Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 sierpnia 2022 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi – Widzewa w Łodzi, I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia Wioletta Sychniak

po rozpoznaniu w dniu 10 sierpnia 2022 roku w Łodzi

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa G. D. i A. J.

przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej
w W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej w W.:

a.  na rzecz G. D. kwotę 5500 (pięć tysięcy pięćset) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 listopada 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2433,50 zł (dwa tysiące czterysta trzydzieści trzy złote i pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

b.  na rzecz A. J. kwotę 5500 (pięć tysięcy pięćset) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 listopada 2018 roku do dnia zapłaty oraz kwotę 2433,50 zł (dwa tysiące czterysta trzydzieści trzy złote i pięćdziesiąt groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu;

2.  nakazuje pobrać od pozwanego Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi kwotę 1502,82 zł (jeden tysiąc pięćset dwa złote i osiemdziesiąt dwa grosze) na pokrycie kosztów postępowania tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 236/22

UZASADNIENIE

W pozwie z 11 października 2019 roku C. D. wniósł o zasądzenie od Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą
w W. kwoty 10 100 złotych wraz odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 25 listopada 2018 roku do dnia zapłaty, na którą złożyły się następujące należności:

- 9500 złotych tytułem zadośćuczynienia,

- 500 złotych tytułem odszkodowania za koszty opieki osób trzecich,

- 100 złotych tytułem odszkodowania za koszty leczenia.

Wniósł również o zasądzenie kosztów postępowania wraz z kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych i opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

Powód wyjaśnił, że roszczenia dochodzone pozwem dotyczą szkody, której doznał wskutek wypadku drogowego, który miał miejsce 10 września 2018 roku. Podkreślił, że przedmiotowym powództwem dochodzi jedynie części należnych mu kwot, zastrzegając sobie możliwość jego rozszerzenia ewentualnie wystąpienia z odrębnym powództwem o dalsze zadośćuczynienie, odszkodowanie lub rentę. /pozew k. 5-8/

W odpowiedzi na pozew Towarzystwo (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od Powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadniając swoje stanowisko procesowe, pozwane Towarzystwo (...) wskazało, że dochodzone przez C. D. roszczenie jest bezzasadne, ponieważ w toku postępowania likwidacyjnego ustaliło wysokość zadośćuczynienia na rzecz poszkodowanego w sposób prawidłowy. Pozwany podjął decyzję o przyznaniu Powodowi 4165 złotych tytułem zadośćuczynienia i 686 złotych tytułem odszkodowania za opiekę osób trzecich. Powód nie wykazał okoliczności przemawiających za przyznaniem świadczenia ponad kwoty już wypłacone.

Pozwany zarzucił ponadto, iż na chwilę wniesienia powództwa obrażenia doznane przez Powoda zostały wyleczone, zaś inne wyszczególnione w pozwie objawy zostały zdiagnozowane na długo przez wypadkiem z 10.09.2018 r. i nie pozostają w związku z urazami spowodowanymi wypadkiem komunikacyjnym.

Ubezpieczyciel zarzucił, że w toku postępowania likwidacyjnego stwierdzono, iż w momencie wypadku C. D. nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa
w pojeździe. Dlatego zasadnym było obniżenie należnych mu świadczeń o 30% przyjmując, że w takim stopniu przyczynił się do szkody. /odpowiedź na pozew k. 81-85/

W piśmie przygotowawczym złożonym 22 września 2020 roku (...) S.A. wniosło o zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie na podstawie art. 177 § 1 ust. 4 k.p.c., do czasu uzyskania prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie
o sygn. akt III K 920/19, toczącej się w tut. Sądzie przeciwko Z. D. jako sprawcy wypadku komunikacyjnego z dnia 10 września 2018 roku. Wniosek uzasadniono koniecznością zweryfikowania spornej między stronami okoliczności, czy poszkodowany miał w momencie wypadku zapięte pasy bezpieczeństwa, a w konsekwencji zasadności przyjęcia 30% stopnia przyczynienia się do zaistniałej szkody.

Powód sprzeciwił się wnioskowi (...) S.A. o zawieszenie postępowania oraz zakwestionował twierdzenie jakoby w chwili wypadku nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa. Argumentował, że z samego charakteru poniesionych przez niego obrażeń (złamanie dwóch żeber oraz trzonu mostka i „zaczernienie” klatki piersiowej) wynika, iż zachował sporny wymóg bezpieczeństwa, co wyraźnie podkreślił w swoich zeznaniach na rozprawie w dniu 18 września 2020 roku.

