Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

wyroku Sądu Rejonowego w Staszowie

z dnia 18 lutego 2022

Pozwem z dnia 6 września 2021 roku (data nadania) strona powodowa (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła
o zasądzenie od pozwanego S. U. kwoty w wysokości 35.178,16 zł wraz
z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 1 września 2021 roku do dnia zapłaty, na którą składają się:

- należność główna (kapitał) w kwocie 32.500,00 zł,

- odsetki naliczone do dnia 31 sierpnia 2021 roku w kwocie 2.678,16 zł.

Powód wniósł także o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu strona powodowa wskazała, że zawarła elektronicznie w dniu 30 września 2020 roku z pozwanym umowę nr (...), w następstwie czego środki pieniężne z kredytu zostały wypłacone na rachunek wskazany przez pozwanego. Oprocentowanie kredytu ustalone było według zmiennej stopy procentowej stanowiącej sumę stawki referencyjnej (...) i marży Banku – w dniu zawarcia umowy oprocentowanie wynosiło 7,20%. W przypadku niespłacenia przez kredytobiorcę części lub całości raty, należność z tego tytułu stawała się zadłużeniem przeterminowanym, od którego powodowi należne są odsetki w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie. Wobec zaprzestania przez pozwanego terminowego regulowania zobowiązań wynikających z umowy, powód poinformował pozwanego o powstałym zadłużeniu oraz o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia, a także przypominając o konieczności spłaty pod rygorem wypowiedzenia umowy.
W związku z brakiem spłaty powstałego zadłużenia, powód wypowiedział pozwanemu umowę pismem z dnia 01.03.2021 roku, co spowodowało, że całe zadłużenie z tytułu zawartej umowy wraz z odsetkami i należnymi opłatami stało się zadłużeniem przeterminowanym i wymagalnym, od którego naliczane były odsetki za opóźnienie w wysokości wskazanej powyżej. Przed wytoczeniem powództwa powód wezwał pozwanego do zapłaty pismem z dnia 14.04.20221 roku, jednak pozwany nie dokonał spłaty zadłużenia.

W odpowiedzi na pozew pozwany S. U. wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na swoją rzecz zwrotu kosztów procesu. Pozwany zaprzeczył, że zawarł elektronicznie w dniu 30 września 2020 roku umowę pożyczki nr (...), będącą źródłem roszczenia dochodzonego pozwem. Zaprzeczył, aby składał jakiekolwiek oświadczenie woli w zakresie tejże umowy, oraz aby rzeczona umowa pożyczki została udostępniona pozwanemu przez bank w jakiejkolwiek formie. W szczególności pozwany zaprzeczył, aby otrzymał od banku umowę na tzw. trwałym nośniku do wglądu przed jej zawarciem. Pozwany zaprzeczył także, aby umowa pożyczki została mu skutecznie wypowiedziana, ponieważ takowej umowy nigdy z bankiem nie zawarł. Dalej wskazano, że pozwany padł ofiarą ataku cybernetycznego przeprowadzonego przez grupę przestępczą wobec ponad 300 osób na terenie całego kraju. Ofiary cyberprzestępstwa zostały poszkodowane w ten sam, powtarzalny sposób. Przestępcy wyłudzili z Banku (...) S.A. mienie wielkiej wartości w wyniku przełamania zabezpieczeń technicznych, włamując się do bankowości elektronicznej klientów, w której bez ich wiedzy zaciągali pożyczki i kredyty, a następnie transferowali wyłudzone mienie na giełdy kryptowalutowe lub rachunki bankowe tzw. „słupów” uczestniczących w procederze. Według pozwanego, bank w sposób bezprawny próbuje obciążyć swoich klientów skutkami niedomagań technicznych systemów bezpieczeństwa banku oraz wadliwych procedur ostrożnościowych, które umożliwiły grupie przestępczej wyłudzenie mienia na tak wielką skalę i wobec wielu klientów banku. Śledztwo zbiorcze w tej sprawie nadzorowane jest przez Prokuraturę Okręgową
w K., w ramach którego pozwany ma status pokrzywdzonego. Pozwany wyjaśnił, że dnia 2 września 2020 roku natrafił w Internecie na reklamy związane z inwestycjami na platformie G. M. i po nawiązaniu kontaktu z przedstawicielem ww. G. M. poproszony został o zainstalowanie oprogramowania A. D. służącego do pracy zdalnej na komputerze i telefonie, które miało pomóc w tradingu. Pozwany nie miał świadomości, że przy pomocy luk w tejże aplikacji A. D., grupa przestępcza najprawdopodobniej zainstalowała na jego komputerze inne aplikacje (działające w tle tzw. keyloggery), za pomocą których przechwycone zostały hasła i loginy do bankowości elektronicznej pozwanego. W ten sposób grupa przestępcza nielegalnie przejęła dane autoryzacyjne i dane do logowania, a także przejęła kontrolę nad smartfonem pozwanego, z którego przejęte zostały hasła SMS do autoryzacji transakcji bankowych.

