Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

25 lipca 2023 roku

Sąd Rejonowy dla miasta stołecznego Warszawy w W. w I Wydziale Cywilnym w składzie:

Przewodniczący: asesor sądowy Mateusz Janicki

po rozpoznaniu na rozprawie 25 lipca 2023 roku w W.

przy udziale protokolanta Gabrieli Banaszek

sprawy z powództwa M. H.

przeciwko (...) Bankowi Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.

o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego

pozbawia wykonalności tytuł wykonawczy w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), wystawionego w dniu 9 lipca 2009 roku przez (...) Bank (...) Spółkę Akcyjną z siedzibą w G. przeciwko dłużnikowi M. H., a zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Jaśle z 29 lipca 2009 roku, I Co 591/09 - w całości (to znaczy w zakresie, w jakim nie został dotychczas wykonany);

nie obciąża pozwanej obowiązkiem zwrotu powódce kosztów procesu.

UZASADNIENIE

I. Stanowiska stron

M. H. w pozwie przeciwko (...) Bankowi S.A. z siedzibą w W. wniosła o pozbawienie w całości wykonalności tytułu wykonawczego w postaci bankowego tytułu egzekucyjnego nr (...), wystawionego 9 lipca 2009 r. przez (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w G. przeciwko niej, zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem Sądu Rejonowego w Jaśle z 29 lipca 2009 r., I Co 591/09, a także o zasądzenie od pozwanej zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Wskazała, że (...) Bank (...) S.A. został przejęty przez pozwaną, a wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym zbyta przez pozwaną na rzecz funduszu sekurytyzacyjnego (pozew k. 1-6).

Pozwana wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Zarzuciła, że powódka nie wykazała, że wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym przeszła na pozwaną w dniu przejęcia (...) Banku. Podniosła ponadto zarzut braku legitymacji biernej, ponieważ nie jest wskazana jako wierzyciel w tytule wykonawczym objętym powództwem. Nadto wskazała, że nie istnieje nawet potencjalna możliwość wykonania tytułu wykonawczego (odpowiedź na pozew k. 102-103).

II. Ustalenia faktyczne

9 stycznia 2009 r. powódka zaciągnęła w (...) Banku (...) S.A. (wówczas działającym pod (...) Bank (...) S.A.) umowę kredytu gotówkowego. Z uwagi na niewywiązywanie się przez powódkę z obowiązku spłat rat kredytu, 28 maja 2009 r. bank wypowiedział powódce umowę kredytu, a 9 lipca 2009 r. wystawił przeciwko powódce bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) na kwotę 41 468,07 zł oraz odsetki w wysokości czterokrotności stopy kredytu lombardowego NBP od 40 231,31 zł od 9 lipca 2009 r. do dnia zapłaty (bezsporne, nadto umowa kredytu k. 7-8, wypowiedzenie k. 9, bankowy tytuł egzekucyjny k. 10).

Postanowieniem z 29 lipca 2009 r. (I Co 591/09) Sąd Rejonowy w Jaśle nadał ww. bankowemu tytułowi egzekucyjnego klauzulę wykonalności na rzecz (...) Banku (...) S.A. przeciwko powódce z ograniczeniem do 81 318,68 zł (bezsporne, nadto postanowienie k. 11).

30 czerwca 2015 r. (dzień przejęcia) nastąpiło połączenie (...) Banku (...) S.A. z pozwaną przez przeniesienie całego majątku (...) Banku (...) S.A. na pozwaną (bezsporne, wiedza powszechnie dostępna w publicznych rejestrach).

Wierzytelność stwierdzona tytułem wykonawczym w postaci ww. bankowego tytułu egzekucyjnego zaopatrzonego w klauzulę wykonalności została zbyta nie później niż 4 kwietnia 2018 r. przez pozwaną albo jej poprzednika prawnego ( (...) Bank (...) S.A.) na rzecz podmiotu niebędącego bankiem (bezsporne, nadto ugoda k. 12-13),

III. Ocena dowodów

Zgromadzone dowody nie budziły wątpliwości sądu (z wyjątkiem nierzetelnego oświadczenia majątkowego k. 15-19 i nierzetelnych wyjaśnień odnośnie do sytuacji majątkowej k. 66-67 – co zostało omówione w uzasadnieniu postanowienia w przedmiocie odmowy zwolnienia od kosztów sądowych k. 76-78).

Sąd pominął dowód z przesłuchania stron z ograniczeniem do powódki z uwagi na jej nieusprawiedliwione niestawiennictwo na podstawie art. 304 § 1 k.p.c. Oceniając przeszkodę stawianą przez powódkę w przeprowadzeniu tego dowodu w kontekście całokształtu okoliczności sprawy (art. 233 § 2 k.p.c.), sąd ocenił, że powódka niniejszym powództwem zmierzała wyłącznie do uzyskania zryczałtowanego zwrotu kosztów zastępstwa procesowego (3 600 zł), a nie poszukiwania rzeczywistej i potrzebnej jej ochrony prawnej.

IV. Ocena prawna

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. można żądać pozbawienia wykonalności tytułu wykonawczego, jeśli po powstaniu tytułu egzekucyjnego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane. Na gruncie niniejszej sprawy nastąpiło przejście wierzytelności stwierdzonej tytułem wykonawczym na inny podmiot wskutek cesji, a tym samym utrata przez wierzyciela wskazanego w tytule wykonawczym statusu wierzyciela w rozumieniu materialnoprawnym.