/pismo Pozwanego k. 121-122, pismo Powoda k. 124/

Postanowieniem z 5 października 2020 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi oddalił wniosek strony pozwanej o zawieszenie postępowania.

/postanowienie k. 126/

W piśmie procesowym złożonym 26 października 2021 roku pełnomocnik Powoda poinformował, iż powód C. D. zmarł 10 września 2021 roku. Spadek po nim nabyły wprost: jego żona G. D. i córka A. J., w związku z czym w/w wyraziły zamiar wstąpienia do niniejszego postępowania w miejsce zmarłego.

Postanowieniem z 11 lutego 2022 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa
w Ł. zawiesił niniejsze postępowanie z uwagi na zgon powoda C. D. oraz podjął zawieszone postępowanie z udziałem następców prawnych zmarłego: G. D. oraz A. J.. /pismo k. 202, postanowienie k. 213/

W piśmie procesowym złożonym na rozprawie w dniu 13 maja 2022 r., G. D. i A. J. wniosły o zasądzenie od Pozwanego na ich rzecz kwoty 10 100 złotych wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 25 listopada 2018 roku do dnia zapłaty - w częściach równych po ½, zgodnie z aktem poświadczenia dziedziczenia, tj. po 5500 złotych na rzecz każdej z nich, nie zmieniając roszczenia w pozostałym zakresie. /pismo strony powodowej k. 220/

W stanowisku końcowym przed zamknięciem rozprawy złożonym do tut. Sądu 30 maja 2022 roku (data prezentaty sądowej) strona powodowa w całości poparła dotychczasowe stanowisko procesowe. /stanowisko końcowe k. 227-228/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

10 września 2018 roku w miejscowości B., na ul. (...), miał miejsce wypadek drogowy, w którym C. D. doznał obrażeń ciała. Poszkodowany prowadził samochód osobowy marki A. o numerze rejestracyjnym (...). Kierujący pojazdem marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), jadąc z przeciwnej strony i skręcając w lewo, nie zachował szczególnej ostrożności i nie ustąpił pierwszeństwa przejazdu pojazdowi prowadzonemu przez C. D. i doprowadził do zderzenia obu samochodów.

Powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa. Powód zdołał o własnych siłach wysiąść z samochodu. Sprawca wypadku podszedł do Powoda, a następnie oddalił się z miejsca zdarzenia.

Sprawca wypadku posiadał ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej w pozwanym towarzystwie ubezpieczeń.

/notatka policyjna k. 20-21, informacja (...) k. 19,

oświadczenie Powoda – akta szkodowe na płycie k. 94.

zeznania G. D. k. 223 i 224 [00:25:53-00:42:15]/

Na miejsce wypadku zostało wezwane pogotowie ratunkowe, które udzieliło C. D. pierwszej pomocy medycznej. Następnie w stanie ogólnym bardzo ciężkim przetransportowało go do szpitala w B. na Oddział Ratunkowy. U Powoda rozpoznano: obrzęk płuc, uraz klatki piersiowej, złamanie trzonu mostka, złamanie żeber VI i VII po stronie prawej, płyn w jamie opłucnowej, podejrzenie stłuczenia serca, stłuczenie przedramienia i podudzia prawego. Po wstępnej farmakoterapii oraz badaniach diagnostycznych tj. USG i RTG klatki piersiowej, Powód został przeniesiony na Oddział Kardiologii, gdzie przebywał do 26 września 2018 roku.

/dokumentacja medyczna k. 26-70/

Podczas pobytu C. D. w szpitalu, odwiedzała go żona co drugi dzień. Pomagała mu w toalecie, przywoziła stosowane przez niego żele.

Po opuszczeniu szpitala Powód wstawał z łóżka, ale wymagał pomocy osób trzecich w utrzymaniu higieny osobistej, ubieraniu się, zakupie żywności, prowadzeniu gospodarstwa domowego oraz transporcie. Pomoc świadczyli mu członkowie rodziny przez około 3 miesiące. Żona C. D. pomagała mu przy myciu, wchodzeniu i wychodzeniu z wanny. G. D. pracowała zawodowo, ale miała możliwość wyjścia w trakcie pracy na krótkie przerwy do domu. Pomocy udzielała Powodowi także córka, która w tamtym czasie mieszkała razem z rodzicami.

