Sygn. akt. I C 38/23
Dnia 6 maja 2024 r.
Sąd Rejonowy w Gdyni - I Wydział Cywilny w składzie:
Przewodniczący: asesor sądowy Mateusz Berent
Protokolant: Adrianna Bochniak
po rozpoznaniu w dniu 22 kwietnia 2024 roku w Gdyni
na rozprawie
sprawy z powództwa M. S.
przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.
o zapłatę
I. zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 8.452,75 zł (osiem tysięcy czterysta pięćdziesiąt dwa złote siedemdziesiąt pięć groszy) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie liczonymi od kwoty:
- 6100 zł za okres od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty,
- 2352,75 zł za okres od dnia 18 kwietnia 2023 r. do dnia zapłaty;
II. oddala powództwo w pozostałym zakresie;
III. zasądza od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz powoda M. S. kwotę 3317 zł (trzy tysiące trzysta siedemnaście złotych) tytułem kosztów procesu wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;
IV. nakazuje pobrać od pozwanej Towarzystwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni kwotę 324,61 zł (trzysta dwadzieścia cztery złote sześćdziesiąt jeden groszy) tytułem zwrotu kosztów tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.
Sygn. akt I C 38/23
wyroku z dnia 6 maja 2024 roku
I.
(żądanie i podstawa faktyczna pozwu)
1. Powód M. S. wystąpił z powództwem przeciwko Towarzystwu (...) Spółce Akcyjnej z siedzibą w W., domagając się:
a) zasądzenia od pozwanej kwoty 7.647 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia 15 kwietnia 2020 roku do dnia zapłaty tytułem zadośćuczynienia za krzywdę,
b) zasądzenia od pozwanej kwoty 2.352,75 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia złożenia pozwu do dnia zapłaty tytułem odszkodowania,
c) ustalenia, że pozwany podnosi odpowiedzialność na przyszłość za szkody, których powód może doznać w związku z obrażeniami ciała i rozstrojem zdrowia, jakich doznał na skutek zdarzenia z dnia 17 grudnia 2018 roku,
a także zasądzenia zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych.
2. W uzasadnieniu pozwu powód podniósł, że w dniu 17 grudnia 2018 roku z winy kierującego samochodem marki A. o nr rejestracyjnym (...) doszło do wypadku komunikacyjnego, na skutek czego powód doznał obrażeń ciała w postaci urazu odcinka szyjnego i lędźwiowego kręgosłupa, urazu czaszki, dyskopatii L5/S1, zaburzeń korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych odcinków C i L/S kręgosłupa. Powód przebywał na zwolnieniu lekarskim od 3 do 14 stycznia 2019 roku. Do dzisiaj powód odczuwa negatywne skutki ww. zdarzenia w postaci dolegliwości bólowych kręgosłupa uniemożliwiających mu normalne funkcjonowanie. W toku postępowania likwidacyjnego pozwany przyznał powodowi kwotę 900 zł z tytułu zadośćuczynienia oraz kwotę 454,51 zł tytułem odszkodowania za poniesione koszty leczenia. Zdaniem powoda przyznanej kwoty zadośćuczynienia nie sposób uznać za adekwatną w stosunku do rozmiaru krzywdy, w szczególności odczuwanych dolegliwości, długotrwałości bólu i cierpień, a także wpływu wypadku na życie osobiste i zawodowe powoda. Pozwany nie zwrócił także kosztów leczenia w kwocie 2.352,75 zł. Powód domaga się odsetek od zadośćuczynienia od dnia następnego po dniu wydania przez ubezpieczyciela decyzji o wypłacie części świadczenia, uznając, że w tej dacie pozwany dysponował już materiałem pozwalającym na ocenę całości roszczeń.
(pozew, k. 3-7)
3. Wobec cofnięcia pozwu w zakresie żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego za skutki zdarzenia z dnia 17 grudnia 2018 roku, postanowieniem z dnia 26 marca 2023 roku Sąd umorzył postępowanie w tym zakresie.
(postanowienie z dnia 26 marca 2023 r., k. 50)
II.
