Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2023 r.

Sąd Rejonowy w Gdyni I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Małgorzata Żelewska

Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Bronk-Marwicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 7 listopada 2023 r. w G.

sprawy z powództwa Banku (...) S.A. z siedzibą w W.

przeciwko M. K.

o zapłatę

oddala powództwo;

zwalnia B. Z. z funkcji kuratora procesowego pozwanej,

przyznaje B. Z. kwotę 1.853,78 zł (tysiąc osiemset pięćdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt osiem groszy) z tytułu wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych w związku z pełnieniem funkcji kuratora procesowego dla pozwanej nieznanej z miejsca pobytu,

nakazuje ściągnąć od powoda Banku (...) SA w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 413,78 zł (czterysta trzynaście złotych siedemdziesiąt osiem groszy) tytułem zwrotu kosztów procesu wyłożonych tymczasowo przez Skarb Państwa – Sąd Rejonowy w Gdyni.

Sygnatura akt I C 246/23

UZASADNIENIE

Powód Bank (...) S.A. z siedzibą w W. wniósł pozew przeciwko M. K. o zapłatę kwoty 44.017,19 zł wraz z odsetkami umownymi za opóźnienie w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od kwoty 31.950,93 zł za okres od dnia 9 listopada 2021 roku do dnia zapłaty.

W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że pozwana posiada wymagalne zadłużenie wynikające z umowy pożyczki nr PG\ (...) E. z dnia 9 sierpnia 2017 roku. Zgodnie z ww. umową powód udzielił pozwanej pożyczki w kwocie 41.047,54 zł, jednak pozwana nie dokonywała regularnych wpłat na poczet pożyczki, co doprowadziło do powstania zadłużenia przeterminowanego. W związku z tym, zgodnie z art. 75c Prawa bankowego powód wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia, a wobec bezskuteczności wezwania, w dniu 14 stycznia 2019 roku skierował do pozwanej wypowiedzenie umowy. Całość zobowiązania stała się wymagalna z dniem 18 lutego 2019 roku. Na dochodzone roszczenia składają się: należność główna w kwocie 31.950,93 zł, odsetki umowne naliczone od należności głównej wg stałej stopy procentowej w wysokości 5,50 % w skali roku za okres od 13 lipca 2018r. do 17 lutego 2019r. w łącznej kwocie 1.164,45 zł, odsetki przeterminowane od należności głównej za okres od 14 sierpnia 2018r. do 8 listopada 2021r. w kwocie 10.901,81 zł.

(pozew, k. 5-6v)

W dniu 12 stycznia 2022 roku w sprawie o sygnaturze akt I Nc 314/21 Referendarz sądowy Sądu Rejonowego w Gdyni wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym.

(nakaz zapłaty, k. 53)