Po wypadku Powód miał zasinienie całej klatki piersiowej i nóg; był opuchnięty. Na klatce piersiowej miał mocniej zasinione miejsce, gdzie w czasie wypadku znajdował się pas bezpieczeństwa. Powód używał różnych środków, np. żelu A., by przyspieszyć zejście opuchlizny. Zużywał go bardzo dużo: 2-3 tubki na 2 dni. Cena jednej tubki wynosiła około 16 zł. Doraźnie Powód przyjmował również leki przeciwbólowe (A.).

/zeznania G. D. k. 118-119 i 120 [00:48:01-01:08:30] oraz k. 223 i 224 [00:25:53-00:42:15]/

Przed wypadkiem z 10 września 2018 roku C. D. cierpiał na szereg schorzeń: niewydolność serca oraz zdekompensowaną wadę serca pod postacią umiarkowanej niedomykalności aortalnej, niewielkiej niedomykalności mitralnej, umiarkowanej niedomykalności trójdzielnej, powikłanej nadciśnieniem płucnym, rozstrzelnią lewej komory i obniżoną frakcją wyrzutkową lewej komory. Nadto miał utrwalone migotanie przedsionków, przewlekłą chorobę nerek, cukrzycę typu 2 i dyslipidemię oraz stan po gruźliczym zapaleniu opłucnej w 2012 roku. Leczył się z powodu tych schorzeń i przyjmował leki, w tym leki przeciwkrzepliwe. Był jednak osobą samoobsługową. Był na tyle sprawny, że pracował zawodowo jako ochroniarz. W domu wykonywał czynności porządkowe na działce i kosił trawę.

Po zakończeniu leczenia szpitalnego w 2018 roku C. D. na krótko wrócił do pracy, ale po 2 tygodniach ponownie korzystał ze zwolnienia lekarskiego z powodu złego samopoczucia. Po wypadku stopniowo pogarszała się ogólna kondycja Powoda: miał problemy z poruszaniem się, szybko się męczył, miał duszności, nocne koszmary związane z wypadkiem.

/ dokumentacja medyczna k. 26-70, zeznania G. D. k. 118-119 i 120 [00:48:01-01:08:30] oraz k. 223 i 224 [00:25:53-00:42:15]/

Z opinii biegłego lekarza z zakresu chirurgii ogólnej, chirurgii naczyniowej
i torakochirurgii wynika, że wskutek zdarzenia z 10 września 2018 roku doszło u Powoda do uszkodzenia ciała w postaci: urazu wielomiejscowego, urazu klatki piersiowej, złamania trzonu mostka ze zniekształceniem oraz złamania dwóch prawych żeber VI i VII ze zniekształceniem.

Uraz w postaci złamania mostka ze zniekształceniem spowodował u Powoda powstanie trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10%. Uraz w postaci złamania dwóch żeber prawych VI i VII ze zniekształceniem spowodował powstanie trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10%. Stały uszczerbek na zdrowiu Powoda powstały z przyczyn torakochirurgicznych osiągnął łącznie poziom 20%. Nasilenie i czas trwania cierpień fizycznych związanych z doznanymi przez Powoda obrażeniami był znaczny, albowiem oprócz obrażeń klatki piersiowej, u poszkodowanego doszło do zaostrzenia chorób współistniejących. Złamania w obrębie rusztowania kostnego klatki piersiowej wygoiły się samoistnie.

/pisemna opinia biegłego M. G. k. 135-138/

Uraz wielonarządowy u chorego zażywającego leki przeciwkrzepliwe (takie przyjmował Powód) grozi ciężkimi powikłaniami krwotocznymi. Stąd wysokie prawdopodobieństwo, że najbardziej prawdopodobna etiologia pojawienia się płynu w jamie opłucnowej poszkodowanego nastąpiła na skutek złamania żeber VI i VII po stronie prawej oraz trzonu mostka. Przejściowe pogorszenie wydolności krążeniowej i oddechowej, związane z krwawieniem związanym z urazem zostało skutecznie wyleczone w trakcie hospitalizacji Powoda i nie spowodowało uszczerbku na jego zdrowiu. Doznany w wypadku uraz nie miał istotnego wpływu na progresję wady serca u Powoda, która charakteryzuje się naturalnym przebiegiem, natomiast zaistniałe mechaniczne urazy nie pozostały bez wpływu na jego ogólne funkcjonowanie.