Skoro bezsporne jest, że pozwana nie dysponuje wierzytelnością stwierdzoną tytułem wykonawczym (pozwana zarzuca jedynie brak wykazania daty przelewu), to w stosunku do niej mamy do czynienia z „wygaśnięciem zobowiązania stwierdzonego tytułem wykonawczym” w rozumieniu art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. W konsekwencji tytuł stwierdza wierzytelność, która pozwanej nie przysługuje, wykluczone byłoby jego wykonywanie, a więc zasadne jest pozbawienie go wykonalności.

Zarzuty pozwanej nie zasługiwały na uwzględnienie. Pozwana jako następca prawny pod tytułem ogólnym (sukcesja generalna) wierzyciela wskazanego w tytule wykonawczym, nabyła na skutek przejęcia (...) Banku (...) S.A. uprawnienie do wszczęcia egzekucji na podstawie wystawionego na rzecz swojego poprzednika prawnego tytułu wykonawczego. O ile bowiem co do zasady konieczne w takim wypadku jest uzyskanie klauzuli wykonalności w trybie art. 788 k.p.c., o tyle w tym przypadku zastosowanie znajduje art. 804 ² § 1 k.p.c., w świetle którego następca prawny może wykazać przejście uprawnienia dokumentem urzędowym lub prywatnym z podpisem urzędowo poświadczonym i prowadzić egzekucję na podstawie tytułu wystawionego na rzecz poprzednika. Niewątpliwie takim dokumentem byłby odpis z rejestru przedsiębiorców KRS stwierdzający przejęcie przez pozwaną (...) Banku (...) S.A. i wszystkich jej uprawnień, w tym też i tych wynikających z wystawionych na rzecz (...) Banku (...) S.A. tytułów wykonawczych. Tym samym bez znaczenia z punktu widzenia rozpatrywanego w niniejszej sprawie powództwa jest zarówno to, że w tytule wykonawczym wskazany jest poprzednik prawny pozwanej a nie pozwana, jak również i to, czy zbycie stwierdzonym tytułem wykonawczym wierzytelności ( skuteczne z punktu widzenia prawa materialnego, ale niewywierające ex lege skutków na potrzeby postępowania egzekucyjnego) nastąpiło przed czy po przejęciu (...) Banku (...) S.A. przez pozwaną, skoro tytuł wykonawczy (zdatny do wykorzystania przez pozwaną na zasadzie art. 804 ² k.p.c.) nadal istnieje co do wierzytelności niewątpliwie nieprzysługującej już pozwanej.

Z kolei zarzut pozwanej dotyczący „braku potencjalnej możliwości wykonania tytułu wykonawczego” dotyczy możliwości wszczęcia egzekucji przez cesjonariusza wierzytelności a nie pozwaną, a więc irrelewantnej na gruncie niniejszej sprawy kwestii. Na gruncie niniejszej sprawy chodzi bowiem o pozbawienie pozwanej możliwości wykonania tytułu wystawionego na rzecz jej poprzednika prawnego (pod tytułem ogólnym). To pozwana ma legitymację bierną w niniejszym postępowaniu jako następca pod tytułem ogólnym wskazanego w tytule wykonawczym wierzyciela.

V. Koszty procesu

O kosztach sąd orzekł na podstawie art. 102 k.p.c., uznając, że zachodzi w sprawie szczególnie uzasadniony wypadek. Mianowicie, w rzeczywistości niniejsze postępowanie było zbędne z punktu widzenia interesów powódki i w ocenie sądu zmierzało wyłącznie do uzyskania zryczałtowanych kosztów zastępstwa procesowego (3 600 zł). Należy bowiem mieć na uwadze, że aktualny wierzyciel materialnoprawny (cesjonariusz) nie mógłby skorzystać z bankowego tytułu wykonawczego, ponieważ nie jest bankiem, z kolei pozwana nie mogłaby już z uwagi na przedawnienie stwierdzonej tytułem wykonawczym wierzytelności (art. 804 § 2 k.p.c.). Ponadto dla ochrony interesów powódki wystarczające byłoby zwrócenie się do banku o wydanie oryginału tytułu, co nie wywołałoby zbędnych kosztów procesu. Brak też jakichkolwiek podstaw do uznania, że bank, podlegający nadzorowi, wszcząłby egzekucję przedawnionej i zbytej wierzytelności (po 13 latach). Sąd dążył do przesłuchania powódki celem ustalenia ewentualnych uzasadnionych pobudek dla wszczęcia niniejszego postępowania, jednak powódka uniemożliwiła przeprowadzenie tego dowodu. Z tego względu sąd uznał, że niezasadne jest zasądzanie od pozwanej na rzecz powódki zbędnie wywołanych kosztów procesu w postaci opłaty od pozwu i wynagrodzenia pełnomocnika.

Pozwana jako przegrywająca nie zasługuje jednak na zwrot poniesionych przez siebie kosztów. Zwrot taki by jej przysługiwał na zasadzie art. 101 k.p.c., gdyby w odpowiedzi na pozew uznała powództwo.

Zarządzenia:

- urlop referenta od 21.08.2023 r. do 11.09.2023 r.

- odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powódki r. pr. M. M. oraz pełnomocnikowi pozwanej r. pr. M. B. przez umieszczenie w portalu informacyjnym.

W., 18 września 2023 roku asesor sądowy Mateusz Janicki