Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 8 marca 2019r. – data stempla k- 136-powód P. M., reprezentowany przez pełnomocnika, wniósł o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy podziału majątku wspólnego z dnia 11 lutego 2016 roku, zawartą przed notariuszem K. W. w Kancelarii Notarialnej w K. (...) pomiędzy P. N. (1) a J. N., na mocy której J. N. nabyła własność nieruchomości, składającej się z działek ewidencyjnych nr (...) o łącznej powierzchni 0,1459 ha, położonej w M., dla której Sąd Rejonowy w Kozienicach prowadzi księgę wieczystą numer (...) w celu umożliwienia zaspokojenia przez P. M. jego wierzytelności względem dłużnika P. N. (1) w kwocie 50.000 zł z tytułu szkody wyrządzonej czynem zabronionym dochodzonej w postępowaniu karnym przeciwko P. N. (1) przed Sądem Okręgowym w Warszawie XVIII Wydziałem Karnym pod sygn. akt XVIII K 287/18, a nadto zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Uzasadnił, że powód poznał P. N. (1) w 2014r. w wyniku polecenia udzielonego przez J. K.- pośredniczka pomagającego uzyskać powodowi kredyt hipoteczny. Podczas spotkania, które odbyło w się w domu powoda w W., P. N. (1) zaprezentował się jako osoba bardzo doświadczona zawodowo, powoływał się na pracę wykonywaną dla spółek, banków, towarzystw ubezpieczeniowych. Wskazał, że posiada niezbędną wiedzę oraz uprawnienia do zarządzania aktywami inwestorów. Dodatkowo podkreślił, że ma kontakty z osobami z biznesu oraz bankowości. Ponadto przybliżył sposób funkcjonowania swojego przedsiębiorstwa , wskazując, że więksi inwestorzy są prowadzeni przez niego osobiście, a pozostali klienci przez jego pracowników. Powód wywnioskował, że P. N. (1) ma wszelkie niezbędne zezwolenia i spełnia kryteria, które umożliwiają mu zarządzanie portfelami jego klientów i prowadzenie doradztwa inwestycyjnego. Powód doszedł do porozumienia w kwestii strategii inwestowania powierzonych mu środków tj. w sposób zdywersyfikowany. Na kolejnym spotkaniu powód zawarł P. N. (1) działającym w imieniu spółki (...), O. sp. j. umowę o zarządzanie portfelem. P. N. (1) zarekomendował inwestycje w spółkę (...) S.A. oraz spółki (...) S.A. i (...) S.A. , przy czym (...) S.A. miała gwarantować pewny i wysoki zysk. P. N. (1) pomógł powodowi założyć rachunek maklerski. Zapewnił, że najbardziej efektywnym sposobem zarządzania rachunkiem będzie zarządzanie bezpośrednio z użyciem loginu i hasła powoda. Po kilkunastu miesiącach powód został pozbawiony wglądu i zarządzania rachunkiem, nie dysponował loginem ani hasłem. Powód miał dokonywać wpłat i wypłat na rachunku inwestycyjnym oraz zasięgania informacji w (...) o wartości portfela.

P. N. (1) nie miał uprawnieniń do świadczenia usług maklerskich. Nie przedstawił powodowi raportów związanych ze strategią inwestycyjną przedstawioną w umowie o zarządzanie. W dniu 10 lutego 2017r. powód złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa przez P. N. (1), następnie zostały przedstawione zarzuty P. N. (1) o czyn z art. 286§ 1 k.k. w zw. za art. 294§1 k.k. w zw. z art.. 12 k.k., art. 284§ 2 k.k. w zw. z art. 294 k.k. i art. 178 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o obrocie instrumentami finansowymi. Po zawarciu umowy powód dokonał pierwszych wpłat. Według dyspozycji P. N. (1) części środków miała być wnoszona na jego konto, aby mógł bezpośrednio zapłacić za wybrane instrumenty finansowe, a część wpłacona na rachunek maklerski. Oprócz przelewów dokonywanych na konto, powód przekazał P. N. (1) kwotę 50.000 zł w gotówce w kwietniu 2015r. Ze środków tych nigdy się nie rozliczył, nie zainwestował tych pieniędzy. Powód powziął wiadomość, że P. N. (1) zawarł w dniu 11 lutego 2016r. umowę podziału majątku wspólnego, na mocy której pozwana nabyła nieodpłatnie własność nieruchomości wskazanej w pozwie. P. N. (1) stał się niewypłacalny w wyższym stopniu. Dłużni nie pracuje, nie ma majątku, z którego możliwe byłoby zaspokojenie wierzytelności powoda. Działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli (pozew k- 3-14).

