Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2023 r.

Sąd Okręgowy w Sieradzu – Wydział I Cywilny w składzie następującym:

Przewodniczący: sędzia Dagmara Kos

Protokolant: Agnieszka Sobolczyk

po rozpoznaniu w dniu 20 października 2023 roku w Sieradzu na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.

przeciwko A. W.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej A. W. na rzecz powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 97.248,18 (dziewięćdziesiąt siedem tysięcy dwieście czterdzieści osiem złotych osiemnaście groszy) z odsetkami umownymi w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od kwoty 94.273,73 (dziewięćdziesiąt cztery tysiące dwieście siedemdziesiąt trzy złote siedemdziesiąt trzy grosze) od dnia 28 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty,

2.  umarza postępowanie w zakresie kwoty 2.250,00 (dwa tysiące dwieście pięćdziesiąt) złotych,

3.  zasądza od pozwanej A. W. na rzecz powoda (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. kwotę 10.392,00 (dziesięć tysięcy trzysta dziewięćdziesiąt dwa) złote z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty tytułem zwrotu kosztów procesu w tym kwotę 5.400,00 (pięć tysięcy czterysta) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

4.  zasądza od pozwanej A. W. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu kwotę 1.642,69 (jeden tysiąc sześćset czterdzieści dwa złote sześćdziesiąt dziewięć groszy) tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa.

Sygn. akt I C 393/21

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 29 września 2021 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym do Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej A. W. kwoty 99.523,73 zł z odsetkami umownymi w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od dnia 28 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty tytułem niespłaconej należności głównej, kwoty 2.452,84 zł tytułem odsetek umownych naliczonych za okres od dnia 15 grudnia 2020 r. do dnia 12 kwietnia 2021 r. i kwoty 521,61 zł tytułem odsetek umownych za opóźnienie naliczonych za okres od dnia 15 grudnia 2020 r. do dnia 27 kwietnia 2021 r. oraz zasądzenie zwrotu kosztów sądowych w kwocie 1.244,00 zł z odsetkami ustawowymi za opóźnienie i zwrotu kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

(pozew- k.72-77)

Postanowieniem z dnia 11 maja 2021 r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie wobec braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym umorzył postępowanie.

(postanowienie- k.78)

Po wniesieniu przez powoda skargi na orzeczenie referendarza sądowego Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie wydał w dniu 14 maja 2021 r. nakaz zapłaty, którym uwzględnił żądanie powoda.

(skarga- k.79-81, nakaz zapłaty- k.82)

Postanowieniem z dnia 10 sierpnia 2021 r. referendarz sądowy Sądu Rejonowego Lublin – Zachód w Lublinie wobec skutecznego wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu zapłaty z dnia 14 maja 2021 r. umorzył postępowanie w całości.

(sprzeciw- k.91-92, postanowienie- k.94)

W dniu 10 listopada 2021 r. powód (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniósł do Sądu Okręgowego w Sieradzu pozew, w którym wnosił o zasądzenie na jego rzecz od pozwanej A. W. kwoty 99.498,18 zł z odsetkami umownymi w wysokości odsetek maksymalnych za opóźnienie liczonymi od kwoty 96.523,73 zł od dnia 28 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty a także zwrotu kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych wraz z opłatą skarbową od pełnomocnictwa.

(pozew- k.3-7)

Wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty zarządzeniem z dnia 17 listopada 2021 r. sprawa została skierowana do rozpoznania w postępowaniu zwyczajnym.

( zarządzenie z dnia 17 listopada 2021 r.- k.100)

W odpowiedzi na pozew pozwana wnosiła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda na jej rzecz kosztów postępowania sądowego.

(odpowiedź na pozew- k.104-107, k.113-116)

W piśmie procesowym z dnia 29 marca 2022 r. powód cofnął powództwo co do kwoty 2.250,00 zł.

(pismo procesowe powoda- k.122-127)

Na rozprawach w dniach 8 kwietnia 2022 r. i 20 października 2023 r. nikt się nie stawił.

