 18 ww. ustawy.

Ponadto wskazać należy, że na mocy art. 18 ww. ustawy odszkodowanie powinno odpowiadać wysokości czynszu, jaki właściciel mógłby otrzymać z tytułu najmu lokalu. W niniejszej sprawie powód, pomimo wezwania pod rygorem skutków z art. 233 par 2 k.p.c., w żaden sposób nie wykazał zasadności odszkodowania w wysokości wskazanej w pozwie, tym bardziej że pozwana wskazywała, że w 2019 r. jej ojciec miał obowiązek uiszczać należności w wysokości 47 zł., a ta okoliczności nie była kwestionowana przez powoda, w związku z czym na mocy art. 230 k.p.c. Sąd uznał ja za przyznaną. Ponadto z uzasadnienia pozwu wynika, że strony łączyła umowa najmu, powód pomimo wezwania nie wskazał do kiedy trwał ten stosunek, a tym samym Sąd nie był w stanie ustalić od kiedy powód mógł ewentualnie naliczać odszkodowanie na podstawie ww. art. 18.

W związku z powyższym analiza materiału dowodowego jak i oświadczeń stron spowodowała, że wątpliwości Sądu budziła zasadność przedmiotowego powództwa dlatego powództwo w niniejszej sprawie nie zostało wykazane i podlegało oddaleniu.