Sygn. akt: I C 198/22
Dnia 24 stycznia 2023 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSR Joanna Jank
Protokolant: starszy sekretarz sądowy Katarzyna Pietkiewicz
po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 24 stycznia 2023 r. w G.
sprawy z powództwa R. G.
przeciwko Gminie M. G.
O ustalenie
1.oddala powództwo
2. przyznaje adwokatowi D. M. ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni wynagrodzenie w kwocie 110, 70 zł (sto dziesięć złotych i siedemdziesiąt groszy) z tytułu nieopłaconych kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu
Powód R. G. wniósł pozew przeciwko Gminie M. G. o ustalenie prawa do najmu lokalu socjalnego na czas nieoznaczony począwszy od dnia zakończenia odbywania przez niego kary pozbawienia wolności tj. od września 2024 roku.
W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w lipcu 2016 roku został pozbawiony wolności, natomiast w 2017r. pozwana wymeldowała go z pobytu stałego pod adresem G., ul. (...) na wniosek właściciela mieszkania jako osobę niezamieszkującą pod wskazanym adresem. W ww. lokalu powód mieszkał od 1982r. Zdaniem powoda, na skutek błędu organu państwa, został osobą bezdomną i nie ma możliwości uzyskania lokalu zastępczego. Jak wskazuje, gdyby odnotowano fakt jego pobytu w zakładzie karnym, to brak byłoby podstaw do wymeldowania go z ww. mieszkania jako osoby nieobecnej. Powód wskazał, że pozwana odmówiła mu wpisania na listę osób oczekujących na przydział mieszkania z zasobów Gminy M. G..
(pozew, k. 3-12, pismo procesowe z dnia 1 września 2022r., k. 86-88)
Pozwana Gmina M. G. wniosła o oddalenie powództwa, zarzucając powodowi brak interesu prawnego w ustaleniu stosunku najmu lokalu socjalnego. Jak wskazała powód został zweryfikowany pod kątem kryteriów wskazanych w uchwale Rady Miasta nr XI/392/19 z dnia 28 sierpnia 2019r. w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. G. i wstępnie zakwalifikowany na listę osób mających prawo do ubiegania się o najem socjalny lokalu. Zdaniem pozwanej roszczenie powoda oparte na żądaniu otrzymania lokalu w dacie opuszczenia zakładu karnego jest nieracjonalne i odstające od rzeczywistości. Niezależnie od kwestii braku interesu prawnego, pozwana wskazała, że zgodnie z treścią powołanej powyżej uchwały przydział gminnego lokalu mieszkaniowego i zawarcie umowy najmu następuje w dwóch etapach tj. w pierwszej kolejności następuje weryfikacja wniosku i ustalenie, czy wnioskodawca spełnia przesłanki określone w uchwale i w zależności od wyniku weryfikacji gmina podejmuje decyzję o wpisaniu na wstępną listę osób zakwalifikowanych do zawarcia umowy. Następnie, lista podlega zatwierdzeniu przez Społeczną Komisję Mieszkaniową i zostaje zatwierdzona przez Prezydenta Miasta. Po zatwierdzeniu listy i przyjęciu przez wnioskodawcę propozycji następuje zawarcie umowy najmu. W ramach przeprowadzonej weryfikacji powód otrzymał 340 punktów, a Komisja zarekomendowała Prezydentowi przyjęcie zobowiązania zawarcia umów najmu z osobami, które osiągnęły co najmniej 390 punktów, a więc powód nie został ujęty na liście osób zakwalifikowanych do najmu lokalu socjalnego. Po wymianie korespondencji i uzupełnieniu dokumentów przyznano powodowi dodatkowe 20 punktów, lecz nawet z uzyskaną liczbą 360 punktów nie ma możliwości umieszczenia go na zatwierdzonej już ostatecznie liście. Odnosząc się do żądania zawarcia umowy najmu na czas oznaczony, pozwana wskazała, że nie osiągając żadnego dochodu powód nie spełnia podstawowego kryterium określonego w uchwale. Z kolei, ustosunkowując się do zarzutu spowodowania bezdomności poprzez bezprawne wymeldowanie z lokalu, to pozwana wskazała, że lokal, z którego powód został wymeldowany nie wchodził do zasobu gminy (był to lokal prywtany), a w toku postępowania dochowano wszelkich wymogów, w tym zwrócono się do sądu o ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu powoda. Pozwana zwróciła także uwagę, że po opuszczeniu zakładu karnego powód może uzyskać pomoc z MOPS na pokrycie kosztów zakwaterowania, o czym zresztą został poinformowany.