(stanowisko pozwanej)
4. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych. Ubezpieczyciel zakwestionował przede wszystkim, by w skutek zdarzenia z dnia 17 grudnia 2018 roku powód doznał urazów opisanych w pozwie. Jak bowiem zauważył, po wypadku powód nie został zatrzymany w szpitalu, a z wykonanego zdjęcia RTG nie wynika, aby stwierdzono u niego zmiany urazowe w obrębie kręgosłupa szyjnego, kości pokrywy czaszki bądź kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego. Sam fakt skierowania na badania nie świadczy o tym, że doszło do zaburzeń korzeni rdzeniowych i splotów nerwowych. Zdaniem pozwanego dolegliwości powoda mogą wynikać ze schorzeń samoistnych. Sam opis badania (...) nie pozwala na uznanie, że stwierdzona na jego podstawie przepuklina powstała na skutek wypadku z dnia 17 grudnia 2018 r. Pozwany zwrócił także uwagę, że poza jedną serią zabiegów rehabilitacyjnych, powód nie kontynuował rehabilitacji w późniejszym okresie, co oznacza, że nie odczuwa już dolegliwości. W ocenie pozwanego w wyniku ww. zdarzenia powód nie doznał uszczerbku na zdrowiu, a dotychczas wypłacone zadośćuczynienie w pełni zrekompensowało doznaną krzywdę. Ubezpieczyciel podniósł także, że koszty leczenia wskazane w pozwie nie pozostają w adekwatnym związku przyczynowym ze skutkami zdarzenia z dnia 17 grudnia 2018 roku, a także wskazał na możliwość skorzystania przez powoda z usług medycznych na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia. Wreszcie, podniósł, że ewentualne odsetki powinny zostać zasądzone od dnia wyrokowania.
(odpowiedź na pozew, k. 56-58v)
III.
Sąd ustalił następujący stan faktyczny:
5. W dniu 17 grudnia 2018 roku kierująca samochodem osobowym marki A. o numerze rejestracyjnym (...) włączając się do ruchu z drogi podporządkowanej nie ustąpiła pierwszeństwa przejazdu powodowi M. S., który jechał ulicą (...). S. D. w kierunku G. samochodem marki S. o numerze rejestracyjnym (...), w wyniku czego doprowadziła do zderzenia obu pojazdów. Na skutek zderzenia w pojeździe powoda aktywowały się poduszki powietrzne, a drzwi zostały zablokowane. W chwili zdarzenia powód miał zapięte pasy bezpieczeństwa. Powód zdołał opuścić auto o własnych siłach. Widząc, że sprawca wypadku zemdlał, wezwał pogotowie ratunkowe. Bezpośrednio po wypadku powód nie odczuwał żadnych dolegliwości.
(dowód: przesłuchanie powoda M. S., płyta CD k. 94)
6. Dopiero wieczorem po powrocie do domu powód zaczął odczuwać dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowego kręgosłupa oraz czaszki. W związku z tym jego ówczesna narzeczona zawiozła go na Szpitalny Oddział Ratunkowy Szpitala św. W. a P. w G., gdzie rozpoznano stłuczenie okolicy lędźwiowej kręgosłupa. W badaniu RTG nie stwierdzono żadnych zmian kostnych pourazowych w obrębie kręgosłupa szyjnego, kości pokrywy czaszki ani też w obrębie kręgosłupa lędźwiowo – krzyżowego, natomiast stwierdzono zniesienie lordozy szyjnej. Powód został zwolniony do domu z zaleceniem kontroli w POZ.
(dowód: przesłuchanie powoda M. S., płyta CD k. 94, dokumentacja medyczna leczenia powoda, k. 11-12)
7. Z uwagi na długie terminy oczekiwania na wizyty lekarskie w przychodniach publicznych powód zdecydował się na wykupienie rocznego abonamentu w prywatnej placówce (...) sp. z o.o.
8. W dniu 3 stycznia 2019 roku powód zgłosił się do tej placówki do lekarza rodzinnego, który postawił rozpoznanie w postaci zaburzeń korzeni rdzeniowych i spotów nerwowych i w związku z deklarowanymi bólami kręgosłupa odcinka C i L/S skierował powoda do ortopedy i neurologa, zapisał leki DicloDuo i M., a także wystawił zwolnienie lekarskie na okres od 3 do 14 stycznia 2019 roku.
9. Konsultacja ortopedyczna odbyła się w dniu 8 stycznia 2019 roku. Ortopeda zaordynował powodowi leki: S., DicloDuo, D. F., a także zalecił kontrolę po tygodniu. Podczas kolejnej wizyty w dniu 15 stycznia 2019 roku lekarz ortopeda zalecił dalsze stosowanie leków S. i DicloDuo oraz zabiegi, a także przedłużył zwolnienie lekarskie do dnia 25 stycznia 2019 roku. W dniu 16 stycznia 2019 roku powód został skierowany na kinezyterapię (terapię indywidualną jednego odcinka kręgosłupa).
10. Od 12 sierpnia 2019 roku powód przeszedł serię masaży leczniczych (masaż klasyczny, masaż głęboki) w prywatnym gabinecie fizjoterapeutycznym C. G. T..
11. W dniu 4 września 2019 roku poddano powoda badaniu (...), które wykazano obniżenie, odwodnienie i centralną przepuklinę krążka międzykręgowego wartości od 4 mm z niewielką migracją kaudalną na 5 mm na poziomie L5/S1.