Kurator ustanowiony dla nieznanej z miejsca pobytu pozwanej zaskarżył nakaz zapłaty w całości i wniósł o oddalenie powództwa. Przede wszystkim kurator zarzucił powodowi niewykazanie umocowania przedstawiciela powoda do złożenia w jego imieniu oświadczenia woli w przedmiocie zawarcia umowy pożyczki, umowy ubezpieczenia i umowy cesji. Zdaniem kuratora, nawet jeśli doszło do zawarcia umowy, to brak możliwości sprawdzenia, czy umowa odpowiada wnioskowi kredytowemu złożonemu przez pozwaną. Dalej, zarzucił, że nie wykazano, aby doszło do przekazania jakichkolwiek środków pieniężnych pozwanej, tym bardziej, że uruchomienie pożyczki miało nastąpić w terminie pięciu dni roboczych pod wskazanymi warunkami. Powód nie wykazał, aby doszło do spełnienia tych warunków. Kurator zarzucił też, że nie przedstawiono dowodów świadczących o częściowej spłacie należności przez pozwaną, jak również że skutecznie wzywano pozwaną do zapłaty zgodnie z art. 75c Prawa bankowego. Powód przedłożył jedynie wydruki wezwania do zapłaty z dnia 12 listopada 2018r. i wypowiedzenia, których nie sposób uznać za oświadczenia woli powoda, gdyż nie zostały podpisane, a także nie przedstawiono upoważnienia dla osoby wskazanej jako autor wezwania do zapłaty. Kurator wyraził także wątpliwości co do ważności postanowień dotyczących prowizji, wskazując, że stanowią one niedozwolone postanowienia umowne, gdyż nie wykazano w jaki sposób była ustalana wysokość prowizji, ani czy jej wysokość była uzależniona od okresu trwania umowy. W odniesieniu do składki ubezpieczeniowej kurator zwrócił uwagę na brak wskazania mechanizmów jej ustalania, nadto podniósł, że skoro miała ona stanowić jedno z zabezpieczeń, to wobec rozwiązania umowy, odpowiedniemu zmniejszeniu winna ulec wysokość składki. Wreszcie kurator zakwestionował wysokość roszczenia ze względu na brak dokumentów obrazujących szczegółowe rozliczenie pożyczki uniemożliwiających weryfikację czy dokonane wpłaty były rozliczane zgodnie z umową. Nadto, kurator zwrócił uwagę na rozbieżności pomiędzy wskazywaną kwotą należności głównej w wyciągu z ksiąg bankowych.

(sprzeciw od nakazu zapłaty, k. 121-123)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 9 sierpnia 2017 roku pozwana M. K. zawarła z (...) Bankiem S.A. z siedzibą we W. reprezentowanym przez P. S. umowę pożyczki nr PG\ (...) E. na kwotę 68.006,79 zł. W umowie pozwana wskazała adres zamieszkania: ul. (...), (...)-(...) G.. Zgodnie z § 1 bank udzielił pożyczkobiorcy, na jego wniosek, pożyczki w kwocie 41.047,54 zł na warunkach określonych w umowie pożyczki oraz Regulaminie udzielania pożyczek i kredytów w (...) Banku S.A. W myśl umowy pożyczkobiorca zobowiązał się do zapłaty opłat, prowizji i innych kosztów związanych z udzieleniem pożyczki: opłaty przygotowawczej za rozpatrzenie wniosku oraz sporządzenie i zawarcie umowy pożyczki w kwocie 100 zł, prowizji bankowej od udzielonej pożyczki w kwocie 6.590,75 zł, składki za ubezpieczenie na wypadek śmierci i trwałej i całkowitej niepełnosprawności w kwocie 9.356,79 