Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 sierpnia 2024 r.

Sąd Rejonowy w Kętrzynie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 28 sierpnia 2024 r. w K.

na podstawie art. 339 §1 k.p.c.

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Funduszu Wierzytelności Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego (...) nr 211 z siedzibą we W.

przeciwko M. P.

o zapłatę

I.  powództwo oddala.

UZASADNIENIE

Powód (...) Niestandaryzowany Fundusz Wierzytelności Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. wniósł o zasądzenie od pozwanej M. P. kwoty 14 427,19 złotych wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód wskazał, że nabył w dniu 21 grudnia 2023 roku, od spółki (...) S.A., wierzytelność pieniężną względem pozwanej M. P.. Sporna wierzytelność wywodzi się z umowy pożyczki nr (...) z 23 marca 2020 roku, na mocy której spółka (...) S.A. udzieliła pozwanej pożyczki. Całkowita kwota udzielonej pożyczki to 10 270 zł, prowizja za udzielenie pożyczki 5 135 zł, opłata za elastyczny plan 2 630,20 zł, a łączna kwota odsetek to 1 179,90 zł. Całkowita kwota do zapłaty wyniosła zatem 19 255,10 złotych, którą pozwana zobowiązała się zapłacić w 90 cotygodniowych ratach po 213,95 zł każda. Pozwana spłaciła wyłącznie 44 raty pożyczki i wobec nie wywiązywania się z zawartej umowy została wezwana przez pożyczkodawcę do zapłaty. Po niezastosowaniu się do jego treści pożyczkodawca zbył całość praw i obowiązków wynikających z tej umowy pożyczki, w dniu 21 grudnia 2023 r., na rzecz powoda.

Pozwana nie złożyła odpowiedzi na pozew.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Powództwo podlegało oddaleniu z powodu niewykazania przez powoda skutecznego nabycia wierzytelności (...) S.A. w W. względem pozwanej.

Przedstawione dokumenty umowy pożyczki (k. 9, 20-23, 25) pozwoliły na ustalenie zawarcia przez (...) S.A, w W. z pozwaną M. P., w dniu 23 marca 2020 roku, umowy pożyczki nr (...), na warunkach wskazanych w treści umowy (w wariancie P. Tygodniowej w G.) oraz fakt odnotowania zaległości pozwanej z tego tytułu. Z kolei dokumenty umowy przelewu wierzytelności z 21 grudnia 2023 r. (k. 10-19) pomimo braku podstaw negacji prawdziwości ich treści, nie pozwoliły ustalić skutecznego przelewu wierzytelności pożyczkodawcy na rzecz powoda.

Istnienie legitymacji procesowej Sąd bada z urzędu orzekając co do istoty sprawy. Kwestia legitymacji czynnej powoda wymaga odniesienia się w pierwszym rzędzie albowiem ustalenie legitymacji stron procesu poprzedza materialne badanie powództwa. Legitymacja procesowa to uprawnienie wypływające z prawa materialnego (konkretnego stosunku prawnego) do występowania z konkretnym roszczeniem przeciwko innemu konkretnemu podmiotowi, zwłaszcza w sytuacji, gdy jak w niniejszej sprawie powództwo zostało wytoczone przez podmiot, który nie zawierał bezpośrednio z pozwaną umowy, z której wywodzony jest obowiązek zapłaty.

Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). W myśl wskazanych przepisów to strony obowiązane są przedstawiać dowody, a Sąd nie jest władny tego obowiązku nawet wymuszać, ani – poza zupełnie wyjątkowymi sytuacjami – zastępować stron w jego wypełnieniu. Spoczywający na stronie ciężar udowodnienia roszczenia rozumieć należy z jednej strony jako obarczenie strony procesu obowiązkiem przekonania sądu dowodami o słuszności swoich twierdzeń, a z drugiej konsekwencjami zaniechania realizacji tego obowiązku, lub jego nieskuteczności. Tą konsekwencją jest zazwyczaj niekorzystny dla strony wynik procesu (tak: Sąd Najwyższy w wyroku z 7 listopada 2007 r. (II CSK 293/07)). Powód reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika procesowego winien przejawiać staranność w wykazaniu zasadności powództwa.