12. Z uwagi na dolegliwości bólowe odcinka lędźwiowo – krzyżowego kręgosłupa od września 2019 roku powód kontynuował leczenie ortopedyczne u poradni (...) u lek. S. B.. W dniu 18 września 2019 roku podano powodowi blokadę (D., L., NaCl) do rozworu kości krzyżowej, co doprowadziło do ustąpienia dolegliwości bólowych. W dniach 25 września 2019 roku powód odbył wizytę kontrolną u lekarza ortopedy. Podczas kolejnej wizyty kontrolnej w dniu 23 października 2019 roku ortopeda skierował powoda na konsultację fizjoterapeuty. W trakcie leczenia dr B. postawił rozpoznanie w postaci choroby korzeni nerwów rdzeniowych (zespoły korzonkowe), bólów grzbietu, cech przeciążenia stawów międzykręgowych odcinka L-S. Z uwagi na dolegliwości bólowe okolicy lędźwiowo – krzyżowej powód ponownie był konsultowany przez lekarza ortopedę w dniu 9 lutego 2022 roku.
(dowód: dokumentacja medyczna leczenia powoda, k. 13-23, przesłuchanie powoda M. S., płyta CD k. 94)
13. W wyniku wypadku z dnia 17 grudnia 2018 roku powód doznał urazu kręgosłupa lędźwiowego, kręgosłupa szyjnego i czaszki. Uraz kręgosłupa lędźwiowego powodował cierpienia o znacznym nasileniu przez okres około dwóch tygodni. W tym czasie powód wymagał systematycznego przyjmowania doustnych, nienarkotycznych środków przeciwbólowych i prowadzenia sedatywnego, łóżkowo – fotelowego trybu życia. Następnie, dolegliwości znacznie zmalały, a ustąpiły po roku od wypadku. Proces leczenia przebiegał prawidłowo, a rokowania są niepewne z uwagi na obecność dyskopatii lędźwiowej. Obecne, niewielkie dolegliwości bólowe kręgosłupa lędźwiowego są spowodowane chorobą samoistną tj. dyskopatią L5/S1. Obrażenia kręgosłupa szyjnego i czaszki były powierzchowne i wygoiły się samoczynnie. Na skutek zdarzenia powód nie odniósł długotrwałego i trwałego uszczerbku na zdrowiu.
14. Poniesione przez powoda koszty leczenia były całkowicie uzasadnione.
(dowód: pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu (...), k. 129-133 wraz z pisemną opinią uzupełniającą, k. 157-158)
15. Na skutek wypadku powód nie korzystał z pomocy osób trzecich. Z uwagi na dolegliwości bólowe miał problemy z zasypianiem i snem, przyjmował silne leki przeciwbólowe dostępne na receptę. Z tego powodu, przez okresu około roku nie mógł uprawiać sportu (bieganie, siłownia), później systematycznie wracał do aktywności fizycznej. Przez kilkanaście miesięcy po wypadku odczuwał dolegliwości bólowe, gdy dźwigał cięższe przedmioty.
(dowód: przesłuchanie powoda M. S., płyta CD k. 94)
16. Powód od 2015 roku jest żołnierzem zawodowym, służy w Marynarce Wojennej RP, a swoją służbę wykonuje na okręcie. Jego obowiązki zawodowe obejmują również prace fizyczne. W ramach obowiązków służbowych powód musi utrzymywać kondycję fizyczną na wysokim poziomie, uczęszczać na siłownię. Wcześniej, powód pracował jako kucharz w (...). Przed wypadkiem z dnia 17 grudnia 2018 roku, poza urazem kostki oraz złamaniem palca u dłoni, nie odnosił poważniejszych obrażeń ciała.
(dowód: przesłuchanie powoda M. S., płyta CD k. 94)
17. W związku z wypadkiem komunikacyjnym w dniu 17 grudnia 2018 r. powód poniósł następujące koszty:
- rocznego abonamentu w (...) sp. z o.o. za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2019 roku w łącznej kwocie 2.136 zł (tj. 178 zł miesięcznie);
- podania leku D. (blokada) w dniu 18 września 2019 roku w kwocie 26,75 zł;
- konsultacji ortopedycznej w dniu 25 września 2019 roku w kwocie 20 zł;
- konsultacji ortopedycznej w dniu 23 października 2019 roku w kwocie 20 zł;
- konsultacji ortopedycznej w dniu 9 lutego 2022 roku w kwocie 190 zł.
(dowód: paragony fiskalne, k. 22-25, historia operacji na rachunku bankowym powoda, k. 26-27)
18. Sprawca wypadku był objęty ochroną ubezpieczeniową na podstawie umowy obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych zawartej z pozwanym Towarzystwem (...) S.A. z siedzibą w W..
19. Pismem z dnia 27 marca 2020 roku pełnomocnik powoda zgłosił szkodę i wezwał pozwanego ubezpieczyciela do zapłaty zadośćuczynienia za krzywdę w kwocie 30.000 zł oraz odszkodowania obejmującego poniesione koszty leczenia, tj. wizyt lekarskich, zakupu kołnierza ortopedycznego, badania (...), leków, zabiegów rehabilitacyjnych.