W odpowiedzi na pozew, pozwana J. N., reprezentowana przez pełnomocnika, wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Zakwestionowała, że jej mąż jest dłużnikiem powoda co do kwoty 50.000 zł. Powoda i męża pozwanej łączyła umowa zlecenia i kwota stanowiła nierozliczona zaliczkę udzieloną przez powoda jej mężowi i roszczenie to uległo przedawnieniu na podst. art. 751 k.c. Pozwana nie wyrażała zgody na zaciągnięcie zobowiązania przez jej małżonka i o nich nie wiedziała. Podniosła, że jej udziały w majątku wspólnym wynoszą 70 % , a jej męża 30% (odpowiedź na pozew k- 142-143).

Postanowieniem z dnia 18 września 2019r. Sąd Rejonowy w Kozienicach zawiesił postępowanie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie XVIII K 287/18 Sądu Okręgowego w Warszawie (k- 177).

Postanowieniem z dnia 12 października 2022r. Sąd Rejonowy w Kozienicach podjął postępowanie (k- 199).

Pismem z dnia 09.12.2022r. pełnomocnik powoda sprecyzował pozew w ten sposób, że wniósł o uznanie za bezskuteczną w stosunku do powoda umowy podziału majątku wspólnego z dnia 11 lutego 2016 roku, zawartą przed notariuszem K. W. w Kancelarii Notarialnej w K. (...) pomiędzy P. N. (1) a J. N., na mocy której J. N. nabyła własność nieruchomości, składającej się z działek ewidencyjnych nr (...) o łącznej powierzchni 0,1459 ha, położonej w M., dla której Sąd Rejonowy w Kozienicach prowadzi księgę wieczystą numer (...) w celu umożliwienia zaspokojenia przez P. M. jego wierzytelności względem dłużnika P. N. (1) w kwocie 50.000 zł z tytułu szkody wyrządzonej czynem zabronionym dochodzonej w postępowaniu karnym przeciwko P. N. (1) przed Sądem Okręgowym w Warszawie XVIII Wydziałem Karnym pod sygn. akt XVIII K 287/18, o zasądzonej jako obowiązek naprawienia szkody w punkcie 6 ( szóstym) prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13 października 2020r. w sprawie XVIII K 287/18 (k- 227-230).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

P. M. jest neurochirurgiem. Na skutek polecenia przez pośrednika kresytowego nawiązał znajomość z P. N. (1). Poszukiwał specjalisty w zakresie rynku instrumentów finansowych, ponieważ zamierzał zainwestować oszczędności. Nie miał odpowiedniej wiedzy oraz czasu, aby dokonywać osobiście transakcji. P. M. i P. N. (1) spotkali się w domu powoda jesienią 2014r. P. N. (1) przedstawił się jako osoba o bardzo dużej wiedzy praktycznej, kompetencjach i umiejętnościach w tej dziedzinie, prezentował wieloletnie doświadczenie zawodowe. W dniu 27.11.2014r. P. N. (1), reprezentujący O. (...) N., (...) spółkę jawną, jako jej wspólnik, zawarł umowę z P. M. umowę o zarzadzanie portfelem, której przedmiotem było zlecenie O. (...) wdrożenia działania pomocowego w zarządzaniu portfelem inwestycyjnym zgodnie z ustalona wspólnie w klientem strategią inwestycyjną. W umowie zawarto prawa i obowiązki stron, opis portfela, strategii inwestycyjnej, wynagrodzenie z opisem opłaty stałej i zmiennej, sposób wyliczenia wysokości opłat w zależności od wartości aktywów i środków na rachunku, czas trwania umowy, informację o świadomości ryzyka i postanowienia końcowe (zeznania powoda k- 172-174, 406-408, zeznania świadka P. N. (1) k- 174-176, k- 404-406, umowa k- 18-21).