zł pobieranej za cały okres kredytowania (§ 1 ust. 4). Wymienione opłaty, prowizje i inne koszty związane z udzieleniem pożyczki miały zostać pobrane przez bank jednorazowo z kwoty pożyczki (§ 1 ust. 5). Bank przekazał pożyczkobiorcy kwotę 25.000 zł (§ 1 ust. 6). Całkowita kwota do zapłaty przez pożyczkobiorcę na dzień zawarcia umowy wynosiła 50.873,99 zł i składała się z: całkowitej kwoty pożyczki w kwocie 25.000 zł oraz całkowitego kosztu pożyczki w postaci ww. opłat, prowizji i innych kosztów oraz odsetek umownych w kwocie 9.826,45 zł (§ 1 ust. 7). Oprocentowanie pożyczki wynosiło 5,50 % w stosunku rocznym i było stałe. Odsetki naliczane były od kapitału pozostającego do spłaty. Oprocentowanie nominalne nie mogło w stosunku rocznym przekraczać stopy odsetek maksymalnych, przewidzianych w art. 359 k.c., które w dniu zawarcia umowy wynosiły dwukrotność stopy odsetek ustawowych (§ 1 ust. 8). Zabezpieczenie spłaty pożyczki stanowiła umowa ubezpieczenia zawarta pomiędzy pożyczkobiorcą a (...) S.A. z siedzibą we Francji Oddział w Polsce z tytułu śmierci i trwałej i całkowitej niepełnosprawności, gdzie bank został wskazany jako uprawniony do otrzymania świadczeni w razie wystąpienia zdarzenia objętego ubezpieczeniem (§ 1 ust. 10). Pożyczkobiorca zobowiązał się do spłaty pożyczki w 96 ratach, w wysokości 529,94 zł każda z wyjątkiem ostatniej raty wyrównawczej w wysokości 529,69 zł (§ 2 ust. 1). Raty były płatne do 15 dnia każdego miesiąca, począwszy od dnia 15 września 2017 roku (§ 2 ust. 2). Spłaty rat pożyczki miały być zaliczane w następującej kolejności na: odsetki karne, odsetki umowne, od kapitału przeterminowanego, kapitał przeterminowany, odsetki umowne raty bieżącej, kapitał raty bieżącej (§ 2 ust. 6). Niespłacenie raty pożyczki w terminie ustalonym w umowie albo spłacenie jej w niepełnej wysokości powodowało uznanie niespłaconej należności za zadłużenie przeterminowane. Od zadłużenia przeterminowanego z tytułu kapitału bank pobierał odsetki karne naliczane wg zmiennej stopy procentowej, odpowiadającej odsetkom maksymalnym za opóźnienie przewidzianym w art. 481 k.c., które na dzień zawarcia umowy wynosiły dwukrotność odsetek ustawowych za opóźnienie. Bank dokonywał odpowiednich zmian (spadek/wzrost) wysokości oprocentowania zadłużenia przeterminowanego, w przypadku zmiany wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie od dnia obowiązywania zmienionej wysokości tych odsetek (§ 2 ust. 7). Nadto, zastrzeżono, że w przypadku braku spłaty w terminach określonych w umowie, pełnych rat pożyczki za co najmniej dwa okresy płatności, bank wezwie pożyczkobiorcę, na piśmie, do zapłaty zaległych kwot w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenia umowy pożyczki. W przypadku, gdy pożyczkobiorca nie ureguluje zaległości w powyższym terminie, bank ma prawo rozwiązać umowę pożyczki z zachowaniem 30-dniowego okresu wypowiedzenia (§ 2 ust. 10). We wszelkich sprawach nieuregulowanych w umowie zastosowanie miały postanowienia regulaminu pożyczki (§ 4 ust. 15).