(protokół rozprawy z dnia 8 kwietnia 2022 r. na płycie CD 00:00:21 – 00:10:06- koperta k.292, protokół rozprawy z dnia 20 października 2023 r. na płycie CD 00:00:428 – 00:02:47- koperta k.292)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 sierpnia 2017 r. pozwana A. W. zawarła z powodem (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W. umowę nr (...) o udzielenie N. kredytu konsolidacyjnego. Na podstawie tej umowy bank udzielił jej kredytu w kwocie 119.130,52 zł na okres od 2 sierpnia 2017 r. do 27 sierpnia 2029 r. Na kwotę udzielonego kredytu składały się kwota udostępniona pozwanej na spłatę jej zobowiązań w wysokości 33.692,00 zł, kwota udostępniona pozwanej na cele konsumpcyjne w wysokości 38.000,00 zł, kwota przeznaczona na sfinansowanie prowizji za udzielenie kredytu w wysokości 39.193,94 zł i kwota przeznaczona na sfinansowanie opłaty uiszczanej przez pozwaną na rzecz pośrednika kredytowego w wysokości 8.244,58 zł.

(bezsporne, kserokopia umowy kredytu- k.12-22)

Zgodnie z pkt II J 1 umowy kredyt miał być spłacony z należnymi opłatami, prowizjami i odsetkami w 144 kapitałowo – odsetkowych ratach: pierwszej płatnej w dniu 25 września 2017 r. w wysokości 1.744,85 zł i kolejnych płatnych w dniu 25 każdego kolejnego miesiąca w wysokości 1.423,28 zł przy czym ostatnia rata kredytu płatna w dniu 27 sierpnia 2029 r. miała mieć charakter wyrównujący i wynosić 1.100,46 zł.

(bezsporne, kserokopia umowy kredytu- k.12-22, kserokopia harmonogramu spłat- k.25-29)

Strony ustaliły w pkt II G 1 umowy, że kredyt oprocentowany będzie według zmiennej stopy procentowej, która wynosiła 9,90 % w stosunku rocznym. Jak wynikało z pkt II G 2 umowy wysokość zmiennej stopy procentowej miała być ustalana jako suma zmiennej stopy bazowej obowiązującej w banku wynoszącej 1,73 % w stosunku rocznym oraz stałej marży banku wynoszącej 8,17 %. Zgodnie z pkt III 1.1 umowy stopa bazowa miała ulegać zmianie w okresach trzymiesięcznych liczonych od pierwszego dnia miesiąca, w którym została zawarta umowa kredytu. Stopa bazowa na każdy kolejny trzymiesięczny okres kalendarzowy miała być równa średniej arytmetycznej stopy referencyjnej WIBOR 3M (publikowanej w ogólnopolskiej prasie codziennej lub w Internecie, np. www.bankier.pl, www.money.pl i zaokrąglonej do drugiego miejsca po przecinku) obowiązującej w ostatnich 5 dniach roboczych poprzedzających ostatni dzień roboczy poprzedniego trzymiesięcznego okresu kalendarzowego. Aktualna wysokość stopy bazowej była publikowana na stronie internetowej banku jak również w placówkach pośrednika kredytowego oraz agenta – pośredniczącego przy zawarciu umowy kredytu. W myśl pkt III 1.2 umowy stopa bazowa ulega zmianie w przypadku, gdy średnia arytmetyczna stopy referencyjnej WIBOR 3M wyliczona zgodnie z pkt III 1.1 umowy będzie się różniła od poprzedniej stopy bazowej o co najmniej 0,0001 %, niezależnie od tego, czy zmiany te nastąpią na korzyść klienta czy też na korzyść banku. Jak wynikało z pkt III 1.3 umowy w przypadku określonym w pkt III 1.2 zmiana wysokości stopy bazowej a w konsekwencji zmiana stopy procentowej kredytu następuje pierwszego dnia roboczego kolejnego trzymiesięcznego okresu, o którym mowa w pkt III 1.1. Zgodnie z pkt III 1.7 w przypadku podwyższenia stopy bazowej oprocentowanie może zostać podwyższone do wartości nie wyższej niż wysokość odsetek maksymalnych ustalanych na zasadach określonych w kodeksie cywilnym to jest dwukrotności wartości będącej sumą stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego oraz 3,5 punktów procentowych, chyba że przepisy prawa bezwzględnie obowiązujące w danym czasie będą przewidywały inną wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie. Stosownie do pkt III 1.8 umowy w przypadku obniżenia stopy bazowej oprocentowanie kredytu może zostać obniżone, jednak do wartości nie niższej niż 0,00 %. Jak wynikało z pkt II I 1 umowy rzeczywista roczna stopa oprocentowania kredytu wynosiła 24,33 %.