W ramach tej umowy P. N. (1) miał nabywać w imieniu i na rachunek powoda różne instrumenty finansowe za pośrednictwem rachunku maklerskiego i z pieniędzy P. M.. Następnie został otwarty rachunek maklerski na dane powoda o nr (...), do którego login i hasło otrzymał P. N. (1). W okresie od 16.12.2014r. do 9.06.2015r. P. M. przekazał na ten rachunek łącznie kwotę 875.877,33 zł, P. N. (1) kupował i sprzedawał akcje. Po zlikwidowaniu rachunku P. M. odzyskał 278.288 zł. Powód ponadto przekazywał pieniądze na rachunek prywatny P. N. (1). W okresie od 28.11.2014r. do 14.10.2015r przekazał łącznie 368.900 zł. Z tej kwoty zainwestował 235.000 zł. Dodatkowo powód przekazał P. N. (1) 50.000 zł w gotówce w dniu 16.04.2015r. Łącznie kwota 183.900 zł nie została zainwestowana, ani zwrócona powodowi. (wydruk listy operacji z rachunku powoda k- 72-96). P. N. (1) inwestował pieniądze powoda w akcje spółek , w tym z rynku N. (...) oraz w tych, w których pełnił funkcje w zarządzie, radzie nadzorczej mimo, że spółki te przynosiły straty. W dniu 8 sierpnia 2016r. odbyło się spotkanie powoda z P. N. (1), podczas którego doszło do ostrej wymiany zdań. Powód oskarżył go o działanie na jego szkodę i zażądał zwrotu pieniędzy, hasła i loginu do konta (zeznania powoda k- 172-174, 406-408, w części zeznania świadka P. N. (1) k- 174-176, k- 404-406, kopia uzasadnienia Sądu Okręgowego w Warszawie k- 387-400).

W dnu 7 lutego 2017r. P. M. reprezentowany przez adwokata, złożył zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Zawiadomienie dotyczyło czynów w postaci: umyślnego wprowadzenia w błąd przez P. N. (1) do października 2014r. do sierpnia 2016r. co do posiadanych przez P. N. (1) uprawnień do świadczenia usług doradcy inwestycyjnego, inwestowania powierzonych mu środków zgodnie z zasadą dywersyfikacji ryzyka w dobrze prosperujące spółki oraz bezpieczne papiery wartościowe, w sytuacji gdy P. N. (1) nie posiadał uprawnień doradcy inwestycyjnego, a powierzone mu środki w przeważającej części zainwestował w akcje spółek grupy (...), z którą wiązały go bliskie relacje osobiste, a od początku 2015r. pełnił w nich funkcje w organach spółek, w celu osiągniecia korzyści własnej oraz osób trzecich tj. spółek należących do grupy (...), (...) S.A., (...) S.A. i (...) S.A., doprowadzając tym samym P. M. do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w wysokości 972.788,46 zł, umyślnego sprzeniewierzenia przez P. N. (1) powierzonego mu przez P. M. w okresie pomiędzy 28.11.2014r. do 10.10.2015r. kwoty 216.010 zł przeznaczonej na inwestycje finansowe, umyślnego dokonywania, co najmniej od listopada 2014r. do sierpnia 2016r. w W. i M. przez P. N. (1), czynności doradztwa inwestycyjnego oraz pośrednictwa w obrocie instrumentami finansowymi bez wymaganego zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego lub innego stosowanego upoważnienia (zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa 23-25).

W dniu 30.07.2018r. Prokurator Prokuratury Okręgowej w Warszawie postanowił przedstawić P. N. (1) zarzuty, a następnie skierował akt oskarżenia przeciwko P. N. (1) o to, że:

1. w okresie od 27 listopada 2014r. do 8 sierpnia 2016r. w W., będąc wspólnikiem O. (...) N., (...) spółka jawna, działając w celu osiągniecia korzyści majątkowej, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, za pomocą wprowadzenia P. M. w błąd , co do posiadanych uprawnień do świadczenia usług dorady inwestycyjnego, inwestowania powierzonych środków niezgodnie z zasadą dywersyfikacji ryzyka wartości, doprowadził P. M. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem znacznej wartości w postaci łącznej kwoty 972.788,46 zł, za które zakupił akcje przynoszących straty spółek: (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w L., w W., (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. z siedzibą w L. tj. o czym z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294§1 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

2. w okresie od dnia 28.11.2014r. do 10.10.2015r. w W. przywłaszczył sobie powierzone mu mienie znacznej wartości w postaci pieniędzy w kwocie 216.010 zł, należących do P. M., powierzonych celem przeprowadzenia inwestycji finansowych tj. o czyn z art. 284§ 2 k.k. w zw. z art. 294§ 1 k.k.