Zgodnie z § 13 ust. 2 Regulaminu udzielania pożyczek i kredytów w (...) Banku S.A. pożyczkobiorca zobowiązany był do niezwłocznego informowania banku o każdej zmianie danych osobowych zawartych w umowie tj. zmianie imienia, nazwiska, serii i numeru dokumentu tożsamości, danych adresowych oraz o utracie dokumentu tożsamości. Informację taką pożyczkobiorca powinien złożyć w placówce lub poprzez kanały dostępu.

Nadto, tego samego dnia pozwana zawarła z (...) S.A. z siedzibą we Francji Oddział w Polsce umowę ubezpieczenia z tytułu śmierci i trwałej i całkowitej niepełnosprawności. Jednocześnie celem zabezpieczenia wierzytelności banku z tytułu ww. umowy pożyczki pozwana przelała nieodwołalnie i bezwarunkowo na rzecz banku swoje prawa do otrzymania świadczenia z tytułu ww. umowy ubezpieczenia z wyłączeniem ryzyka śmierci. Ze strony ubezpieczyciela i banku ww. umowy podpisała P. S..

(dowód: umowa pożyczki nr PG\ (...) E., k. 14-17, umowa cesji praw z umowy ubezpieczenia, k. 15, polisa ubezpieczeniowa, k. 20, Regulamin udzielania pożyczek i kredytów w (...) Banku S.A., k. 8-10)

W dniu 9 sierpnia 2017 roku powód przelał na rachunek wskazany w umowie kwotę 25.000 zł z tytułu pożyczki. Pozwana dysponowała kwotą pożyczki, dokonując płatności za pomocą karty oraz wypłacając środki z konta.

