Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 listopada 2023 roku

Sąd Rejonowy w Mrągowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 29 listopada 2023 roku w Mrągowie

na rozprawie

sprawy z powództwa G. C., A. Z. i A. R.

przeciwko A. P. (1), A. P. (2), A. P., M. P. i P. P. (2)

o zapłatę

powództwo oddala.

Sygn. akt I C 358/23

UZASADNIENIE

Powodowie G. C., A. Z. i A. R. prowadzący działalność gospodarczą pod firmą P.U.H. (...) s. c. z siedzibą w T. domagali się zasądzenia solidarnie od pozwanych A. P. (1), A. P. (2), A. P. (3), M. P. i P. P. (2) na swoją rzecz kwoty 2.473,78 złotych wraz z odsetkami umownymi w wysokości dwukrotności odsetek ustawowych za opóźnienie liczonymi od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazali, że wierzytelność dochodzona pozwem wynika z umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku, na mocy pożyczkobiorca L. P. otrzymał kwotę w wysokości 3.000 złotych zobowiązując się do jej zwrotu na warunkach określonych w umowie, czego nie dokonał. W dalszej kolejności podali, że z ich ustaleń wynika, że w/w pożyczkobiorca zmarł, zaś pozwani A. P. (1), A. P. (2), A. P. (3), M. P. i P. P. (2) należą do kręgu ustawowych spadkobierców dłużnika.

Pozwani nie zajęli w sprawie żadnego stanowiska.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 19 grudnia 2017 roku L. P. zawarł z (...) sp. z o.o.
z siedzibą w T. umowę pożyczki gotówkowej nr (...), na mocy której otrzymał kwotę 3.000 złotych, zobowiązując się do zwrotu kwoty 5.813,47 złotych (kwota 3.000 złotych tytułem udostępnionego kapitału, kwota 2.250 złotych tytułem prowizji oraz kwota 563,47 złotych tytułem odsetek).

(dowód: umowę pożyczki gotówkowej – k. 9-11)

W dniu 20 grudnia 2017 roku (...) sp. z o.o. z siedzibą w T. zawarła
z G. C., A. Z., A. R. – wspólnikami P.U. H (...) s. c. z siedzibą w T. umowę przelewu wierzytelności, której przedmiot stanowiła wierzytelność przysługująca cedentowi w stosunku do L. P. z tytułu umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku w kwocie 5.252,88 złotych.

(dowód: umowa przelewu wierzytelności – k. 12, pełnomocnictwa – k. 13-14)

W dniu 11 kwietnia 2018 roku G. C., A. Z., A. R. wspólnicy P.U. H (...) s. c. z siedzibą w T. (organizatorzy) zawarli
z K. S. (nabywcą) umowę przeniesienia prawa majątkowego nr (...), której przedmiot stanowiła wierzytelność przysługująca nabywcy w stosunku do L. P.
z tytułu umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku
w kwocie 5.252,88 złotych.

(dowód: umowa przeniesienia prawa majątkowego nr (...) – k. 17-17v, pełnomocnictwo – k. 18)

W dniu 30 kwietnia 2020 roku K. S. zawarła z G. C., A. Z. i A. R. – wspólnikami P.U. H (...) s. c.
z siedzibą w T. (powiernik) umowę powierniczego przelewu wierzytelności, której przedmiot stanowiła wierzytelność przysługująca cedentowi w stosunku do L. P. z tytułu umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku
w kwocie 5.252,88 złotych.

(dowód: umowa powierniczego przelewu wierzytelności – k. 19-19v, pełnomocnictwo –
k. 20)

Pismem z dnia 21 października 2022 roku G. C., A. Z., A. R. wspólnicy P.U. H (...) s. c. z siedzibą w T. wezwali P. P. (2) – jako spadkobiercę zmarłego pożyczkobiorcy – do zapłaty kwoty 2.417,70 złotych z tytułu zawartej przez L. P. umowy pożyczki gotówkowej
nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku.