20. Pismem z dnia 14 kwietnia 2020 roku pozwany poinformował o przyznaniu zadośćuczynienia w kwocie 900 zł oraz zwrocie kosztów leczenia w kwocie 454,51 zł. Pismem z dnia 10 czerwca 2020 roku powód odwołał się od decyzji ubezpieczyciela, domagając się wypłaty dalszego zadośćuczynienia w kwocie 29.100 zł. W odpowiedzi, pismem z dnia 15 lipca 2020 roku pozwany podtrzymał swoje wcześniejsze stanowisko.
(dowód: pismo powoda z dnia 27 marca 2020r., k. 28-30, pismo pozwanego z dnia 14 kwietnia 2020r., k. 31-34, pismo powoda z dnia 10 czerwca 2020r., k. 35-36, pismo pozwanego z dnia 15 lipca 2020r., k. 37-39)
IV.
Sąd zważył co następuje:
21. Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów z dokumentów, dowodu z przesłuchania powoda, a także dowodu z opinii biegłego sądowego z zakresu ortopedii.
(ocena dowodów)
22. Oceniając zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy Sąd nie dopatrzył się żadnych podstaw do kwestionowania wiarygodności i mocy dowodowej dokumentów powołanych w ustaleniach stanu faktycznego. Sąd miał bowiem na względzie, iż autentyczność dokumentacji medycznej leczenia powoda nie była kwestionowana przez żadną ze stron, a nadto została sporządzona przez podmioty niezależne, toteż nie ma obaw, że dokumentacja ta została zmanipulowana dla celów niniejszego postępowania. Dalej, należy zauważyć, że żadna ze stron nie wniosła zarzutów co do autentyczności i wiarygodności pozostałych dokumentów w postaci korespondencji stron czy też paragonów fiskalnych. Sąd w tym zakresie nie dostrzegł żadnych śladów podrobienia, przerobienia czy innej ingerencji. W związku z powyższym Sąd uznał, że ww. dokumenty przedstawiają faktyczny przebieg leczenia powypadkowego powoda, poniesionych przez niego kosztów leczenia i rehabilitacji, a także faktyczny przebieg postępowania likwidacyjnego prowadzonego przez pozwany zakład ubezpieczeń.
23. Ponadto, Sąd uznał za miarodajną do ustalenia stanu faktycznego opinię biegłego sądowego z zakresu (...). W ocenie Sądu opinia została sporządzona przez biegłego w sposób rzetelny, profesjonalny, a przedstawione w opinii wnioski dotyczące stanu zdrowia powoda, rozmiaru i trwałości uszczerbku na zdrowiu, przebiegu leczenia, następstw wypadku oraz rokowań na przyszłość są jednoznaczne i stanowcze, a także poparte wszechstronną analizą przedstawionej dokumentacji medycznej i badaniem powoda. Przedstawione przez biegłego wnioski, w szczególności dotyczące związku deklarowanych przez powoda dolegliwości z wypadkiem nie budzą żadnych wątpliwości Sądu w świetle zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania. Podkreślić przy tym należy, iż w opiniach uzupełniających biegły w sposób rzeczowy i przekonujący odniósł się do wszystkich zarzutów strony powodowej i w konsekwencji obronił swoją opinię, o czym szczegółowo mowa będzie poniżej.
24. W zakresie dotyczącym przebiegu wypadku, a także przebiegu leczenia i rehabilitacji Sąd dał wiarę dowodowi z przesłuchania powoda. W tym względzie dowód ten koreluje z treścią załączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej. Natomiast, w zakresie dotyczącym związku części zgłaszanych aktualnie przez powoda dolegliwości z przedmiotowym wypadkiem, Sąd dał wiarę zeznaniom powoda w takim zakresie, w jakim korelują one z pozostałymi dowodami uznanymi przez Sąd za niewątpliwie wiarygodne, w szczególności z opinią biegłego sądowego. Zważyć bowiem należy, iż w odróżnieniu od biegłego powód nie posiada wiedzy specjalistycznej z zakresu medycyny, pozwalającej na stwierdzenie, czy obecny stan jego zdrowia jest skutkiem wypadku, czy też schorzeń samoistnych, rozwijających się niezależnie od odniesionego wskutek ww. zdarzenia drogowego urazu.
