Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lutego 2020 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach I Wydział Cywilny

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 12 lutego 2020 roku w Gliwicach

sprawy z powództwa K. S.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zadośćuczynienie i odszkodowanie

1.  zasądza od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej
w W. na rzecz powoda K. S. kwotę 83 000 (osiemdziesiąt trzy tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 października 2016 roku – tytułem zadośćuczynienia;

2.  w pozostałym zakresie powództwo oddala;

3.  nakazuje pobrać od powoda na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3145,60 (trzy tysiące sto czterdzieści pięć 60/100) złotych i od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 2097 (dwa tysiące dziewięćdziesiąt siedem) złotych tytułem kosztów sądowych;

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2882,40 (dwa tysiące osiemset osiemdziesiąt dwa 40/100) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSO Monika Muszko - Adamczak

Sygn. akt I C 258/17

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 18 sierpnia 2017r. powód K. S. wystąpił z pozwem o zapłatę przeciwko (...) S.A. w W. wnosząc o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 183.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 15 października 2016r. do dnia zapłaty, zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda renty z tytułu zmniejszonych możliwości zarobkowych w wysokości 1000 zł miesięcznie płatnych do dnia 10 każdego miesiąca od dnia wniesienia powództwa wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie którejkolwiek z rat, zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, że w dniu 31 lipca 2016 roku, w trakcie przechodzenia przez przejście dla pieszych został potrącony przez samochód osobowy, nr rej. (...), który w dacie zdarzenia ubezpieczony był w pozwanej spółce. W wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał rozległych obrażeń ciała. Na skutek zdarzenia powód doznał urazu wielonarządowego, złamania kości udowej lewej, ostrej niewydolności oddechowej, złamania stropu oczodołu lewego, złamania przyśrodkowej bocznej oraz dolnej ściany oczodołu lewego, złamania ściany zatoki szczękowej lewej, złamania tylnej ściany zatoki czołowej oraz rany twarzy po stronie lewej z krwiakiem okularowym. Bezpośrednio po zdarzeniu powód został przewieziony do (...) w R., gdzie do 8 sierpnia 2016r. przebywał na Oddziale (...) zaś od 8 sierpnia do 12 sierpnia 2016r. przebywał na Oddziale (...) w G.. Powód, po wyjściu ze szpitala, do chwili obecnej kontynuuje leczenie w poradniach specjalistycznych, gdyż doznane przez niego urazy do chwili obecnej powodują ból oraz liczne ograniczenia. Powód równocześnie podał, że po wypadku nie jest w stanie podjąć jakiejkolwiek pracy zarobkowej, zarówno z uwagi na istniejące następstwa urazów (a to ból i ograniczenia ruchomości), ale także z uwagi na fakt, że po wypadku znacząco ograniczył jakiekolwiek kontakty towarzyskie, stał się nadmiernie pobudzony i nerwowy. Rodzice powoda z niepokojem obserwują, jak ten zupełnie stracił zainteresowanie jakimikolwiek planami na przyszłość, co przed wypadkiem nigdy nie miało miejsca, gdyż powód w chwili zdarzenia był na etapie zmiany pracy, w sposób aktywny spędzał wolny czas, miał liczne plany na przyszłość.

W odpowiedzi na pozew pozwany pismem z dnia 15 września 2017r. wniósł o oddalenie powództwa w całości, obciążenie powoda kosztami procesu oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu pozwany podał, że w toku postępowania ubezpieczeniowego pozwany przyznał powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 67 000 zł, albowiem lekarze orzecznicy pozwanego określili u niego uszczerbek na zdrowiu na poziomie 36%. Przedłożona przez powoda dokumentacja nie daje podstaw do uznania, że w wyniku zdarzenia z dnia 31 lipca 2016r. doznał on takiego rozstroju zdrowia, który uzasadniałby konieczność jego kompensacji w stopniu żądanym w pozwie. Przeprowadzone badania nie dają podstaw do stwierdzenia obiektywnych zmian pourazowych.

Pismem z dnia 27 kwietnia 2018r. powód dokonał rozszerzenia powództwa w ten sposób, że oprócz zgłoszonego roszczenia wniósł o zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kwoty 16.772,84 zł z ustawowymi odsetkami od dnia rozszerzenia powództwa do dnia zapłaty tytułem odszkodowania za koszty leczenia poniesione w związku ze szkodą.

W uzasadnieniu powód podał, że w dacie zdarzenia był w trakcie zmiany pracy, co sprawiło że chwili szkody nie posiadał ubezpieczenia zdrowotnego. W związku z powyższym placówki medyczne, w których przebywał i był leczony obciążyły go kosztami udzielonych świadczeń medycznych w łącznej kwocie 16.772,84 zł.

