Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny w składzie:

Przewodniczący: sędzia Anna Lisowska

Protokolant: st. sekr. sąd. Judyta Masłowska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 25 lipca 2024 roku

sprawy z powództwa J. M.

przeciwko K. G., E. G., M. S., O. G.

o naruszenie posiadania

o r z e k a:

I.  Powództwo oddala.

II.  Zasądza od powoda J. M. solidarnie na rzecz pozwanych K. G., M. S. kwotę 354 zł (trzysta pięćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu z odsetkami ustawowymi za opóźnienie za czas od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty.

Sygn. akt I C 31/24

UZASADNIENIE

J. M. wytoczył powództwo przeciwko E. G., M. S., O. G. i K. G. o nakazanie pozwanym, aby przywrócili powodowi J. M. utracone przez niego posiadanie nad nieruchomością położoną w miejscowości S. nr (...), (...)-(...) P. składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni 0,1144 ha, obręb ewidencyjny S., województwo (...), powiat P., gmina P., dla której Sąd Rejonowy w Piszu IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...) poprzez jej wydanie powodowi oraz nakazanie pozwanym zaniechania dalszych naruszeń.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że w wyniku podziału majątku wspólnego z byłą żoną w postępowaniu przed Sądem Rejonowym w Piszu w postępowaniu o sygn. akt I Ns 177/20, wskutek zawartej w sprawie ugody, został właścicielem nieruchomości zabudowanej, położonej w (...), gmina P..

Powód zawarł ze zmarłym Z. G. notarialną umowę pożyczki wraz z przewłaszczeniem na zabezpieczenie, w wyniku której stał się on właścicielem wymienionej wyżej nieruchomości. Jednak za jego wiedzą i zgodą powód nadal zamieszkiwał pod dotychczasowym adresem.

W grudniu 2023 roku pozwani wszczęli przeciwko powodowi w Gminie P. postępowanie administracyjne o wymeldowanie.

Powód podkreślił, że wskutek bezprawnych działań pozwanych został pozbawiony dostępu do nieruchomości, którą wcześniej zajmował.

W odpowiedzi na pozew pozwany K. G. wniósł o oddalenie powództwa w całości.

Pozwany podkreślił, że nie mieszka w (...) lecz na ul. (...) w P. i nie brał udziału w jakichkolwiek czynnościach, na skutek których powód został pozbawiony posiadania nieruchomości w (...). Pozwany przyznał, że jest jednym ze spadkobierców po zmarłym Z. G..

Pozwana O. G. w odpowiedzi na pozew wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew podała, że jej ojciec przed śmiercią wezwał powoda do opuszczenia spornej nieruchomości i zaznaczył, że w przypadku niezastosowania się do tego wezwania sprawę skieruje do Sądu. Ponadto zaznaczył, że w przypadku nieopuszczenia nieruchomości będzie dochodził od powoda wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w wysokości 2 500 złotych za każdy miesiąc.

Pozwana wskazała, że pod koniec listopada 2023 roku sąsiedzi ze S. powiadomili jej matkę E. G., że budynek mieszkalny nie jest ogrzewany ani zabezpieczony, dlatego mrozy mogą zniszczyć instalację centralnego ogrzewania i spowodować inne straty. W dniu 29 listopada 2023 roku pozwane weszły na posesję i do budynku mieszkalnego. Według wiedzy pozwanej powód wyzbył się posiadania nieruchomości pod adresem (...). Pozwana przyznała także, że jest jedną ze spadkobierców po zmarłym Z. G..

Pozwana E. G. wniosła o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew pozwana podała, że jej mąż przed śmiercią wezwał powoda do opuszczenia nieruchomości i zaznaczył, że w przypadku nie opuszczenia nieruchomości będzie dochodził od powoda wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z nieruchomości w wysokości 2 500 złotych za każdy miesiąc. Przed śmiercią Z. G. powód wyprowadził się ze S. i mieszkał i swojej konkubiny w R., przy ul. (...). Na nieruchomości w S. zostały pojazdy oraz rzeczy powoda.

Pozwana wskazała, że pod koniec listopada 2023 roku sąsiedzi ze S. powiadomili ją, że budynek mieszkalny nie jest ogrzewany ani zabezpieczony, dlatego mrozy mogą zniszczyć instalację centralnego ogrzewania i spowodować inne straty. W dniu 29 listopada 2023 roku pozwana weszła na posesję i do budynku mieszkalnego. Po wejściu na posesję pozwana kilkakrotnie bezskutecznie prosiła powoda, żeby zabrał resztę swoich przedmiotów. Według wiedzy pozwanej powód wyzbył się posiadania nieruchomości pod adresem (...). Pozwana przyznała także, że jest jedną ze spadkobierców po zmarłym Z. G..