3. w okresie od 27.11.2014r. do 8.08.2016r. w W. i M. woj. (...), bez wymaganego zezwolenia, posługując się rachunkiem maklerskim numer (...) prowadzonym przez (...) z siedzibą w P. ul. (...), (...)-(...) P. dla P. M., prowadził działalność w zakresie obrotu instrumentami finansowymi tj. o czyn z art. 178 ustawy z dnia 29.07.2005r. o obrocie instrumentami finansowymi.

Podczas przesłuchania przez prokuratora w postępowaniu przygotowawczym dowiedział się o wszelkich żądaniach powoda w stosunku do niego (zeznania świadka P. N. (1) k- 174-176, k- 404-406).

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 13.10.2020r. w sprawie XVIII K 287/18 w ramach czynu zarzucanego w pkt 2 aktu oskarżenia, uznał P. N. (1) za winnego tego, że w dniu 8.08.2016r. przywłaszczył sobie pieniądze w kwocie 183.900 zł, powierzone mu przez P. M. celem przeprowadzenia inwestycji finansowych, co stanowi przestępstwo z art. 284§ 2 k.k. i na tej podstawie skazał go i wymierzył mu karę jednego roku pozbawienia wolności, uznał go za winnego popełniania czynu zarzucanego mu w pkt 3 aktu oskarżenia, który stanowi przestępstwo z art. 178 ustawy z dnia 29.07.2005r. o obrocie instrumentami finansowymi i na tej podstawie skazał go i wymierzył mu karę grzywny w wysokości 10.000 zł, uniewinnił oskarżonego od popełnienia czynu zarzucanego w pkt 1 aktu oskarżenia. Warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności na okres trzech lat próby zasądził od P. N. (1) na rzecz P. M. kwotę 183.900 zł tytułem obowiązku naprawienia szkody.

Wyrokiem z dnia 9.06.2022r. Sąd Apelacyjny w Warszawie uchylił rozstrzygnięcie z pkt 3 wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie tj. uniewinnienia P. N. (1) od zarzutu 1 aktu oskarżenia i w tym zakresie przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie, utrzymał w mocy wyrok w pozostałej części. Wyrok w części utrzymanej w mocy uprawomocnił się 09.06.2022r. (kopia postanowienia o postanowieniu zarzutów k- 36-38, kopia aktu oskarżenia k- 39-60, kopia wniosków dowodowych pełnomocnika pokrzywdzonego k- 61-64, kopia uzasadnienia Sądu Okręgowego w Warszawie k- 387-400, uzasadnienia Sądu Apelacyjnego w Warszawie k-237-270).

P. N. (1) jest z zawodu lekarzem weterynarii. Jego działalność z tego tytułu jest zawieszona od 18.08.2017r. (zaświadczenie (...) k- 65, 280-281). Pełnił funkcje wspólników, prokurentów, członków organu nadzoru w okresie od 2012r. do 20.02.2018r. w spółkach (...) sp. z o.o., (...) sp. z o.o., O. (...), N., (...) spółka jawna, (...) sp. z o.o., (...) S.A. (...) S.A. w W., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (...) S.A., (ogłoszenia i wpisy do KRS opublikowane w Monitorze Sądowym i Gospodarczym k- 66-67). Pełnił też funkcje eksperta W Banku (...) w okresie 1998-2000, dyrektora departamentu sprzedaży w (...) S.A. 2000-2001, dyrektora sprzedaży (...) 2001-2002, dyrektora sprzedaży w (...) S.A. 2002-2004, dyrektora regionu A. 2005-2006, partnera w (...) Sp. z o.o. 2005-2008, dyrektora inwestycyjnego W (...)-2009, dyrektora ds. rozwoju K2 Doradcy (...) sp. z o.o. 2009-2010, dyrektora ds. rozwoju w Fundacji (...) 2010-2012, dyrektora departamentu consultingu, akcjonariusza w (...) SA 2013-2014. W okresie od grudnia 2015r. do września 2016r. pełnił funkcje prezesa zarządu (...) S.A. oraz (...) S.A. (wydruk profilu L. k- 68-69, zeznania świadka P. N. (1) k- 174-176, k- 404-406).