(bezsporne, kserokopia umowy kredytu- k.25-29)

Zgodnie z pkt III 6.2 umowy powód mógł wypowiedzieć umowę z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku braku spłaty kwot kredytu w terminie ich wymagalności lub niedotrzymania przez kredytobiorcę innych warunków udzielenia kredytu określonych w umowie kredytu.

(bezsporne, kserokopia umowy kredytu- k.25-29)

W dniu 2 sierpnia 2017 r. kredyt został wypłacony.

(bezsporne, wyciąg z rachunku- k.30-41, wydruk historii spłat- k.207-216)

W dniu 5 listopada 2018 r. strony zmieniły umowę kredytu w zakresie terminu płatności raty i ustaliły, iż raty będą płatne w dniu 15 dnia każdego miesiąca.

(zapis rozmowy na płycie CD- koperta k.217, wydruk historii spłat- k.207-216)

Pozwana od grudnia 2020 r. spłacała raty kredytu w niepełnej wysokości.

(bezsporne, wyciąg z rachunku- k.30-41, wydruk historii spłat- k.207-216)

Pismem z dnia 30 grudnia 2020 r. powód wezwał pozwaną do spłaty zadłużenia z tytułu umowy kredytu w kwocie 1.082,60 zł w terminie 14 dni. Jednocześnie poinformował ją o możliwości złożenia w terminie 14 dni roboczych od otrzymania pisma wniosku o przeprowadzenie restrukturyzacji zadłużenia. Pismo to odebrane zostało przez pozwaną w dniu 7 stycznia 2021 r.

(bezsporne, kserokopia wezwania do zapłaty- k.66-67, wydruk potwierdzenia odbioru- k.71)

Pismem z dnia 23 lutego 2021 r. powód wypowiedział pozwanej umowę kredytu z powodu niedotrzymania warunków płatności rat z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia. Jednocześnie z wypowiedzeniem powód wezwał pozwaną do zapłaty całości zadłużenia, które na dzień 22 lutego 2021 r. wynosiło 98.648,67 zł. Pismo zawierające oświadczenie o wypowiedzeniu umowy doręczone zostało pozwanej w dniu 2 marca 2021 r.

(bezsporne, kserokopia wypowiedzenia umowy- k.68-69, wydruk potwierdzenia odbioru umowy- k.70)

W dniu 4 listopada 2021 r. powód sporządził wyciąg z ksiąg banku nr (...) (...), w którym wskazał, że wysokość wymagalnego zadłużenia pozwanej na dzień jego wystawienia wynosi 99.498,18 zł i składa się na nią:

- niespłacony kapitał w kwocie 96.523,73 zł,

- niespłacone odsetki umowne naliczone od dnia 15 grudnia 2020 r. do dnia 12 kwietnia 2021 r. w kwocie 2.452,84 zł,

- niespłacone odsetki za zwłokę naliczone od dnia 15 grudnia 2020 r. do dnia 27 kwietnia 2021 r.

(bezsporne, wyciąg z ksiąg (...) Bank Spółka Akcyjna z siedzibą w W.- k.65 )

Po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego pozwana wpłaciła na poczet zadłużenia w dniu 22 listopada 2021 r. kwotę 200,00 zł, w dniu 20 grudnia 2021 r. kwotę 200,00 zł, w dniu 18 stycznia 2022 r. kwotę 200,00 zł i w dniu 11 lutego 2022 r. kwotę 200,00 zł.

(wydruk historii spłat- k.207-216)

Na dzień wniesienia pozwu w elektrycznym postępowaniu upominawczym wierzytelność powoda wynosiła 99.737,45 zł a w tym należność główna 97.321,26 zł, odsetki umowne 2.371,15 zł i odsetki karne 45,04 zł. Naliczona przez powoda prowizja nie przekracza wartości maksymalnych określonych w art. 36 ustawy o kredycie konsumenckim.