Pozwany wniósł o oddalenie tego powództwa jako nieudowodnionego.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 31 lipca 2016 roku, w trakcie przechodzenia przez przejście dla pieszych powód został potrącony przez samochód osobowy, nr rej. (...), który w dacie zdarzenia ubezpieczony był w pozwanej spółce. W wyniku przedmiotowego zdarzenia powód doznał rozległych obrażeń ciała. Na skutek zdarzenia powód doznał urazu wielonarządowego, złamania kości udowej lewej, ostrej niewydolności oddechowej, złamania stropu oczodołu lewego, złamania przyśrodkowej bocznej oraz dolnej ściany oczodołu lewego, złamania ściany zatoki szczękowej lewej, złamania tylnej ściany zatoki czołowej oraz rany twarzy po stronie lewej z krwiakiem okularowym.

Bezpośrednio po zdarzeniu powód został przewieziony do (...) w R., gdzie do 8 sierpnia 2016r. przebywał na Oddziale (...) zaś od 8 sierpnia do 12 sierpnia 2016r. przebywał na Oddziale (...) w G.. Powód, po wyjściu ze szpitala, do chwili obecnej kontynuuje leczenie w poradniach specjalistycznych.

W dacie zdarzenia szkody powód nie posiadał ubezpieczenia zdrowotnego, nie był nigdzie zatrudniony, poprzednio pracował dorywczo. Nie był również zarejestrowany w Urzędzie Pracy. Na umowę o pracę pracował rok przed wypadkiem, nie pamięta dokładnie kiedy.

Przedmiotowa szkoda została zgłoszona pozwanej w dniu 15 września 2016r., pismem z dnia 10 października 2016r. pełnomocnik powoda dostarczył pozwanej spółce dalszą dokumentację. Decyzją z dnia 11 października 2016r. pozwana przyznała powodowi kwotę 10.000,00 zł z tytułu zadośćuczynienia. Pismem z dnia 27 lutego 2017r. powód skierował do pozwanej kolejne pismo, do którego załączona została dalsza dokumentacja medyczna oraz kopia aktu oskarżenia przeciwko sprawczyni zdarzenia. Pozwana decyzją z dnia 28 marca 2017r. przyznała na rzecz powoda dalszą kwotę tytułem zadośćuczynienia, a to 57 000 zł oraz kwotę 280 zł tytułem odszkodowania za rzeczy zniszczone. W dniu 5 kwietnia 2017r. powód, za pośrednictwem pełnomocnika, wystosował pozwanej przedsądowe wezwanie do zapłaty do którego dołączył dalszą dokumentację medyczną oraz ostatecznie sprecyzował roszczenia. W decyzjach z dnia 10 i 24 maja 2017r. pozwana odmówiła jakichkolwiek dopłat.

Opinią biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo-ortopedycznej z dnia 13 kwietnia 2018r. ustalono, iż w wyniku wypadku z dnia 31 lipca 2016r. powód doznał urazu wielomiejscowego, wielonarządowego z koniecznością leczenia szpitalnego na Oddziale (...)gdzie przeszedł leczenie specjalistyczne. Miał również leczenie operacyjne zespolenie kości udowej lewej. Powód kontynuował leczenie w Poradni (...). Do chwili obecnej utrzymuje się pourazowa dysfunkcja w obrębie kończyny dolnej lewej. Powód przez okres około 10 dni odczuwał znaczne dolegliwości bólowe z koniecznością pobierania leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych. Przez okres 1 miesiąca zachodziła konieczność pobierania leków przeciwbólowych ale w mniejszej ilości, gdyż dolegliwości bólowe były mniejsze niż w pierwszych dniach po wypadku. Następnie przez okres około 3 miesięcy powód musiał brać okresowo środki przeciwbólowe w związku z wypadkiem. Stały uszczerbek biegły ocenił na 26%.