Nie można było również w przedmiotowej sprawie uznać, że pozwana nie przedstawiając swojego stanowiska w rzeczywistości uznała powództwo. Sąd jest zobligowany do uznania twierdzeń powoda przy bezczynności pozwanej jedynie w razie braku wątpliwości, co do zasadności pozwu. W art. 339 § 2 k.p.c. nie chodzi o prawne domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda. W omawianym przypadku sąd ocenia, czy okoliczności podane w pozwie, nie budzą uzasadnionych wątpliwości, albo nie zostały przytoczone w celu obejścia prawa. Przyjęcie za prawdziwe twierdzeń powoda dotyczy wyłącznie okoliczności faktycznych i nie zwalnia sądu orzekającego od obowiązku rozważenia, czy oświadczenia te uzasadniają należycie i w całości żądania pozwu i czy uwzględnienie tych żądań nie narusza obowiązujących przepisów. Stanowisko takie nie budzi wątpliwości w nauce prawa, znalazło także wyraz w orzecznictwie Sądu Najwyższego (por. wyroki: z dnia 15 września 1967 r. - III CRN 175/97, OSNCP 1968, nr 8-9, poz. 142; z dnia 31 marca 1999 r., I CKU 176/97, Prok.i Pr.-wkł. 1999/9/30).

Powodowy Fundusz wywodzi swoje roszczenie z umowy cesji wierzytelności zawartej z wierzycielem pierwotnym w dniu 21 grudnia 2023 r., na podstawie której miał nabyć wierzytelność wobec pozwanej.

W myśl art. 509 § 1 k.c., wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba, że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. Przelew wierzytelności jest umową między wierzycielem (cedentem), a osobą trzecią (cesjonariuszem), która co do zasady nie wymaga ani udziału, ani zgody dłużnika. Na mocy tej umowy osoba trzecia nabywa od dotychczasowego wierzyciela przysługującą mu wierzytelność. Dotychczasowy wierzyciel przestaje być stroną stosunku zobowiązaniowego na skutek utraty wierzytelności. W jego miejsce do stosunku tego wstępuje nabywca wierzytelności, który uzyskuje pozycję wierzyciela. Umowa przelewu prowadzi do singularnego i translatywnego nabycia prawa podmiotowego przez cesjonariusza (tak np. K. Zawada, w: SPP, t. 6, 2018, s. 1395; K. Zagrobelny, w: E. Gniewek, P. Machnikowski, Komentarz KC, 2017, art. 509, Nb 1; W. Kurowski, w: M. Habdas, M. Fras, Komentarz KC, t. 3, 2018, art. 509, Nt 1).

W ocenie sądu powód nie wykazał prawidłowej reprezentacji cedenta przy umowie przelewu wierzytelności z 21 grudnia 2023 r., co nie pozwoliło ustalić skuteczności przelewu wierzytelności względem pozwanej. Z przedstawionego dokumentu tej umowy wynika, że (...) S.A. w W. (cedent) miał być reprezentowany przez pełnomocnika A. W., umocowaną do działania na podstawie pełnomocnictwa udzielonego dzień wcześniej, tj. 20 grudnia 2023 r. Dokument pełnomocnictwa nie został dołączony do pozwu. Taki sposób reprezentacji nie wynika również z rejestru sądowego cedenta (KRS (...)).

Osoba prawna działa przez swoje organy (art. 38 k.c.), co oznacza, że wyłącznie działania organu należy traktować jako działania samej osoby prawnej. Oświadczenie o przelewie wierzytelności nie zostało złożone zgodnie z teorią organów, ani nie zostało potwierdzone dokumentem pełnomocnictwa. Skoro zatem A. W. nie działa w charakterze zarządu spółki, i brak jest dowodu jej umocowania przez ten organ, skuteczność jej oświadczenia nie została wykazana, co nie pozwala na dokonywanie na jego podstawie jakichkolwiek ustaleń.

Wobec niewykazania skuteczności przelewu wierzytelności powództwo należało oddalić.

Jedynie na marginesie warto również odnotować, że z treści punktu 24 umowy pożyczki zawartej przez pozwaną z pierwotnym wierzycielem ( (...) S.A. w W.) wynika ograniczenie uprawnienia pożyczkodawcy zbycia całości lub części wierzytelności wynikającej z tego stosunku prawnego na rzecz osoby trzeciej. Stosownie to postanowienia umownego z tego punktu pożyczkodawca ma prawo zbyć wierzytelność dopiero po wypowiedzeniu umowy pożyczki, które z kolei mogło nastąpić po wystąpieniu przesłanek wskazanych w punkcie 23 umowy.

Z treści uzasadnienia pozwu wynika, że (...) S.A. w W. miała wezwać pozwaną do zapłaty, a po bezskutecznym upływie terminu zakreślonego do wpłaty zbyć wierzytelność. Brak wcześniejszego wypowiedzenia umowy pożyczki wskazuje, że zawarcie z powodem w dniu 21 grudnia 2023 r. umowy przelewu praw i obowiązków wynikających z tej umowy nastąpiło wbrew umownemu zastrzeżeniu. Zgodnie z wcześniej przywołanym art. 509 §1 k.c. zawarcie umowy w wbrew umownemu zastrzeżeniu nie mógł skutkować przeniesieniem wierzytelności na rzecz powoda.

Z tych wszystkich względów Sąd oddalił powództwo w całości.