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 18 lipca 2022 roku przed notariuszem K. T. pomiędzy J. M., a Z. G. została zawarta umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego REP A numer (...), na mocy której J. M. sprzedał Z. G. nieruchomość położoną w obrębie S., gmina P., powiat (...), województwo (...), stanowiącej działkę gruntu oznaczone numerami geodezyjnymi (...) zabudowaną budynkiem mieszkalnym oznaczonym numerem (...) o powierzchni zabudowy 114 m2 i budynkiem mieszkalnym o powierzchni zabudowy 72 m2 oraz działkę gruntu oznaczoną (...) o powierzchni 0,0044 ha, niezabudowaną.

Z. G. zmarł w dniu 10 października 2023 roku w O.. Spadek po nim nabyli jego żona E. G., córka O. G., córka M. S. oraz syn K. G..

E. G., O. G., M. S. i K. G. są współwłaścicielami nieruchomości położonej w miejscowości S. nr (...), (...)-(...) P. składającej się z działek o nr (...) o łącznej powierzchni 0,1144 Ha, obręb ewidencyjny S., województwo (...), powiat P., gmina P., dla której Są Rejonowy w P. IV Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą nr (...).

Prawo własności nabyli w drodze spadkobrania po zmarłym Z. G..

Z. G. pismem z dnia 20 kwietnia 2023 roku wezwał J. M. do zapłaty z tytułu bezumownego korzystania z nieruchomości oraz wezwał do opuszczenia lokalu. Pismo zostało nadane na poczcie w dniu 21 kwietnia 2023 roku.

(dowód: odpis treści księgi wieczystej k. 37-39, wezwanie do zapłaty wraz z dowodem nadania k. 40-41, akt poświadczenia dziedziczenia k. 51-52, umowa sprzedaży w formie aktu notarialnego k. 111-116)

W dniu 5 grudnia 2023 roku, na żądanie E. G. zostało wszczęte postępowanie w sprawie o wymeldowanie J. M. z pobytu stałego z lokalu mieszkalnego położonego w miejscowości (...), gmina P..

(niekwestionowane, dowód: zawiadomienie k. 8)

J. M. zamieszkiwał w budynku mieszkalnym pod adresem (...) do 24 listopada 2023 roku. J. M. pod koniec listopada 2024r. przebywał na turnusie rehabilitacyjnym oraz czasowo zamieszkiwał w miejscowości R.. W tym czasie budynek mieszkalny nie był ogrzewany.

Mieszkaniec sąsiedniej posesji w S. poinformował E. G., iż budynek zamieszkiwany dotychczas przez J. M. nie jest ogrzewany i w związku ze zbliżającym się okresem zimowym istnieje niebezpieczeństwo popękania instalacji wewnątrz budynku.

Na skutek powyższej informacji pod koniec listopada 2024r. E. G. weszła na nieruchomość oraz do budynku mieszkalnego położonego w S. i dokonała podłączenia ogrzewania. Aby wejść do budynku konieczna była wymiana zamków w drzwiach. Ponadto zakupiła opał za kwotę 1200 zł.

E. G. nie udostępniła J. M. nowych kluczy.

W dniu 11 stycznia 2024 roku E. G. wezwała J. M. do obioru jego rzeczy z nieruchomości wskazując termin 14 stycznia 2024 roku.

(dowód: zdjęcie ekranu k. 7, zeznania powoda J. M. e-protokół z 21.05.2024r. [00:10:33], [00:11:18], [00:11:56], [00:12:37], [00:15:10], [00:15:50], k. 88v-89

zeznania pozwanej E. G. e-protokół z 21.05.2024r. [00:23:44], [00:24:55], [00:25:48], [00:26:38], [00:29:21], [00:30:10], [00:30:42], [00:31:23], [00:32:27], [00:32:40] k. 89, zeznania świadka O. B. e-protokół z dnia 27.06.2024r. [00:04:39], [00:05:35], [00:06:40], [00:07:22], [00:07:56], [00:08:49], [00:10:02], [00:11:10] k. 98v)

W dniu 17 kwietnia 2024 roku w sprawie I Co 168/24 Referendarz Sądowy nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu „Umowa sprzedaży” z dnia 18 lipca 2022 roku, Repertorium A numer (...), sporządzonemu przez K. N. w P., na rzecz E. G., M. S., O. G., K. G., na których przeszło dotychczasowe uprawnienie wierzyciela Z. G., przeciwko J. M. w zakresie § 8 wyżej wymienionego aktu notarialnego, tj. co do obowiązku wydania nieruchomości położonej w obrębie (...) S., gmina P., powiat (...), województwo (...), stanowiącej zabudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...) oraz niezabudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...).

(dowód: postanowienie z 17.04.2024r. w sprawie I Co 168/24 k. 6 znajdujące się w aktach sprawy I Co 168/24 Sadu Rejonowego w Piszu)

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 344 § 1 k.c. przeciwko temu, kto samowolnie naruszył posiadanie, jak również przeciwko temu, na czyją korzyść naruszenie nastąpiło, przysługuje posiadaczowi roszczenie o przywrócenie stanu poprzedniego i o zaniechanie naruszeń. Roszczenie to nie jest zależne od dobrej wiary posiadacza ani od zgodności posiadania ze stanem prawnym, chyba że prawomocne orzeczenie sądu lub innego powołanego do rozpoznawania spraw tego rodzaju organu państwowego stwierdziło, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

W realiach rozpoznawanej sprawy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy był wystarczający by ustalić, że powód posiadał sporną nieruchomość, w chwili naruszenia posiadania. Powód nadal mieszkał w budynku mieszkalnym, który sprzedał poprzednikowi prawnemu pozwanych.