(dowód: wezwanie do zapłaty – k. 21-22)

Na podstawie wniosku G. C., A. Z. i A. R. z dnia 5 grudnia 2022 roku w Sądzie Rejonowym w Mrągowie prowadzone było pod sygnaturą akt I Ns 419/22 postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku po L. P.. Postępowanie to prowadzone było z udziałem A. P. (1), A. P. (2), A. P., M. P. i P. P. (2). W toku sprawy spadkowej nie udało się odebrać zapewnienia spadkowego, ustalić spadkobierców
i wobec bierności wnioskodawców Sąd Rejonowy w Mrągowie postanowieniem z dnia
27 czerwca 2023 roku na podstawie art. 177 § 1 pkt 6 kpc postępowanie zawiesił, a następnie postanowieniem z dnia 5 października 2023 roku postępowanie umorzył. Postanowienie
to jest obecnie prawomocne.

(dowód: dokumenty w aktach sprawy I Ns 419/22)

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo było niezasadne i nie zasługiwało na uwzględnienie.

Na wstępie wskazać należy, że zgodnie z brzmieniem art. 339 § 1 kpc, jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, Sąd wyda wyrok zaoczny. W niniejszej sprawy pozwani nie ustosunkowali się co do twierdzeń podnoszonych w pozwie. Niewątpliwie więc nie podjęli obrony, a konsekwencją tego stanu rzeczy było spełnienie przesłanek do wydania wyroku zaocznego.

Wydanie wyroku zaocznego co do zasady opiera się na przyjęciu za prawdziwe twierdzeń powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawą, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa (art. 339 § 2 kpc). Domniemanie prawdziwości twierdzeń powoda, o jakich mowa w art. 339 § 2 kpc, nie ma zatem charakteru bezwzględnego, gdyż nie obowiązuje, jeżeli twierdzenia powoda budzą uzasadnione wątpliwości lub zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W realiach niniejszej sprawy powodowie domagali się zasądzenia od pozwanych zapłaty kwoty 2.473,78 złotych stanowiącej wierzytelność powstałą w wyniku zawarcia przez zmarłego L. P. z wierzycielem pierwotnym (...) sp. z o.o. z siedzibą
w T. umowy pożyczki gotówkowej nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku.

Zgodnie z treścią art. 922 § 1 kc prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą
z chwilą jego śmierci na jego spadkobierców; jeżeli jest kilku spadkobierców, dziedziczą oni spadek w częściach ułamkowych określonych w ustawie. Dziedziczenie to ma charakter sukcesji uniwersalnej (tzw. następstwo pod tytułem ogólnym). Wskutek jednego zdarzenia – śmierci spadkodawcy – spadkobiercy z mocy prawa wstępują w sytuację prawną zmarłego
i ponoszą odpowiedzialność za uregulowanie wobec wierzycieli spadkowych należności wynikających z zawartych przez spadkodawcę zobowiązań, w tym m.in. umów o pożyczki.

W procesie cywilnym to na stronach spoczywa obowiązek twierdzenia
i dowodzenia tych wszystkich okoliczności, które stosownie do art. 227 kpc mogą być przedmiotem dowodu. Ciężar dowodu spoczywa zaś – stosownie do treści art. 6 kc –
na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne.

Odnosząc powyższe do okoliczności niniejszej sprawy, biorąc zarazem pod uwagę treść pozwu, jak i fakt, iż pozwani nie ustosunkowali się co do twierdzeń zawartych
w pozwie, stwierdzić należy, że kluczowym dla uznania zasadności niniejszego powództwa byłoby wykazanie przez stronę powodową okoliczności, iż pożyczkobiorca L. P. zmarł, a pozwani należą do kręgu jego spadkobierców i nabyli spadek po zmarłym pożyczkobiorcy. Okoliczności te przesądzałyby bowiem o odpowiedzialności pozwanych jako spadkobierców zmarłego dłużnika za długi spadkowe.