W dniu 11.02.2016r. zawarł z żoną J. N. umową o podział majątku wspólnego, udzielając jej pełnomocnictwa do zawarcia tej umowy w jego imieniu. Na skutek zawartej umowy J. N. nabyła zabudowaną nieruchomość składającą się z działek ewidencyjnych nr (...) o łącznej powierzchni 0,1459 ha, położonej w M., dla której Sąd Rejonowy w Kozienicach prowadzi księgę wieczystą numer (...) oraz samochód osobowy marki C. (...) i marki R. (...) bez spłat (bezsporne, umowa o podział majątku wspólnego Rep. A Nr 497/2016 k- 109-113, wydruk treści księgi wieczystej (...) k- 282-287, zeznania pozwanej k- 408-409).

Postanowieniem z dnia 18 lutego 2019r. w sprawie I Co 72/19 Sąd Rejonowy w Kozienicach udzielił zabezpieczenia roszczenia P. M. o uznanie za bezskuteczną umowy o podział majątku wspólnego J. N. i P. N. (1), zawartej dnia 11 lutego 2016 roku przed notariuszem K. W. Rep. A nr 497/2016, poprzez ustanowienie zakazu zbywania, niszczenia i obciążania nieruchomości położnej w M., dla której prowadzona jest księga wieczysta (...), stanowiącej własność J. N. oraz ujawnienie we wskazanej księdze wieczystej zakazu zbywania, niszczenia i obciążania przez J. N. i wyznaczył P. M. dwutygodniowy termin na wytoczenie powództwa przeciwko J. N..

Zażalenie złożyła pozwana, a P. N. (1) złożył pisemne oświadczenie, że jedynym powodem zawarcia umowy o podział majątku wspólnego była groźba odpowiedzialności materialnej w związku z objęciem stanowiska w (...) S.A. oraz (...) S.A. (postanowienie k-140-143, zażalenie k-157-161 i oświadczenie k-163-167 akt I Co 72/19). Sąd Okręgowy w Radomiu po rozpoznaniu zażalenia zmienił zaskarżone postanowienie w ten sposób, że udzielił zabezpieczenia roszczenia P. M. przeciwko J. N. o uznanie za bezskuteczną umowy o podział majątku wspólnego zawartej 11 lutego 2016 roku przed notariuszem K. W. pomiędzy J. N. i P. N. (1) w celu umożliwienia zaspokojenia wierzytelności 50000 złotych względem P. N. (1), poprzez zakazanie zbywania i obciążania nieruchomości położonej w M., objętej księgą wieczystą numer (...), stanowiącej własność J. N., nakazując stosownej zmiany wpisu ostrzeżenia dokonanego 23 maja 2019 roku we wskazanej księdze wieczystej za numerem Dz.Kw RA1K/00000963/19001 i oddalił zażalenie w pozostałej części k-202-206 akt I Co 72/19).

P. N. (1) jest bezrobotny, nie ma żadnego majątku, nie pobiera żadnych świadczeń, pozostaje na utrzymaniu żony. Jego żona jest nauczycielką i utrzymują się z jej wynagrodzenia (zeznania pozwanej k- 408-409). Leczy się kardiologicznie, ma cukrzycę, kręgosłup, nowotwór (zeznania świadka P. N. (2) k- 174-176, k- 404-406). Posiada akcje w spółce (...) SA w likwidacji, ale w toku postępowania egzekucyjnego nie doszło do skutecznego zajęcia akcji. W toku postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Kozienicach P. D. w sprawie Km 161/22 egzekucja na podstawie tytułu wykonawczego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13.10.2020r. w sprawie XVIII K 287/18 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 21.11.2022r. (...) jest bezskuteczna. Dokonano jednej wpłaty z rachunku J. N. w dniu 13.02.2023r. na kwotę 475,56 zł. Stan zadłużenia wynosi 181.844,44 zł -należność główna i 1.350 zł -koszty zastępstwa w egzekucji ( zaświadczenie o stanie egzekucji i stanie zadłużenia k- 384-385). W dniu 8.12.2022r. dokonano wpłaty z rachunku J. N. na kwotę 1100 zł, w dniu 5.10.2022r. na kwotę 1100 zł ( potwierdzenie przelewu k- 271-272), w dniu 14.07.2022r., w dniu 10.08.2022r., w dniu 2.09.2022 i 4.11.2022r. po 1100 zł ( potwierdzenie przelewu k- 271-276, pismo powoda k- 277-278). (...) S.A. z siedzibą w W., (...) S.A. są w likwidacji (informacja z rejestru przedsiębiorców KRS k- 290-308). Uchwałą nr 1110/2022 zarządu Giełdy (...) S.A. z dnia 1 grudnia 2022r. zostały zawieszone i wykluczone z obrotu na rynku NewConnect akcje (...) S.A. (uchwała k- 309-312).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie niekwestionowanych dokumentów, kopii dokumentów stanowiących dowód zgodnie z art. 309 k.p.c. Na post. art. 11 k.p.c. ustalenia wydanego w postępowaniu karnym prawomocnego wyroku skazującego co do popełnienia przestępstwa wiążą sąd w postępowaniu cywilnym. Jednakże osoba, która nie była oskarżona, może powoływać się w postępowaniu cywilnym na wszelkie okoliczności wyłączające lub ograniczające jej odpowiedzialność cywilną.