Pozwany podkreślił, że w dniach 29 września – 2 października 2020 roku grupa przestępcza wyłudziła w bankowości elektronicznej pozwanego 4 pożyczki i zawarła 10 nieautoryzowanych transakcji płatniczych poprzez które wyprowadziła środki z rachunku pozwanego na rachunki tzw. „słupów” i na giełdy kryptowalutowe. Pozwany nie miał żadnej wiedzy, że bez jego udziału cyberprzestępcy dokonują operacji w banku. Pozwany podkreślił, że bank w żaden sposób nie podejmował próby weryfikacji, czy osoba zawierająca pożyczki na dane pozwanego jest rzeczywiście osobą, za którą się podaje. Wystarczyło, aby bank wykonał jeden telefon do pozwanego w celu weryfikacji, czy składał wnioski pożyczkowe. Taki telefon nie został wykonany. Pozwany nie miał świadomości, że w systemie zostały zawarte operacje bez jego udziału i wiedzy. Operacje zwierane w bankowości elektronicznej pozwanego miały charakter wysoce nietypowy i podejrzany: zawarcie pożyczek i wyprowadzenie środków na giełdy kryptowalutowe w krótkiej chwili – pozwany nigdy wcześniej nie przeprowadzał takich operacji na swoim rachunku bankowym. Nie przelewał środków na giełdy kryptowalutowe. Ponadto pozwany wskazał, że nie autoryzował ani nie uwierzytelniał żadnych operacji w bankowości elektronicznej w dniach 29 września – 2 października 2020 roku. Pozwany zaznaczył, że niezwłocznie zgłosił w banku i na Policji zaistniałe zdarzenie. Złożył także reklamacje telefoniczne i pisemnie.

Zdaniem pozwanego powód ma pełną świadomość, że pozwany nie zawarł przedmiotowej umowy pożyczki, ponieważ nie autoryzował jej, nie uwierzytelniał operacji bankowych, a stał się ofiarą wyłudzenia i cyberprzestępstwa z powodu zaniedbań leżących po stronie banku.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Pozwanego S. U. łączyła ze stroną powodową (...) Bank (...) S.A. z siedzibą w W. umowa rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego (...) bez G., karty debetowej oraz dostępu do usług bankowości elektronicznej. Bank na rzecz pozwanego prowadził rachunek oraz świadczył usługę bankowości elektronicznej, która umożliwiała składanie dyspozycji za pośrednictwem elektronicznych kanałów dostępu. Do umowy znajdowały zastosowanie Ogólne warunki prowadzenia rachunków bankowych i świadczenia usług dla Klientów indywidualnych przez (...) Bank (...) (Ogólne warunki) oraz Szczegółowe warunki świadczenia usługi bankowości elektronicznej i usługi bankowości telefonicznej oraz składania oświadczeń w (...) Banku (...) S.A. (Szczegółowe warunki), które określały zasady bezpieczeństwa.

Zgodnie z § 13 szczegółowych warunków, posiadacz rachunku został zobowiązany do zachowania w tajemnicy informacji zapewniających bezpieczne korzystanie z usług bankowości elektronicznej i nieujawniania innym osobom instrumentów uwierzytelniających, w tym numeru klienta, loginu, kodów jednorazowych i haseł dostępu oraz danych osobowych a także należytego zabezpieczenia wyposażenia technicznego i oprogramowania, za pośrednictwem, którego korzysta z usług bankowości elektronicznej.

Zapewnieniu bezpieczeństwa dyspozycji złożonych w elektronicznych kanałach dostępu służyła weryfikacja i autoryzacja oraz wszelkie dyspozycje złożone w formie elektronicznej, przez osobę, która została prawidłowo zweryfikowana.

W czasie trwania umowy z bankiem, we wrześniu 2020 roku pozwany S. U. znalazł w Internecie reklamę na portalu społecznościowym F., która zachęcała do inwestowania w kryptowaluty. Po otworzeniu reklamy, pozwanemu ujawnił się formularz, który wypełnił wpisując swoje dane: imię i nazwisko, datę urodzenia oraz swój numer telefonu, po czym formularz wysłał do odbiorcy.

Po przesłaniu formularza, do pozwanego zadzwoniła konsultantka, która go poinformowała, że minimalna kwota jaką należy wpłacić w celu zainwestowania w kryptowaluty to 250 dolarów. Dzwoniąca kobieta zapewniała pozwanego, że inwestycja jest bezpieczna, nie jest obciążona żadnym ryzykiem, jak też nie będzie musiał płacić żadnego podatku od ewentualnych zysków, gdyż transakcje w Internecie są nieopodatkowane. Podczas tej rozmowy konsultantka zapewniała pozwanego, że na całej inwestycji może tylko zyskać oraz tłumaczyła w jaki sposób dochody zyskują inne osoby. Ponadto poinformowano pozwanego, że zostanie mu przydzielony broker, który będzie dalej prowadził go w zakresie inwestycji w kryptowaluty.