(dowód: zestawienie transakcji, k. 159, wyciąg za okres od 1 do 31 sierpnia 2017r., k. 177-178v)

W okresie od 15 września 2018 roku do 13 lipca 2018 roku pozwana regularnie spłacała raty pożyczki. W dniu 14 sierpnia 2018 roku na poczet raty została wpłacona kwota 33,46 zł. W dniu 20 lutego 2019 roku na rachunek wpłynęła kwota 5.273,45 zł, która została zaliczona na poczet kapitału.

(dowód: zestawienie transakcji, k. 159)

Powód sporządził dokument „wezwanie do zapłaty” datowany na 12 listopada 2018 roku i zaadresowany do pozwanej (na adres ul. (...), (...)-(...) G.). Zgodnie z treścią tego dokumentu w związku z nieuregulowaniem zaległości wynikających z umowy pożyczki nr PG\ (...) w wysokości 1.580 zł bank ma możliwość wypowiedzenia umowy, jeżeli w terminie czternastu dni roboczych od daty doręczenia pisma nie zostanie dokonana wpłata wymaganej kwoty. Jako autor pisma został wskazany prowadzący sprawę W. B.. W przedmiotowym piśmie widniało pouczenie, że adresat ma możliwość wnioskowania o pomoc ze strony banku w spłacie zobowiązania poprzez przeprowadzenie restrukturyzacji. W tym celu należy złożyć wniosek o restrukturyzację w najbliższej placówce (...) Bank S.A. lub wysłać wniosek drogą pocztową na wskazany adres w ciągu 14 dni roboczych od otrzymania wezwania.

(dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 12 listopada 2018r., k. 11-12)

W dniu 13 listopada 2018 roku powód nadał korespondencję na adres pozwanej ul. (...), (...)-(...) G..

(dowód: odpis książki nadawczej z dnia 13 listopada 2018r., k. 13)

Powód sporządził dokument zatytułowany „wypowiedzenie umowy pożyczki/kredytu” datowany na 14 stycznia 2019 roku. W piśmie tym wskazano, że w związku z nieuregulowaniem zaległości wynikających z umowy pożyczki/kredytu nr PG\ (...), (...) Bank S.A. na podstawie postanowień umowy pożyczki/kredytu wypowiada z dniem 18 lutego 2019r. z zachowaniem 30 dniowego okresu wypowiedzenia, warunki umowy pożyczki/kredytu i stawia całą należność w stan natychmiastowej wymagalności. Przedmiotowe pismo nie zostało podpisane, ani też w jego treści nie podano danych umożliwiających ustalenie tożsamości osoby, które je wystawiła..

(dowód: wypowiedzenie umowy pożyczki/kredytu, k. 25)

W dniu 15 stycznia 2019 roku powód nadał do pozwanej przesyłkę o nr (...). Przesyłka została skierowana na adres ul. (...), (...)-(...) G. i po dwukrotnym awizowaniu została zwrócona nadawcy.

(dowód: informacja Poczty Polskiej S.A., k. 26)

Sąd zważył, co następuje:

Powyższy stan faktyczny Sąd w całości ustalił na podstawie dowodów z dokumentów przedłożonych przez stronę powodową.

Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania autentyczności i wiarygodności dowodów z dokumentów prywatnych w postaci umowy pożyczki, umowy cesji czy polisy ubezpieczeniowej, które zostały podpisane, co umożliwiło ustalenie osób, które złożyły zawarte w nich oświadczenia woli. Podkreślić przy tym należy, iż żadna ze stron niniejszego postępowania nie zaprzeczyła prawdziwości tych dokumentów, jak również nie kwestionowała pochodzenia zawartych w nich oświadczeń. Ponadto, odpisy przedmiotowych dokumentów zostały poświadczone za zgodność z oryginałem przez zawodowego pełnomocnika powoda będącego radcą prawnym, które to poświadczenia mają charakter dokumentu urzędowego. Wątpliwości nie budzą również złożone w formie kopii bądź wydruków komputerowych dokumenty w postaci Regulaminu pożyczki oraz wyciągów z rachunku oraz zestawień transakcji. Regulamin nie był kwestionowany przez kuratora pozwanego. Natomiast, dokumenty w formie wydruków komputerowych stanowią dowód tego, że dokument w postaci elektronicznej o takiej treści powstał w systemie informatycznym banku.