Nie ulega wątpliwości, że najprostszym i najpewniejszym sposobem udowodnienia przedmiotowych okoliczności jest uzyskanie przez wierzyciela stwierdzenia nabycia spadku. Zgodzić należy się ze stroną powodową, iż w świetle obowiązujących przepisów prawnych – wierzyciel – występując z roszczeniem przeciwko spadkobiercom zmarłego dłużnika – nie jest obowiązany do przedstawienia Sądowi postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Niemniej jednak w dalszym ciągu związany jest on generalną regułą dowodową wyrażoną
w art. 6 kc, według której to na powodzie spoczywa ciężar udowodnia faktów pozytywnych, które stanowią podstawę dochodzonego powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi on swoje prawa ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 1997 roku sygn. akt I PKN 375/97, publ. OSNP 1998/18/537). W sytuacji gdy powód występuje z roszczeniem przeciwko spadkobiercom dłużnika, a nie dysponuje stwierdzeniem nabycia spadku (jak w niniejszej sprawie), powinien on wykazać, że osoba pozwana należy do kręgu spadkobierców ustawowych dłużnika. Okoliczność następstwa prawnego danej osoby po spadkodawcy może zaś udowadniać wszelkimi dostępnymi środkami dowodowymi, np. przedłożyć odpowiednie odpisy aktów stanu cywilnego i wskazywać, że spadkobiercy minął termin do odrzucenia spadku ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 3 sierpnia 2021 roku sygn. akt I NSNc 24/20, publ. LEX nr 3207785).

Na gruncie niniejszej sprawy strona powodowa nie zdołała wykazać zaistnienia okoliczności mającej bezpośrednie przełożenie na legitymację bierną po stronie pozwanych, tj. tego, że pozwani należą do kręgu spadkobierców ustawowych pożyczkobiorcy i ich następstwa prawnego po spadkodawcy. Celem wykazania zasadności dochodzonego pozwem roszczenia przedłożyli jedynie dowody w postaci umowy pożyczki gotówkowej
nr (...) z dnia 19 grudnia 2017 roku, dokumentów cesji oraz wezwania
do zapłaty zaadresowanego na dane osobowe P. P. (2). Nie przedstawili natomiast żadnych dokumentów na okoliczność pokrewieństwa pożyczkobiorcy
z pozwanymi. Sam fakt tożsamości nazwiska pozwanych z nazwiskiem pożyczkobiorcy nie przesądza bowiem o ich pokrewieństwie, a przede wszystkim o stopniu tego pokrewieństwa. Z samego faktu tożsamości nazwiska nie sposób bowiem wyprowadzić wniosku, iż osoby
te należą do pierwszego kręgu spadkobierców ustawowych pożyczkobiorcy.

Jedynie na marginesie wskazać należy, iż Sąd – działając z urzędu – ustalił,
że w tutejszym Sądzie prowadzona była sprawa o stwierdzenie nabycia spadku po L. P.. W toku tej sprawy spadkowej nie udało się jednak odebrać zapewnienia spadkowego i ustalić spadkobierców zmarłego L. P.. Postanowieniem z dnia
5 października 2023 roku Sąd Rejonowy w Mrągowie umorzył to postępowanie,
a postanowienie to jest obecnie prawomocne. Brak zatem jakichkolwiek dowodów
na następstwo prawne pozwanych po spadkodawcy.

Mając powyższe na uwadze – na podstawie art. 6 kc – orzeczono jak na wstępie.

/-/ sędzia Krzysztof Połomski

ZARZĄDZENIE

1.  odnotować,

2.  odpis doręczyć:

a)  pełnomocnikowi powodów,

b)  pozwanym z pouczeniem o sprzeciwie,

3.  za 7/14 dni.

M., dnia 29 listopada 2023r.