/opinia biegłej B. W.: pisemna k. 166, 185-186,

opinia uzupełniająca ustna k. 222v i 224 [00:06:39-00:17:46]/

Pismem z dnia 17 października 2018 roku C. D. dokonał zgłoszenia szkody do (...) S.A., wnosząc o zapłatę na swoją rzecz:

1.  zadośćuczynienia w kwocie 100 000 złotych,

2.  odszkodowania za koszty leczenia, dojazdy do placówek medycznych i opiekę osób trzecich w kwocie 25 000 złotych.

Zgłoszenie zostało doręczone Pozwanemu 24 października 2018 roku.

/zgłoszenie szkody k. 12-14, dowód nadania k. 15, śledzenie przesyłek k. 16/

Decyzją z 23 października 2018 roku Towarzystwo (...)
i (...) S.A. przyjęło odpowiedzialność za szkodę nr (...)-02 i ustaliło zadośćuczynienie na rzecz C. D. na kwotę 5950 złotych za uszkodzenie ciała i rozstrój zdrowia doznany podczas zdarzenia z dnia 10 września 2018 roku. Jednocześnie ubezpieczyciel przyjął, iż poszkodowany przyczynił się do poniesionej szkody w 30% (poprzez niezapięcie pasów bezpieczeństwa) i obniżył w/w kwotę świadczenia o tę wartość, ustalając ostatecznie należne zadośćuczynienie na kwotę 4165 złotych.

Pismem z 30 października 2018 roku (...) S.A. stwierdziło brak podstaw do zmiany w/w decyzji, jednocześnie wskazując, że ewentualna weryfikacja oraz powołanie komisji naocznej celem ustalenia ostatecznego trwałego uszczerbku na zdrowiu będą możliwe po dostarczeniu dokumentacji z dalszego leczenia C. D.. Pozwany ustalił koszty opieki osób trzecich na kwotę 980 złotych, którą po uwzględnieniu stopnia przyczynienia się poszkodowanego, obniżył do kwoty 686 złotych. /decyzje (...) S.A. k. 17, 18, akta szkodowe na płycie k. 94/

Informacją mailową z 24 grudnia 2019 roku ubezpieczyciel zaproponował zawarcie ugody poprzez dopłatę 6500 złotych tytułem zadośćuczynienia
i odszkodowania łącznie oraz połowę kosztów zastępstwa procesowego.

/wiadomość mailowa - akta szkodowe na płycie k. 94/

Powód C. D. zmarł w dniu 10 września 2021 roku. Spadek po zmarłym na podstawie ustawy nabyły wprost: jego żona G. D. oraz córka A. J. po ½ części każda z nich.

/kopia odpisu skróconego aktu zgonu k. 207,

kopia aktu poświadczenia dziedziczenia k. 205,

potwierdzenie z rejestru spadkowego k. 206/

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów, szczegółowo wymienionych powyżej.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt. 3 k.p.c. Sąd pominął dowód z opinii biegłych z zakresu rekonstrukcji zdarzeń drogowych i medycyny sądowej na okoliczności sprecyzowane w pkt. 4 odpowiedzi na pozew. Wnioskowany przez stronę pozwaną dowód z opinii biegłych miał zostać przeprowadzony na okoliczność ustalenia, jaki był przebieg zdarzenia, w tym czy Powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa, i jaki wpływ na zakres odniesionych obrażeń mogło mieć ich niezapięcie przez Powoda.

W niniejszej sprawie Pozwany zarzucił, że poszkodowany w 30% przyczynił się powstania szkody, co według Towarzystwa (...) powinno skutkować (i na etapie postępowania likwidacyjnego skutkowało) odpowiednim zmniejszeniem należnego zadośćuczynienia i odszkodowania. Zgodnie z art. 6 k.c. ciężar dowodu w tym zakresie obciążał Pozwanego. Jednak omawiany dowód z łącznej opinii 2 biegłych był nieprzydatny do udowodnienia okoliczności uzasadniających przyczynienie się Powoda do powstania szkody.

