Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2023 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi Wydział I Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Wioletta Sychniak

Protokolant: sekretarz sądowy Aleksandra Sikora

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2023 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa A. K. (1)

przeciwko (...) spółce akcyjnej w W.

o zapłatę

zasądza od (...) spółki akcyjnej w W. na rzecz A. K. (1):

kwotę 5100 (pięć tysięcy sto) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 4 sierpnia 2022 roku do dnia zapłaty,

kwotę 3100,84 zł (trzy tysiące sto złotych i osiemdziesiąt cztery grosze) tytułem zwrotu kosztów procesu z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty

oddala powództwo w pozostałej części.

Sygn. akt I C 21/23

UZASADNIENIE

W pozwie z 30 grudnia 2022 roku A. K. (1) wniósł o zasądzenie od (...) spółki akcyjnej w W. 5100 złotych tytułem częściowego odszkodowania, z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od 17 lipca 2022 roku do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

Powód wyjaśnił, że w wyniku kolizji z 30 czerwca 2022 roku uszkodzony został samochód marki M. (...) nr rej. (...), stanowiący własność A. K. (2). Powód nabył od poszkodowanego wierzytelność o naprawienie szkody. Sprawca szkody miał polisę OC w pozwanym Towarzystwie (...). Pozwany wypłacił łącznie 17 101,85 złotych tytułem odszkodowania, podczas gdy Powód szacuje koszt naprawy samochodu na 25 866,15 złotych. /pozew k. 3-4/

W odpowiedzi na pozew (...) spółka akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości i o zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwany w pierwszej kolejności wskazał, że po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, dokonał wypłaty odszkodowania w łącznej kwocie 17 101,85 złotych, obliczając koszty naprawy uszkodzonego samochodu w oparciu o system ekspercki. W ocenie Pozwanego, brak jest podstaw do przyjęcia, że faktyczne koszty naprawy przewyższają wypłacone przez niego odszkodowanie. Kalkulacja przedłożona przez Powoda stanowi jedynie hipotetyczne wyliczenie kosztów naprawy samochodu; nie wiadomo, czy poszkodowany naprawił samochód i jakim kosztem. Pozwany stoi na stanowisku, że do naprawy pojazdu można użyć tzw. zamienników, ponieważ Powód nie wykazał, aby uszkodzony samochód był objęty gwarancją producenta, ani że był serwisowany w (...). /odpowiedź na pozew k. 28-29/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

30 czerwca 2022 roku miało miejsce zdarzenie drogowe, w wyniku którego uszkodzony został samochód marki M. (...) nr rej. (...), rok produkcji 2013, stanowiący własność A. K. (2).

Sprawca zdarzenia był objęty obowiązkowym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego w pozwanym Towarzystwie (...). /okoliczności bezsporne/

4 lipca 2022 roku poszkodowany zgłosił szkodę pozwanemu Towarzystwu (...). Pozwany wszczął postępowanie likwidacyjne i dokonał rejestracji szkody pod numerem (...).

W toku postępowania likwidacyjnego Pozwany wypłacił tytułem odszkodowania, obliczonego jako koszt naprawy uszkodzonego samochodu, łącznie 17 101,85 złotych.

Wypłacone odszkodowanie odpowiadało kosztom naprawy uszkodzonego samochodu, obliczonym przez Pozwanego w programie E., przy zastosowaniu stawki 75 złotych za godzinę prac blacharskich i lakierniczych. Koszty naprawy, ustalone przez Pozwanego, uwzględniały koszty części zamiennych jakości O, Q oraz P. Pozwany uzasadnił użycie części nieoryginalnych jakości Q nieudokumentowaniem, by uszkodzony samochód objęty był gwarancją producenta, który uzależnia jej zachowanie od wykorzystania w naprawie wyłącznie części oryginalnych (O), albo by samochód był serwisowany i naprawiany wyłącznie przy zastosowaniu części jakości O. Te same argumenty były podstawą uwzględnienia do naprawy części jakości P, a dodatkowo Pozwany uzasadnił ich użycie zaawansowanym wiekiem uszkodzonego samochodu.

Pozwany odnotował, że samochód miał uszkodzenia bez związku ze zdarzeniem z 30.06.2022 r.: rysy na błotniku tylnym lewym i odkształcony rant zderzaka w części tylnej prawej.

/okoliczności bezsporne, decyzja o przyznaniu dopłaty odszkodowania k. 17,

Informacja o kosztach naprawy pojazdu z kosztorysem k. 18-20

dokumenty w aktach szkody na płytach CD k. 21, 31/

18 sierpnia 2022 roku, na zlecenie Powoda, została sporządzona kalkulacja naprawy uszkodzonego pojazdu w programie A., z której wynika, że koszt naprawy samochodu marki M. (...) nr rej. (...) wynosi 25 866,15 złotych brutto, przy zastosowaniu stawki 120 złotych za godzinę prac blacharskich i lakierniczych i oryginalnych części zamiennych, sygnowanych logo producenta pojazdu.