Jeśli natomiast chodzi o załączone do pozwu dowody w postaci wezwania do zapłaty oraz wypowiedzenia umowy, to zważyć należy, iż żadne z ww. pism nie zostało podpisane. O ile w wezwaniu do zapłaty wskazano wystawcę dokumentu, o tyle w wypowiedzeniu nie ma nawet tej informacji. Nadto, żaden z tych dokumentów nie został również poświadczony za zgodność z oryginałem przez fachowego pełnomocnika powoda.

Podstawę prawną powództwa stanowiły art. 720 k.c. w zw. z art. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim (tekst jednolity Dz.U. z 2022 r. poz. 246). W myśl art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Stosownie zaś do treści art. 3 ust. 1 ustawy o kredycie konsumenckim przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255 550 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi, zaś w myśl ust. 2 pkt 1 za umowę o kredyt konsumencki uważa się w szczególności umowę pożyczki.

W niniejszej sprawie powódka niewątpliwie zdołała wykazać, że w dniu 9 sierpnia 2017 roku pomiędzy stronami doszło do powstania stosunku obligacyjnego w postaci umowy pożyczki. Co prawda kurator pozwanej zarzucił powodowi, że nie wykazał umocowania osoby zawierającej umowę z pozwaną do reprezentowania banku, niemniej zarzut ten należało uznać za chybiony. Mimo niewykazania należytego umocowania do reprezentacji powoda przez pracownika (...) Banku S.A. i nieprzedłożenia pełnomocnictwa nie sposób uznać, że umowa nie jest wiążąca dla strony pozwanej. Zgodnie z treścią art. 103 § 1 k.c. jeżeli zawierający umowę jako pełnomocnik nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę, w której imieniu umowa została zawarta. W myśl natomiast art. 103 § 2 k.c. druga strona może wyznaczyć osobie, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy; staje się wolna po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu. Jak wskazuje się w judykaturze jeżeli umowa jest dotknięta sankcją przewidzianą w art. 103 § 1 i 2 k.c., kontrahent osoby, w której imieniu umowa została zawarta, może powołać się na nieważność umowy dopiero po odmowie jej potwierdzenia przez tę osobę lub dopiero po bezskutecznym upływie terminu wyznaczonego do potwierdzenia umowy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 listopada 1997r., II CKN 431/97, L., wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 2 lutego 2018r., I ACa 1835/16, L.). W przedmiotowej sprawie strona pozwana nie wyznaczyła powodowi terminu do potwierdzenia umowy, toteż nie może w toku niniejszego postępowania powoływać się na zarzuty wynikające z przepisu art. 103 k.c. Mało tego, strona pozwana przystąpiła do wykonywania tej umowy, a nawet spłaciła część pożyczki. Oznacza to, że pozwana nigdy nie kwestionowała umocowania osób zawierających umowę w imieniu powoda. Po drugie, należy wskazać, że zgodnie z art. 97 k.c. osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonywane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa. Jak wskazuje się w orzecznictwie działania pracownika banku, posiadającego dostęp do bankowych pieczęci, posługujących się bankowymi drukami i wykonującymi swoje działania w lokalu banku, nawet w ramach tzw. back office, winno być objęte domniemaniem z art. 97 k.c., zgodnie z którym osobę czynną w lokalu przedsiębiorstwa przeznaczonym do obsługiwania publiczności poczytuje się w razie wątpliwości za umocowaną do dokonywania czynności prawnych, które zazwyczaj bywają dokonane z osobami korzystającymi z usług tego przedsiębiorstwa (zob. wyrok SA w Warszawie z dnia 12 października 2020 roku, VI ACa 598/18, L.). Przedmiotowa umowa została zawarta w placówce banku, a osoba podpisana pod umową posługiwała się pieczęciami banku, a także formularzami banku, zatem jej działanie jest objęte domniemaniem z art. 97 k.c. Powyższy przepis, przewiduje dorozumiane pełnomocnictwo nie umowne, lecz ustawowe. Jeżeli zakład pracy powierza swojemu pracownikowi stanowisko, z którym wiąże się prowadzenie szczególnych rodzajów czynności, które mają doprowadzić do określonych skutków prawnych, to należy uznać, że jest on upoważniony do składania oświadczeń woli w imieniu banku, w sprawach objętych jego zakresem obowiązków. Przepis art. 97 k.c. odnosi się do wszystkich osób, które mają faktyczną możliwość dokonywania czynności prawnych w obiektach przedsiębiorstwa i ma zastosowanie zawsze, gdy przedsiębiorstwo nie poinformowało w sposób wyraźny swoich klientów o tym, że konkretne osoby czynne w jego lokalu nie są umocowane do zawierania umów. W tych okolicznościach należało uznać, że doszło do skutecznego zawarcia umowy.