(odpowiedź na pozew, k. 101-104)
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
Od dnia 14 lipca 2016 roku powód R. G. odbywa karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym.
(dowód: zaświadczenie z dnia 13 maja 2020r., k. 16)
Wcześniej, powód był zameldowany na pobyt stały pod adresem G., ul. (...). Na wniosek właściciela tego lokalu zostało wszczęte postępowanie administracyjne o wymeldowanie powoda. Postanowieniem z dnia 11 kwietnia 2017r. w sprawie o sygnaturze akt III RNs 230/17 Sąd Rejonowy w Gdyni ustanowił dla nieznanego z miejsca pobytu R. G. kuratora w celu reprezentowania jego interesów w postępowaniu o wymeldowanie z ww. lokalu. Decyzją z dnia 29 sierpnia 2017 roku powód został wymeldowany z pobytu stałego w lokalu przy ul. (...) w G.. Przedmiotowa decyzja jest ostateczna. Pismem z dnia 6 wrześnian 2019 roku powód został poinformowany o stanie sprawy, zaś pismem z dnia 3 lutego 2020r. o możliwości złożenia podania o wznowienie postępowania administracyjnego.
(dowód: postanowienie Sądu Rejonowego w Gdyni z dnia 11 kwietnia 2017r., k. 122, decyzja administracyjna z dnia 29 sierpnia 2017r., k. 123, pismo pozwanej z dnia 6 września 2019r., k. 124, pismo pozwanej z dnia 3 lutego 2020r., k. 125)
W dniu 22 maja 2020r. powód złożył w Wydziale Spraw (...) Urzędu Miasta G. wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu z zasobów mieszkaniowych Gminy M. G..
Pismem z dnia 27 maja 2020r. powód został poinformowany, że w oparciu o przedłożone dokumenty i oświadczenia przysługuje mu prawo do ubiegania się o najem socjalny lokalu, co nie oznacza jednak, że został umieszczony na liście osób zakwalifikowanych do wynajęcia mieszkania z zasobów Gminy. Jednocześnie, pozwana wskazała, że w ramach przeprowadzonej przez Gminę weryfikacji powód uzyskał prawo do ubiegania się o najem lokalu socjalnego i otrzymał 340 punktów, w tym 30 punktów za zamieszkiwanie na terenie Gminy G. w okresie poprzedzającym złożenie wniosku, 300 punktów za nieposiadanie własności mieszkania lub domu, a także 10 punktów za odprowadzanie zaliczki na poczet podatku dochodowego w Gminie G. w roku 2019.
W dniu 25 czerwca 2020 roku Społeczna Komisja Mieszkaniowa zapoznała się z projektem list zweryfikowanych wniosków o najem lokali z zasobów gminy i zarekomendowała prezydentowi miasta przyjęcie zobowiązania zawarcia umów najmu z osobami, które osiągnęły minimalną liczbę 390 punktów.
W dniu 26 czerwca 2020 roku Prezydent Miasta G. zatwierdził listy osób, z którymi Gmina G. zawrze umowę najmu lokalu na czas nieoznaczony lub umowę najmu lokalu socjalnego, zgodnie ze stanowiskiem (...). Listy zostały sporządzone na lata 2020-2022.
Pismem z dnia 24 lutego 2021 roku powód złożył deklarację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2020. W piśmie z dnia 11 marca 2021 roku poinformowano powoda o przyznaniu mu dodatkowych 10 punktów. Jednocześnie, pozwana wskazała, że nie ma to wpływu na zmianę stanowiska w sprawie wynajęcia lokalu, ponieważ listy zatwierdzone w dniu 26 czerwca 2020 roku przez Prezydenta Miasta G. są ostateczne i nie podlegają zmianom, a wniosek powoda zostanie poddany ponownej weryfikacji przy sporządzaniu list na następne lata.
Pismem z dnia 21 maja 2021 roku powód złożył m.in. deklarację o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy w roku 2018. Pismem z dnia 29 czerwca 2021 roku poinformowano powoda o przyznaniu kolejnych 10 punktów, ponownie informując o braku podstaw do zmiany stanowiska w sprawie wynajęcia przez powoda lokalu z zasobów gminy.