Jeszcze tego samego dnia, do pozwanego zatelefonował broker, który przedstawił się jako A. D. – broker z firmy globalmaxis i zachęcał pozwanego do zainwestowania kwoty 250 euro wskazując, aby na początku inwestować w sprzedaż walut. Pozwany wpłacił kwotę 1.000 zł na wskazany mu rachunek bankowy. Ponadto na prośbę dzwoniącego konsultanta z firmy globalmaxis, pozwany zainstalował oprogramowanie A. D. (program umożliwiający zdalne połączenia między komputerami i urządzeniami mobilnymi), celem zwrotnego przelania wpłaconych przez pozwanego pieniędzy, kiedy chciał zrezygnować z dalszej współpracy. Za pomocą tego oprogramowania sprawcy przejęli kontrolę nad urządzeniem pozwanego i uzyskali dostęp do serwisu bankowości elektronicznej obsługującej rachunek bankowy pozwanego.

Pozwany logując się do swojej bankowości elektronicznej mając zainstalowaną aplikację A. D. nieświadomie umożliwił nieustalonym sprawcom pozyskanie jego danych do logowania.

Po pewnym czasie, pozwany zorientował się, że z jego rachunku bankowego zniknęło 5.500 zł. Następnie pozwany pojechał do placówki banku w S. i chcąc wypłacić pieniądze okazało się, że nie ma na nim żadnych środków pieniężnych. Pracownik banku wydała pozwanemu na jego wniosek szczegółową historię transakcji z konta pozwanego, lecz nie potrafiła wyjaśnić skąd wzięły się poszczególne pozycje,
tj. kwoty z tytułu zaciągniętych pożyczek i kwoty związane z wypłatami, o których nie wiedział pozwany. Po opuszczeniu placówki bankowej, pozwany udał się na Policję zgłosić zaistniałe zdarzenie.

W dniu 23 września 2020 r., w trakcie rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku, pozwany kwestionował operacje zrealizowane w dniu 22 września 2020 r., jednocześnie poinformował pracownika powoda, że w dniu 8 września 2020 r. nawiązał współpracę z firmą globalmaxis i przekazał osobie trzeciej dane osobowe, wysłał zdjęcie dowodu osobistego oraz karty płatniczej, a także zainstalował na telefonie aplikację A. D., a następnie zalogował się do serwisu bankowości elektronicznej (...).

W dniu 30 września 2020 roku, w imieniu pozwanego dokonano logowania na jego indywidualnym koncie bankowości elektronicznej i następnie za pośrednictwem kanałów bankowości elektronicznej, po wpisaniu stosownych haseł oraz kodów, które zostały wysłane na numer telefonu pozwanego (przejętych przy pomocy aplikacji A. D. przez nieustalonych sprawców), a także akceptacji wszystkich warunków i złożeniu oświadczeń woli, w imieniu pozwanego, bliżej nieokreślona osoba zawała ze stroną powodową drogą elektroniczną umowę pożyczki nr (...), której przedmiotem była wypłata kwoty w wysokości 32.500,00 zł. Kwota pożyczki została wypłacona na rachunek bankowy pozwanego.

Pożyczka została udzielona na okres kredytowania 96 miesięcy. Całkowita kwota pożyczki wynosiła 28.912,00 zł. Całkowity koszt pożyczki wynosił 13.931,48 zł. Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę wynosiła 42.843,48 zł.

Na rachunek bankowy pozwanego wpłynęły środki finansowe z tytułu udzielenia kilku pożyczek. Pracownicy banku nie dzwonili do pozwanego, ani pozwany nie potwierdzał tych transakcji przed przelaniem środków pieniężnych na konto pozwanego, pomimo informacji jaką pozwany przekazał prawnikowi banku
w dniu 23 września 2020 roku. Pozwany nie otrzymywał telefonu weryfikacyjnego, nie przychodziły na jego numer telefonu SMS-y, ani kody autoryzacyjne. Pozwany przed wyżej opisanymi pożyczkami nie zaciągał innych pożyczek ani kredytów.

Dowód: wydruk umowy pożyczki z dnia 30.09.2020 r. nr (...) (k.10-12) z załącznikami (k.13-18), szczegółowe rozliczenie rachunku kredytu (k.19), wniosek pozwanego do Rzecznika (...) z dnia 30.03.2021 r. (k.57), wezwanie do zapłaty z dnia 15.04.2021 r. (k.23), zeznania pozwanego S. U. (k.199v-200), pismo z Prokuratury Okręgowej w Krakowie z dnia 9 grudnia 2021 r. sygn. akt PO II Ds. 44.2020 (k.73-74), dokumenty z akt dochodzenia PO II Ds. 44.2020 dotyczące wątku pokrzywdzonego S. U. (k.76-177).