25. Na podstawie art. 235 2 § 1 pkt 2 k.p.c. Sąd pominął dowód z zeznań świadka S. B., albowiem okoliczności, jakie miały zostać wykazane za pomocą tego dowodu tj. związek zgłaszanych przez powoda dolegliwości bólowych z przedmiotowym wypadkiem zostały w sposób dostateczny wyjaśnione za pomocą innych dowodów, w szczególności dowodu z opinii biegłego sądowego. Nadto, w zakresie faktów, których ustalenie wymaga wiadomości specjalnych dowód z zeznań świadka ma niższą moc dowodową aniżeli dowód z opinii biegłego. W konsekwencji, dowód z zeznań świadka nie może zastępować w zakresie wiadomości specjalnych dowodu z opinii biegłego, a oceny świadka przedstawione w ramach dowodu z zeznań nie mogą prowadzić do podważenia ustaleń poczynionych na podstawie dowodu z opinii biegłego. Mając na uwadze tezę dowodową zgłoszoną przez powoda w ramach wniosku o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka S. B., należy stwierdzić, że dowód ten zmierzał do podważenia ocen biegłego i zastąpienia dowodu z opinii biegłego dowodem z zeznań świadka.
V.
(rozstrzygnięcie i podstawa prawna orzeczenia)
26. Powództwo zasługiwało w znacznej mierze na uwzględnienie.
27. Podstawę prawną powództwa o zapłatę zadośćuczynienia i odszkodowania stanowiły przepisy art. 822 §1 k.c., art. 445 § 1 k.c. i art. 444 §1 k.c.
28. Wedle przepisu art. 822 §1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Stosownie do art. 822 §2 k.c. jeżeli strony nie umówiły się inaczej, umowa ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje szkody, o jakich mowa w § 1, będące następstwem przewidzianego w umowie zdarzenia, które miało miejsce w okresie ubezpieczenia. W myśl art. 822 §4 k.c. uprawniony do odszkodowania w związku ze zdarzeniem objętym umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej może dochodzić roszczenia bezpośrednio od ubezpieczyciela.
29. Zgodnie z art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Z kolei, w myśl art. 444 §1 zdanie pierwsze k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.
30. Na wstępie należy zauważyć, że zasada odpowiedzialności pozwanego zakładu ubezpieczeń nie była sporna. Nie budziło bowiem wątpliwości, że sprawcą wypadku z dnia 17 grudnia 2018 roku była kierująca pojazdem ubezpieczonym w zakresie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w Towarzystwie (...) S.A. z siedzibą w W.. Nadto, w toku postępowania likwidacyjnego pozwana uznała co do zasady swoją odpowiedzialność, przyznając powodowi kwotę 900 zł z tytułu zadośćuczynienia za krzywdę oraz zwracając część poniesionych przez niego kosztów leczenia. W tym stanie rzeczy spór pomiędzy stronami sprowadzał się jedynie do wysokości (rozmiaru) poniesionej przez powoda szkody niemajątkowej oraz wysokości szkody majątkowej.
(zadośćuczynienie za krzywdę)
31. W świetle ugruntowanego orzecznictwa zadośćuczynienie przewidziane w art. 445 § 1 k.c. ma charakter kompensacyjny, stanowi sposób naprawienia krzywdy w postaci doznanych cierpień fizycznych i ujemnych przeżyć psychicznych, zarówno istniejącej w chwili orzekania, jak i takiej, którą poszkodowany będzie w przyszłości na pewno lub z dającym się przewidzieć z dużym stopniem prawdopodobieństwa odczuwać.
32. Zasadniczą przesłankę określającą jego wysokości stanowi więc stopień natężenia doznanej krzywdy, tj. rodzaj, charakter, długotrwałość cierpień fizycznych i ujemnych doznań psychicznych ich intensywność, nieodwracalność ujemnych skutków zdrowotnych, a w tym zakresie stopień i trwałość doznanego kalectwa i związana z nim utrata perspektyw na przyszłość oraz towarzyszące jej poczucie bezradności powodowanej koniecznością korzystania z opieki innych osób oraz nieprzydatności społecznej. Celem, jakiemu ma służyć zadośćuczynienie, jest nie tyle przywrócenie stanu przed wyrządzeniem krzywdy, ile załagodzenie negatywnego przeżycia poszkodowanego. Powszechnie akceptowana jest w judykaturze zasada umiarkowanego zadośćuczynienia, przez co rozumieć należy kwotę pieniężną, której wysokość jest utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa, określanej przy uwzględnieniu występujących w społeczeństwie zróżnicowanych dochodów różnych jego grup. Zasada ta trafnie łączy wysokość zadośćuczynienia z wysokością stopy życiowej społeczeństwa, bowiem zarówno ocena, czy jest ono realne, jak i czy nie jest nadmiernie zawyżone lub nadmiernie zaniżone, a więc czy jest odpowiednie, pozostawać musi w związku z poziomem życia ( vide: wyrok SN z dnia 17 grudnia 2020 r., III CSK 149/18, L.).