Bezsporny jest fakt zawarcia umowy o podział majątku wspólnego, fakt umowy łączącej strony oraz jej postanowień i okoliczności nawiązania współpracy przez powoda i P. N. (1). Bezsporne jest przekazania kwoty 50.000 zł gotówką, a także fakt, że kwota 133.900 zł z przelanych z rachunku powoda nie została zainwestowana. Nie można podzielić argumentacji P. N. (1), że była to kwota jego wynagrodzenia, którą potracił. Zawierał umowę z imieniu spółki (...) i to spółka jawna była stroną umowy, nie była wystawiona żadna faktura ani rachunek z tytułu wynagrodzenia, a nadto nie poinformował powoda o zawieszaniu działalności spółki (...). Nadto w chwili dokonywania umowy o podział majątku wspólnego dysponował już tymi środkami, miał świadomość, że prowadzi działalność bez wymaganych uprawnień, dokonując inwestycji w spółki ponoszące straty, w których pełnił wysokie funkcje. Zeznania świadka nie są wiarygodne w tej części, w jakiej przedstawia swoją działalność jako podejmowane prawidłowe działania inwestycyjne, które obarczone były ryzkiem inwestycyjnym. Umowa o podział majątku, jak podał świadek była spowodowana obawą ponoszenia odpowiedzialności materialnej. Co prawda świadek upatrywał jej w objęciu funkcji prezesa zarządu jednej ze spółek, ale w tym czasie wykonywał już czynności związane z zawartą umową z powodem, dysponował już środkami pieniężnymi. Świadek w toku procesu wskazał również przesłankę zdrowotną, ale jest to jedynie przyjęta linia obrony.

Zeznania powoda są logiczne, spójne, konsekwentne, znalazły potwierdzenie w ustaleniach Sądu Okręgowego w Warszawie. Zeznania pozwanej są zbieżne z zeznaniami świadka w zakresie jego obecnej sytuacji materialnej. Natomiast zeznania P. N. (1) nie są wiarygodne w zakresie w jakim przedstawiał cel i zamiar podejmowanych działań w stosunku do powoda i stanowią przyjętą linię obrony w związku ze zgłoszonym roszczeniem.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 527 k.c. gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć. Czynność prawna dłużnika jest dokonana z pokrzywdzeniem wierzycieli, jeżeli wskutek tej czynności dłużnik stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu, niż był przed dokonaniem czynności. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli uzyskała korzyść majątkową osoba będąca w bliskim z nim stosunku, domniemywa się, że osoba ta wiedziała, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Jeżeli wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli korzyść majątkową uzyskał przedsiębiorca pozostający z dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych, domniemywa się, że było mu wiadome, iż dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.

Jeżeli wskutek czynności prawnej dokonanej przez dłużnika z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową bezpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną, chociażby osoba ta nie wiedziała i nawet przy zachowaniu należytej staranności nie mogła się dowiedzieć, że dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli (art. 528 k.c.)

Jeżeli w chwili darowizny dłużnik był niewypłacalny, domniemywa się, iż działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy wypadku, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny (art. 529 k.c.)

W myśl art. 530 k.c. przepisy artykułów poprzedzających stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy dłużnik działał w zamiarze pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. Jeżeli jednak osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową odpłatnie, wierzyciel może żądać uznania czynności za bezskuteczną tylko wtedy, gdy osoba trzecia o zamiarze dłużnika wiedziała.

Bezsporne jest, że dłużnik P. N. (1) dokonał czynności prawnej (podziału majątku wspólnego) - na rzecz osoby trzeciej – swojej żony -nieopłatnie.