Pismem z dnia 31 grudnia 2020 r., nadanym 05.01.2021 r., strona powodowa wystąpiła do pozwanego o spłatę zaległej części pożyczki nr (...), w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania monitu.

Pismem z dnia 19 lutego 2021 r. pozwany zgłosił stronie powodowej dokonanie nieautoryzowanych transakcji płatniczych wraz z wezwaniem do zapłaty. W odpowiedzi na pismo pozwanego, strona powodowa podkreśliła, że w sprawie transakcji
z prowadzonego przez pozwanego rachunku w dniach 22.09-02.10.2020 r. nie doszło do przełamania zabezpieczeń Banku, a doszło do realizacji transakcji w wyniku niezastosowania się pozwanego do zasad bezpiecznego korzystania z bankowości elektronicznej.

Pismem z dnia 1 marca 2021 r. strona powodowa wypowiedziała pozwanemu umowę pożyczki nr (...) w części dotyczącej warunków spłaty, z powodu braku spłaty zadłużenia wymagalnego, informując pozwanego że termin wypowiedzenia wynosi 30 dni i liczy się od dnia następującego po dniu doręczenia tego wypowiedzenia. Wyżej opisane wypowiedzenie umowy pozwany odebrał w dniu 8 marca 2021 r.

W dniu 30 marca 2021 r. pozwany wystosował do Rzecznika (...) wniosek o podjęcie interwencji z podmiotem rynku finansowego, w związku z nieuwzględnieniem roszczeń w trybie reklamacyjnym i wniósł o podjęcie interwencji wobec strony powodowej w sprawie nieautoryzowanych transakcji płatniczych.

Pismem z dnia 15 kwietnia 2021 r., w związku z wypowiedzeniem warunków spłaty ww. umowy pożyczki, strona powodowa wezwała pozwanego do zapłaty kwoty 33 801,95 zł w terminie 7 dni, licząc od dnia doręczenia wezwania. Wezwanie pozostało bez odpowiedzi.

Dowód: monit z dnia 31.12.2020r. wraz z numerem nadania (k.20), pismo pozwanego z dnia 19.02.2021 r. (k.62-64), wypowiedzenie umowy z elektronicznym potwierdzeniem odbioru z dnia 01.03.2021 (k.21), pismo strony powodowej z dnia 08.03.2021 r. (k.65-66), wniosek pozwanego do Rzecznika (...) z dnia 30.03.2021 r. (k.57), wezwanie do zapłaty z dnia 15.04.2021 r. (k.23), pismo strony powodowej z dnia 16 sierpnia 2021 roku (k. 188 – 196), zeznania pozwanego S. U. (k.199v-200).

W związku z powyższym Prokuratura Okręgowa w Krakowie 2 Wydział do Spraw Przestępczości (...) nadzoruje śledztwo zbiorcze prowadzone przez Komendę Wojewódzką Policji w K. Wydział do (...) z Cyberprzestępczością w sprawie:

I.  doprowadzenia w okresie od dnia 16 lipca 202 roku do dnia 8 kwietnia 2021 r.
w K. i innych ustalonych i nieustalonych miejscach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych krajach, w krótkich odstępach czasu,
w wykonaniu jednego, z góry powziętego zamiaru, w celu ociągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu, poprzez wprowadzenie
w błąd wielu osób, co do autentyczności transakcji pieniężnych obsługiwanych za pośrednictwem portalu zarejestrowanego w domenie internetowej globamaxis.com obsługiwanej zgodnie z przedkładaną klientom dokumentacją przez spółkę (...) z siedzibą S. 305, (...), B. & K., S.. V. i Grenadyny, wielu pokrzywdzonych do niekorzystnego rozporządzania pieniędzmi na łączną sumę stanowiącą mienie znacznej wartości,

tj. o przestępstwo z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.,

II.  wpływania w okresie od dnia 16 lipca 2020 roku do dnia 8 kwietnia 2021 r.
w K. i innych ustalonych i nieustalonych miejscach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych krajach, w krótkich odstępach czasu,
w wykonaniu jednego, z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu, za pośrednictwem sieci Internet, bez upoważnienia, na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych w systemie bankowości internetowej obsługujących rachunku bankowe wielu osób, poprzez dokonanie za pomocą oprogramowania A., bezprawnych operacji związanych z transakcjami obsługiwanymi przez portal zarejestrowany w domenie internetowej globalmaxis.com obsługiwanej zgodnie z przedkładaną klientom dokumentacją przez spółkę (...) z siedzibą S. 305, (...), B. & K., S.. V. i Grenadyny, w tym przelewów wychodzących z tych rachunków bankowych, czym wyrządzono szkodę wielu osobom,

tj. o przestępstwo z art. 287 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

III.  przyjęcia w okresie od dnia 16 lipca 2020 roku do dnia 8 kwietnia 2021 r.
w K. i innych ustalonych i nieustalonych miejscach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej oraz w innych krajach, w krótkich odstępach czasu,
w wykonaniu jednego, z góry powziętego zamiaru, wspólnie i w porozumieniu z innymi nieustalonymi do chwili obecnej osobami, w celu udaremnienia stwierdzenia przestępnego pochodzenia, czyniąc sobie z tego stałe źródło dochodu, na rachunki bankowe pieniędzy w kwocie przekraczającej mienie znacznej wartości, pochodzących z przestępstw opisanych w art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k. oraz w art. 287 § 1 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k. w zw. z art. 65 § 1 k.k.

tj. o przestępstwo z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 12 § 1 k.k.