/kalkulacja naprawy nr 179/ (...)/22 k. 13-16/

25 sierpnia 2022 roku A. K. (1) zawarł z A. K. (2) umowę przelewu wierzytelności, na mocy której nabył od poszkodowanego wszelkie prawa do odszkodowania, przysługujące A. K. (2) od sprawcy szkody i (...) SA (...), ewentualnie innego ubezpieczyciela sprawcy szkody. Zbywca wierzytelności przelał na nabywcę wszelkie prawa do odszkodowania ze wszelkimi należnościami ubocznymi, w tym zwłaszcza o zapłatę odsetek, w zamian za zapłatę ceny uzgodnionej pomiędzy stronami umowy przelewu wierzytelności.

Poszkodowany oświadczył, że nie prowadzi działalności gospodarczej, nie jest płatnikiem podatku VAT i nie ma możliwości odliczenia podatku VAT od kosztów naprawy uszkodzonego samochodu oraz, że nie naprawił uszkodzonego samochodu. W chwili zdarzenia samochód nie miał wcześniejszych, nienaprawionych uszkodzeń i był zbudowany wyłącznie z części oryginalnych z logo producenta.

/umowa przelewu wierzytelności z załącznikiem k. 11 i 12/

Pismem z 1 września 2022 roku A. K. (1) wezwał pozwane Towarzystwo (...) do zapłaty kwoty 8764,30 złotych w terminie 7 dni od daty doręczenia wezwania na rachunek jego pełnomocnika. Wezwanie zostało przesłane mailem 1 września 2022 roku. /wezwanie przedsądowe k. 8, mail k. 9 i 10/

Ekonomicznie uzasadniony koszt naprawy samochodu marki M. (...) nr rej. (...) po zdarzeniu z 30 czerwca 2022 roku, pozwalający na przywrócenie pojazdu do stanu sprzed szkody, wynosi 25 597,75 złotych brutto, przy uwzględnieniu stawki 147,60 złotych brutto za godzinę prac blacharskich i lakierniczych oraz cen oryginalnych części zamiennych, sygnowanych logo producenta pojazdu.

Stawka 147,60 zł/rbg stanowiła stawę uzasadnioną, stosowaną na rynku w dacie szkody, przez zakłady bez autoryzacji producenta, lecz świadczące usługi na odpowiednio wysokim poziomie. Poziom cen obserwowanych na rynku, stosowanych przez zakłady blacharsko – lakiernicze, nie posiadające autoryzacji danej marki, kształtowały się na poziomie 123 – 221,40 złotych brutto. Naprawa samochodu w autoryzowanym serwisie naprawczym nie była konieczna i możliwe było jej przeprowadzenie w serwisie nieautoryzowanym.

Stawka 75 zł/rbg netto, zastosowana w wyliczeniach Pozwanego, nie była obserwowana na rynku lokalnym poszkodowanego.

Użycie do naprawy samochodu część oryginalnych, sygnowanych logo producenta pojazdu daje gwarancję jego bezpiecznego użytkowania po naprawie. Części oryginalne posiadają zaświadczenia producenta, że odpowiadają jakością częściom użytym do montażu pojazdu i zostały wyprodukowane zgodnie ze specyfikacjami i normami producenta pojazdu. Na rynku są dostępne inne części:

- kategorii Q - części zamienne tej samej jakości co komponenty stosowane do montażu pojazdu samochodowego, produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta pojazdów, ale bez opakowań i znaków producenta pojazdu; są one tańsze o 25 – 50 % od części kategorii O (sygnowanych logo producenta pojazdu), a ich użycie do naprawy powoduje zmniejszenie wartości rynkowej pojazdu po ich zamontowaniu;

- jakości P - części zamienne o porównywalnej jakości, tj. części zamienne, których producent zaświadczy, że są takiej samej jakości, co komponenty stosowane do montażu danych pojazdów; w praktyce odznaczają się niższą jakością niż części sygnowane logo producentów pojazdów, niższą trwałością i mogą odbiegać nieznacznie wymiarami geometrycznymi, tolerancjami wykonawczymi czy kształtami od części oryginalnych.

W samochodzie M. (...) nr rej. (...) została uszkodzona oryginalna lampa tylna lewa, co obrazuje zebrana dokumentacja zdjęciowa. Przywrócenie samochodu do stanu sprzed szkody wymaga użycia do jego naprawy części oryginalnej z logo producenta pojazdu. Ani użycie części zamiennej jakości Q, ani – tym bardziej – jakości P, nie pozwoli na przywrócenie auta do stanu sprzed szkody.