Opinią sądowo – lekarską biegli psychiatra i psycholog, neurolog stwierdzili u powoda występowanie organicznych zaburzeń osobowości, których powstanie jest wynikiem doznanego w dniu 31 lipca 2016r. potrącenia przez samochód. Organiczne zaburzenia osobowości są wynikiem doznanych urazów głowy. Rokowania u powoda uznano za złe, co wynika z nikłych zdolności regeneracyjnych struktur mózgowia. Powstały uraz skutkuje u powoda znacznym ograniczeniem jego funkcjonowania w licznych zakresach: emocjonalnym (chwiejność afektywna), behawioralnym (wybuchowe zachowania, impulsywność), poznawczym (zaburzenia koncentracji uwagi), zawodowym i finansowym (najpewniej znacznie ograniczone będą możliwości powrotu do pracy zawodowej), interpersonalnym (wycofanie z relacji, skłonności do agresji). Powód wymaga złożonych oddziaływań terapeutycznych w tym leczenia psychiatrycznego ambulatoryjnego, pomocy psychologicznej. W przeciwnym wypadku nie można wykluczyć znacznych trudności z emocjonalnym radzeniem sobie ze skutkami urazu. Powód wymaga również regularnego badania funkcji poznawczych przez psychologa celem obserwacji, czy zaburzenia funkcjonowania kognitywnego nie ulegają wzmożeniu. Równocześnie biegły neurolog stwierdził powstanie stałego uszczerbku na zdrowiu, którego wysokość ocenił na 60% — ocena uzasadniona obecnością zaburzeń emocjonalnych i zaburzeń funkcji poznawczych oraz badanym deficytem neurologicznym. Stwierdzono obecność zawrotów głowy, zaburzeń równowagi, bólów głowy i zaburzeń pamięci. Dysfunkcje neurologiczne mają charakter utrwalony i nie ulegną poprawie w przyszłości. Ustalono, że z uwagi na doznane obrażenia z towarzyszącymi zaburzeniami świadomości hospitalizacja była działaniem niezbędnym.

Uzupełniającą opinią sądowo-lekarską z dnia 13 lipca 2019r. oraz 16 lipca 2019r. biegli podtrzymali sporządzoną opinię wskazując, że badania dodatkowe mają znaczenie wspomagające i nie wpływa to na ocenę i wnioski psychologa i psychiatry.

(dowody: zaświadczenia lekarskie, karty informacje leczenia szpitalnego, dokumentacja medyczna powoda, akta szkody nr PL (...), korespondencja przedprocesowa stron, zeznania świadka B. S., przesłuchanie powoda, opinia biegłego chirurga ortopedy, opinia biegłego neurologa, opinia biegłego okulisty, opinia biegłego chirurga szczękowego, opinia biegłego psychiatry)

Powyższy stan faktyczny ustalony został w oparciu o wskazane dokumenty, oraz opinie biegłych. Strony nie podważały wiarygodności i mocy dowodowej zgromadzonych w sprawie dokumentów. Wskazane opinie biegłych pozwoliły ustalić szczegółowo stan zdrowia powoda, charakter i zakres następstw powypadkowych, ustalić stopień uszczerbku na zdrowiu, oraz wpływ wypadku na życie. Sąd uznał również za wiarygodne w całości zeznania powoda które okazały się przydatne dla oceny stanu zdrowia przed i po wypadku, zeznania te są spójne, logiczne jak również znalazły potwierdzenie we wskazanych powyżej dokumentach.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Roszczenia powoda zasługiwały na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności Sąd stwierdza, iż odpowiedzialność pozwanego była bezsporna. Wynikała ona z art. 9 ust. 1 ustawy z 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje odpowiedzialność cywilną podmiotu objętego obowiązkiem ubezpieczenia za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym oraz wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile nie sprzeciwia się to ustawie lub właściwości (naturze) danego rodzaju stosunków. Z kolei zgodnie z art. 9a tej ustawy umowa ubezpieczenia obowiązkowego odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w art. 9, będące następstwem zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. Odpowiedzialność pozwanego znajduje także oparcie w art. 822 k.c.

Przechodząc do oceniania zasadności roszczeń Sąd zważył, że powód domagał się zadośćuczynienia za rozstrój zdrowia, renty oraz odszkodowania z tytułu poniesionych kosztów leczenia - jako całkowitego wyrównania szkody na mocy art. 445 § 1 kc w zw. z art. 444 § 1kc. Zgodnie z tymi przepisami, w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast w oparciu o art. 444 § 2 kc, sąd może przyznać poszkodowanemu rentę, jeżeli utracił on całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Podstawę żądania zadośćuczynienia stanowi przede wszystkim konsekwencja uszkodzenia ciała i rozstroju zdrowia w postaci krzywdy, czyli cierpienia fizycznego i psychicznego. Do cierpień fizycznych zalicza się przede wszystkim ból i podobne do niego dolegliwości. Cierpieniem psychicznym będą ujemne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia w postaci np. zeszpecenia, konieczności zmiany sposobu życia czy nawet wyłączenia z normalnego życia (por. wyrok SN z dnia 3 lutego 2000 r., I CKN 969/98, LEX nr 50824). Ponieważ celem zadośćuczynienia pieniężnego jest złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych, dlatego w orzecznictwie przyjęto, że zadośćuczynienie winno mieć charakter całościowy i obejmować zarówno cierpienia fizyczne i psychiczne już doznane, czas ich trwania, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości, a więc prognozy na przyszłość (wyrok SN z dnia 18 maja 2004 r., IV CK 357/03, LEX nr 584206). Na pojęcie krzywdy z kolei składają się nie tylko trwałe, lecz także przemijające zaburzenia w funkcjonowaniu organizmu, polegające na znoszeniu cierpień psychicznych (wyrok SN z dnia 20 marca 2002 r., V CKN 909/00, LEX nr 56027). Zadośćuczynienie, choć niewątpliwie zawiera w sobie funkcję represyjną, nie jest karą, lecz sposobem naprawienia krzywdy. Jego celem jest przede wszystkim złagodzenie tych cierpień.