Strona pozwana nie negowała, że pozbawiła powoda posiadania poprzez wymianę zamków oraz nieudostępnienie powodowi kluczy.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do uznania, że strona powodowa dobrowolnie opuściła sporną nieruchomość, a tym samym że nie doszło do samowolnego naruszenia posiadania. Powód w czasie, gdy jego posiadanie było naruszone przebywał na turnusie rehabilitacyjnym.

W niniejszej sprawie pozwani wykazali jednak orzeczenie sądu stwierdzające, że stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgodny z prawem.

W wyżej przytoczonym przepisie art. 344 § 1 k.c. chodzi jedynie o prawomocne orzeczenia, które zostały wydane po dokonanym naruszeniu posiadania, a przed wydaniem wyroku w sprawie z powództwa posesoryjnego.

Przepis ten należy rozumieć w ten sposób, że jeżeli ten, kto naruszył cudze posiadanie, lub ten, na którego korzyść naruszenie nastąpiło, przedstawi w procesie posesoryjnym orzeczenie jednego z wymienionych organów, stwierdzające – po naruszeniu posiadania – że to jemu, a nie dotychczasowemu posiadaczowi przysługuje prawo do spornej rzeczy, które aktualnie jego, a nie powoda upoważnia do władania rzeczą, powództwo posiadacza zostanie – pomimo samowolnego naruszenia jego posiadania – oddalone.

Literatura i judykatura wyróżniają cechy, jakimi winno charakteryzować się orzeczenie, o którym mowa w art. 344 § 1 zd. 2 k.c., aby mogło służyć jako skuteczny środek obrony pozwanego przeciwko zarzutom powoda. Z samego brzmienia przepisu wynika, że orzeczenie to musi być prawomocne. W stosunku do orzeczeń sądowych brak jest wymogu zaopatrzenia ich w klauzulę wykonalności. Jednakże orzeczenie nieprawomocne, lecz wykonalne, a więc zaopatrzone w rygor natychmiastowej wykonalności, nie odpowiada warunkom analizowanego przepisu. Drugi wymóg odnosi się do podmiotu, od którego pochodzi orzeczenie. Podmiotem tym może być sąd lub inny organ powołany do rozpoznawania spraw dotyczących również posiadania. Trzeci wymóg dotyczy treści orzeczenia, która winna wskazywać, że w chwili orzekania w sprawie o naruszenie posiadania tylko pozwanemu, a nie innej osobie, przysługuje prawo do posiadania. W dalszej kolejności wskazuje się, że orzeczenie to ma przynajmniej pośrednio dotyczyć posiadania. Zarówno w piśmiennictwie, jak i w orzecznictwie zgodnie dokonuje się zacieśniającej wykładni art. 344 § 1 zd. 2, że orzeczenia, o których mowa w przepisie, dla wywołania opisanego w nim skutku muszą zostać wydane po fakcie naruszenia.

Bezspornym jest ,iż postanowieniem z dnia 17 kwietnia 2024 roku wydanym w sprawie I Co 168/24 Sąd Rejonowy w Piszu I Wydział Cywilny nadał klauzulę wykonalności aktowi notarialnemu „Umowie sprzedaży” z dnia 18 lipca 2022 roku, Repertorium A numer (...), sporządzonemu przez K. N. w P., na rzecz E. G., M. S., O. G., K. G., na których przeszło dotychczasowe uprawnienie wierzyciela Z. G., przeciwko J. M. w zakresie § 8 wyżej wymienionego aktu notarialnego, tj. co do obowiązku wydania przez J. M. nieruchomości położonej w obrębie (...) S., gmina P., powiat (...), województwo (...), stanowiącej zabudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...) oraz niezabudowaną działkę gruntu oznaczoną numerem geodezyjnym (...), w dniu 18 lipca 2022r. (par. 7 aktu notarialnego z dnia 18 lipca 2022r. Rep. A. Nr (...)).

Tym samym uznać należało, iż stan posiadania powstały na skutek naruszenia jest zgody z prawem.

Na marginesie należy zaznaczyć, że naruszenie posiadania nastąpiło w celu uchronienia mienia przed zniszczeniem. Powód nie zapewnił ogrzewania budynku podczas swojej nieobecności, tak więc pozwana E. G. naruszając posiadanie powoda chroniła swoją nieruchomość przed uszkodzeniem.

O kosztach procesu Sąd rozstrzygnął w oparciu o § 5 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz art. 98 k.p.c., zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Sąd zasądził od powoda J. M. solidarnie na rzecz pozwanych K. G. i M. S. kwotę 354 złote, na którą składają się: kwota 320 złotych tytułem zastępstwa procesowego raz 34 złote tytułem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.