Zgodnie z art. 278 § 1 k.p.c., w wypadkach wymagających wiadomości specjalnych, sąd po wysłuchaniu wniosków stron co do liczby biegłych i ich wyboru może wezwać jednego lub kilku biegłych w celu zasięgnięcia ich opinii. Na gruncie przytoczonego przepisu, tak w doktrynie, jak i judykaturze ugruntowało się stanowisko, zgonie z którym dowód z opinii biegłego nie służy do ustalania faktów istotnych dla rozstrzygnięcia. Zadaniem biegłego jest bowiem udzielenie sądowi wiadomości specjalnych w takich zagadnieniach, których wyjaśnienie przekracza zakres wiedzy wynikający z doświadczenia życiowego osób posiadających wykształcenie ogólne. Zadaniem biegłego jest dokonanie oceny zebranego materiału z punktu widzenia posiadanej wiedzy ze swojej specjalności i przedstawienie sądowi wniosków umożliwiających poczynienie właściwych ustaleń faktycznych i właściwej oceny prawnej okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia. Dowód z opinii biegłego służy wyjaśnieniu problemów wymagających wiadomości specjalnych, a nie poszukiwaniu materiału przydatnego dla potrzeb rozstrzygnięcia. Tymczasem – według tezy sprecyzowanej przez Pozwanego – biegli mieliby ustalić, czy Powód miał zapięty pas bezpieczeństwa. Ten fakt powinien być udowodniony za pomocą innych środków dowodowych. Podkreślenia wymaga, że Powód stanowczo zaprzeczył twierdzeniom Pozwanego, że nie miał zapiętego pasa bezpieczeństwa. Oświadczenie stosownej treści złożył na etapie postępowania likwidacyjnego. Następnie składając informacyjne wyjaśnienia, na rozprawie w dniu 18 września 2020 roku ponownie stwierdził, że miał zapięte pasy. Pozwany zignorował oświadczenie Powoda złożone w toku postępowania likwidacyjnego i na podstawie bliżej niesprecyzowanej dokumentacji technicznej pojazdu, na którą powoływał się w pozwie, a której Sądowi nie przedstawił, przyjął 30% przyczynienia się poszkodowanego do powstania szkody. Zatem biegły z zakresu rekonstrukcji wypadków drogowych nie miałby żadnego materiału dowodowego, w oparciu o który mógłby sporządzić opinię. Ta sama uwaga dotyczy biegłego z zakresu medycyny sądowej.

Teza dowodowa dla biegłych obejmowała również ocenę wpływu na odniesionych obrażeń mogło mieć ich niezapięcie przez Powoda. Tyle tylko, że taka ocena mogła być prawidłowo przeprowadzona po zebraniu materiału dowodowego dającego postawę do ustalenia, że Powód w czasie wypadku nie miał zapiętego pasa bezpieczeństwa. Do takiego zaś ustalenia podstawy brak.

Bezzasadny był wniosek strony pozwanej o zawieszenie postępowania w niniejszej sprawie na podstawie art. 177 § 1 ust. 4 k.p.c., do czasu uzyskania prawomocnego rozstrzygnięcia w sprawie o sygn. akt III K 920/19, toczącej się w tut. Sądzie przeciwko Z. D. jako sprawcy wypadku komunikacyjnego z dnia 10 września 2018 roku. Wniosek uzasadniono koniecznością zweryfikowania spornej między stronami okoliczności czy poszkodowany miał w momencie wypadku zapięte pasy bezpieczeństwa, a w konsekwencji zasadności przyjęcia przyczynienia się do zaistniałej szkody.

Zgodnie z art. 11 k.p.c. dla sądu w postępowaniu cywilnym wiążące są jedynie ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa. Zakres związania sądu cywilnego na podstawie art. 11 k.p.c., dotyczy ustalonych w sentencji wyroku sądu karnego znamion przestępstwa oraz okoliczności jego popełnienia. Wszelkie inne ustalenia prawomocnego, skazującego wyroku karnego, wykraczające poza element stanu faktycznego przestępstwa, nie mają mocy wiążącej dla sądu cywilnego. Zatem wniosek o zawieszenie postępowania był niezasadny, a jego uwzględnienie jedynie przedłużyłoby postępowanie.

Sąd zważył co następuje:

Odnosząc się do kwestii formalnych: nie ulega wątpliwości, że G. D. i A. J. – jako spadkobierczynie C. D. – są czynnie legitymowane w niniejszej sprawie.