33. W ocenie Sądu powództwo o zadośćuczynienie zasługiwało jedynie na częściowe uwzględnienie.
34. Dokonując ustaleń odnośnie do rozmiaru poniesionej przez powoda krzywdy Sąd miał na względzie w szczególności charakter i czas trwania dolegliwości związanych z wypadkiem. Jak wynika z opinii sporządzonej przez biegłego ortopedę W. Z. na skutek wypadku z dnia 17 grudnia 2018 roku powód doznał urazu kręgosłupa lędźwiowego, kręgosłupa szyjnego i urazu czaszki. Spośród wymienionych obrażeń najbardziej dotkliwy okazał się dla powoda uraz kręgosłupa lędźwiowego. Jak bowiem stwierdził biegły ortopeda, uraz ten wiązał się z dolegliwościami bólowymi o znacznym nasileniu występującymi przez okres około dwóch tygodni. W tym czasie powód wymagał systematycznego przyjmowania doustnych, nienarkotycznych środków przeciwbólowych i prowadzenia sedatywnego, łóżkowo – fotelowego trybu życia.
35. Następnie, wedle biegłego, dolegliwości te systematycznie malały, ustępując po okresie roku od wypadku. W świetle opinii biegłego nie sposób uznać, aby w normalnym związku przyczynowym z wypadkiem pozostawały aktualnie zgłaszane przez powoda dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa lędźwiowego potwierdzone w przeprowadzonym przez biegłego badaniu przedmiotowym. Na skutek tego badania biegły stwierdził u powoda niewielką bolesność w okolicy mięśni przykręgosłupowych i szczytów wyrostków kolczystych, natomiast podjęta próba wywołania objawów korzeniowych przyniosła niewielkie dolegliwości w odcinku lędźwiowym, bez toru korzeniowego.
36. Aktualne dolegliwości, na które skarży się powód, są – zdaniem biegłego – skutkiem rozwijającej się u powoda choroby samoistnej w postaci dyskopatii L5/S1. Tego rodzaju schorzenie nie ma charakteru urazowego, dyskopatia jest bowiem chorobą zwyrodnieniową krążka międzykręgowego, czyli elastycznego elementu oddzielającego kolejne kręgi kręgosłupa.
37. W ocenie Sądu zarzuty strony powodowej, która kwestionowała ustalenia biegłego odnośnie do braku związku obecnych dolegliwości z wypadkiem, nie zasługują na uwzględnienie. Przede wszystkim stanowisko biegłego w tym zakresie należy uznać za prawidłowe w kontekście przebiegu procesu leczenia powoda. Z przedstawionej dokumentacji medycznej wynika, że powód kontynuował leczenie ortopedyczne do 25 stycznia 2019 roku, a następnie w okresie od sierpnia do października 2019 roku, a więc w okresie, gdy występowały dolegliwości bólowe, które biegły wiązał z przedmiotowym wypadkiem. Następnie, przez ponad dwa lata powód nie szukał pomocy specjalisty z zakresu medycyny narządu ruchu i dopiero w lutym 2022 roku ponownie zgłosił się do ortopedy. Należy sądzić, że z uwagi na charakter wykonywanej pracy (służba wojskowa związana z wysiłkiem fizycznym i obowiązkiem utrzymywania dobrej kondycji fizycznej), gdyby powód faktycznie odczuwał w tym okresie dolegliwości bólowe poszukiwałby pomocy ze strony specjalisty. Skoro jednak takiej pomocy nie szukał może to oznaczać tylko tyle, że w czasie niemal 2,5 roku dolegliwości nie występowały, bądź występowały w znikomym rozmiarze niewpływającym na komfort życia. Pozostałe doznane przez powoda na skutek przedmiotowego wypadku obrażenia nie miały poważnego charakteru. Jak bowiem wyjaśnił biegły Z. obrażenia kręgosłupa szyjnego i czaszki były powierzchowne i wygoiły się samoczynnie. Zważyć również należy, iż żaden spośród urazów odniesionych w przedmiotowym wypadku nie spowodował u poszkodowanego długotrwałego bądź trwałego uszczerbku na zdrowiu.
38. Przy określeniu rozmiaru poniesionej przez powoda szkody niemajątkowej Sąd wziął pod uwagę także długotrwałość procesu leczenia. Jak wynika z przedstawionej dokumentacji medycznej bezpośrednio po zdarzeniu powód zgłosił się na (...) szpitala, gdzie został poddany badaniu obrazowemu (RTG), a następnie pozostawał pod opieką lekarza ortopedy. Leczenie miało charakter zachowawczy, polegało na farmakoterapii i fizjoterapii. W trakcie leczenia zalecono powodowi stosowanie leków przeciwzapalnych (DicloDuo), zmniejszających napięcie mięśniowe (M., S.), a także przeciwbólowych (D. F.). Pierwszy etap leczenia został zakończony w dniu 25 stycznia 2019 roku. W związku z dolegliwościami bólowymi kręgosłupa lędźwiowego powód ponownie zgłosił się do poradni ortopedycznej we wrześniu 2019 roku. Wówczas podano powodowi blokadę do rozworu kości krzyżowej, co doprowadziło do ustąpienia dolegliwości bólowych. Nadto, w toku leczenia powód został poddany zabiegom usprawniającym.
