Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Rejonowego w Zwoleniu z dnia 7 maja 2024 roku

Pismem z dnia 13 marca 2024 roku (data wpływu) powodowie M. B. i J. B. wnieśli pozew przeciwko pozwanej A. B. o nakazanie pozwanej przywrócenie powodom utraconego na skutek naruszenia przez A. B. posiadania ciągnika rolniczego (...) z 2007 roku o numerach rejestracyjnych (...) oraz przyczepy do przewozu koni SAM o numerach rejestracyjnych (...) z 2012 roku poprzez wydanie powodom opisanego ciągnika rolniczego i przyczepy do przewozu koni oraz dowodów rejestracyjnych wymienionego pojazdu i przyczepy. Wraz z wnioskiem powodowie złożyli wniosek o zabezpieczenie powyższego roszczenia na czas trwania postępowania, poprzez zakazanie pozwanej sprzedaży ciągnika rolniczego (...) z 2007 roku, nr rej. (...) oraz przyczepy do przewodu koni SA , nr rej. (...)nY z 2012 roku. Do pozwu dołączona została kopia umowy darowizny, umowy o ustanowienie służebności oraz umowy o ustanowienie użytkowania zawartej w akcie notarialnym Rep A Nr 2116/2014 z dnia 20 listopada 2014 roku, na mocy której M. i J. małżonkowie B. darowali m. in. synowi S. B. nieruchomości położone w miejscowości M., gmina K. składające się z działek oznaczonych w ewidencji gruntów numerami: (...), (...), 193, 164/1, 195, 290, 586/1, 587, (...), 585/1, 658 i 291/2 o łącznej powierzchni 6,06 ha. Z aktu tego wynika także, iż S. B. ustanowił nieodpłatnie dożywotnią osobistą służebność polegającą na prawie zamieszkiwania w domu murowanym posadowionym na działce nr (...) położonej w M., gmina K. na rzecz swoich rodziców, tj. M. B. i J. B.. Ponadto obdarowany ustanowił nieodpłatnie dożywotnie prawo użytkowania polegające na prawie korzystania i pobierania pożytków z lasu znajdującego się na działkach nr (...) położonych w M., gmina K. na rzecz sióstr M. Ł. i B. G.. Do pozwu załączona została także kopia dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia obowiązkowego budynków i odpowiedzialności cywilnej rolnika w gospodarstwie rolnym (...), w okresie od 01 stycznia 2024 roku do 31 grudnia 2024 roiku, kopia polisy ubezpieczeniowej nr (...), zawarta na okres od 08 lutego 2024 roku do 07 lutego 2025 roku dot. mienia ruchomego znajdującego się w powyższym gospodarstwie rolnym, kopia blankietu służąca do opłacenia składki ubezpieczeniowej na nazwisko S. B., kopie potwierdzenia uiszczenia składki z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników za okres: III i IV kwartał 2023 roku, gdzie jako osoby objęte w/w ubezpieczeniem wskazano A. B. i S. B.. W aktach sprawy znajduje się także kopia ugody zawartej w dniu 20 lutego 2024 roku w M. zawartej pomiędzy powodami a pozwaną, na mocy której A. B. wyraziła zgodę na przepisanie zwierząt gospodarskich (krów i koni) w (...) na własność M. B.. Do pozwu załączono także odpis skróconego aktu zgonu, z ktersci którego wynika, iż S. B. zmarł w dniu 20 stycznia 2024 roku w R. (k. 3-24).

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Dopuszczalność udzielenia uprawnionemu ochrony prawnej o charakterze tymczasowym, w ramach realizowanego przed sądem postępowania o udzielenie zabezpieczenia, w każdej sprawie cywilnej zarówno przed wszczęciem postępowania, jak i w jego toku, wynika bezpośrednio z treści art. 730 § 1 i 2 zdanie pierwsze k.p.c. Udzielenie zabezpieczenia jest dopuszczalne co do zasady wówczas, gdy podmiot domagający się ochrony tymczasowej uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wówczas, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie (art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c.). Roszczenie zaś jest uprawdopodobnione, jeśli bez głębszego wnikania we wszystkie możliwe aspekty faktyczne i prawne sprawy, istnieje szansa, że w świetle przytoczonych przez wnioskodawcę twierdzeń faktycznych popartych dowodami lub środkami nie będącymi dowodami w rozumieniu k.p.c. – przysługuje ono osobie uprawnionej.

