Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 września 2024 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: sędzia Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Edyta Wojciechowska

po rozpoznaniu w dniu 22 sierpnia 2024 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G.

przeciwko J. D.

o zapłatę 52531,48 zł

I powództwo oddala;

II zasądza od powoda Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G. na rzecz pozwanej J. D. kwotę 5400,00 zł ( pięć tysięcy czterysta złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia do dnia zapłaty.

sędzia Lidia Grzelak

Sygn. akt I C 287/24

UZASADNIENIE

Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. w G. wystąpił do Sądu Rejonowego w Ciechanowie z pozwem przeciwko J. D., wnosząc o zasądzenie kwoty 52531,48 zł wraz z odsetkami maksymalnymi za opóźnienie od dnia 5 października 2023 r. do dnia zapłaty, w tym kwoty 54804,41 zł tytułem kapitału, kwoty 5887,65 zł tytułem skapitalizowanych odsetek umownych wymagalnych na dzień 7 września 2023 r. oraz kwoty 839,42 zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie w spłacie poszczególnych rat do dnia poprzedzającego wytoczenie powództwa w elektronicznym postępowaniu upominawczym. Ponadto powód wnosił o zasądzenie zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. w G. wskazał, że pożyczka stała się wymagalna dnia 7 września 2023 r.

Pozwana J. D. wniosła o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie na jej rzecz pod powoda zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana J. D. podniosła szereg zarzutów, w tym dotyczących ważności zawartej umowy a dotyczących prawidłowości umocowania osoby działającej w imieniu powoda, warunków ubezpieczenia, prowizji, odsetek umownych, prawidłowości wypowiedzenia umowy. Wskazała również, że nie została skutecznie przyjęta w poczet członków Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. w G., co jest warunkiem koniecznym udzielenia pożyczki. Podniosła ponadto, ze w dniu 21 czerwca 2024 r. złożyła oświadczenie w trybie art. 45 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Niniejszy proces stanowi kontynuację postępowania w elektronicznym postępowaniu upominawczym w sprawie VI Nc-e (...).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 15 stycznia 2019 r. pomiędzy J. D. a Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. w G. ( dalej: (...) ) została zawarta umowa pożyczki ( kredyt konsumencki ) nr (...) na wniosek J. D.. Umowa została zawarta na okres od 15 stycznia 2019 r. do dnia 17 grudnia 2028 r. Kwota pożyczki z uwzględnieniem kredytowanych kosztów prowizji oraz innych kosztów ( opłata za przelew na konto zewnętrzne – 94,21 zł, koszty prowadzenia rachunku – 1517,25 zł ) wyniosła 62000,00 zł, zaś całkowita kwota kredytu ( pożyczki ) – 56499,39 zł. Prowizja wyniosła 5406,40 zł. Szacunkowa wartość odsetek wyniosła 24546,91 zł. Strony uzgodniły, że w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną. Od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane są odsetki maksymalne za opóźnienie. Zgodnie z umową termin jej wypowiedzenia dla (...) wynosi 30 dni, po upływie którego, cała pożyczka wraz z odsetkami staje się natychmiast wymagalna. Warunkiem wypowiedzenia umowy przez (...) jest niezapłacenie przez pożyczkobiorcę w uzgodnionych terminach co najmniej dwóch rat pożyczki za co najmniej dwa pełne okresy płatności i uprzednie wezwanie pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Decyzją restrukturyzacyjną z dnia 1 czerwca 2020 r. zawieszono płatność 3 rat z jednoczesnym podwyższeniem rat kolejnych w pierwotnym okresie spłaty. W dniu 3 października 2022 r. pomiędzy J. D. a Spółdzielczą Kasą Oszczędnościowo – Kredytową im. F. S. w G. został zawarty aneks do umowy nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r. W aneksie strony ustaliły, że należność z umowy na dzień podpisania aneksu wynosi 46485,95 zł, zaś szacunkowa wartość odsetek pozostałych do spłaty – 20694,30 zł. Dodatkowo pożyczkobiorca poniósł opłatę restrukturyzacyjną w wysokości 100,00 zł. Ustalono nowy harmonogram spłaty rat, z których każda wynosiła 937,00 zł, zaś ostatnia 908,75 zł. Strony ustaliły, że pozostałym zakresie umowa nie ulega zmianie ( umowa k. 11 – 14, regulamin udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich k. 15 – 16, tabela prowizji i opłat k. 17 – 18, harmonogram spłaty k. 19 – 20, 22, 25, decyzja k. 21, aneks k. 23 - 24 ).