Kolejną przesłanką skargi paulińskiej jest istnienie wierzytelności podlegającej ochronie zarówno w chwili dokonywania zaskarżonej czynności jak i w chwili wytoczenia powództwa. Zgodnie z art. 530 k.c., ochronie tej podlegają również wierzytelności przyszłe tj. takie, które powstają później niż czynność prawna, ale istniejące w chwili wytoczenia powództwa, choćby jeszcze niewymagalne. Nadto dokonanie czynności prawnej przez dłużnika musi skutkować pokrzywdzeniem wierzycieli, a działanie dłużnika cechować świadomość (art. 527 k.c. – wierzytelności istniejące) lub zamiar pokrzywdzenia wierzycieli (art. 530 k.c.- wierzytelności przyszłe).

Przenosząc powyższe na realia niniejszej sprawy należy podkreślić, że w niniejszej sprawie wierzytelność powoda została stwierdzona prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13.10.2020r. w sprawie XVIII K 287/18, a sąd jest związany w zakresie ustaleń tj. daty i wysokości szkody powstałej na skutek popełnienia przestępstwa z art. 284§ 2 k.k. tj. przywłaszczenia przez P. N. (1) w dniu 8.08.2016r. pieniędzy w kwocie 183.900 zł, powierzonych mu przez P. M. celem przeprowadzenia inwestycji finansowych. Powód zażądał zwrotu pieniędzy podczas spotkania z pozwanym w dniu 08.08.2016r., a następnie o roszczeniach majątkowych powoda pozwany dowiedział się podczas postępowania przygotowawczego. Obecnie dochodzona wierzytelność jest wymagalna i jest przedmiotem postępowania egzekucyjnego na podstawie powołanego tytułu wykonawczego.

Na skutek dokonanej czynności dłużnik P. N. (1) stał się niewypłacalny. Z przeprowadzonego postępowania dowodnego wynika, że egzekucja tocząca się w sprawie Km 161/22 na podstawie tytułu wykonawczego wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13.10.2020r. w sprawie XVIII K 287/18 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 21.11.2022r. (...) jest bezskuteczna. P. N. (1) jest bezrobotny, bez majątku, pozostaje na utrzymaniu żony ( zeznania pozwanej k- 408-409, zeznania świadka P. N. (2) k- 174-176, k- 404-406). Majątek dający realną możliwość powodowi zaspokojenia jego wierzytelności był przedmiotem zaskarżonej czynności. Obecnie dłużnik dysponuje akcjami spółki, która jest wycofana z obrotu na rynku NewConnect, jest w likwidacji. Od dokonania podziału majątku jego sytuacja materialna nie uległa poprawie. Nadto dłużnik przedstawiając swoje bogate doświadczenie zawodowe, znajomość rynku, finansów, giełdy jako jedyny swój majątek wskazał nieruchomość zabudowaną budynkiem mieszkalnym, w którym zamieszkuje z żoną, a dokonanie czynność podziału majątku bez spłaty na swoją rzecz uzasadniał także większym wkładem finansowym żony w budowę domu. Dokonywane wpłaty na poczet wierzytelności powoda przekazywane są z rachunku J. N., która, jak zeznała nie ma dostępu do konta ani wiedzy o dokonywanych wpłatach. Pokrzywdzenie wierzyciela przejawia się także w utrudnianiu, odwlekaniu zaspokojenia wierzyciela. Uiszczane kwoty są niewielkie w stosunku do dochodzonej wierzytelności, a ich dowolne uiszczanie przez dłużnika nie oznacza, że wierzyciel ma realną możliwość skutecznego wyegzekwowania wierzytelności.