(dowód: wniosek powoda, k. 106-111, pismo pozwanej z dnia 27 maja 2020r., k. 17, pismo pozwanej z dnia 19 czerwca 2020r., k. 19, pismo pozwanej z dnia 13 lipca 2020r., k. 20, pismo pozwanej z dnia 11 marca 2021r., k. 31, pismo pozwanej z dnia 29 czerwca 2021r., k. 120, deklaracje o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy, k. 115, 118-119, wniosek powoda z dnia 24 lutego 2021r., k. 114, wniosek powoda z dnia 24 maja 2021r., k. 116)
Sąd zważył, co następuje:
Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów urzędowych i prywatnych przedłożonych przez strony niniejszego postępowania.
Oceniając zebrany w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania prawdziwości i wiarygodności wymienionych w ustaleniach stanu faktycznego dokumentów urzędowych w postaci decyzji administracyjnych, orzeczeń sądów powszechnych oraz zaświadczeń wydanych przez odpowiednie organy państwowe w zakresie ich działania. Podkreślić bowiem należy, iż zgodnie z treścią art. 244 k.p.c. wymienione dokumenty urzędowe korzystają z domniemania autentyczności i zgodności z prawdą wyrażonych w nich oświadczeń, zaś w toku niniejszego postępowania żadna ze stron nie kwestionowała powyższych domniemań w trybie art. 252 k.p.c.
Ponadto, za w pełni wiarygodne i przydatne do rozstrzygnięcia sprawy Sąd uznał wymienione w ustaleniach stanu faktycznego dokumenty prywatne w postaci korespondencji stron. Przedmiotowe dokumenty nie noszą żadnych śladów przerobienia, podrobienia, czy innej manipulacji, stąd nie ma żadnych podstaw, aby uznać, że zostały stworzone wyłącznie na potrzeby niniejszego postępowania. Zresztą żadna ze stron nie wnosiła zastrzeżeń co do ich autentyczności. Nadto, wszystkie wymienione powyżej dokumenty są podpisane, co pozwala na ustalenie osób, które złożyły zawarte w nich oświadczenia.
Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął natomiast dowód z przesłuchania powoda, albowiem wszelkie istotne dla rozstrzygnięcia sprawy kwestie zostały dostatecznie wyjaśnione za pomocą innych dowodów.
Podstawę prawną powództwa stanowił art. 189 k.p.c., zgodnie z którym powód może żądać ustalenia przez sąd istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, gdy ma w tym interes prawny.
W ocenie Sądu powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.
Po pierwsze, należy wskazać, że powództwo o ustalenie stosunku prawnego lub prawa może być uwzględnione wtedy, gdy spełnione są dwie przesłanki merytoryczne: interes prawny oraz wykazanie prawdziwości twierdzeń powoda o tym, że dany stosunek prawny lub prawo rzeczywiście istnieje. Pierwsza z tych przesłanek warunkuje określony skutek tego powództwa, decydując o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda. Wykazanie zaś istnienia drugiej z tych przesłanek decyduje o kwestii zasadności powództwa (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 2001r., II CKN 898/00, L.). Jeśli chodzi o tę drugą przesłankę to wskazać należy, iż regulacja art. 189 k.p.c. nie może być samodzielną podstawą żądania powoda, albowiem powództwo o ustalenie oparte na art. 189 k.p.c. nie może prowadzić do wykreowania nowego stosunku prawnego, który nie znajduje żadnych podstaw w przepisach prawa materialnego. Zdaniem Sądu, powództwo o ustalenie prawa do lokalu socjalnego byłoby uzasadnione jedynie w sytuacji, gdyby istniał konkretny przepis prawa materialnego nakładający na gminę obowiązek zapewnienia powodowi lokalu socjalnego. Jak wskazuje się w doktrynie w odniesieniu do pojęcia prawa z art. 189 k.p.c. chodzi o prawo podmiotowe, unormowane w prawie przedmiotowym. Powód nie może na drodze powództwa z art. 189 k.p.c. dochodzić przyznania mu prawa, którego nie ma. Zmierza on w zasadzie do potwierdzenia prawa lub stosunku prawnego przez sąd w wyroku (por. H. Dolecki (red.), T. Wiśniewski (red.), Kodeks postępowania cywilnego. Komentarz. Tom I. Artykuły 1-366, wyd. II, LEX 2013). Aktualnie w polskim systemie prawnym brak jest jednak takiego przepisu, który możnaby zastosować w sytuacji prawnej powoda. W aktualnym stanie prawnym podstawy do ustalenia byłemu lokatorowi prawa do lokalu socjalnego stanowią wyłącznie przepisy art. 14 i 35 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Jednakże żaden z tych przepisów nie znajduje zastosowania do sytuacji prawnej powoda. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 powołanej powyżej ustawy w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu sąd orzeka o uprawnieniu do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu albo braku takiego uprawnienia wobec osób, których nakaz dotyczy. Obowiązek zapewnienia najmu socjalnego lokalu ciąży na gminie właściwej ze względu na miejsce położenia lokalu podlegającego opróżnieniu. Zgodnie z przepisem ust. 4 art. 14 ww. ustawy obowiązek przyznania takiego lokalu istnieje w przypadku: 1) kobiety w ciąży, 2) małoletniego, osoby niepełnosprawnej w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U. z 2021r. poz. 573 i 1981) lub ubezwłasnowolnionego oraz osoby sprawującej nad nim opiekę i wspólnie z nim zamieszkałej, 3) obłożnie chorego, 4) emeryta lub rencisty spełniającego kryteria do otrzymania świadczenia z pomocy społecznej, 5) osoby posiadającej status bezrobotnego, 6) osoby spełniającej przesłanki określone przez radę gminy w drodze uchwały - chyba że osoby te mogą zamieszkać w innym lokalu niż dotychczas używany lub ich sytuacja materialna pozwala na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych we własnym zakresie. Jeszcze na tle poprzedniego stanu prawnego Sąd Najwyższy wyraził pogląd prawny, zgodnie z którym o uprawnieniu najemcy do otrzymania lokalu socjalnego (art. 36 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 1994r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych - Dz.U. z 1998r. Nr 120, poz. 787 ze zm.) sąd może orzec tylko w wyroku nakazującym opróżnienie lokalu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2001r., III CZP 8/01, L.). Mimo zmiany przepisów, powyższe stanowisko pozostaje aktualne (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 lipca 2007r., III CZP 61/07, L.). Dlatego też aktualnie obowiązujący przepis art. 14 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego nie może stanowić podstawy prawnej do przyznania prawa do lokalu socjalnego osobom co do których nie zapadło orzeczenie o eksmisji. Dodany nowelizacją z dnia z dnia 22 marca 2018 r. do art. 14 ust. 6a przewiduje możliwość wytoczenia powództwa o ustalenie uprawnienia do zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu wyłącznie w przypadku kwestionowania przez osobę uprawnioną prawidłowości już przedłożonej przez gminę oferty zawarcia umowy najmu socjalnego lokalu, a więc również nie znajduje zastosowania w przedmiotowym stanie faktycznym. Drugą podstawę prawną ustalenia prawa do lokalu socjalnego stanowi przepis art. 35 ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Zgodnie z art. 35 ust. 1 osobie, o której mowa w art. 14 ust. 4, przysługuje uprawnienie do najmu socjalnego lokalu, jeżeli przed dniem wejścia w życie ustawy została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną decyzją administracyjną, o której mowa w art. 34, a orzeczenie to lub decyzja nie zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy. Nie ulega wątpliwości, że również ten przepis nie ma zastosowania w sytuacji, w jakiej znajduje się powód, gdyż w świetle przywołanego przepisu o ustalenie uprawnienia do lokalu socjalnego może wystąpić wyłącznie osoba, która przed dniem wejścia w życie ustawy tj. przed dniem 10 lipca 2001r. została objęta orzeczeniem sądowym, chociażby nieprawomocnym, nakazującym opróżnienie lokalu, lub ostateczną decyzją administracyjną, a orzeczenie to lub decyzja nie zostały wykonane przed dniem wejścia w życie ustawy. Nie ma żadnych podstaw, aby powyższy przepis interpretować rozszerzająco. Reasumując tę część rozważań należy wskazać, że według stanu na dzień wyrokowania w polskim systemie prawnym nie ma przepisu pozwalającego na nakazanie przez sąd gminie zawarcie z powodem umowy najmu lokalu socjalnego.
Zważyć należy, iż zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 21 czerwca 2001r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 172) zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy określa uchwała rady gminy. W przypadku Gminy G. powyższe zagadnienia zostały uregulowane w uchwale Rady Miasta nr XI/392/19 z dnia 28 sierpnia 2019r. w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. G.. Jak wynika z zebranego materiału dowodowego powód złożył w dniu 22 maja 2020r. wniosek o zawarcie umowy najmu lokalu, który został przez pozwaną rozpoznany. Powód nie zdołał jednak spełnić wymagań określonych w uchwale i nie został zakwalifikowany do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego w przedziale 2020-2022. Pośród przepisów prawa materialnego nie ma natomiast normy prawnej, która umożliwiałaby przymuszenie pozwanej jednostki samorządu terytorialnego do zawarcia z powodem umowy najmu lokalu socjalnego w przypadku nieuwzględnienia go na zatwierdzonej przez Prezydenta Miasta G. liście.