Przy ocenie więc "odpowiedniej sumy" należy brać pod uwagę wszystkie okoliczności danego wypadku, mające wpływ na rozmiar doznanej krzywdy (wyrok SN z 3 lutego 2000 r. I CKN 969/98 LEX nr 50824).

Sposób ustalenia wysokości zadośćuczynienia nie wynika z przepisów prawa, jego wysokość uzależniona jest w każdym przypadku od uznania sędziowskiego. W orzecznictwie wielokrotnie podkreślano fakt, iż pojęcie "sumy odpowiedniej" użyte w art. 445 § 1 k.c. w istocie ma charakter niedookreślony, niemniej jednak w judykaturze wskazane są kryteria, którymi należy się kierować przy ustalaniu wysokości zadośćuczynienia. Zadośćuczynienie ma mieć przede wszystkim charakter kompensacyjny, wobec czego jego wysokość nie może stanowić zapłaty symbolicznej, lecz musi przedstawiać jakąś ekonomicznie odczuwalną wartość. Jednocześnie wysokość ta nie może być nadmierną w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że powinna być - przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego - utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa (wyrok SN z 28 września 2001 r. III CKN 427/00 LEX nr 52766). Sąd zdaje sobie sprawę, iż swoista „wycena” cierpień nie jest do końca możliwa tym niemniej wskazać należy, iż strony wytaczając powództwo takiej „wyceny” od Sądu oczekują z całą świadomością jej ułomności.

W toku postępowania Sąd zasięgał opinii biegłych stosownie do charakteru odniesionych urazów. Z opinii wynika, że doznany przez powoda uszczerbek ma charakter długotrwały, stały uszczerbek na zdrowiu u powoda w związku z wypadkiem wynosi ok. 80%. W wyniku wypadku z powód doznał stanu po urazie głowy z długotrwałym okresem nieprzytomności, z prawdopodobnym powikłaniem pod postacią stłuczenia tkanki mózgowej, z następczą dysfunkcją lewych kończyn i zaburzeniami funkcji poznawczych oraz zaburzeniami emocji, blizna skóry kąta zewnętrznego oka lewego, stan po stłuczeniu okolicy zespołu jarzmowo-szczękowego po stronie lewej.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności Sąd uznał, że wypłacona do tej pory kwota zadośćuczynienia nie kompensuje w pełni doznanych cierpień fizycznych i psychicznych powoda i związanej z tym krzywdy, dlatego uznano za zasadne podwyższenie jej o 83 000 zł, tj. do łącznej kwoty 150 000 zł. Żądanie dalej idące w zakresie zadośćuczynienia uznano za wygórowane i podlegające oddaleniu.

Żądanie renty było całkowicie niezasadne. Powód nie wykazał, aby przed wypadkiem osiągał jakiekolwiek dochody. W pozwie powód wskazał, że dokumenty zostaną dostarczone później, ale do końca procesu nie zostały one zaoferowane. Ponieważ powód nie był w stanie wykazać jakichkolwiek dochodów, nie było możliwe porównanie jego możliwości zarobkowych przed wypadkiem i po nim. Tym samym nie było możliwe ustalenie, czy powód utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, czy zwiększyły się jego potrzeby lub widoki powodzenia na przyszłość.

Powód domagał się również odszkodowania za pobyt w szpitalu. Sąd to żądanie oddalił z uwagi na fakt, że powód w dacie zdarzenia z własnej winy nie posiadał ubezpieczenia zdrowotnego. Nie tylko bowiem nie był nigdzie zatrudniony, ale również nie był zarejestrowany w urzędzie pracy, co pozwoliłoby na bezpłatne skorzystanie z usług medycznych. Tym samym Sąd przyjął, że powód w 100% przyczynił się do zaistnienia tej szkody.

O kosztach sądowych Sąd orzekł w oparciu o treść art. 100 k.p.c. Powód wygrał w 39%, a zatem powinien ponieść koszty postępowania sądowego w wysokości 61%. Ponieważ powód poniósł już koszty związane z procesem w postaci opłat od pozwu oraz zaliczki na poczet biegłych, Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 2882,40 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Koszty sądowe, które pozostały do zapłaty w wysokości 5 242,60 zł również Sąd stosunkowo rozdzielił, nakazując je pobrać od każdej ze stron, zgodnie z wynikiem procesu.

Sędzia Monika Muszko – Adamczak