Ponieważ wierzytelność powoda stwierdzona Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 13.10.2020r. w sprawie XVIII K 287/18 zaopatrzonego w klauzulę wykonalności postanowieniem z dnia 21.11.2022r. (...) powstała po dokonaniu zaskarżonej czynności – podziału majątku wspólnego- to zastosowanie w niniejszej sprawie ma art. 530 k.c. Zaskarżenie przez wierzyciela czynności prawnej dłużnika dokonanej przed powstaniem jego wierzytelności jest dopuszczalne tylko w wypadku, gdy dłużnik w chwili dokonywania czynności zdawał sobie sprawę lub przynajmniej mógł zdawać sobie sprawę przy zachowaniu należytej staranności, że w przyszłości będzie odpowiadał za dług, i dokonał czynności w celu pokrzywdzenia przyszłych wierzycieli. W ujęciu Sądu Najwyższego przez zamiar dłużnika pokrzywdzenia wierzycieli przyszłych rozumieć należy taki stosunek psychiczny do wyobrażonego skutku podjętego przez niego działania, który pozwala przyjąć, że dłużnik chce pokrzywdzenia wierzycieli przyszłych, a czynność zostaje dokonana w tym celu. Nie jest przy tym istotne, czy osoba przyszłego wierzyciela była już wówczas oznaczona, czy dłużnik znał dokładnie wielkość jego wierzytelności i w jakiej konkretnie dacie ona powstanie oraz jaki czas dzieli chwilę dokonania przez dłużnika czynności prawnej krzywdzącej wierzycieli od powstania wierzytelności. Ciężar udowodnienia zamiaru pokrzywdzenia przez dłużnika przyszłych wierzycieli spoczywa na wierzycielu .(Gudowski Jacek (red.), Kodeks cywilny. Komentarz. Tom III. Zobowiązania. Część ogólna, wyd. II WKP 2018). Przy czym ustalając zamiar pokrzywdzenia, jako okoliczność o charakterze subiektywnym, związaną z określonym stanem woli (świadomości) dłużnika, sąd może sięgać do wnioskowań opartych na zewnętrznych, obiektywnych i weryfikowalnych przesłankach, jeżeli wnioskowanie takie jest uzasadnione w świetle zasad doświadczenia życiowego, wiedzy ogólnej i logiki (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2019 r. III CSK 273/18 LEX nr 2654511).

W niniejszej sprawie zarówno powoda jak i dłużnika łączyły relacje związane z zawartą umową ze spółką (...) od 2014r. P. N. (3) zajmował stanowiska w spółkach, w które inwestował środki pieniężne powoda. Zeznał, a wcześniej złożył pisemne oświadczenie, że powodem zwarcia umowy podziału majątku wspólnego była obawa przed odpowiedzialnością z tytułu prowadzonej działalności. Tak też uzasadniała pozwana. Co prawda motywował to zakończeniem polisy na inwestycje jednej ze spółek, obawą niedokończenia inwestycji, zwrotu dotacji unijnej i obawą odpowiedzialności jako członka zarządu za zobowiązania spółki. W złożonym pisemnym oświadczeniu podał jako jedyny powód obawę przed odpowiedzialnością finansową, a w toku procesu podał również problemy zdrowotne. Nie wyjaśnił jednak związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy jego obecnym stanem zdrowia a zawartą umowa. W tej części jego twierdzenia stanowią przyjętą linię obrony. Niemniej jednocześnie od 2014r. realizował zawartą umowę z pozwanym bez wymaganych uprawnień (za co został prawomocnie skazany), dysponował już przekazaną kwotą, w tym przekazaną w gotówce 50.000 zł, która nie została zainwestowana zgodnie z umową. Dłużnik argumentował, że były to środki stanowiące jego wynagrodzenie, ale jako profesjonalista zdawał sobie sprawę, że umowa została zawarta nie przez osobę fizyczną, ale spółkę jawną, którą reprezentował.

Zdaniem Sądu, biorąc pod uwagę wszystkie powyższe okoliczności, dłużnik działał z zamiarem pokrzywdzenia wierzycieli, w tym powoda, przy czym dla przyjęcia tej przesłanki nie jest wymagane, aby w chwili dokonywania zaskarżonej czynności dłużnik wiedział kto konkretnie będzie jego przyszłym wierzycielem, z jakiego konkretnie tytułu oraz w jakiej konkretnej wysokości.

Mając powyższe na uwadze Sąd uwzględniał dochodzone roszczenie na podstawie powołanych wyżej przepisów.

Zgodnie z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zasada odpowiedzialności za wynik procesu oznacza, że strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony. Łączne koszty niezbędnego dochodzenia praw przez powoda wynoszą 3600 zł - wynagrodzenie pełnomocnika w wysokości określonej w § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015, poz. 1800 ze zm.), opłata od pełnomocnictwa 17 zł, opłaty od pozwu 2.500 zł.

sędzia Anna Miłosz

Z/1. odnotować,

2.odpis uzasadnienia z odpisem wyroku doręczyć pełnomocnikowi powoda adw. B. B. i pozwanego adw. A. M. - przez PI (o czym zawiadomić) informując w trybie art. 369§ 1 ¹ k.p.c., że termin do sporządzenia uzasadnienia był przedłużony i termin do wniesienia apelacji wynosi trzy tygodnie od dnia doręczenia wyroku z uzasadnieniem.

17.04. 2023 r.sędzia Anna Miłosz