IV.  prowadzenia w okresie od dnia 16 lipca 2020 roku do dnia 8 kwietnia 2021 roku w K. i innych ustalonych i nieustalonych miejscach na terenie Rzeczypospolitej Polskiej działalności maklerskiej bez wymaganego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego lub upoważnienia albo uprawnienia w zakresie obrotu instrumentami finansowymi poprzez wykonywanie zleceń nabycia lub zbycia instrumentów finansowych na rzecz szeregu ustalonych i nieustalonych do chwili obecnej osób oraz nabywanie lub zbywanie instrumentów finansowych na własnych rachunek za pośrednictwem platformy internetowej globalmaxis.com

tj. o przestępstwo z art. 178 w zw. z art. 69 ust. 12 pkt 2 i 3 Ustawy z dnia 29 lipca 2005 roku o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U.2021.328 t.j. ze zm.), której pozostaje w fazie in rem.

Dowód: pismo z Prokuratury Okręgowej w Krakowie z dnia 9 grudnia 2021 r. sygn. akt PO II Ds. 44.2020 (k.73-74), dokumenty z akt dochodzenia PO II Ds. 44.2020 dotyczące wątku pokrzywdzonego S. U. (k.76-177).

Sąd uznał za wiarygodne dowody z: wydruku umowy pożyczki z dnia 30.09.2020 r. nr (...) (k.10-12) z załącznikami (k.13-18), szczegółowego rozliczenia rachunku kredytu (k.19), monitu z dnia 31.12.2020r. wraz z numerem nadania (k.20), pisma pozwanego z dnia 19.02.2021 r. (k.62-64), wypowiedzenia umowy z elektronicznym potwierdzeniem odbioru z dnia 01.03.2021 (k.21), pisma strony powodowej z dnia 08.03.2021 r. (k.65-66), wniosku pozwanego do Rzecznika (...) z dnia 30.03.2021 r. (k.57), wezwania do zapłaty z dnia 15.04.2021 r. (k.23), pisma z Prokuratury Okręgowej w Krakowie z dnia 9 grudnia 2021 r. sygn. akt PO II Ds. 44.2020 (k.73-74), dokumentów z akt dochodzenia PO II Ds. 44.2020 dotyczące wątku pokrzywdzonego S. U. (k.76-177), pisma strony powodowej z dnia 16 sierpnia 2021 roku (k. 188 – 196) , gdyż ich autentyczność i prawdziwość nie była przez strony kwestionowana.

Zeznaniom pozwanego S. U. (k.199v-200) Sąd również dał wiarę
w przeważającej części, gdyż nie było uzasadnionych przesłanek do odmówienia im wiarygodności. Pozwany zeznawał spójnie i logicznie, jego zeznania znajdowały potwierdzenie w dowodach z wyżej opisanych dokumentów, w szczególności materiale dowodowym zgromadzonym w toku prowadzonego postępowania przygotowawczego pod nadzorem Prokuratury Okręgowej w Krakowie. Pozwany nie kwestionował, że nawiązał współpracę z firmą (...) i przekazał osobie trzeciej dane osobowe, wysłał zdjęcie dowodu osobistego oraz karty płatniczej, a także zainstalował na telefonie aplikację A. D., a następnie zalogował się do serwisu bankowości elektronicznej (...). Pozwany zaprzeczył, aby zawierał ze stroną powodową umowę pożyczki w dniu 30.09.2020 r., jak również aby składał wniosek o pożyczkę, którym to twierdzeniom pozwanego Sąd dał wiarę w całości. Szczere i spontaniczne zeznania pozwanego w tym zakresie pozwoliły między innymi na ustalenie, że pozwany padł ofiarą cyberprzestępstwa i nie skorzystał ze środków pieniężnych, które zostały przelane na jego rachunek oszczędnościowo – rozliczeniowy prowadzony przez stronę powodową. Dopiero podczas wizyty w placówce banku dowiedział się o pożyczce, której przedmiot (kwota) została wpłacona na jego rachunek oszczędnościowo-rozliczeniowy a następnie przejęta przez bliżej nieustalonego sprawcę. Świadek spontanicznie opisał, że podczas pobytu w siedzibie banku, pracownik która wydrukowała transakcje pozwanego z karty nie potrafiła mu wytłumaczyć, skąd wzięły się pieniądze na jego rachunku, skoro pozwany nie zaciągał pożyczki były spontaniczne i nie było podstaw do ich kwestionowania.