Ostatecznie, przedkładając zestawienie transakcji na rachunku pożyczki, powódka wykazała, że kwota w wysokości 25.000 zł została udostępniona pożyczkobiorcy, który mógł swobodnie z niej korzystać. Nadto, bank wykazał, że w okresie od 15 września 2018 roku do 13 lipca 2018 roku pozwana regularnie spłacała raty pożyczki. W zestawieniu transakcji podano też na poczet jakich należności zostały zarachowane poszczególne wpłaty i w jakiej wysokości. Ostatniej wpłaty pożyczkobiorca dokonała w dniu 14 sierpnia 2018 roku w kwocie 33,46 zł, po czym zaprzestała spłaty kolejnych rat.

Natomiast, w ocenie Sądu, na uwzględnienie zasługiwał zarzut kuratora dotyczący nieskutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki. Podkreślić należy, iż kurator zakwestionował wprost wartość dowodową niepodpisanych dokumentów, złożonych przez bank w kserokopiach. Zgodnie z treścią art. 75c ust. 1 Prawa bankowego jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych. Zgodnie z ust. 2 w wezwaniu, o którym mowa w ust. 1, bank informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Zważyć należy, iż powód przedłożył dokument z dnia 12 listopada 2018 roku zawierający m.in. wezwanie do dokonania wpłaty w wysokości 1.580 zł z tytułu zaległych rat pożyczki w terminie 14 dni roboczych od daty otrzymania tegoż pisma, a także informację o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia na rachunku karty kredytowej w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania. Przedmiotowe pismo nie zostało przez nikogo podpisane, choć w treści pisma wskazano jego wystawcę (W. B.). O ile w niniejszym przypadku można uznać, że oświadczenie zostało złożone w formie dokumentowej, o tyle takich podstaw brak przy wypowiedzeniu umowy. Pismo zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy nie tylko nie zostało podpisane, ale w jego treści nie wskazano, od kogo pochodzi zawarte w nim oświadczenie. W ocenie Sądu przedmiotowy dokument nie może być uznany za dokument w formie elektronicznej w rozumieniu art. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, a tym samym - jako niepodpisany - nie mógł wywrzeć skutków prawnych. Zgodnie z art. 7 ust. 1 Prawa bankowego oświadczenia woli związane z dokonywaniem czynności bankowych mogą być składane w postaci elektronicznej. Wedle art. 7 ust. 2 tej ustawy jeżeli ustawa zastrzega dla czynności prawnej formę pisemną, uznaje się, że czynność dokonana w formie, o której mowa w ust. 1, spełnia wymagania formy pisemnej także wtedy, gdy forma została zastrzeżona pod rygorem nieważności. Jak wskazuje się w doktrynie wykładnia funkcjonalna i systemowa art. 7 ust. l Prawa bankowego prowadzi do wniosku, iż także wygenerowany w postaci elektronicznej przez bank dokument zawierający oświadczenie woli powinien być opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub innym podpisem elektronicznym, ustalonym przez strony umownie. Trafnie w literaturze wskazuje się, że wprawdzie wykładnia językowa art. 7 ust. l, który stanowi jedynie o „postaci elektronicznej” dokumentu, to jednak przy jego wykładni nie sposób pominąć art. 78 ¹ k.c., który wprowadza wymóg opatrzenia oświadczenia woli kwalifikowanym podpisem elektronicznym dla zachowania elektronicznej formy czynności prawnej (zob. B. Bajor (w:) L. Kociucki, J. M. Kondek, K. Królikowska, B. Bajor, Prawo bankowe. Komentarz do przepisów cywilnoprawnych, Warszawa 2020, art. 7). Zgodnie zaś z art. 3 pkt 12 Rozporządzenia Parlamentu E. i Rady (UE) nr (...) z dnia 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylające dyrektywę 1999/93/WE (Dz.U.UE.L.2014.257.73), kwalifikowany podpis elektroniczny oznacza zaawansowany podpis elektroniczny, który jest składany za pomocą kwalifikowanego urządzenia do składania podpisu elektronicznego i który opiera się na kwalifikowanym certyfikacie podpisu elektronicznego. Normę zawartą w art. 7 ust. 1 Prawa bankowego należy także wykładać przez pryzmat normy z art. 7 ust. 2 Prawa bankowego, zgodnie z którym oświadczenia woli związane z czynnościami bankowymi mogą być utrwalane i przechowywane w postaci elektronicznej, o ile dokumenty te będą w sposób należyty utworzone, utrwalone, przekazane, przechowywane i zabezpieczone. Warunki tworzenia, utrwalania, przekazywania, przechowywania i zabezpieczania, w tym przy zastosowaniu podpisu elektronicznego, dokumentów, o których mowa w ust. 2 określiło na podstawie delegacji ustawowej (art. 7 ust. 4 Prawa bankowego). Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 marca 2020 r. w sprawie dokumentów związanych z czynnościami bankowymi, sporządzanych na informatycznych nośnikach danych (Dz.U. z 2020, poz. 476), gdzie w § 3 przesądzono, że utworzenie i utrwalenie dokumentu następuje przez zapisanie w dokumencie elektronicznym danych związanych z jedną lub wieloma czynnościami bankowymi oraz jego opatrzenie podpisem elektronicznym lub pieczęcią elektroniczną. Analogiczne rozwiązania zawarte były w poprzednio obowiązującym Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 26 października 2004 r. w sprawie sposobu tworzenia, utrwalania, przekazywania, przechowywania i zabezpieczania dokumentów związanych z czynnościami bankowymi, sporządzanych na elektronicznych nośnikach informacji (Dz.U. z 2004 nr 236, poz. 2364), gdzie także w § 4 zastrzeżono, że utworzenie dokumentu polega na zapisaniu sekwencji danych, związanych z jedną lub wieloma czynnościami bankowymi, na elektronicznym nośniku informacji i podpisaniu tych danych. Jak wskazuje się w orzecznictwie jeżeli bank sporządził dokument zawierający oświadczenie woli wygenerowany elektronicznie (w postaci elektronicznej w rozumieniu art. 7 ust. l Prawa bankowego), to dla swej skuteczności winien być on opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. Oczywiście, czym innym jest dokument w postaci elektronicznej a czym innym wydruk tego dokumentu. Wydruk takiego dokumentu rzeczywiście nie musi być opatrzony podpisem, aby mógł być uznany za środek dowodowy w rozumieniu art. 309 k.p.c. (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 17 listopada 2020 r., V ACa 434/20, L.). W powołanym orzeczeniu Sąd Apelacyjny w Gdańsku odnosił się – podobnie jak w niniejszej sprawie – do niepodpisanego wydruku komputerowego, w którego treści nie wskazano danych osoby wystawiającej wezwanie. W konkluzji swoich rozważań tenże Sąd stwierdził m.in. że jedyną okolicznością, jaka z wydruku wynika to fakt, iż dokument w postaci elektronicznej o takiej treści powstał w systemie banku - nie wynika jednak z niego, czy ten dokument został podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym i przez kogo, a w szczególności, czy była to osoba uprawniona do reprezentacji powodowego banku i czy takie oświadczenie w postaci elektronicznej dotarło skutecznie do pozwanego. Analogiczny pogląd Sąd Apelacyjny w Gdańsku wyraził w wyroku z dnia 29 marca 2021 r., V ACa 652/20, L..