Według art. 922 § 1 k.c. na spadkobierców zmarłego przechodzą jego prawa i obowiązki majątkowe, a zatem służące zabezpieczeniu interesu majątkowego zmarłego, niezależnie od tego, czy miały postać prawa kształtującego, czy roszczenia. Dziedziczeniu nie podlegają jednak, jak o tym stanowi art. 922 § 2 k.c., prawa i obowiązki ściśle związane z osobą zmarłego, jak i przechodzące z chwilą jego śmierci na oznaczone osoby, niezależnie od tego, czy mają one status spadkobierców. W wyroku z dnia 31 października 1966 r., II CR 361/66 (nieopubl.) Sąd Najwyższy uznał, że prawo do renty odszkodowawczej, jako służące wyłącznie zaspokojeniu interesu poszkodowanego, a zatem gasnące wraz z jego śmiercią, nie należy do spadku, podczas gdy roszczenie o zapłatę zaległych rat takiej renty, jako klasyczna wierzytelność majątkowa podlega dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Podobnie potraktować należy przysługujące powodowi odszkodowanie. Pogląd ten trzeba uznać za utrwalony w orzecznictwie.

W realiach niniejszej sprawy następczynie prawne zmarłego C. D. dochodziły jedynie tych roszczeń, które były przedmiotem powództwa wytoczonego przez zmarłego: odszkodowania z tytułu już poniesionych kosztów leczenia i opieki osób trzecich. Ustalenie, że roszczenie w tym zakresie było wymagalne przed otwarciem spadku powoduje, że stało się ono wierzytelnością majątkową podlegającą dziedziczeniu na zasadach ogólnych. Natomiast możliwość dochodzenia przez spadkobierczynie C. D. zadośćuczynienia wprost wynika z art. 445 § 3 k.c.

W rozpoznawanej sprawie nie było sporu pomiędzy stronami co do tego, że doszło do wypadku z 10 września 2018 roku, a jego sprawcą był kierujący samochodem marki V. (...) o numerze rejestracyjnym (...), któremu ochrony w zakresie odpowiedzialności cywilnej udzielało pozwane Towarzystwo (...). Pozwany nie kwestionował ciążącej na nim z tego tytułu odpowiedzialności.

Stosownie do brzmienia przepisu art. 436 § 1 k.c. w związku z art. 435 § 1 k.c. samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody, ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch takiego środka, chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Mając na uwadze powyższe oraz treść art. 822 k.c. stanowiącego, że przez umowę odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczony, trzeba przyjąć, że co do zasady, na tle obowiązującego prawa roszczenie Powoda w stosunku do Pozwanego, znajduje swoją podstawę prawną.

W toku procesu Pozwany zakwestionował powództwo co do wysokości, uznając je za zawyżone. W ocenie Pozwanego kwota wypłacona poszkodowanemu na etapie postępowania likwidacyjnego była adekwatna do powstałej szkody.

Podstawą prawną roszczeń zgłoszonych przez Powoda są art. 445 § 1 k.c. i art. 444 § 1 k.c.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c., w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. W opisanych wyżej przypadkach Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę (art. 445 § 1 k.c.)

Krzywda w rozumieniu art. 445 k.c. stanowi niemajątkowy skutek wywołany uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, zarówno w postaci cierpień fizycznych, jak i psychicznych. Z przepisu nie wynikają jasne kryteria ustalania wysokości zadośćuczynienia, ale zostały wypracowane w orzecznictwie Sądu najwyższego i sądów powszechnych. Jednolicie przyjmuje się, że użyty w przepisie ogólny zwrot "odpowiednia suma tytułem zadośćuczynienia" zakłada uwzględnianie takich okoliczności jak: wiek poszkodowanego, utrata szans na normalne życie, w tym rozwój zainteresowań i realizację celów życiowych, poczucie bezradności, utrata zdolności do pracy, rodzaj i rozmiar doznanych obrażeń, długotrwałość i uciążliwość leczenia i rehabilitacji, nasilenie się dolegliwości bólowych, konieczność korzystania z pomocy osób trzecich w codziennym funkcjonowaniu, zakres trwałych uszczerbków w sferze psychicznej i fizycznej poszkodowanego oraz ich wpływ na dotychczasowy jego sposób funkcjonowania. Nie jest warunkiem przyznania zadośćuczynienia stwierdzenie istnienia trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu w rozumieniu przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania. Nie tylko trwałe, ale także chwilowe zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych, usprawiedliwiają przyznanie zadośćuczynienia (tak wyrok SN z dn. 14.12.2010 r., sygn. I PK 95/10).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy: nie można zgodzić się ze stanowiskiem pozwanego Towarzystwa (...), że wypłacona C. D. kwota 4165 zł tytułem zadośćuczynienia jest adekwatna do doznanej przez niego krzywdy i w całości wyrównała szkodę na osobie Powoda.