/pisemna opinia biegłego T. B. (1) k. 49-71/

Sąd zważył co następuje:

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawało, iż 30 czerwca 2022 roku miało miejsce zdarzenie komunikacyjne, na skutek którego doszło do uszkodzenia pojazdu marki M. (...) nr rej. (...), należącego do A. K. (2). Poszkodowany przelał wierzytelność z tytułu odszkodowania na Powoda w drodze umowy cesji, dlatego jego legitymacja czynna w niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości.

Przechodząc do merytorycznej oceny powództwa należy stwierdzić, że materialnoprawną podstawę odpowiedzialności ubezpieczyciela za skutki zdarzenia drogowego w przedmiotowej sprawie stanowi konstrukcja odpowiedzialności za ubezpieczonego na podstawie umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Stosownie do art. 822 k.c. przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której umowa została zawarta. Zgodnie zaś z treścią art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjny i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2022 r. poz. 621 t.j.), z ubezpieczenia OC przysługuje odszkodowanie, jeżeli posiadacz lub kierowca pojazdu mechanicznego sąd zobowiązani – na podstawie prawa – do odszkodowania za wyrządzoną w związku z ruchem tego pojazdu szkodę. Natomiast w myśl art. 19 ust, 1 cytowanej ustawy uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym ubezpieczeniem odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. Zakład ubezpieczeń odpowiada za sprawcę szkody w granicach jego odpowiedzialności. Odszkodowanie ustala się i wypłaca w granicach odpowiedzialności cywilnej posiadacza lub kierującego pojazdem mechanicznym, najwyżej jednak do ustalonej w umowie ubezpieczenia sumy gwarancyjnej (art. 36 powołanej ustawy). Pozwany, jako ubezpieczyciel z umowy ubezpieczenia OC, zawartej ze sprawcą szkody, wstąpił na podstawie art. 805 k.c. w sytuację prawną tegoż sprawcy szkody, odpowiadającego z mocy art. 436 § 2 k.c.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, trzeba w pierwszej kolejności wskazać, że pozwany Zakład (...) nie kwestionował zasady swojej odpowiedzialności, a jedynie wysokość dochodzonego przez Powoda odszkodowania.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c., naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenia poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu.

Odszkodowanie jakie zobowiązany jest wypłacić zakład ubezpieczeń, obejmuje wszelkie celowe i ekonomicznie uzasadnione wydatki poniesione w celu przywrócenia stanu poprzedniego rzeczy. Poszkodowany może, według swojego wyboru, żądać od ubezpieczyciela zapłaty kosztów hipotetycznej restytucji albo zapłaty odpowiedniej sumy pieniężnej ustalonej zgodnie z metodą różnicy. Przepis art. 822 § 1 k.c. modyfikuje normę wynikającą z art. 363 § 1 k.c. bowiem jedynie tylko w ten sposób, że roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego przekształca w roszczenie o zapłatę kosztów restytucji (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 kwietnia 2018 r. II CNP 43/17, LEX nr 2490615).

W przedmiotowej sprawie pozwane Towarzystwo (...) zakwestionowało kosztorys naprawy przedstawiony przez Powoda, powołując się na wypłatę obliczonego przez siebie odszkodowania jako wystarczającego do naprawy uszkodzonego samochodu i zarzucając, że ani stan uszkodzonego auta, ani okres jego eksploatacji nie uzasadniają naprawy w autoryzowanym serwisie i użycia do jego naprawy wyłącznie części oryginalnych, sygnowanych logo producenta pojazdu.

Zweryfikowanie zasadności roszczenia Powoda wymagało rozstrzygnięcia, czy Pozwany prawidłowo ustalił wysokość odszkodowania i czy pozwala ono na przywrócenie samochodu do stanu sprzed szkody z 30.06.2022 roku.

Zasadnicza kwestią jest ustalenie uzasadnionych kosztów naprawy uszkodzonego samochodu, pozwalających na przywrócenie jego stanu sprzed szkody. Pomiędzy kalkulacjami: sporządzoną przez Pozwanego (na kwotę 17 101,85 złotych) i przedstawioną przez Powoda (na kwotę 25 866,15 złotych) istnieje niebagatelna różnica 8764,30 złotych. Wynika ona przede wszystkim z zaniżenia przez Pozwanego stawki za roboczogodzinę prac naprawczych, blacharskich i lakierniczych i uwzględnienia cen części nieoryginalnych (tzw. zamienników).