39. Poza samymi obrażeniami ciała i cierpieniami fizycznymi, zgodnie ze stanowiskiem judykatury, przy określeniu rozmiaru poniesionej przez powoda szkody niemajątkowej, Sąd uwzględnił również całokształt skutków, jakie wypadek ten wywarł na życiu osobistym i zawodowym poszkodowanego.
40. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że w okresie od 3 do 25 stycznia 2019 roku pozostawał na zwolnieniu lekarskim. W świetle zeznań poszkodowanego należy również stwierdzić, że wypadek miał istotny wpływ na komfort jego życia. Dolegliwości bólowe powodowały bowiem problemy z zasypianiem. Zważywszy, iż powód szybko wrócił do pracy, utrzymujące się nadal dolegliwości bólowe powodowały dyskomfort przy realizacji obowiązków zawodowych, zwłaszcza przy wykonywaniu obowiązków związanych z podnoszeniem, czy dźwiganiem cięższych przedmiotów. Ponadto, wypadek miał wpływ na aktywność fizyczną powoda. Przed zdarzeniem powód biegał, a także uczęszczał na siłownię. Z uwagi na dolegliwości bólowe ze strony kręgosłupa lędźwiowego przez okres roku nie mógł realizować swoich pasji sportowych. Stanowiło to niewątpliwie dla niego istotną niedogodność, zwłaszcza że jako żołnierz zawodowy powód musi utrzymywać kondycję i sprawność fizyczną na wysokim poziomie.
41. Reasumując tę część rozważań, należy wskazać, że - w ocenie Sądu - adekwatna do rozmiaru poniesionej przez powoda krzywdy pozostaje kwota 7.000 zł (obejmująca także kwotę 900 zł wypłaconą przez ubezpieczyciela na etapie postępowania likwidacyjnego), co uzasadnia zasądzenie zadośćuczynienia w wysokości 6.100 zł. Nie uwzględniając roszczenia w całości, Sąd miał na względzie, że na skutek wypadku drogowego z dnia 17 grudnia 2018 roku powód nie odniósł poważniejszych obrażeń (w szczególności złamań, obrażeń wewnętrznych, wielonarządowych), nie wymagał hospitalizacji, ani też poddania się zabiegom operacyjnym. Nadto, wypadek nie skutkował żadnymi trwałymi następstwami. Wszystkie urazy miały charakter okresowy i przemijający. Sam wypadek nie miał gwałtownego przebiegu, nie wiązał się dla powoda z jakimiś traumatycznymi przeżyciami. Powód opuścił samochód o własnych siłach, a do tego udzielił pomocy sprawcy wypadku wzywając pogotowie. Mimo tego, kwotę przyznaną przez ubezpieczyciela należało za znacznie zaniżoną w stosunku do całokształtu skutków wypadku, także tych, występujących na niwie życia osobistego i zawodowego powoda. Niewątpliwie, z wypadkiem wiązały się istotne niedogodności, zakłócające dotychczasowy tok życia powoda, co również należało uwzględnić przy określeniu rozmiaru poniesionej przez niego szkody niemajątkowej.
42. Podkreślić przy tym należy, że wysokość zadośćuczynienia powinna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2001r., III CKN 427/00, L.). Z uwagi jednak na wzrost zamożności społeczeństwa (co przejawia się choćby stałym wzrostem przeciętnego wynagrodzenia za pracę), a jednocześnie ze względu na istotny spadek siły nabywczej pieniądza (inflacja), zasądzanie niskich kwot z tytułu zadośćuczynienia nie będzie spełniało kompensacyjnej funkcji tego świadczenia. Ponadto należy pamiętać, że zdrowie jest dobrem szczególnie cennym, a zasądzanie niskich kwot tytułem prowadzi do niepożądanej jego deprecjacji ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 24 stycznia 2019r., I ACa 705/18, L.). W okolicznościach niniejszej sprawy zasądzona kwota zadośćuczynienia jest utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiednio do rozmiaru poniesionej szkody niemajątkowej, nie ma charakteru symbolicznego, uwzględnia aktualną stopę życiową społeczeństwa, a zarazem nie prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego kosztem ubezpieczyciela.
(odszkodowanie)
43. Poza zadośćuczynieniem, powód domagał się także zasądzenia zwrotu kosztów leczenia w kwocie 2.352,75 zł.
44. Jak wskazuje się w orzecznictwie na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Jak wskazuje się w judykaturze obowiązek naprawienia szkody obejmuje koszty leczenia, a więc wydatki związane z postawieniem diagnozy, terapią i rehabilitacją poszkodowanego. Ich zakres nie może ograniczać się do wydatków kompensowanych w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego, lecz powinien obejmować koszty działań, podjętych z uzasadnionym – zważywszy na aktualny stan wiedzy medycznej – przekonaniem o spodziewanej poprawie stanu zdrowia poszkodowanego ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 grudnia 2002 r., II CKN 1018/00, LEX nr 75352).