Podkreślić należy, że uprawdopodobnienie roszczenia stanowi ustalenie faktów co do roszczenia za pomocą środka prostszego, o mniejszej sile przekonania niż dowód. Sąd w postępowaniu zabezpieczającym jest przy tym uprawniony oceniać wagę przesłanek uwiarygodniających roszczenie przez ich porównanie z przesłankami, które podważają uprawdopodobnienie powództwa. Zgodnie z art. 243 k.p.c., ilekroć ustawa przewiduje uprawdopodobnienie zamiast dowodu, zachowanie szczegółowych przepisów o postępowaniu dowodowym nie jest konieczne. Pozwala to sądowi oprzeć się na środkach niebędących dowodami w rozumieniu k.p.c., tj. pisemnych oświadczeniach osób czy wyjaśnieniach stron. W orzecznictwie uprawdopodobnienie jest traktowane jako surogat dowodu, zwolniony od ścisłych formalności dowodowych. Niemniej jednak uprawdopodobnienie roszczenia dotyczy faktów, nie odnosi się zaś do uproszczeń w zakresie analizy prawnej roszczenia.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt sprawy niniejszej, Sąd doszedł do przekonania, iż wniosek o udzielenie zabezpieczenia nie jest zasadny. Powołując się na treść przywołanych wyżej art. 730 § 1 i art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. wskazać należy, iż w przedmiotowej sprawie, na obecnym etapie postępowania, strona powodowa nie uprawdopodobniła istnienia roszczenia, a tym samym interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia. Przed dokonaniem dokładnej analizy przesłanek z art. 344 k.c. (roszczenie posesoryjne) podnieść należy, że na obecnym etapie postępowania zgromadzony w nim materiał dowodowy opiera się głównie na stanowiskach i twierdzeniach powodów zaprezentowanych w treści złożonego przez nich pozwu wraz z wnioskiem o zabezpieczenie roszczenia. Należy jednak pamiętać, iż uprawdopodobnienie roszczenia nie może opierać się tylko na samych twierdzeniach strony i to zawartych w piśmie procesowym inicjującym postepowanie. Po przeanalizowaniu dokumentów załączonych do pozwu Sąd uznał, iż żaden z nich nie wskazuje wprost, aby to powodowie, tj. M. i J. małżonkowie B. zawierali ustną umowę użyczenia z nieżyjącym już synem S. B., na mocy której byliby uprawnieni do prowadzenia gospodarstwa rolnego oraz korzystania z budynków gospodarczych oraz maszyn i urządzeń rolniczych, wchodzących w skład tego gospodarstwa. Z treści kopii umowy darowizny z dnia 20 listopada 2014 roku wynika, iż małżonkowie B. darowali m. in. synowi S. B. gospodarstwo rolne położone w miejscowości M., gm. K. o pow. 6,60 ha. S. B. natomiast ustanowił nieodpłatnie dożywotnią osobistą służebność na rzecz M. B. i J. B., polegającą na prawie zamieszkiwania w domu murowanym posadowionym na działce nr (...) położonej w M., gm. K.. Z treści złożonego przez S. B. oświadczenia nie wynika, by uprawnieni z tytułu służebności osobistej mieli także prawo do korzystania z budynków gospodarskich i maszyn rolniczych wchodzących w skład tego gospodarstwa. Twierdzeniem powodów przeczy także treść ugody jaka została zawarta w dniu 20 lutego 2024 roku pomiędzy pozwaną A. B. (żoną nieżyjącego S. B.) a J. B. (powódką), z której wynika iż to A. B. była w posiadaniu zwierząt gospodarskich (krów, koni) po śmierci jej męża, a nie powodowie, którzy twierdzili że to oni, a nie syn, prowadzili przedmiotowe gospodarstwo. Z treści tej ugody wynika także, iż powodowie zapłacili z tego tytułu swojej synowej kwotę 10.000 złotych, co może wskazywać na fakt, iż nie byli posiadaczami nie tylko tych zwierząt gospodarskich, ale także innych maszyn i urządzeń wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, którego właścicielem był S. B.. Treść żadnego z dokumentów dołączonych do pozwu nie wskazuje, aby to powodowie sfinansowali z własnych środków i nabyli przedmiotowy ciągnik rolniczy marki Z. (...) oraz przyczepkę do przewodu koni. Fakt, że przedmiotowy ciągnik i przyczepa do przewozu koni znajdowały się na posesji powodów, przed odebraniem ich przez pozwaną w asyście funkcjonariuszy policji, nie może świadczyć jednoznacznie, iż te maszyny rolnicze były w posiadaniu powodów. Jak sami przyznali w pozwie, relacje w małżeństwie ich syna S. B. i A. B., nie były najlepsze. Z powodu trwającego konfliktu małżeńskiego ich syn wielokrotnie przeprowadzał się do powodów i u nich zamieszkiwał. Okoliczności te mogą wskazywać, że w miejscu zamieszkania rodziców przechowywał także maszyny i urządzenia rolnicze, ale nie może to świadczyć o tym, że przekazał je w posiadanie rodzicom, czyli powodom. Ponadto pokwitowanie uiszczenia składki z tytułu ubezpieczenia społecznego rolników w KRUS-ie, wystawione na nazwisko S. B. oraz potwierdzenie zawarcia ubezpieczenia OC rolników także nie potwierdza, aby to powodowie opłacali te składki, a nie właściciel gospodarstwa rolnego.