Wypadek z 10.09.2018 r. miał poważne konsekwencje dla zdrowia C. D.. Bezpośrednio po wypadku Powód wymagał natychmiastowej pomocy medycznej, której udzielił mu zespół ratownictwa medycznego. W chwili przyjęcia Powoda do szpitala w B., jego stan określono jako ogólny bardzo ciężki. Do 26 września 2018 roku C. D. był leczony w szpitalu. Zakończenie leczenie szpitalnego nie było równoznaczne wyleczeniem urazów po wypadku. Złamany mostek i złamane żebra wygoiły się dopiero po 3 miesiącach, a do tego czasu Powód wymagał pomocy i opieki ze strony innych osób. Zastosowane leczenie nie doprowadziło do odzyskania przez Powoda stanu zdrowia i sprawności sprzed wypadku. Doznane urazy skutkowały bowiem powstaniem trwałego uszczerbku na jego zdrowiu w dużym – 20% rozmiarze. Okresowo pogorszyła się również wydolność krążeniowa i oddechowa, co było związane z krwawieniem związanym z urazem. To nie spowodowało uszczerbku na zdrowiu Powoda, niewątpliwie jednak spowodowało okresowy rozstrój jego zdrowia.

Biorąc powyższe okoliczności pod uwagę, Sąd uznał za zasadne w całości żądanie zasądzenia kwoty 9500 zł tytułem zadośćuczynienia. Nawet po uwzględnieniu już wypłaconej z tego tytułu kwoty 4165 zł, przyznane Powodowi zadośćuczynienie jest niewysokie.

Powód dochodził również kwoty 500 zł tytułem kosztów opieki osób trzecich oraz 100 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia.

Podstawę prawną roszczenia Powoda w tym zakresie stanowi przepis art. 444 § 1 k.c. zgodnie, z którym w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Odszkodowanie obejmuje zatem wszelkie wydatki pozostające w związku z uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, których ocena, na podstawie okoliczności sprawy, należy do sądu. W orzecznictwie Sądu Najwyższego ogranicza się jednak rozmiary obowiązku pokrycia „wszelkich kosztów” wymaganiem, aby ich żądanie było konieczne i celowe (tak m. in. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9.01.2008 r., II CSK 425/07, LEX nr 378025). Przepis art. 444 § 1 k.c. ujmuje szkodę w sposób możliwie szeroki, a więc poszkodowany może domagać się kompensaty wszelkich kosztów, w tym także: kosztów transportu, kosztów odwiedzin osób bliskich, kosztów szczególnego odżywiania i pielęgnacji w okresie rekonwalescencji, kosztów nabycia specjalistycznej aparatury rehabilitacyjnej, kosztów przyuczenia do wykonywania nowego zawodu (przez jednorazowe albo okresowe świadczenie), zwrotu utraconych zarobków. Należy zaznaczyć, że zgodnie ze stanowiskiem Sąd Najwyższego, zaprezentowanym w Uchwale Składu Siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego - Izby Cywilnej z dnia 19 maja 2016 r., podjętej w sprawie o sygn. akt III CZP 63/15 (miejsce publikacji: Legalis) świadczenie ubezpieczyciela w ramach umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych obejmuje także uzasadnione i celowe koszty leczenia oraz rehabilitacji poszkodowanego niefinansowane ze środków publicznych (art. 444 § 1 k.c.).

W niniejszej sprawie Sąd uznał roszczenie Powoda o odszkodowanie za zasadne. Pozwany wprawdzie domagał się oddalenia powództwa również w tej części i podnosił, że nie są prawdziwe twierdzenia strony powodowej o potrzebie opieki nad C. D. po wypadku. Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie potwierdza stanowiska prezentowanego przez Pozwanego.