Za niewiarygodne Sąd uznał jedynie zeznania pozwanego w zakresie, w jakim twierdził, że w dniu 23 września 2020 roku nie prowadził rozmowy z pracownikiem banku. Powyższemu przeczy treść dokumentacji przedłożonej do niniejszej sprawy,
w szczególności treść pisma Banku z dnia 16 sierpnia 2021 roku, z którego niewątpliwie wynika, że taka rozmowa miała miejsce. W ocenie Sądu zeznania pozwanego w tym zakresie wynikały z tego, że po takim czasie, jak również wielu rozmowach z pracownikami strony powodowej, dodatkowo wielu przesłuchaniach w jakich uczestniczył w związku z przedmiotową sprawą, nie pamiętał szczegółów każdej przeprowadzonej rozmowy i daty, w której do niej doszło.

Na podstawie art. 235 ² § 1 pkt 2 oraz pkt 5 k.p.c. Sąd pominął wniosek dowodowy pełnomocnika strony powodowej o udostępnienie nagrań rozmów prowadzonych między pozwanym a pracownikiem banku w okresie od dnia 23.09.2020 r. do dnia 04.10.2020 r. W ocenie Sądu, przeprowadzenie dowodu zawnioskowanego przez pełnomocnika powoda wykazałoby jedynie fakt udowodniony zgodnie z twierdzeniem strony powodowej, gdyż dla Sądu wystarczające okazało się już, że z korespondencji stron wynikało, że w dniu 23 września 2020 r. doszło do rozmowy pozwanego z pracownikiem banku. W dniu 23 września 2020 r., w trakcie rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku, pozwany poinformował pracownika powoda, że w dniu 8 września 2020 r. nawiązał współpracę z firmą globalmaxis i przekazał osobie trzeciej dane osobowe, wysłał zdjęcie dowodu osobistego oraz karty płatniczej, a także zainstalował na telefonie aplikację A. D., a następnie zalogował się do serwisu bankowości elektronicznej (...). Okoliczności te zostały potwierdzone w treści pisma Banku (...) z dnia 16 sierpnia 2021 roku (k. 189). Treść tego pisma i przytoczone w nim okoliczności faktyczne nie były kwestionowane przez stronę pozwaną. Istotne jest również, że dowód ten nie miał dla rozstrzygnięcia sprawy istotnego znaczenia albowiem istotą sprawy było ustalenie, czy to pozwany złożył oświadczenie woli o zawarciu ze stroną powodową umowy pożyczki w dniu 30 września 2021 roku, z czego strona powodowa wywodziła roszczenie dochodzone pozwem. Wobec niekwestionowania przez stronę powodową, że bliżej nieustalony sprawca przy pomocy danych udostępnionych nieświadomie przez pozwanego wyłudził w/w pieniądze zawierając w imieniu pozwanego umowę pożyczki, dowód ten nie wnosił dla rozstrzygnięcia sprawy istotnych okoliczności. Co więcej, jak wskazał pełnomocnik strony powodowej, przedstawienie przedmiotowych nagrań z rozmów wymagało by sporo czasu a w konsekwencji zmierzałoby jedynie do przedłużenia postępowania. Dodatkowo był to dowód spóźniony albowiem nic nie stało na przeszkodzie, by pełnomocnik strony powodowej złożył taki wniosek dowodowy przed terminem rozprawy.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlegało oddaleniu.

Materiał dowodowy przedłożony przez stronę powodową nie pozwala uznać, że strona powodowa wykazała zasadność roszczenia dochodzonego pozwem.

W niniejszej sprawie sporne w szczególności pozostawało, czy stronę powodową i pozwanego wiązał jakikolwiek węzeł obligacyjny, a jeśli tak, to czy pozwany wywiązał się z zawartej z powodem umowy. Z jednej strony bowiem powód wskazywał, że zawarł elektronicznie z pozwanym umowę pożyczki a pozwany nie wywiązał się z jej postanowień, z drugiej zaś strony pozwany zaprzeczał zawarciu z powodem umowy pożyczki z dnia 30.09.2020 r.

Zgodnie z dyspozycją art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W kontekście powyższego należy uznać, że na pożyczkodawcy, który dochodzi zwrotu udzielonej pożyczki, spoczywa ciężar udowodnienia, iż doszło do zawarcia umowy, na podstawie której zobowiązał się on przenieść na rzecz pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy, a zobowiązanie w tym przedmiocie zostało przez niego wykonane. Tak więc to powód obowiązany był wykazać, że między nim a pozwanym S. U. jako pożyczkobiorcą doszło do zawarcia umowy pożyczki i nastąpiło wydanie przedmiotu pożyczki.