Jak wynika z treści art. art. 730 ¹ § 1 k.p.c., o czym była już mowa wyżej, podstawę udzielenia zabezpieczenia stanowi uprawdopodobnienie, a nie – uwiarygodnienie roszczenia. Do zabezpieczenia powództwa nie są jednak wystarczające same twierdzenia strony domagającej się zabezpieczenia. Wynika z tego, iż ustawa dla uprawdopodobnienia wymaga przedłożenia określonego materiału dowodowego, który tylko – biorąc pod uwagę treść przepisu art. 243 k.p.c. - nie jest oceniany w świetle szczególnych przepisów o postępowaniu dowodowym. Może to dotyczyć zarówno środków, które zamierza w późniejszym czasie wykorzystać w postępowaniu dowodowym, jak i takich, które nie są możliwe do przeprowadzenia w trakcie tego postępowania. Reasumując – podmiot żądający zabezpieczenia powinien uprawdopodobnić roszczenie, czyli przedstawić taki materiał, który – bez konieczności przeprowadzenia postępowania dowodowego – prowadzi do wniosku o zasadności roszczenia. W niniejszym przypadku znamienne jest, że strona powodowa nie wskazała żadnych okoliczności, zdarzeń, dat, które mogłyby uprawdopodobnić roszczenie. Te okoliczności powodują, że roszczenie strony powodowej o nakazanie pozwanej A. B. przywrócenie M. i J. małż. B. utraconego posiadania ciągnika rolniczego marki Z. (...) oraz przyczepy do przewodu koni SAM, a także dowodów rejestracyjnych w/w pojazdów, na tym etapie postępowania nie jest wiarygodne, co uzasadnia odmowę udzielenia im zabezpieczenia, o czym Sąd orzekł na podstawie art. 730 ¹ § 1 k.p.c.

Sędzia Kinga Krok – Suchecka

Z/

1.  Odnotować.

2.  Odpis postanowienia z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powodów – bez pouczenia.

Zwoleń, dn. 29.05.2024r.

Sędzia Kinga Krok – Suchecka