(opinia biegłego z zakresu księgowości M. R.- k.182-191, uzupełniająca opinia pisemna biegłego z zakresu księgowości M. R.- k.224-231, sprostowanie do opinii- k.278)

Umową przelewu pakietu wierzytelności nr (...) z dnia 11 marca 2022 r. zawartą pomiędzy powodem a (...) w W. w wykonaniu umowy ramowej przelewu wierzytelności z dnia 7 lipca 2021 r. powód przelał na rzecz (...) z siedzibą w W. wierzytelność wobec pozwanej wynikającą z umowy kredytu nr (...) z dniu 2 sierpnia 2017 r.

(bezsporne, kserokopia umowy przelewu pakietu wierzytelności nr (...) z załącznikiem- k.241-242, kserokopia umowy ramowej przelewu wierzytelności z załącznikami- k.255-267)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dokumentów, których treści strony nie kwestionowały i opinię zasadniczą i uzupełniającą biegłego z zakresu księgowości M. R. po jej sprostowaniu.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Powód wywodził swoje roszczenie o zapłatę z umowy kredytu, jaką zawarł on z pozwaną. Nie ulega wątpliwości, iż wierzytelność wobec pozwanej wynikającą z tej umowy kredytu, powód zbył w toku postępowania już po doręczeniu pozwu pozwanej na rzecz (...) w W..

Jak wynika z art. 192 kpc zbycie w toku sprawy rzeczy lub prawa, objętych sporem, nie ma wpływu na dalszy bieg sprawy, nabywca może jednak wejść na miejsce zbywcy za zezwoleniem strony przeciwnej. W przypadku zatem cesji wierzytelności już po doręczeniu pozwu, zbywca wierzytelności może w dalszym ciągu dochodzić tej wierzytelności na drodze postępowania sądowego.

Zgodnie z art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe (tekst jedn. Dz.U. z 2022 r., poz. 2324 ze zm.) przez umowę kredytu bank zobowiązuje się oddać do dyspozycji kredytobiorcy na czas oznaczony w umowie kwotę środków pieniężnych z przeznaczeniem na ustalony cel, a kredytobiorca zobowiązuje się do korzystania z niej na warunkach określonych
w umowie, zwrotu kwoty wykorzystanego kredytu wraz z odsetkami w oznaczonych terminach spłaty oraz zapłaty prowizji od udzielonego kredytu.

Pkt III 6.2 umowy kredytu z dnia 2 sierpnia 2017 r. przewidywał, że bank miał prawo wypowiedzieć umowę kredytu z zachowaniem 30 – dniowego okresu wypowiedzenia w przypadku braku spłaty kwot kredytu w terminie ich wymagalności lub niedotrzymania przez kredytobiorcę innych warunków udzielenia kredytu określonych w umowie kredytu.

Pozwana od grudnia 2020 r. nie spłacała pełnych kwot kredytu w terminie ich wymagalności.

Jak wynika z art. 75 c ust. 1 i 2 ustawy prawo bankowe, jeżeli kredytobiorca opóźnia się ze spłatą zobowiązania z tytułu udzielonego kredytu, bank wzywa go do dokonania spłaty, wyznaczając termin nie krótszy niż 14 dni roboczych a w wezwaniu tym informuje kredytobiorcę o możliwości złożenia, w terminie 14 dni roboczych od dnia otrzymania wezwania, wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Powód po stwierdzeniu, że pozwana nie spłaca pełnych kwot kredytu w terminie ich wymagalności, nie mógł zatem skutecznie wypowiedzieć jej umowy kredytu bez wcześniejszego doręczenia jej wezwania określonego w art. 75 c ust. 1 i 2 prawo bankowe oraz odczekania do upływu dodatkowego terminu na spłatę zadłużenia wyznaczonego w wezwaniu lub złożenie wniosku o restrukturyzację zadłużania (nie krótszego niż 14 dni roboczych).