J. D. nie spłacała pożyczki zgodnie z harmonogramem stanowiącym załącznik do aneksu z dnia 3 października 2022 r. ( historia rachunku k. 26 – 66, k. 79 – 83, 84 – 85 ).

W dniu 3 kwietnia 2023 r. (...) sporządził pismo wzywające J. D. do zapłaty w terminie 14 dni roboczych od doręczenia wezwania kwoty 1913,32 zł z tytułu odsetek umownych stanowiących zadłużenie przeterminowane. (...) nie dysponuje dowodem doręczenia J. D. wezwania, a jedynie dowodem nadania pisma ( bezsporne ).

Pismem z dnia 1 sierpnia 2023 r. (...) wypowiedział J. D. umowę pożyczki/kredytu nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r., wskazując, że na dzień 1 sierpnia 2023 r. stan zadłużenia wynosi 5749,44 zł, w tym kapitał 642,83 zł, odsetki umowne 5097,13 zł oraz odsetki karne 9,48 zł. W wypowiedzeniu umowy wskazano, że z upływem 30 dni od doręczenia wypowiedzenia umowy cała niespłacona część należności wraz z należnymi odsetkami zostanie postawiona w stan natychmiastowej wykonalności. Jednocześnie pouczono o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. J. D. wypowiedzenie umowy otrzymała dnia 7 sierpnia 2023 r. ( wypowiedzenie k. 70, zpo k. 72 ).

W dniu 21 czerwca 2024 r. J. D. złożyła drogą e-mailową oświadczenie o kredycie darmowym ( oświadczenie k. 106 v, e-mail k. 107 )

J. D. nie spłaciła zadłużenia z tytułu umowy pożyczki ( kredyt konsumencki ) nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r. ( bezsporne ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dołączonych do akt sprawy: dokumentacji (...) oraz oświadczenia pozwanej o kredycie darmowym.

Odnośnie kwestii wezwania pozwanej do spłaty zadłużenia pismem z dnia 3 kwietnia 2023 r. wskazać należy, że (...) nie dysponuje dowodem doręczenia pozwanej tego wezwania, zaś pozwana J. D. nie potwierdziła otrzymania wezwania.

Sąd zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać należy, że powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. w G., w zakresie w jakim zawarł z pozwaną J. D. umowę pożyczki ( kredyt konsumencki ) nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r. jest profesjonalistą, zaś pozwana J. D. - konsumentem w rozumieniu przepisu art. 22 ¹ kc. (...) prowadzi działalność gospodarczą polegającą m. in. na udzielaniu pożyczek ( kredytów konsumenckich ). Zatem to na nim ciąży obowiązek takiego ukształtowanie procedury postępowania, aby wykazać - na wypadek sporu - wszystkie niezbędne elementy związane nie tylko z zawarciem umowy ale również z jej wypowiedzeniem.

Roszczenie powoda Spółdzielczej Kasy Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G. nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu, podstawą rozstrzygnięcia jest brak wymagalności roszczenia, wynikający z braku dowodu skutecznego wypowiedzenia przez (...) pozwanej J. D. umowy, z której powód wywodzi swoje roszczenie.

Niewątpliwie, do umowy mają zastosowanie przepisy art. 720 i nast. kc dotyczące umowy pożyczki, jak też przepisy ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Jak wskazano powyżej, zapisy umowy zawartej przez strony przewidywały możliwość wypowiedzenia przez (...) umowy. Okolicznością uprawniającą go do wypowiedzenia umowy jest niezapłacenie przez pożyczkobiorcę w uzgodnionych terminach co najmniej dwóch rat pożyczki za co najmniej dwa pełne okresy płatności i uprzednie wezwanie pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty opóźnionych rat w terminie nie krótszym niż 14 dni roboczych od otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. Dopiero upływ wskazanego terminu i niezapłacenie zaległych należności zgodnie z wezwaniem uprawnia (...) do wypowiedzenia umowy. Termin wypowiedzenia wynosi 30 dni, po upływie których cała pożyczka wraz z odsetkami staje się natychmiast wymagalna.

Jak wskazano powyżej, nie budzi wątpliwości, że wypowiedzenie umowy pozwana J. D. otrzymała dnia 7 sierpnia 2023 r. Pozwana nie przyznała natomiast, że tryb wypowiedzenia umowy wynikający z jej treści został przez powoda (...) wyczerpany, a powód – czego nie kwestionuje – nie dysponuje dowodem doręczenia pozwanej J. D. wezwania do zapłaty poprzedzającego wypowiedzenie umowy, a jedynie dowodem jego nadania.