Jak wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, przez 3 miesiące po wypadku Powód potrzebował pomocy ze strony innych osób i taka pomoc rzeczywiście była mu świadczona przez osoby najbliższe (żonę, córkę). Biegły z zakresu chirurgii ogólnej i torakochirurgii wskazał, że Powodowi była potrzebna pomoc do chwili konsolidacji złamania mostka i żeber, tj. przez 3 miesiące w wymiarze 2-3 godzin dzienne. Wskazania biegłego zostały potwierdzone zeznaniami G. D., która potwierdziła, że pomagała mężowi w czynnościach samoobsługowych, przygotowywaniu posiłków i ubieraniu się. Powódka nie określiła ile czasu to jej zajmowało, ale posiłkując się doświadczeniem życiowym można przyjąć za wiarygodne, że były to około 2 godziny dziennie. Zatem koszty opieki nad Powodem kształtowały się na poziomie nie niższym niż 7200 zł, według wyliczenia:

180 dni (3 miesiące) x 2 godz x 20 zł = 7200 zł.

Jako miarodajna do oceny kosztów opieki przyjęta została przez Sąd używana przez MOPS stawka w wysokości 20 zł/h opieki, obowiązująca w 2018 roku na terenie Ł.. Stawka usług opiekuńczych stosowana jest powszechnie przez sądy jako pomocnicza przy ustalaniu kosztów opieki osób trzecich stosownie do treści art. 322 k.p.c., gdy rozmiar poniesionej szkody podlega wyliczeniu szacunkowemu.

W niniejszej sprawie z powyższego tytułu C. D. dochodził jedynie kwoty 500 zł, co po doliczeniu już wypłaconej 686 zł daje 1186 zł, czyli kwotę znacznie niższą, niż należna. W tej części powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Powód nie przedstawił żadnych rachunków za zakup leków lub potwierdzających inne koszty leczenia. Korzystał z leczenia w ramach NFZ. Jednak z tytułu kosztów leczenia domagał się jedynie kwoty 100 złotych. Z zeznań G. D. wynika, że po leczeniu szpitalnym nadał przyjmował leki przeciwbólowe i stosował w dużej ilości żele w celu zmniejszenia opuchlizny, typu A.. Koszt 1 tubki wynosił około 16 zł. Do tego dochodził koszt zakupu leków przeciwbólowych, które Powód przyjmował doraźnie, w miarę potrzeby. Kwota dochodzona pozwem wystarczyłaby na zakup jedynie 0koło 6-7 tubek żelu. Powód zużywał 2-3 tubki w ciągu 2 dni, zatem dochodzona kwota z całą pewnością jest niższa, niż wydatki Powoda na leki związane z leczeniem urazów po wypadku. Podlega uwzględnieniu w całości.

Zgodnie z art. 362 k.c., jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron. W niniejszej sprawie Pozwany zarzucił, że poszkodowany przyczynił się do powstania szkody, ponieważ w chwili wypadku nie miał zapiętego pasa bezpieczeństwa. Pozwany nie udowodnił zgłoszonego zarzutu, o czym była mowa we wcześniejszej części uzasadnienia. W konsekwencji Sąd nie uwzględnił zarzutu przyczynienia i nie zmniejszył zasądzonych kwot tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania.

O odsetkach od zasądzonych kwot tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania Sąd orzekł na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Stosownie do treści art. 14 cytowanej ustawy, Pozwany był zobowiązany spełnić świadczenie w terminie 30 dni od daty otrzymania zgłoszenia. Z akt sprawy wynika, iż fakt zaistnienia przedmiotowej szkody został zgłoszony pozwanemu Towarzystwu (...) pismem z 17 października 2018 roku, doręczonym 24 października 2018 r. Zatem termin 30 dni upłynął 23 listopada 2018 roku. Dlatego odsetki od kwot zasądzonych w pkt. 1 a i b wyroku zasądzono od 25 listopada 2018 roku, zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu Sądu orzekł na podstawie przepisu art. 98 § 1 i 3 k.p.c. statuującego zasadę odpowiedzialności stron za wynik procesu. Strona powodowa wygrała proces w całości, a zatem należy się jej od strony pozwanej zwrot kosztów procesu w pełnej wysokości, tj. w kwocie 4867 złotych, na którą złożyły się następujące należności: 750 złotych tytułem opłaty sądowej, 3600 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 17 złotych tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz 500 złotych tytułem zaliczki na poczet wynagrodzenie biegłego.

W toku procesu Skarb Państwa wydatkował tymczasowo kwotę 1502,82 złotych tytułem wynagrodzenia biegłego. Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tj. z kwietnia 2022 r., Dz. U. z 2022 r. poz. 1125) Sąd nakazał pobrać tę kwotę na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi od strony pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W., o czym orzeczono w punkcie 3 sentencji wyroku.