Rozstrzygając powyższą kwestię sporną Sąd dostrzegł, że w sprawie w zasadzie bezsporne było, że to nie S. U. złożył wniosek kredytowy, na podstawie którego powód udzielił w dniu 30 września 2020 roku pożyczki i to nie pozwany wypłacił pieniądze znajdujące się na jego koncie z tego tytułu. Ponadto Prokuratura Okręgowa w Krakowie 2 Wydział do Spraw Przestępczości (...) nadzoruje śledztwo zbiorcze prowadzone przez Komendę Wojewódzką Policji w K. Wydział do (...)
z Cyberprzestępczością i prowadzi postępowanie w przedmiocie popełnienia czynu zabronionego polegającego na tym, że nieustalony sprawca/sprawcy za pośrednictwem sieci Internet, bez upoważnienia, na automatyczne przetwarzanie danych informatycznych w systemie bankowości internetowej obsługujących rachunku bankowe wielu osób, poprzez dokonanie za pomocą oprogramowania A., bezprawnych operacji związanych z transakcjami obsługiwanymi przez portal zarejestrowany w domenie internetowej globalmaxis.com obsługiwanej zgodnie z przedkładaną klientom dokumentacją przez spółkę (...) z siedzibą S. 305, (...), B. & K., S.. V. i Grenadyny, w tym przelewów wychodzących z tych rachunków bankowych, czym wyrządzono szkodę wielu osobom. Przedmiotem ww. dochodzenia była również okoliczność zawarcia pożyczki gotówkowej z dnia 30 września 2020 roku na nazwisko S. U., stanowiącej źródło dochodzonego roszczenia w przedmiotowej sprawie. Kształt prowadzonego w ww. sprawie dochodzenia, analiza treści dokumentów, zgromadzonych w toku przedmiotowej sprawy, a także treść zeznań pozwanego S. U., doprowadziły Sąd do przekonania, że pozwany nie zawierał ze stroną powodową umowy pożyczki, stanowiącej podstawę dochodzonego przez powoda roszczenia.

Zestawienie bowiem treści dokumentów przestawionych przez powoda na poparcie łączącego ją z pozwanym stosunku obligacyjnego z treścią dokumentów zaoferowanych przez pozwanego, w tym zaoferowanych w trakcie dochodzenia prowadzonego pod nadzorem Prokuratury czyni twierdzenia pozwanego co do kradzieży jego danych osobowych w realiach przedmiotowej sprawy w pełni wiarygodnymi
i znajdującymi potwierdzenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym.

Należy wyraźnie podkreślić, że aby doszło do zawarcia ważnej i skutecznej umowy pożyczki musi dojść do złożenia oświadczenia woli przez dwie strony. W niniejszej sprawie nie doszło jednakże do złożenia oświadczenia woli przez pozwanego. Kwestia podnoszona przez stronę powodową czy działanie pozwanego było lekkomyślne, a nawet niebezpieczne dla niego samego, nie zmienia faktu, że pozwany takiego oświadczenia nie złożył. Fakt lekkomyślnego działania pozwanego i nieświadome umożliwienie nieustalonym sprawcom bądź sprawcy danych do logowania do konta oszczędnościowo – rozliczeniowego nie może prowadzić do wniosku, że pozwany zobowiązany jest do wykonania umowy, której nie zawierał, warunków, o których nie wiedział i nie akceptował.

Strona powodowa wywodziła swoje roszczenie z tytułu zawarcia przez pozwanego umowy pożyczki. Po stronie powodowej nie pojawiło się więc żadne roszczenie odszkodowawcze, jak również strona powodowa reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika nie wywodziła roszczenia dochodzonego pozwem z innego tytułu niż umowa z dnia 30 września 2020 roku, która w ocenie strony powodowej miała łączyć go z pozwanym.

Powódka co prawda zarzucała pozwanemu lekkomyślność, która spowodowała, że bliżej nieokreślona osoba zaciągnęła pożyczkę, która została wypłacona na rachunek bankowy pozwanego. W ocenie Sądu owszem, doszło do lekkomyślności po stronie pozwanego, jakkolwiek do jeszcze większej lekkomyślności doszło po stronie banku.

W sprawie Sąd ustalił, że w dniu 23 września 2020 r. jak podnosiła strona powodowa, doszło do rozmowy pozwanego z pracownikiem banku, podczas której pracownik strony powodowej informował pozwanego o konieczności odinstalowania oprogramowania A. D. . Co istotne, rozmowa ta miała miejsce kiedy już pozwany ujawnił swoje wątpliwości co do podejrzanych transakcji na jego koncie. W tej sytuacji udzielenie pożyczki przez bank w dniu 30 września 2020 roku należy określić jako skrajnie lekkomyślne bez wykonania nawet jednego telefonu weryfikującego do pozwanego. Sam fakt, że pracownik banku sugerował pozwanemu odinstalowanie tej aplikacji w dniu 23 września 2020 roku, nie zwalniało powoda z obowiązku należytej weryfikacji danych osoby która wnioskowała o kredyt w dniu 30 września 2020 roku. Wręcz przeciwnie, informacja ta powinna być impulsem do szczególnie ostrożnego działania ze strony banku. Tymczasem na gruncie niniejszej sprawy strona powodowa zarzucając pozwanemu lekkomyślność, ze swojej strony zaprezentowała zachowanie, które można określić jako skrajnie lekkomyślne. Bank więc wiedział co się dzieje, wiedział że jest używany program przy pomocy które udostępniano dane pozwanego i jedyną reakcją była prośba pracownika o odinstalowanie aplikacji na telefonie pozwanego, po czym bez żadnego kontaktu telefonicznego została udzielona „pozwanemu” pożyczka w dacie 30 września 2020 roku. Do pozwanego nikt z banku nie zadzwonił, aby potwierdzić, czy rzeczywiście to on złożył wniosek o zawarcie umowy pożyczki będącej podstawą dochodzonego roszczenia.