Stosownie do treści art. 232 kpc, strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne.

W tej sytuacji to na powodzie Spółdzielczej Kasie Oszczędnościowo – Kredytowej im. F. S. w G. spoczywał obowiązek wykazania wymagalności roszczenia.

Powód Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo – Kredytowa im. F. S. w G. nie wykazał, że pożyczka została skutecznie postawiona w stan wymagalności, wobec braku dowodu doręczenia pozwanej wezwania do zapłaty należności. Skoro taka procedura została przez strony ukształtowana w umowie, to uznać należy, że wezwanie do zapłaty pożyczkobiorcy jest obligatoryjnym elementem, wymaganym dla prawidłowości skutecznego wypowiedzenia umowy. Powód nie przedstawił zatem w toku postępowania kluczowej dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy kwestii skutecznego wypowiedzenia umowy pożyczki ( kredyt konsumencki ) nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r. co do wyczerpania umownego trybu wypowiedzenia w zakresie poprzedzających czynności ( wezwanie do zapłaty zaległych należności ). Przedstawione wezwanie nie jest dowodem wykonania umownego obowiązku skoro brak jest dowodu jego doręczenia, a pozwana J. D. zaprzeczyła otrzymaniu wezwania. Nie wiadomo zatem czy otrzymała wskazane wezwanie, a jeśli tak – to w jakiej dacie, co ma znaczenie w kontekście wyznaczonego terminu do spłaty – 14 dni roboczych od otrzymania wezwania, i następczej możliwości wypowiedzenia umowy po upływie 14 - dniowego terminu. W sytuacji gdy brak jest dowodu doręczenia pozwanej J. D. wezwania do zapłaty, brak jest podstaw do uznania, że umowa pożyczki ( kredyt konsumencki ) nr (...) z dnia 15 stycznia 2019 r. została przez powoda (...) skutecznie wypowiedziana wobec niewyczerpania umownego trybu poprzedzającego doręczenie pożyczkobiorcy wypowiedzenia umowy. Powód nie wykazał zatem wymagalności roszczenia objętego pozwem, do czego jest zobowiązany z mocy art. 6 kc.

Zdaniem Sądu, jeśli to wierzyciel będący przedsiębiorcą występuje z pozwem przeciwko konsumentowi, sąd ma obowiązek z urzędu - czyli bez zarzutu, czy wniosku ze strony konsumenta - zbadać, nie tylko czy umowa łącząca strony zawiera klauzule abuzywne, ale również czy została rozwiązana lub wygasła zgodnie z przepisami ustawy bądź umowy; normy prawa konsumenckiego należy stosować zawsze wówczas, gdy stronami czynności prawnej pozostają z jednej strony przedsiębiorca, z drugiej konsument w znaczeniu, jakie pojęciu temu nadał art. 22 ¹ kc. W analizowanym kontekście oznacza to, iż ustawowym obowiązkom przedsiębiorcy, których naruszenie może np. prowadzić do bezskuteczności wypowiedzenia umowy, nie odpowiada obowiązek konsumenta należytej dbałości czy dociekliwości wykazania przez przedsiębiorcę ( tu: (...) ) naruszenia przepisów ustawowych bądź umownych. Przedstawione przez powoda dowody nie pozwalają na przyjęcie, że umowa została wypowiedziana, a skoro tak – to nadal obowiązuje jako zawarta na czas określony do dnia 17 grudnia 2028 r.. W ocenie Sądu, na tym etapie postępowania nie zachodzi zatem konieczność badania kwestii ważności umowy z dnia 15 stycznia 2019 r. i jej warunków w kontekście klauzul abuzywnych, jak również kwestii skuteczności oświadczenia o kredycie darmowym, skoro podnoszone są przez pozwaną J. D..

W związku z powyższym Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.

O zwrocie kosztów procesu przez powoda na rzecz pozwanej Sąd orzekł stosownie do art. 98 kpc, zgodnie z którym strona przegrywająca proces jest zobowiązana zwrócić stronie przeciwnej koszty procesu. Sąd oddalił powództwo w całości, a zatem powód zobowiązany jest zwrócić pozwanej J. D. poniesione przez nią koszty procesu. W związku z powyższym w pkt II wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 5400,00 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego ustalonych stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych, przy uwzględnieniu wskazanej wartości przedmiotu sporu.