Powód wykazał w przedmiotowej sprawie, że przed złożeniem pozwanej oświadczenia o wypowiedzeniu umowy wystosował do niej wezwanie do zapłaty, w którym wezwał ją do spłaty istniejącego zadłużenia i poinformował o możliwości złożenia wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Pozwana po otrzymaniu wezwania do zapłaty nie dokonała w wyznaczonym terminie spłaty zaległości i nie złożyła w tym terminie wniosku o restrukturyzację zadłużenia. Ponieważ zatem pozwana nie spłacała pełnych rat kredytu w terminie ich wymagalności a wypowiedzenie jej umowy kredytu poprzedzone było wezwaniem do zapłaty, o jakim mowa w art. 75 c ust. 1 i 2 ustawy prawo bankowe, wypowiedzenie to było w pełni skuteczne.

W przedmiotowej sprawie powód cofnął powództwo bez zrzeczenia się roszczenia co do kwoty 2.250,00 zł z uwagi na to, iż pozwana dokonała wpłat na poczet umowy kredytu po wniesieniu pozwu. Ponieważ do częściowego cofnięcia powództwa doszło przed rozpoczęciem rozprawy na podstawie art. 355 § 1 kpc Sąd umorzył postępowanie w zakresie tej kwoty.

Ponieważ z opinii biegłego księgowego wynika, iż wierzytelność dochodzona pozwem przez powoda w sprawie była niższa niż mu należna Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powoda dochodzoną przez niego po częściowym cofnięciu powództwa kwotę 97.248,18 zł z odsetkami umownymi w wysokości maksymalnych odsetek za opóźnienie od kwoty 94.273,73 zł od dnia 28 kwietnia 2021 r. do dnia zapłaty.

W tym miejscu wskazać należy, że choć pozwana podważała prawidłowość naliczenia przez powoda prowizji z tytułu udzielenia kredytu, Sąd nie stwierdził, by była ona zawyżona.

Jak wynika z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1028 przez umowę o kredyt konsumencki rozumie się umowę o kredyt w wysokości nie większej niż 255.550,00 zł albo równowartość tej kwoty w walucie innej niż waluta polska, który kredytodawca w zakresie swojej działalności udziela lub daje przyrzeczenie udzielenia konsumentowi. Kredyt udzielony pozwanej był kredytem konsumenckim w rozumieniu wskazanej ustawy.

Zgodnie z art. 36 a ustawy o kredycie konsumenckim w brzmieniu obowiązującym w czasie zawarcia umowy kredytu przez strony maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów kredytu nie może przekroczyć sumy dwóch składników: 25 procent całkowitej kwoty kredytu (część stała) oraz 30 procent wartości kredytu w skali roku (część zmienna zależna od czasu trwania umowy) przy czym w całym okresie kredytowania nie mogą być wyższe od całkowitej kwoty kredytu.

Zgodnie z powyższym dozwolone pozaodsetkowe koszty kredytu udzielonego pozwanej mogłyby wynosić 29.782,63 zł (119.130,52 zł x 25 %) + 431.611,51 zł (119.130,52 zł x 4408/365 x 30 %] = 461.394,14 zł a ponieważ całkowita kwota kredytu była niższa od tej kwoty ograniczyć się one musiałyby do kwoty kredytu a więc do kwoty 119.130,52 zł. Pozaodsetkowymi kosztami kredytu w przedmiotowej sprawie była prowizja wynosząca 39.193,94 zł i opłata dla pośrednika wynosząca 8.244,58 zł, nie były one zatem ustalone z naruszeniem przepisów ustawy o kredycie konsumenckim.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc kierując się zasadą odpowiedzialności za wynik procesu i zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 10.392,00 zł, na którą to kwotę złożyły się opłata od pozwu w kwocie 4.975,00 zł, wynagrodzenie pełnomocnika powoda w kwocie 5.400,00 ustalone stosownie do treści § 2 pkt 6 w zw. z § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1935) i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17,00 zł.

Co do nie pokrytych wydatków w kwocie 1.642,69 zł to Sąd na podstawie 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r., poz. 1144 ze zm.) zasądził tę kwotę, na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Okręgowego w Sieradzu od przegrywającej sprawę pozwanej.