Tymczasem, tydzień wcześniej pracownik banku wiedział już o sytuacji pozwanego i o tym że na jego rachunku bankowym dzieje się coś niepożądanego, gdyż pozwany zgłosił to pracownikowi powoda podczas rozmowy telefonicznej. W niniejszej sprawie po obu stronach doszło do lekkomyślności, jednak lekkomyślność banku wiązała się z niedopełnieniem w sposób oczywisty obowiązków. Zaznaczyć w tym miejscu wypada, że gdy pozwany zauważył, że na jego rachunku bankowym miały miejsce niepotwierdzone przez niego transakcje udał się do placówki bankowej powoda, starał się wyjaśnić skąd się one wzięły, jednakże nie uzyskał odpowiedzi, wobec czego wniósł reklamację do banku, a następnie złożył zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa, o czym zaświadczają dokumenty z akt dochodzenia prowadzonego przez Prokuraturę Okręgową w Krakowie pod sygnaturą PO II Ds. 44.2020 dotyczące wątku pokrzywdzonego S. U.. W sytuacji, gdy dochodzi do przelewów pieniędzy w wyższej kwocie, banki często dzwonią i potwierdzają transakcje. Bank winien był telefonicznie zweryfikować sytuację, która wystąpiła u pozwanego, ale tego zaniechał.

Ponadto jak wynika z postanowienia o wszczęciu śledztwa w sprawie PO II Ds. 44.2020 szkoda przez działanie bliżej nieokreślonych sprawców działających pod szyldem globalmaxis, została dokonana na rzecz wielu osób i to przy pomocy aplikacji A. desk. Pozwany nie był jedyną osobą, której wrażliwe dane do logowania zostały wykradzione. Pozwany jak zeznał a Sąd uznał jego zeznania za wiarygodne nie podał nikomu celowo swoich danych do logowania do bankowości internetowej, tj. hasło i login. Jednakże pozwany logując się do bankowości internetowej mając zainstalowaną na telefonie aplikację A. desk, logując się do swojego konta, nie mając tego świadomości, ujawniał te dane dla osób, które za pomocą w/w aplikacji miały dostęp do jego telefonu.

W tym miejscu należy podkreślić, że zastrzeżenie działalności bankowej wyłącznie dla banków ma na celu zapewnienie, że działalność ta będzie wykonywana przez podmioty do tego desygnowane i profesjonalnie przygotowane, które na wykonywanie tej działalności uzyskały stosowną licencję i podlegają przepisom reglamentującym tę działalność i sposób jej wykonywania, jak również objęte są nadzorem państwowym sprawowanym przez specjalnie powołany do tego organ, zaś gromadzone przez nie środki podlegają gwarancjom zwrotu. Jest to niezbędne, aby zabezpieczyć szczególną rolę banków i systemu bankowego w gospodarce, związaną z kumulowaniem strumienia oszczędności i zamienianiem pozyskanych w ten sposób środków w inwestycje.

Powód zatem, w ocenie Sądu nie tylko nie wykazał, by pozwany zawarł umowę pożyczki, stanowiącą podstawę dochodzonego roszczenia, ale także nie wykazał, by wyczerpał wszystkie wymagane formalności zmierzające do pełnej weryfikacji osoby kredytobiorcy.

W konsekwencji stwierdzić należało, że nie doszło do zawarcia umowy pożyczki pomiędzy stronami, ponieważ nie doszło do złożenia oświadczenia woli po stronie pozwanego, dlatego w ocenie Sądu nie było podstaw do uwzględnienia powództwa i Sąd powództwo oddalił, orzekając jak w pkt 1 wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 1 ¹ k.p.c., tj. na zasadzie odpowiedzialności za wynik procesu. Stąd też należało zasądzić od strony powodowej na rzecz pozwanego kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów procesu wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia wyroku do dnia zapłaty, na które składają się koszty zastępstwa procesowego (§ 2 pkt 5 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015r., poz. 1800).

Sędzia Anna Kubicka – Grudzień

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z odpisem uzasadnienia doręczyć pełnomocnikowi powoda r. pr. K. F..

S., dnia 14 marca 2022 roku

Sędzia Anna Kubicka - Grudzień