Nadto bank nie wykazał, że zarówno wezwanie, jak i wypowiedzenie zostały faktycznie wysłane na adres zamieszkania pozwanej. Nie sposób bowiem w żaden sposób powiązać ww. pism z przedłożonymi odpisem książki nadawczej czy (...). Co prawda zachodzi koicydencja pomiędzy datą sporządzenia pism a datą nadania (korespondencja kierowana do pozwanej została nadana dzień później), lecz nie wiadomo, co zawierała przesyłka skierowana do pozwanej.

Tym samym należało uznać, że powód nie wykazał, że umowa została w sposób skuteczny wypowiedziana. W wyroku z dnia 30 czerwca 2020 r. V ACa 592/19, L., Sąd Apelacyjny w Gdańsku jednoznacznie stwierdził, że charakter prawny wypowiedzenia umowy kredytu, jego skutki oraz termin wypowiedzenia umowy sprzeciwiają się uznaniu powództwa za pismo, które może zastąpić wypowiedzenie umowy kredytu. Nieskuteczność wypowiedzenia oznacza brak postawienia całości zadłużenia w stan natychmiastowej wymagalności. Roszczenie powoda dotyczyło całkowitego zadłużenia w związku z wypowiedzeniem umowy, natomiast nie odnosiło się do żądania zapłaty wymagalnych rat pożyczki. Tym samym przy tak sformułowanym żądaniu pozwu, żądanie zapłaty kwot rat nie mogło być objęte zarówno żądaniem, a w konsekwencji rozstrzygnięciem (zob. mutatis mutandis wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 9 kwietnia 2021r., I ACa 1076/19, L.). Zatem, w niniejszym przypadku Sąd nie mógł zasądzić od pozwanej poszczególnych należności (rat), które stały się już wymagalne, skoro powód nie sformułował żądania co do częściowego uwzględnienia powództwa w tym zakresie, a Sąd był związany żądaniem oraz podstawą faktyczną żądania (art. 321 § 1 k.p.c.).

W związku z powyższym, na podstawie art. 720 k.c. w zw. z art. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011r. o kredycie konsumenckim a contrario powództwo podlegało oddaleniu.

Nadto, Sąd zwolnił B. Z. z funkcji z funkcji kuratora procesowego pozwanej i przyznał mu kwotę 1.853,78 zł wynagrodzenie w wysokości 40 % opłaty minimalnej za czynności adwokackie, zgodnie z art. 9 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych i § 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 2018 r. w sprawie określenia wysokości wynagrodzenia i zwrotu wydatków poniesionych przez kuratorów ustanowionych dla strony w sprawie cywilnej (Dz.U. z 2018 r. poz. 536) tj. kwocie 1440 zł powiększonej o VAT oraz zwrot poniesionych wydatków (82,58 zł).

Na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 5 ust. 3, art. 8 ust.1 i art. 83 i 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał ściągnąć od powoda na rzecz Sądu Rejonowego – Skarbu Państwa w G. kwotę 413,78 zł tytułem zwrotu wydatków tymczasowo wyłożonych przez Skarb Państwa tytułem wynagrodzenia kuratora.