Niezależnie od powyższego należy wskazać, że przesłanką zasadności powództwa o ustalenie jest także istnienie interesu prawnego. Interes prawny stanowi bowiem merytoryczną przesłankę powództwa o ustalenie, która decyduje o dopuszczalności badania i ustalania prawdziwości twierdzeń powoda, że wymieniony w powództwie stosunek prawny lub prawo istnieje lub nie istnieje. Stanowi zatem przesłankę dopuszczalności powództwa. Stanowisko, według którego dopuszczalność powództwa o ustalenie zależy od interesu prawnego, istniejącego w chwili wyrokowania, jest w judykaturze utrwalone (por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1996r., III CZP 115/96, OSNC 1997/4/39). Zgodnie ze stanowiskiem judykatury w zasadzie powództwo o ustalenie jest niedopuszczalne, gdy istnieje możliwość wytoczenia powództwa o świadczenie. W takich sytuacjach brak jest bowiem interesu prawnego, gdyż ustalenie jest tylko przesłanką do uwzględnienia roszczenia o świadczenie (por. orzeczenie SN z 19 października 1959r., 4 CR 537/58, NP 1960, Nr 9, s. (...); wyrok SN z 20 października 1970r., II CR 190/70, L.). W uzasadnieniu wyroku z dnia 5 września 2012r., IV CSK 589/11, SN stwierdził, że art. 189 k.p.c. nie znajduje zastosowania wtedy, gdy ochrony swoich praw można dochodzić w drodze powództwa o świadczenie albo o ukształtowanie stosunku prawnego lub prawa. Brak interesu prawnego występuje w sytuacji, gdy powód może żądać świadczenia bądź na drodze sądowej, bądź w postępowaniu administracyjnym (por. wyrok SN z dnia 21 stycznia 1998r., II CKN 572/97, L.).
W ocenie Sądu w rozpatrywanym przypadku powodowi hipotetycznie przysługuje roszczenie dalej idące tj. powództwo o nakazanie zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego, co zasadniczo przesądza o braku interesu prawnego w żądaniu ustalenia prawa do lokalu socjalnego. Nadto, stosownie do ostatniego z przytoczonych powyżej orzeczeń należy wskazać, że powód może dalej domagać się przyznania lokalu socjalnego na drodze administracyjnej. Jak bowiem wynika z przedłożonej korespondencji dotychczas zatwierdzona przez Prezydenta Miasta G. lista osób zakwalifikowanych do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego dotyczy okresu 2020-2022. Zważywszy, iż powód opuści jednostkę penitencjarną dopiero we wrześniu 2024r., a nie wykazano, aby dotąd pozwana odmówiła umieszczenia go na liście zakwalifikowanych do zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego sporządzonej na kolejny okres (w piśmie z dnia 11 marca 2021 roku pozwana wskazała wprost, że wniosek powoda zostanie poddany ponownej weryfikacji przy sporządzaniu list na następne lata), to należy uznać, że powód wciąż ma możliwość uzyskania prawa do lokalu socjalnego na drodze postępowania administracyjnego na podstawie aktu prawa miejscowego tj. uchwały Rady Miasta nr XI/392/19 z dnia 28 sierpnia 2019r. w sprawie zasad wynajmowania lokali mieszkalnych wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu Gminy M. G..
Mając zatem na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, na podstawie art. 189 k.p.c. a contrario Sąd powództwo oddalił.
Na mocy art. 29 ust. 2 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze Sąd przyznał ze Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni na rzecz adwokata D. M. kwotę 110,70 zł z tytułu zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej powodowi z urzędu, na co składa się opłata w stawce minimalnej w kwocie 90 zł, zgodnie z § 2 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U.2015.1800 ze zm.), powiększona o podatek VAT w aktualnie obowiązującej stawce 23 %. Rozstrzygając o kosztach nieopłaconej pomocy prawnej Sąd miał na względzie pogląd prawny zawarty w wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 23 kwietnia 2020r. SK 66/19, a także postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2020r., II UK 292/19, LEX nr 3075358, postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 25 maja 2020r., III CSK 303/19, LEX nr 3032493.