By móc prawidłowo ocenić zasadność twierdzeń i stanowisk stron, Sąd skorzystał z opinii biegłego z zakresu mechaniki samochodowej. Podkreślenia wymaga, ze do opinii złożonej przez biegłego T. B. (1) strony nie zgłosiły żadnych uwag, ani zastrzeżeń. W ocenie Sądu opinia jest prawidłowa, a wnioski końcowe zostały umotywowane w sposób jasny, spójny i dostatecznie szeroko.

Wnioski biegłego nie są zaskakujące i potwierdzają prawidłowość obserwowaną w innych sprawach tego rodzaju: obliczając koszty naprawy uszkodzonego samochodu, Pozwany zaniżył je poprzez przyjęcie nierynkowej stawki za roboczogodzinę prac naprawczych, blacharskich i lakierniczych. Uwaga biegłego T. B. co do tego, że nie występuje stawka 75 zł/rbg nie jest zaskoczeniem. W licznych sporach sądowych z ubezpieczycielami, toczących się przed Sądem w niniejszym składzie, przeprowadzone postępowania dowodowe wskazują na praktykę zaniżania stawek za roboczogodzinę prac naprawczych, blacharskich i lakierniczych. Biegli sądowi od dawana przyjmują stawki w wysokości co najmniej 110 zł/rbg w odniesieniu do nieautoryzowanych zakładów naprawczych. Przyjęcie zaniżonej stawki za roboczogodzinę powoduje zaniżanie odszkodowań.

Dalszą kwestią jest uwzględnienie w kosztach naprawy części nieoryginalnych, tzw. zamienników. Opinia biegłego w części dotyczącej oceny ich jakości i różnicy pomiędzy tymi częściami, a częściami sygnowanymi logo producentów samochodów, jest przekonująca. Racjonalnie rozumując: skoro występują części z logo producenta i bez logo, a ich ceny są zróżnicowane, to muszą się one różnić. Dopuszczenie stosowania na terenie UE zamienników zostało wprowadzone w interesie konsumentów, a nie zakładów ubezpieczeń. To do właściciela pojazdu należy decyzja o zastawaniu do jego naprawy części nieoryginalnej. W realiach niniejszej sprawy nie tylko nie ma żadnego dowodu, że w uszkodzonym samochodzie były zamontowane części nieoryginalne, ale przeciwnie – w oparciu o dokumentację fotograficzną można stwierdzić (co zauważył i odnotować biegły w opinii), że uszkodzeniu uległa część oryginalna. W tej sytuacji długi okres eksploatacji pojazdu nie jest wystarczającym argumentem za zastosowaniem do jego naprawy zamienników. Pozwany nie ma uzasadnionych argumentów, które przemawiałaby za forsowanym przez niego stanowiskiem o zasadności użycia zamienników.

Podsumowując: w ocenie Sądu biegły w opinii pisemnej prawidłowo wyliczył koszty naprawy uszkodzonego samochodu i nie powinny one być obniżane, ani poprzez zastosowanie nierynkowej stawki za robociznę, ani przez uwzględnienie w kosztach naprawy tańszych części zamiennych.

Mając powyższe na uwadze, Sąd zasądził od Pozwanego na rzecz A. K. (1) dochodzoną pozwem kwotę 5 100 złotych; jest ona niższa niż różnica pomiędzy odszkodowaniem należnym a wypłaconym dobrowolnie przez Pozwanego.

Sąd rozstrzygnął o odsetkach z tytułu opóźnienia w wypłacie odszkodowania, na podstawie art. 817 § 1 k.c. w związku z art. 481 § 1 k.c. Wymagalność roszczenia w stosunku do zakładu ubezpieczeń powstaje w terminie 30 dni licząc od dnia otrzymania zawiadomienia o wypadku, chyba, że w powyższym terminie wyjaśnienie okoliczności koniecznych do ustalenia jego odpowiedzialności lub wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe. W przedmiotowej sprawie zgłoszenie szkody miało miejsce 4 lipca 2022 roku. Od tej daty biegł 30 – dniowy ustawowy termin na zaspokojenie roszczenia i upłynął w dniu 3 sierpnia 2022 roku. Dlatego Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od dnia następnego, czyli 4 sierpnia 2022 roku, a dalej idące roszczenie o odsetki oddalił jako niezasadne.

Sąd rozstrzygnął o kosztach postępowania na podstawie art. 100 zd.2 k.p.c., zgodnie z którym Sąd może jednak włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu. Powództwo zostało oddalone tylko w niewielkiej części dotyczącej żądania odsetek, dlatego zasadne jest zasądzenie od Pozwanego na rzecz Powoda pełnych kosztów. Składają się na nie: opłata od pozwu - 400 zł, wykorzystana zaliczka na koszty biegłego – 883,84 zł, wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata - 1800 zł (zgodnie z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r.) oraz opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł - razem 3100,84 złotych.