45. W świetle przedstawionych powyżej poglądów orzecznictwa i doktryny nie ulega wątpliwości, że poszkodowany może domagać się zwrotu kosztów leczenia w prywatnej placówce, nawet jeśli podobne zabiegi oferowane są w ramach ubezpieczenia zdrowotnego. W przedmiotowej sprawie powód niewątpliwie skorzystał z odpłatnych konsultacji lekarskich oraz odpłatnych zabiegów rehabilitacyjnych, co potwierdza przedłożona dokumentacja medyczna. Podkreślić przy tym należy, iż jest okolicznością notoryjną, że terminy oczekiwania na konsultacje lekarzy specjalistów czy zabiegi rehabilitacyjne w placówkach publicznej służby zdrowia wynoszą co najmniej kilka miesięcy, toteż nie można czynić powodowi zarzutu, że skorzystał z odpłatnych zabiegów fizjoterapeutycznych czy konsultacji lekarskich. Zważyć należy, iż w przypadku zwłoki proces powrotu do zdrowia mógłby się znacznie wydłużyć, a co za tym idzie rozmiar szkody niemajątkowej i majątkowej mógłby ulec zwiększeniu. W świetle opinii biegłego ortopedy należało uznać, że wszystkie wydatki, jakich powód domaga się zwrotu w niniejszym postępowaniu pozostają w adekwatnym związku przyczynowym z wypadkiem. Konsultacje ortopedyczne w prywatnej placówce medycznej (w tym koszt podania powodowi blokady) z uwagi na wskazany przez biegłego roczny okres utrzymywania się dolegliwości bólowych niewątpliwie stanowiło normalne następstwo zdarzenia z dnia 17 grudnia 2018 roku. Wysokość poniesionych wydatków została udokumentowana za pomocą paragonów fiskalnych oraz potwierdzeń przelewów bankowych, których autentyczność, jak wskazano powyżej, nie była kwestionowana.
46. Mając na uwadze wszystkie podniesione powyżej okoliczności, na podstawie art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c., Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda łącznie kwotę 6.100 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę, a także kwotę 2.352,75 zł tytułem odszkodowania za szkodę. Nadto, na podstawie art. 481 k.c. w zw. z art. 455 k.c., Sąd zasądził odsetki ustawowe za opóźnienie od ww. kwoty zadośćuczynienia od dnia 15 kwietnia 2020 r. do dnia zapłaty, tj. od dnia następnego po wydaniu przez ubezpieczyciela decyzji co do roszczeń powoda. W ocenie Sądu z uwagi na profesjonalny charakter działalności pozwanego, w tym posiadane przez niego środki osobowe (zespół lekarzy orzeczników) był on w stanie określić w tym terminie rozmiar poniesionej przez powoda szkody niemajątkowej i ustalić wysokość należnego zadośćuczynienia. Natomiast, od kwoty zasądzonego odszkodowania Sąd zasądził odsetki od dnia następnego po upływie 14 dni od doręczenia pozwu, co nastąpiło w dniu 3 kwietnia 2023 roku. W ocenie Sądu termin dwutygodniowy był wystarczający do należytej oceny tego roszczenia. Termin ten uwzględnia wszelkie okoliczności związane z rozpoznaniem roszczenia powoda jak: obieg korespondencji, czas niezbędny na skompletowanie dokumentacji, konsultacje z lekarzem orzecznikiem czy prawnikiem.
47. W pozostałym zakresie, na podstawie powołanych powyżej przepisów stosowanych a contrario powództwo podlegało oddaleniu.
VI.
(koszty procesu)
48. O kosztach procesu Sąd orzekł na mocy art. 100 k.p.c. i uznając, że powód uległ wyłącznie w zakresie roszczenia, którego wysokość zależała od oceny Sądu, zasądził od pozwanej na rzecz powoda całość poniesionych kosztów procesu, na które składały się: opłata sądowa od pozwu (500 zł), opłata za czynności zawodowego pełnomocnika będącego radcą prawnym w stawce minimalnej stosownie do §2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (1.800 zł), opłata skarbowa od pełnomocnictwa (17 zł) i zaliczka na poczet opinii biegłego (1.000 zł).
49. Na podstawie art. 83 i 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Sąd nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Sądu Rejonowego – Skarbu Państwa w G. nieuiszczone koszty wynagrodzenia biegłego, które zostały tymczasowo wypłacone ze Skarbu Państwa w kwocie 324,61 zł. Łączna wysokość kosztów opinii biegłego wynosiła 2.324,61 złotych i do kwoty 2.000 zł została sfinansowana z zaliczek wpłaconych przez strony.